મારી મોજ


મારો એક ચિકનકારી પિંક ડ્રેસ મને બહુ જ ગમે, પણ હવે કાપડ થોડું પતલું થતું ચાલ્યું હતું એટલે પહેરવાનો નહતો ગમતો, પણ આખો ડ્રેસ વર્કવાળો એટલે બહુ જ સરસ ને કાઢી નાંખતા જીવ પણ નહતો ચાલતો. 
હવે ?
ત્યાં મારી નજર મારા નવા જ લીધેલા, ઝગારા મારતા સફેદ જ્યુસર -મિક્સર પર પડી ને મગજમાં આઈડિયા ક્લિક થયો. બરાબર એનું માપ લઈ સોયદોરાથી જ બખિયા જેવી મજબૂત સિલાઈ કરી પિંક ડ્રેસમાંથી એનું કવર બનાવી દીધું. સાથે યાદ આવ્યું કે, વર્ષો પહેલા જ્યારે મોબાઈલ, નેટ જેવું કશું નહતું ત્યારે ફાજલ પડતાં સમયમાં ઘરમાં આવું જાતે બનાવેલ ઢગલો વસ્તુઓ જોવા મળતી અને મુખ્ય વાત એના કોઈ જ ફોટા નહતા પડાતા ફક્ત આત્મસંતોષ, નિજની મોજ! ઘરમાં કોઈ મહેમાન આવે ને વખાણ કરે એ ભાવ નફામાં પણ એવી અપેક્ષા સાથે ઘર શણગારવાના આવા કામ કદી નહતા થતા.એટલે જ એ મોજ દિલમાં હરફર કરતી રહેતી ને કાયમ માટે રહેતી.
 હવે તો બધું ફાસ્ટ. આમ જાતે સિલાઈકામ કરવામાં સમય બગાડે છે ખરી નવરી છે આ એવો જ ભાવ આવે…પણ મને તો આ સમયનો રચનાત્મક સદુપયોગ લાગ્યો. મારું ચાલે તો મારું આખું ઘર મારી બનાવેલી વસ્તુઓથી જ શણગારી દઉં. 
આજે તો બધા એક ‘વાહ’ મળી હવે બીજી ક્યાંથી મેળવીશું ? એની ચિંતામા જ ફરતા હોય છે. સંતોષ – ધીરજ એ બધું શું વળી ? એ તો અસફળ વ્યકિતઓના રોદણાં…આવી જ ભાવનામાં સાચી ને કાયમી ખુશી કયાંય નથી મળતી.
હશે, દરેકની પોતાની જિંદગી. એ કવરના ફોટા પાડીને શેર કરવાની કોઈ ખાસ ઈચ્છા નથી, હું આવી પર્સનલ મોજ માટેના ફોટા બહુ ઓછા શેર કરું. આ તો મારી નાનકડી, બકુડી, મીઠડી મોજની આપ સૌ મિત્રો સાથે વહેંચણી.  એ પ્યોર મોજના એક બે છાંટા તમને ય ઉડી જાય ને તમારો દિવસ પણ મસ્તીનો જાય એવી આશા!
-સ્નેહા પટેલ.

Taajgi


Mઘણાં લોકો અભિવ્યક્તિના નામે અહી- તહી વિચારોની ઉલટી કરતા ફરતા હોય છે. ને મગજમાં – દિલમાં આવ્યું બેબાકપણે બોલી – લખી નાખ્યું.

માનવીના મગજમાં સેંકડો વિચારોની આવનજાવન હોય છે.મનુષ્યનો એની પર ખાસ કોઈ કન્ટ્રોલ નથી હોતો. અમુક સિદ્ધ કહેવાતા લોકોને પણ આ વાત નિર્વિવાદપણે નડતી જ હોય છે. તમારા વિચારોને તમારા જીવન, આજુબાજુની દુનિયા, તમારી મહત્વાકાંક્ષા,લાગણી, ગમા અણગમા સાથે સારી એવી ગાઢ દોસ્તી હોય છે. જો એમાંથી તમે વ્યક્ત થવા માટે એમાંથી યોગ્ય વિચારની પસંદગી કરી શકો તો તમારી અડધી સમસ્યાઓનો ત્યાં જ ઉકેલ આવી જાય છે.

ઉદભવતા વિચારોમાંથી યોગ્ય વિચારની પસંદગી જેટલી સમજણના બીજ આજના જ શુભ ચોઘડિયે સર્વેમાં રોપાય ને વિકાસ પામે એવી શુભેચ્છા સાથે શુભ સવાર.

સ્નેહા પટેલ.

1-5-2019

Dadh no dukhavo


Phoolchhab newspaper > Navrash ni pal column >11oct,2017.

દાઢનો દુઃખાવોઃ

 

શબ્દોમાં ક્યાં સમાય છે તારી ને મારી વાત ?

અર્થોમાં ક્યાં ચણાય છે તારી ને મારી વાત.

-રમેશ પારેખ.

 

કૃપા ટીવીની સામે બેઠી બેઠી ચેનલ બદલ બદલ કરી રહી હતી. મન ક્યાંય એક જગ્યાએ ચોંટતું નહતું. અંદરખાને એને થોડી નવાઈ પણ લાગતી હતી કે,’આજે એને શું થઈ ગયું હતું ? આ બધી જ ચેનલો પર અમુક તો એના ખૂબ જ ગમતા પ્રોગ્રામ આવી રહ્યાં હતાં જે ઘણી વખત એ એકલી એકલી જોઇને પણ ખૂબ જોર જોરથી હસતી હતી અને પોતાની જાતની કંપની જ એંજોય કરતી હતી, એ કાર્યક્રમ આજે એના દિલને કેમ અડકતાં પણ નહતાં ?’ મગજમાં ક્યાંક કોઇ મોટું બખડજંતર ચાલી રહેલું, કોઇ પ્રક્રિયા ખોટી થઈ રહી હતી. બાકી એ તો ખૂબ જ ખુશખુશાલ, મિલનસાર  વ્યક્તિ હતી. ‘કંટાળો’ એટલે શું વળી? આ શબ્દની એને લગભગ એલર્જી હતી. પણ આજે એ કંટાળાના અજગરે એને પોતાના ભરડામાં લીધી હતી અને એ એ નાગચૂડમાંથી છૂટવા ફાંફાં મારતી હતી.

આખરે ટીવી બંધ કરીને એ પદ્યાસન વાળીને આંખો બંધ કરી, બે હથેળી ગોઠણ પર મૂકી મુદ્રામાં આંગળી વાળીને શાંતિથી બેસી ગઈ. આ એનો છેલ્લો ઉપાય હતો આ ફેલ જાય તો..તો..  ને કૃપાએ નકારાત્મક વિચારોને ઝાટકો મારીને ખંખેરી લીધા.

કૃપા એક આધુનિક, સ્વતંત્ર – પોતાનો નાનો એવો બિઝનેસ કરનારી નારી.

શાંતિથી બેઠા બેઠા એ પોતાની સાચી સમસ્યા સમજ્વા પ્રયાસ કરતી હતી અને અચાનક જ એના મગજમાં ટ્યુબલાઈટ થઈ.

‘ઓહ..તો આ વાત છે.’

વાત જાણે એમ હતી કે કૃપાને છેલ્લાં છ મહિનાથી ડહાપણની દાઢ બહુ જ હેરાન કરતી હતી. એ દાંતના ડોકટર પાસે ્ગઈ તો એમણે એ દાઢને ઓપરેટ્ કરીને કાઢી નાંખવી પડશે એમ કહ્યું હતું અને આ ‘ઓપરેટ’ શબ્દથી કૃપાના મોતિયા મરી ગયા હતાં. એણે ઘરે આવીને પોતાના પતિ વરુણને આ વાત કહી અને સાથે એમ પણ કહ્યું કે,’આવતા મહિનામાં એકાદ દિવસ સેટ કરીને તું મારી સાથે દવાખાને આવજે, કારણકે એકલાં જવાની મારી હિંમત નથી.’

અને વરુણ આ વાત સાંભળીને હસી પડ્યો.

‘અરે મારી વ્હાલુડી, તું આટલી હિંમતવાળી છું ને આજે આવી વાતો કેમ કરે છે?’

‘ઇન શોર્ટ તું મારી સાથે નહીં આવે એમ જ ને?’

‘અરે, એવું ક્યાં કહ્યું છે ?’

ને વાત ત્યાંથી આડા પાટે ફંટાઈ ગઈ. દંપતિ સમજુ હતું એટલે  વાત ‘સેચ્યુરેશન પોઈંટ’ પર પહોંચે એ પહેલાં જ સચેત થઈને ચૂપ થઈ ગયાં.

એ પછી કૃપાને અનેક નાની નાની શારીરિક તકલીફ થતી તો પણ વરુણની યાદ આવતી અને વિચારતી કે,’એ કેમ મારી સાથે ના આવે? એ મને પ્રેમ જ નથી કરતો કે? એને મારી કોઇ દરકાર જ નથી ?’ અને એ પછી એની જાણ બહાર જ એના મનમાં એક પછી એક ગાંઠ બંધાતી ચાલી અને એ પોતાની દરેક શારીરિક તકલીફને અવગણવા લાગી હતી. વરુણ સાથે સમસ્યા વિશે વાત કરે અને વરુણ એના કામના ટેન્શનમાં એટલું બધું ધ્યાન ના આપે. હા એ હા કરી લે. આ વાતથી કૃપા વધુ અકળાતી.

‘જ્યાં સુધી વરૂણ મને ડોકટર પાસે લઈ જશે નહીં ત્યાં સુધી હું હવે ડોકટર પાસે જઈશ જ નહીં. જે થવું હોય એ થાય. જોઉં તો ખરી એ ક્યાં સુધી મારી તબિયત સામે આંખ આડા કાન કરે છે ?’

શારીરિક તકલીફો નાની નાની હોય ને ધ્યાન ન અપાતા વધતી ચાલી હતી અને વળી કૃપા’આ જે થાય છે એ બધાનું કારણ વરુણ જ છે’ વિચારી વિચારીને મનોમન વરુણ પર અકળાતી રહેતી. વાત  રહી વરુણની તો એને તો આ આખી રામાયણની કશી જ ખબર નહતી. આમ પણ કૃપા અત્યાર સુધી પોતાના દરેક કામ પોતાની રીતે સફળતાથી પૂરા કરી લેતી હતી એટલે એના મગજમાં આવી વાત ‘કલીક’ જ નહતી થતી.

આજકાલ કૃપાને દાઢ વધુ પડ્તી દુખતી હતી, વાંકી ઉગવાના કારણે એને ખોરાક ચાવતાં ચાવતાં એ દાંત જડબાની ચામડી સાથે ઘસાતો અને છોલાઈને ત્યાં ચાંદી પડી ગયેલી હતી. બોલવામાં પણ ઘણી વખત તકલીફ પડતી હતી. બીજી બાજુ થોડું ઘણું ચાવી ચાવીને કામ ચલાવતી કૃપાને દુકાળમાં અધિક માસની જેમ એ બીજી બાજુનો છેલ્લો દાંત ખોરાકમાં કાંકરો આવવાના કારણે અડધો તૂટી ગયો. ત્યાં પાણી પણ અડતું તો લબકારા મારતાં. ખરી તકલીફ થઈ ગઈ હતી – હવે?

ખાવાનું ખાવું કેવી રીતે ?

ટણી બહુ હતી, વરૂણને કશું કહેવું જ નથી, ભલે બધું સહન કરવું પડે. વરૂણને મોઢેથી બોલીને કહી શકાય એમ નહતું એથી હવે કૃપા છેલ્લાં અઠવાડિયાથી લીકવીડ ખોરાક પર વધુ મારો રાખતી. એને એમ કે એના ડાયેટના આ ફેરફારથી વરુણ ચમકશે અને કારણ પૂછશે. પણ ના…એવું કશું જ ના થયું. બફારામાં ઓર ઉકળાટ ભળ્યો !

બોલાતું નહતું અન સહેવાતું પણ નહતું.

અચાનક ડોરબેલ વાગ્યો અને કૃપાની વિચારધારા અટકી ગઈ. વરુણ જ હતો.

‘હાય ડાર્લિંગ, આજે ઘરે કંઇ ના રાંધીશ, ‘બાબલાં’નું નોનવેજ ખાવા જઈએ.’ સોફામાં લંબાવતા વરુણ બોલ્યો.

‘નોનવેજ !’

અને ક્રુપાના અવાજમાં ના ઇચ્છવા છતાં વ્યંગનો રંગ ભળી ગયો.

‘હા નોનવેજ. કેમ શું થયું? તને તો નોનવેજ બહુ ભાવે છે ને.’

‘હા પણ એ નોનવેજ ચાવ ચાવ કરવાનું હોય ને ?’

‘હા..હા..શું તું પણ. કેવી બાલિશ વાત કરે છે ? ચાવવાનું તો હોય જ ને.’

‘ને મારી બે ય બાજુની દાઢ મને ખૂબ જ હેરાન કરે છે. છેલ્લાં અઠવાડિયાથી હું લગભગ લીકવીડ ડાયેટ પર છું, એ વાતનો સાહેબને ખ્યાલ સુધ્ધાં છે ?’

‘ઓહ..એ તો મને એમ કે આજકાલ ગરમી વધુ છે તો એના કારણે તું લીકવીડ વધારે લે છે. આ દાઢનો દુઃખાવો છે એ વાત તો ખ્યાલ જ નથી. ડોકટર પાસે કેમ નથી ગઈ ?’

અને કૃપાની કમાન છટકી.

‘મેં તને પહેલાં પણ કહેલું કે તું નહીં આવે ત્યાં સુધી હું ડોકટર પાસે નહીં જ જઉં,મારે જાણવું છે કે તું મારી તબિયતની કેટલી ચિંતા કરે છે. તને સમય મળે તો ઠીક નહીં તો હું આમ ને આમ બોખી થઈ જઈશ. એની જાતે એક પછી એક દાંત પડશે એ તો.’

‘કૃપા, આ તું બોલે છે ? મારી મોર્ડન વાઈફ ?’

‘હા. મોર્ડન છું તો શું થયું ? મને મારો વર મારી ચિંતા કરે, ધ્યાન રાખે એ બહુ જ પસંદ છે.’

‘એવું ના કર. તું આટલી મજબૂત થઈને આવું કેમ વિચારે છે ? મારા ધ્યાનમાં જ આ વાત ના આવી કારણ કે તું તારા દરેક કામ તારી રીતે પૂરી સફળતાથી પતાવી જ લે છે. હું મારા મિત્રોને તારું ઉદાહરણ આપું છું કે મારે તારા રહેતાં ઘર, સમાજ કે છોકરાંઓ પ્રત્યે પણ ખાસ ધ્યાન આપવાનું ના રહેતું હોવાથી ધંધામાં પૂરતો સમય આપી શકું છું અને મારી એ મજબૂત પત્ની આવું વિચારે ? આજકાલ સ્ત્રી સશક્તિકરણનો વાયરો ફૂંકાય છે ત્યાં અનેક આધુનિક નારીઓ અનેક લેકચર આપે છે પણ પોતાની જાત પર દરેક પાસાથી નિર્ભર કેવી રીતે રહેવું એ વાત કહેવાય છે પણ ત્યાં પણ આ તેં કહી એ તકલીફવાળી વાત નથી કહેવાઇ. તારામાં આત્મ્વિશ્વાસ, સમજની કોઇ કમી નથી તો પછી આવી નાની શી સમસ્યા માટે તું માર પર નિર્ભર કેમ છે ડીઅર ? કાલે ઉઠીને હું નહીં હોઉં ર્તો તું શું કરીશ ?’

‘આવું ના બોલ વરુણ.’ અને ક્રુપાએ પોતાની ગુલાબી હથેળી વરુણના હોઠ પર મૂકી દીધી ને એક પળમાં તો એની આંખ છલકાઈ પણ ગઈ.

‘હું કાલે જ દાંતના ડોકટરની અપોઈન્ટમેંટ લઈ લઉં છું પગલી ને કાલે સવારે જ આપણે એમને મળી આવીએ. ઓકે.’ એની ભીની પાંપણ પર મ્રુદુતાથી હથેળી ફેરવતાં વરુણ બોલ્યો.

‘ના વરુણ, ચાલશે. યુ નો, મને છેલ્લાં બે વર્ષથી તારા મોઢેથી આ એક જ વાક્ય મકકમ નિર્ણય સાથે સાંભળવું હતું.બાકી ડોકટર પાસે કે દુનિયાના બીજા છેડે પહોંચવા પણ તારી આ બૈરીને કોઇની જરુર નથી એ વાત તું બખૂબી જાણે જ છે.’

‘દુનિયાના બીજા છેડે તું એકલી જજે પણ ડોકટર પાસે તો હું જ લઈ જઈશ’ બાકીનું વાકય,

‘તમને સ્ત્રીઓને ઓળખવામાં ભલભલા થાપ ખાઇ જાય તો મારું શું ગજુ ?’ મનોમન બોલીને જ વરુણ હસી પડ્યો.

 

‘ઓકે, એવું રાખીએ’ ને બાકીનું વાક્ય,

‘ તમને પુરુષોને પૈસા કમાવામાંથી ફુરસદ જ નથી મળતી એટલે અમારે સ્ત્રીઓને નાછૂટકે આવા નખરાં કરવાં જ પડે છે.’ મનોમન બોલીને પોતાની જીત પર મનોમન ક્રુપા પોરસાઈ.

ઘી ના ઠામમાં ઘી પડી રહ્યું.

અનબીટેબલઃ જીવન નામની વાનગીમાં દરેક ઘટનાના સ્વાદનું પોતાનું એક આગવું મહત્વ જ હોય છે.

સ્નેહા પટેલ

મેનેજરઃ


phoolchhab newspapaer > navrash ni pal column > 28-9-2016

 

શું અન્ય કોઇ રીતે એ સંભવી શકે ના ?

સાબિત થવાનું જીવિત ધક ધક કરી કરીને ?

-સંજુવાળા.

 

રાજન અને નીકી નેટ પર સર્ફીંગ કરી રહ્યાં હતા. આ દિવાળીમાં એમને દુબઈ ફરવા જવાનો પ્લાન હતો અને એ પણ એમના ફેવરીટ છ મિત્રોના ગ્રુપ સાથે. એ બધા સ્કુલકાળના મિત્રો હતાં.કોલેજકાળમાં બધા થોડાં વિખરાઈ ગયેલાં. ફેસબુક અને વોટસએપના કારણે એ લોકોનો સંપર્ક શક્ય બન્યો હતો. ત્રણ મહિના પહેલાં એક સન્ડે એ લોકો મળ્યા હતાં અને ત્યાં આ પ્રોગ્રામ બન્યો હતો. બાળપણની દોસ્તી એમાં ય સ્કુલની મૈત્રીના સંભારણા તો કાયમ હર્યા ભર્યા અને સુખદ જ હોય ! રાજન અને નીકીને વારે ઘડીએ એ દિવસોની યાદ આવતી હતી અને ખુશીથી રુંવાડાં ઉભા થઈ જતા હતા, આંખો બંધ થઈ જતી અને બંને ફ્રોક ને ચડ્ડી પહેરતા એ બાળપણની ગલીઓમાં ભૂલા પડી જતાં. ઇન શોર્ટ બન્ને ખુબ જ એક્સાઈટેડ હતાં.

દિવાળીના દિવસો નજીક આવી રહ્યાં હતા અને ઘરની સાફસફાઈ શોપિંગ સાથે દિવસો પવનવેગે ઉડતાં હતાં. નીકી રહી ઘરરખ્ખુ સ્ત્રી. એને ઘરની સાફસફાઈ અને નાસ્તા બનાવવામાં જ પહેલો રસ. એ કારણે એને ઘરની બહારના કામોમાં અનિયમિતતા આવી જતી. અમુક શોપિંગ તો રાજને એકલાં જ પતાવવા પડ્યાં હતાં. પણ બે ય જણ આ રીતથી ટેવાઈ ગયા હતાં. રાજનના શોપિંગથી નીકીને કોઇ પ્રોબ્લેમ કે કોઇ કચકચ નહતી એથી રાજન પણ બિન્દાસ થઈને પોતાની સમજ મુજબ શોપિંગ કરી લાવતો. આમ ને આમ દિવાળીના દિવસો આવી ગયા અને રાજન – નીકી બેસતા વર્ષના દિવસે બધા સગા સંબંધીઓને મળીને બીજા દિવસે ઉડ્યાં દુબઈ જવા – પોતાના ચડ્ડી બડી સાથે.

લગભગ બાર દિવસ પછી રાજન અને નીકી ટ્રીપ પતાવીને ઘરે પાછા વળ્યાં ત્યારે એ નીકીનો મૂડ થોડો અલગ જ હતો. મિત્રો સાથે આનંદ લૂંટવાનું જેટલું એકસ્પેક્ટેશન હતું એનાથી અડધા ભાગનો સંતોષ પણ એને નહતો મળ્યો. આવું કેમ ? સોહિનીનો એટીટ્યુડ તો એને ખૂબ જ ખટકતો હતો.  જાણે એ નવાઈની એક બિઝનેસ વુમન હતી ! આખો દિવસ બધા ઉપર ઓર્ડર છોડ્યાં કરતી અને જાણે આટલા બધામાં બધી જ જાતની સમજ એને એકલીને જ પડતી હોય એમ વર્તન કરતી. માન્યું કે એ નોલેજેબલ હતી, એને બિઝનેસ ટ્રીપના કારણે પોતાના કરતાં રખડવાનો વધુ એકસપીરીઅન્સ હતો. પણ એમાં શું નવાઈ ? એ બહાર ફરવામાં એકસપર્ટ હતી તો પોતે ઘર સાચવવામાં અને રસોઈકળામાં પાવરધી હતી. જે જેનું કામ એમાં આટલા વહેમ શું મારવાના ? રોજ ઉઠતાંની સાથે એની બકબક ચાલુ થઈ જાય. આજે આટલાં વાગ્યે આમ જવાનું , આમ ભેગાં થઈ જવાનું, ફલાણો રસ્તો પકડવાનો , ઢીંકણું વાહન ટ્રાન્સપોર્ટ માટે પકડવાનું…ઉફ્ફ. રોજ એના હુકમોની ધાણી ફૂટે. વળી ગ્રુપના બધા લોકો ય એનાથી અંજાઈ ગયેલા કે શું ? એ ચિબાવલી કહે એમ જ ચાલતાં હતાં. આમે નાનપણથી જ સોહિની થોડી ડોમિનેટીંગ હતી પણ એ સમય અલગ હતો. એ વખતની એની દાદાગીરીમાં એક ઇનોસન્સ અને દોસ્તીભાવ હતો આજના સમયે એ એક સમજુ ને અક્કલવાળી સ્ત્રી હતી. મનોમન ચાલતો રઘવાટ આખરે ઘરે પહોંચીને સોફા પર બેસીને પાણી પીતા જ રાજન સામે નીકળવા લાગ્યો.

‘રાજુ, તને આ સોહિનીની કચકચથી કંટાળો નહતો આવતો ?’

ને રાજન ચમક્યો. એને સોહિનીના વર્તનથી કોઇ જ પ્રોબ્લેમ નહતો થયો. એ એક સ્માર્ટ ને ઇન્ટેલીજન્ટ લેડી હતી જે દરેક પ્રકારની  સ્થિતી ખૂબ સારી રીતે મેનેજ કરી લેતી હતી. પણ નીકીના મોઢા પરથી એવું લાગતું હતું કે એ એનાથી ખૂબ કંટાળી ગયેલી હતી એટલે સોહિનીનો પક્ષ લેવામાં સાર નહતો જ. ખૂબ જ સાચવીને રાજને શબ્દો ગોઠવ્યાં ને બોલ્યો,

‘નીકુ, આમ જોવા જઈએ તો સોહિની થોડી વધુ જ લાઉડ હતી. હું તારી સાથે એગ્રી છું.’

‘અરે, લાઉડ શું – એ તો રીતસરની બધા પર હુકમો જ કરતી હતી, અને ગ્રુપના બધા જ લોકો પણ એની વાતો ચૂપચાપ કોઇ જ આર્ગ્યુ કર્યા વિના સાંભળી લેતાં હતાં. નવાઈ તો મને એની લાગતી હતી કે કોઇ એને ચૂપ કરાવવા કે વિરોધ કરવાની તસ્દી સુધ્ધા નહતું લેતું.’

‘જોકે એની વાતોમાં વિરોધ કરવા જેવું તને શું લાગ્યું?’

રાજને હળ્વેથી પ્રશ્ન તરતો મૂક્યો.

‘અરે, જાણે નવીનવાઈની એ જ આખી દુનિયા ફરતી હોય એમ દરેક પ્રોગ્રામના અને એની પણ આગળના પ્રોગ્રામના શિડ્યુલ એ જ ગોઠવ્યે રાખતી હતી. આપણે તો જાણે એના ચિઠ્ઠીના ચાકર, એ બોલે ને આપણે પગ ઉપાડવાના. આપણી કોઇ ઇચ્છા કે સગવડ અગવડનું કોઇ મહત્વ જ નહીં ?’

‘જો નીકી, શાંત થા બકા ને એક વાત કહે, જમવા, ઘરની સજાવટ રીલેટેડ, રેસીપી કોઇ પણ વાત હોય ત્યારે તું કેવી આગળ થઈ થઈને તારા મત રજૂ કરતી હતી ને ? એ સમયે તને ખબર છે સોહિનીને તો કંઈ ગતાગમ જ ના પડતી હોય એમ ચૂપચાપ તારું મોઢું તાક્યા કરતી હતી.’

‘હા, એ વાત તો મેં પણ નોટીસ કરી હતી.’ ને નીકીનું વદન ગર્વથી ભરાઈ ગયું.

‘નીકી, હવે શાંતિથી સાંભળ. સોહિની રહી એક બિઝનેસ લેડી એટલે એને રોજેરોજ મેનેજમેન્ટ લેવલના માણસો સાથે પનારો પડે. એ મેનેજમેન્ટમાં કાચી પડે તો ધંધો જ ના થઈ શકે. રાઈટ ? તો  મેનેજમેન્ટ એનું કામ છે. આપણે ફરવા જઈએ ત્યારે શક્ય એટલાં ઓછા ખરચા અને સમયમાં મેક્સીમમ જગ્યા જોઇ શકીએ અને એમાં કોઇ અડચણ ના પડે એ માટે પ્રોપર મેનેજમેન્ટ જરુરી થઈ પડે. વળી સોહિનીને કામના અર્થે વારંવાર દુબઈ જવાનું થાય છે એથી એ ત્યાંથી ખાસી એવી પરિચીત પણ છે તો એ આ બધા પોઈન્ટ્સને લઈને આપણને હેલ્પ કરવાના આશયથી સૂચનો કરતી હતી અને બધા આ વાત જાણતાં હતાં એથી એની વાત પર વિશ્વાસ મૂકીને ચૂપચાપ ફોલો પણ કરતાં હતાં. આઈ થીન્ક એના સજેસન્સને લઈને આપણે કોઇ ખોટી પરેશાનીમાં તો નથી જ ફસાયા ને આખી ટ્રીપ શાંતિથી મેનેજ કરીને પતાવી શક્યાં એ વાત તો માને છે ને ? યાદ કર તું ઘર સાચવવામાં બહારના કામ મેનેજ નથી કરી શકતી એવું જ સોહિનીના કેસમાં હોય કે ઓફિસના કામમાં એક્સપર્ટ એવી એ ઘરના કામોમાં ‘ઢ’ હોય. દરેકે પોતપોતાની ચોઇસ મુજબની જીન્દગી જ સિલેક્ટ કરી હોય.’

‘હા, એ વાત તો છે રાજન.’

‘ તો પછી…સી..એ મેનેજમેન્ટ લેવલની વ્યક્તિ એટલે એને આજ સવારના પ્રોગ્રામથી માંડીને રાતના પ્રોગ્રામોના ટાઈમટેબલો બનાવીને જીવવાની આદત પડી ગઈ હોય અને એમાં એ સ્માર્ટ પણ થઈ ગઈ હોય. બહાર ફરવા જઈએ ત્યારે અનેક લોકો વચ્ચે આવા નાના નાના કારણૉને લઈને જ ઘર્ષણ થાય છે અને સંબંધો વણસી જાય છે એથી સૌથી પહેલાં તો વાતને સમજતા અને પછી થોડું ચલાવી લેતાં શીખવાનું ડીઅર. હું તો એટલું જ જાણું.’

‘હા રાજુ તારી વાત સાચી છે. એ મેનેજમેન્ટમાં ખાસી સ્માર્ટ છે એ વાત સ્વીકારતા મને અંદરખાને તકલીફ એક ઇર્ષ્યા જેવું થતું હતું પણ હવે એ નીકળી ગયું. થેન્ક્સ.’

‘ચાલ પગલી…હવે ફ્રેશ થઈને ચા પીએ.’

અને રાજને એના માથા પર હળવી ટપલી મારી દીધી.

અનબીટેબલ ઃ માનવી સરળ વાતોને અટપટી બનાવી દેવામાં માહેર છે.

સ્નેહા પટેલ

foreign- a degree


ફોરૅન એક ડીગ્રી…

 

પ્રથમ બારણાંએ ઊઘડવાનું હોય,

પછી બહાર એણે નીકળવાનું હોય !

-સ્નેહા પટેલ ‘અક્ષિતારક’ પુસ્તકમાંથી.

 

સાંજનો સમય હતો. ગરમીમાં સુકાઇને ફાટી જઈને તરડાઈ ગયેલ હોઠમાંથી મંગાયેલી દુવાઓના ફળરુપે મોંઘેરો વરસાદ ઝરમર પડી રહ્યો હતો. બે દિવસથી ચાર પાંચ ઇંચ વરસી ગયેલો હોવાથી વાતાવરણમાં સરસ મજાની ઠંડક પ્રસરી ગયેલી હતી.

સાંજના પાંચ વાગ્યાનો સમય હતો અને અનુરુપ સોસાયટીના બાંકડે પાંચ છ વયોવૃધ્ધ અને બે ચાર જુવાનીયાઓ વર્ષારાણીના પાલવ તળે હાશકારો અનુભવી રહ્યાં હતાં. વાતોના ગરમાગરમ દાળવડાંની જ્યાફત ઉડાવી રહ્યાં હતાં.

એક માજી બોલ્યા,

‘અલ્યાં સાંભળ્યું કે ત્રીજા માળે રહેતી પેલી લઘરી રચનાની મોટી છોકરી આગળ ભણવા માટે યુ.એસ.એ ગઈ .’

‘હેં, શું વાત કરો છો? ત્રણ ત્રણ છોકરીઓવાળું ઘર અને વર તો કંઈ કમાતો નથી. જ્યારે જોઇએ ત્યારે સોસાયટીમાં મેઇનટન્ન્સના પૈસા પણ બાકી ને બાકી જ હોય..વળી એની છોકરી ભણવામાં તો ઢગી હતી. દસમામાં ફેઈલ થયેલી યાદ છે ને ?’ બીજા બેને હૈયાવરાળ ઠાલવી.

‘હા મને ય એવું જ યાદ છે. પણ આ સાલું ચમત્કાર કહેવાય હોં કે. આ તો જબરી હોંશિયાર નીકળી, માળી બેટી છેક ફોરેન પૂગી ગઈ ને !’

એક જુવાન યુવતી પોતાના પાંચ વર્ષના દીકરાંને રમવા માટે નીચે લઈને આવી હતી અને બાંકડે બેઠાં બેઠાં  એનું ધ્યાન રાખી રહી હતી એના કાને આ સંવાદ પડ્યો ને એનાથી બોલ્યાં વિના ના રહેવાયું,

‘માસી, એ યુ.એસ.એ ગઈ એટલે હોંશિયાર એવું કોણે કહ્યું ?’

‘લે ફોરેન જવું એ કંઇ જેવા તેવાના કામ થોડી છે ? ત્યાં એકલી રહીને ભણશે, કમાશે ને એના આખા ઘરને ત્યાં બોલાવશે જોજે ને. વળી ત્યાંની લાઈફ સ્ટાઈલની તોલે અહીંની થોડી આવે ?’

‘માસી તમને એમ છે કે ત્યાં પૈસાના ઝાડ છે ને જઈને હાથ લંબાવીને તોડી લેવાના ? એવું ના હોય માસી. ત્યાં જઈને લોહીનું પાણી કરીને રાત દિવસ એક થશે ત્યારે એ છોકરી માંડ બે ટંકનું ખાવાનું અને રહેવા માટે એક ઓટલો પામશે. ત્યાં જઈને આટલી મહેનત કરવા અને લેટ ગો કરવા તૈયાર થઈ છે એનાથી અડધું ડેડીકેશન જો એણે અહીં ભણવામાં બતાવ્યું હોત તો એ અહીં જ સારામાં સારી જોબ કરીને ફેમિલી સાથે રહી શકી હોત અને પાંચ વર્ષમાં તો પોતાનું ઘરનું ઘર કરી લીધું હોત. મા બાપ બેનોને ત્યાં બોલાવવી એ કંઇ રમત વાત છે. વળી એ જેટલાં પૈસા ખર્ચીને ત્યાં ગઈ છે એટલામાં તો અહીં સરસ મજાનો ધંધો ચાલુ કરી શકી હોત. આ તો ત્યાં જઈને એકડે એકથી વાત ચાલુ કરવાની સ્થિતી. ના આર્થિક સલામતી, ના માનસિક, ના ઇમોશનલ કે ના શારિરીક. છોકરાંઓને સાવ જ આમ અજાણ્યાં દેશમાં છોડી દઈને મા બાપનું મન પણ અહીં ઉચાટમાં રહે એ નફામાં. મજૂરી કરવા તૈયાર હોય એવા આપણા કામવાળા કે રસોઇઆઓને પણ ત્યાંના વીઝા મળી શકે છે અને ત્યાંના લોકો તો સામેથી પૈસા ખર્ચીને આવા લોકોને શોધી શોધીને અહીંથી લઈ જાય છે.’

‘હા, તારી વાત સાચી છે બેટાં.’

‘વળી માસી આપણે ત્યાં તો ‘ફોરેન’ જવું એ જ એક મોટી ડીગ્રી માની લેવાય છે એનો મને ત્રાસ થાય છે. અહીં રાત દિવસ એક કરીને ભણનારા બ્રીલીયન્ટ સ્ટુડન્ટસની સાથે એમની સરખામણી કરાય છે એ બહુ જ તકલીફદાયક વાત છે. ભાઈ, પૈસા ખર્ચીને સંતાનોને સારી  યુનિવર્સીટીમાં ભણાવી શકો એની ના નહીં પણ સંતાનોની અંદરુની સ્માર્ટનેસ, મહેનત એ બધાની તોલે પૈસો ક્યારેય ના આવે. રામજાણે આ વિદેશમાં સંતાનોને ભણાવાની ઘેલછાં પાછળ મા બાપ અને સંતાનોએ ભોગવવાની પીડાનો હિસાબ ક્યારે કરાશે ?અહીં ઘરમાં પાણીનો ગ્લાસ પણ ઉપાડતાં જોર આવતું હોય એવી પ્રજા ત્યાં જઈને મોટેલોના બાથરુમો સાફ કરે છે ને લોકોની એંઠી ડીશો ય ધોવે છે, રુમોની ચાદરો ય બદલે છે ને ટીપમાં મળતાં પૈસાની બરાબર ગણત્રી કરીને ખુશીથી પેન્ટના ખીસ્સામાં પધરાવે છે. વિદેશમાં જઈને કાળી મજૂરી કરવાની તૈયારી રાખવાવાળા છોકરાંઓને અહીં જ ફેમિલીની સાથે રહીને મહેનત કરતાં શું જોર આવે છે એ જ નથી સમજાતું. છોકરાંઓ તો ઠીક પણ મોટેરાંઓ સુધ્ધાં વિદેશના નામની ચકાચોંધમાં અંજાઈ જાય છે એની જ નવાઈ લાગે છે. હું તો એક જ વાત માનું કે વિદેશ હોય કે દેશ છોકરાંઓની આંતરિક સૂઝ, મહેનત, પ્રતિભાનો કોઇ જ  પર્યાય નથી. એને દેશ વિદેશના લેબલોથી ના તોલાય.’

ને બાંકડે બેઠેલ બધાં લોકોના મોઢા વિચારશીલ મુદ્રા સાથે સહમતિમાં હાલી ઉઠ્યાં.

-sneha patel

કોણ બોલે છે – કોને કહે છેઃ-


phulchhab newspaper > navrash ni pal column >
જે શોધવામાં જિંદગી આખી પસાર થાય

ને એ જ હોય પગની તળે એમ પણ બને

-મનોજ ખંડેરિયા

 

સ્વપ્નીલની શમણાંભરી ભૂરી ભૂરી આંખોમાં અકળામણના રાતા ટશિયાં ફૂટવા લાગ્યાં હતાં. ક્યારનો એ કોડલૅસ ફોન હાથમાં લઈને કોઇ નંબર ‘રીડાયલ’ કરતો અને લાંબાં લાંબાં એકસ્ટેન્શનના નંબર લગાવી લગાવીને છેલ્લે ‘આપનો ફોન પ્રતિક્ષામાં છે,આપનો કતારક્રમાંક નંબર છે ‘૮…૭…’ જેવો જવાબ સાંભળવા મળતાં અકળાઈને ફોન સોફા પર ફંગોળી દેતો.

લગભગ અડધો કલાકથી એની આ અકળામણ જોઇ રહેલ એની મમ્મી નમ્રતા રસોડામાંથી બોલી,

‘સ્વપ્નુ, શું છે દીકરા ? કેમ આટલો અકળાયેલો છું ? આદુ-ફુદીનાવાળી ચા પીશ – બનાવું ?’

‘મમ્મા, આ નેટ જો ને..ક્યારનું હેરાન કરે છે. આ મહિનામાં આ લગભગ પાંચમી વખત બંધ થઈ ગયું છે અને હજુ તો મહિનની પંદરમી તારીખ છે. વળી એ લોકો ઓનલાઈન રજીસ્ટ્રેશન કરે એટલે મારે એક કલાક તો કમ્પલેઇણ રજીસ્ટ્રેશન કરાવતાં થાય છે. ક્યારનો ‘આપકા કતાર ક્રમાંક હૈ યે…વો…’ કંટાળી ગયો છું આનાથી. મારે કેટલું બધું કામ છે, અમુક મેઇલ અર્જન્ટલી મોકલવા જ પડશે. નેટ ચાલુ નહી થાય તો સાયબરકાફેમાં જવું પડશે.’

બોલતાં બોલતાં સ્વપ્નીલે કમ્પલેઈન માટે ફરીથી ફોન જોડ્યો અને આસ્ચ્ર્યજનક રીતે આ વખતે એ લાગી ગયો.

‘હલો, મારું આઈડી સ્વપ્નીલ૨૦૦૦ છે ને હું રેવાપુરથી બોલું છું.’

‘જસ્ટ એ મીનીટ સર..ઓકે..શું કમ્પલેઇન છે આપની ?’

‘નેટ બંધ છે.’

‘ઓકે સર, આપની કમ્પ્લેઇન નોંધી લઉં છું. અમારા એન્જીનીયર આપને કોન્ટેક્ટ કરશે ને અડલાળીસ કલાક સુધીમાં આપની કમ્પલેઇણ સોલ્વ કરી દઈશું.’

‘મેડમ, ૪૮ કલાક બોલતાં પહેલાં જરા મારું અકાઉન્ટ ચેક કરો. આ કમ્પ્લેઇન છેલ્લાં ૧૫ દિવસથી ચાલી આવી છે. નેટ રોજ ચાલુ થાય છે, બંધ થાય છે. તમારો કોન્ટેક્ટ કરવામાં અડધો અડધો દિવસ જાય છે ને તમે ૪૮ કલાકનો રાગ આલાપો છો.’

‘આપને પડેલી તકલીફ બદલ હું માફી માંગુ છું સર..’

‘અરે રોજ રોજ તમને લોકોને માફી આપી આપીને હું થાકી ગયો છું. મને આજે ને આજે અબઘડી રીઝ્લ્ટ જોઇએ નહીંતર હજુ કસ્ટમર કમ્પ્લેઈન કરીશ.’ ને સ્વપ્નીલે ફોન પછાડ્યો.

‘બેટા, આમ અકળાવાથી કામ થોડી પતશે ? થોડી શાંતિ રાખ ને લે ચા પી.’

ચા પી ને સ્વપ્નીલ ટીવી જોવા બેઠો અને એન્જીનીયરનો કોલ આવ્યો,

‘સર, પ્લીઝ આપનું નેટ ચેક કરી લેશો ? અહીંથી થોડો કનેક્શનનો પ્રોબ્લેમ હતો અમે સેટ કર્યું છે. હવે નેટ આવી જશે.’

‘એક મીનીટ.’સ્વપ્નીલે નેટ ઓપન કરવાનો પ્રયત્ન કર્યો પણ શક્ય ના બન્યું ને એનો પીત્તો ગયો.

‘હજુ નેટ નથી આવતું. તમે લોકો સાવ હરામી છો. એડવાન્સમાં પૈસા લઈને બેસી જાઓ છો અને પછીથી આવા ધાંધીયા કરો છો.’

‘સર, એક વાર મોડમની લાઈટ બંધ કરીને બે મીનીટ રહીને ફરીથી ચાલુ કરો ને પ્લીઝ.નેટ આવી જશે.’

‘નથી આવતું. મેં તમારા કહેતાં પહેલાં જ કરી જોયું..’ ને ફરીથી સ્વપ્નીલની રેકોર્ડ ચાલુ થઈ ગઈ. સામે છેડેથી,

‘ઓકે, અમારો માણસ આપના ઘરે આવીને ચેક કરી જશે.’ નો ટૂંકો જવાબ વાળીને સામે છેડેથી ફોન મૂકાઈ ગયો. એ વાતને બીજા બે દિવસ વીતી ગયાં. હવે તો ફોન પણ લાગતો નહતો. ડાયલ કરતાં કરતાં વચ્ચેથી જ કટ થઈ જતો હતો. કંપનીનો કોઇ જ માણસ નેટ ચેક કરવા પણ નહતું આવતું ને સ્વપ્નીલ ધુંઆપુંઆ થઈ ગયો હતો. પેન્ડીંગ કામનો ઢગલો થતો જતો હતો. આખો દિવસ કંપનીમાં ફોન કર્યા કરતો પણ લાગતો જ નહતો. આટલા દિવસમાં તો સ્વપ્નીલને ત્યાંની મોટાભાગની ઓપરેટર્સના નામ સુધ્ધાં યાદ રહી ગયા હતાં. નમ્રતાથી ના રહેવાતા એ આખરે બોલી,

‘બેટા, તું કાયમ આ સ્ટાફના માણસો પર કેમ અકળાય છે પણ ? જે વાત જ્યાં કહેવાથી અસર થતી હોય ત્યાં વાત કરતાં શીખ. તું સ્ટાફના માણસોને આમ ગાળો દે એનો કોઇ મતલબ નથી સરવાનો. એમની તો વારંવાર શિફ્ટ બદલાયા કરે ને વળી એ લોકો તો પૂરેપૂરા ટ્રેઈન્ડ જ હોય કે સામે છેડે કસ્ટમર ગમે એમ બોલે તમારે તો,’અમે તમને પડેલી અસુવિધા બદલ માફી માંગીએ છીએ.’ બસ એટલું જ બોલવાનું. મારું માન તો તું જઈને નેટની ઓફિસમાં કોઇ સીનીયર સાથે જ સીધી વાત કર. આ બધા તો પગારદારો..એમને એલફેલ બોલીને શું મતલબ સરવાનો?’

સ્વપ્નીલને પણ મમ્મીની વાત ઠીક લાગી ને એ ઓફિસે જ પહોંચી ગયો. ત્યાં જઈને એમના મેનેજરને મળ્યો અને પોતાની તકલીફની વિગતે વાત કરી અને આજે જો નેટ ચાલુ ના થઈ શકે તો નેટના એડવાન્સમાં ભરેલા પૈસા અને જેટલાં દિવસ નેટ બંધ રહ્યું એટલા દિવસનું રીફન્ડ આપવાની વાત મૂકી નહીં તો આખો ય મામલો કોર્ટમાં લઈ જશે એવી ધમકી ય આપી .

‘સોરી સર, અમારું ટ્રાન્સમીશન બગડી ગયેલું છે એટલે આખા એરીઆમાં જ આ તકલીફ છે. અનેકો કસ્ટમરની કમ્પ્લેઇન આવ્યાં કરે છે અને અમારી પાસે એટલાં બધા એન્જીનીઅર નથી કે એક સાથે બધા સ્થળે પહોંચી વળે. હું તમારી સાથે જ મારા માણસને મોકલી આપું છું એ આવીને ચેક કરી લેશે. ડોન્ટ વરી આપના જેટલા દિવસ બગડ્યાં છે એની કિંમત ભરપાઈ કરી આપીશું. વન્સ અગેઈન સોરી.’

ને મેનેજરે એક એન્જીનીઅરને સ્વપ્નીલ સાથે મોકલી આપ્યો. માણસ ઘરે જઈને નેટ ચેક કરીને વાયર સેટ કરીને બોલ્યો કે,

‘નેટ ચાલુ થઈ ગયું છે, પણ કદાચ સ્પીડ ઓછી રહેશે. બે દિવસ થશે બધા પ્રોબ્લેમ સોલ્વ થતાં એ આપને પહેલેથી જ કહી દઉં છું કે આટલી તક્લીફ તો સહન કરવી જ પડશે સર, હા હવે ફરીથી બંધ નહીં થઈ જાય એની ગેરંટી… ‘

‘ઓકે. ચાલુ થયું એ પણ બહુ છે.’ ને સ્વપ્નીલે નમ્રતાની સામે જોઇને યોગ્ય માર્ગદર્શન આપવા બદલ નજરથી જ ‘થેન્ક્સ’ કહીને રાહતનો ઉંડો શ્વાસ લીધો.

અનબીટેબલઃ ક્યાં – કોને – કેટલું – કેવી રીતે કહેવું એ સમજાઈ જાય તો મોટા ભાગની સમસ્યાઓનો સરળતાથી અંત આવી જાય છે.

-સ્નેહા પટેલ

અમારા સપનાં – તમારી આંખો


phulchhab newspaper > navrash ni pal column

 

સન્માનથી, તમામ ખિતાબોથી છે વિશેષ

નાનકડી એક ખુશી જે મથામણ વગર મળી.

 

– રઈશ મનીઆર

 

એક મોટું લંબચોરસ સ્ટેજ હતું. સ્ટેજ પર જરુર પૂરતા ત્રણ બેનર અને પાછળની બાજુએ સ્ક્રીન માટે એક સફેદ પડદો લગાવાયો હતો જેથી વક્તાનો ફેઇસ પ્રોગ્રામમાં છેક પાછળ બેઠેલા સુધી દેખાઈ શકે. પ્રસંગ હતો બુક લોન્ચીંગનો – શ્રાવણીની બુક – ‘અમારા સપના- તમારી આંખો’ના લોન્ચીંગનો.

શ્રાવણી એક પાંત્રીસ ચાલીસ વર્ષની જાજરમાન અને સંવેદનશીલ લેખિકા હતી. એની સંવેદનશીલ ને વાર્તા લખવાની સ્ટાઈલથી એની ફેનકોલોની બેશુમાર હતી. પણ શ્રાવણી એ શ્રાવણી ! એને જીવનમાં કોઇ જ વાતનું ક્યારેય અભિમાન નહીં. પ્રસંશા હોય કે નિંદા બે ય ને પચાવીને પોતાની વાત – જાતને પોતાની આવડતથી લોકો સામે એવી અનોખી રીતે સાબિત કરતી કે સામેવાળા પાસે બોલવાનું કંઇ રહેતું જ નહીં. એ શબ્દો બોલીને બતાવનારી નહી પણ કામ કરીને સમજાવવાની માણસ હતી. આજે એ શ્રાવણીની ચિરાયુ નામના પ્રસિધ્ધ મેગેઝિનમાં વંચાઈ વંચાઈને વાંચકોમાં ખૂબ જ ફેમસ થઈ ગયેલ વાર્તાની બુકનું વિમોચન હતું.

શ્રાવણીએ પોતાની બુકનું વિમોચન પોતાના મેગેઝિનના એડીટરના હાથે જ કરાવવાનું નક્કી કરેલું ને બીજા બે પત્રકાર , એક લેખક મિત્ર પણ સ્ટેજ પર હતાં જેઓ શ્રાવણીની આ નવલકથાની આખીય સફરના સાક્ષી હતાં. મિત્રોએ અને એડીટરની લાડકી શ્રાવણીના એ લોકોએ ભરપેટ વખાણ કર્યાં. એના જેવી તેજતર્રાર પણ સંવેદનશીલતાના બેલેન્સવાળી લેખિકા બીજી ક્યારે જન્મ લેશે એવો વિચાર પણ વ્યકત કર્યો જેને પ્રેક્ષકોમાંથી અનેક લોકોએ ‘અત્યારે તો કોઇ દેખાતી નથી / હજુ ઘણો સમય જશે’ જેવા વાક્યો બોલીને પ્રત્યુત્તર પણ વાળ્યો. પછી બધા મિત્રોએ ભેગા થઈને શ્રાવણીની બુકને બે હાથમાં પકડીને એનું કવરપેજ લોકોને દેખાય એમ પકડીને પુસ્તક વિમોચન કર્યું. તાળીઓના ગડગડાટ અને મોબાઈલના કેમેરાની ક્લીકથી આખું ય સ્ટેજ ભરાઈ ગયું. વાતાવરણ એક્દમ રંગીન બની ગયું. વાંચકોના અને મિત્રોના પ્રેમથી શ્રાવણી ગદગદ થઈ ગઈ. એના જેવી સંવેદનશીલ સ્ત્રી માટે દુનિયામાં સૌથી મોટી મૂડી એ આ નિસ્વાર્થ – પ્યોર પ્રેમ હતી. હળ્વેથી આંખનો ખૂણો લૂછતાં’કને એણે માઈક હાથમાં લીધું ને બધાંનો આભાર માન્યો. આભાર શબ્દ બોલતાં જ એ એટલી ગળગળી થઈ ગઈ હતી કે એનાથી વધારે શબ્દો બોલી જ ના શકાયા. જોકે સામે પક્ષે એના ફેન્સને એને બરાબર જાણતાં હતાં એથી વધારે શબ્દોની જરુર જ નહતી. એમની લાડકી લેખિકા શ્રાવણીની ભાવભરી બોડીલેન્ગવેજના નજરોનજર સાક્ષી બની શક્યા એને પણ તેઓ પોતાનું અહોભાગ્ય માનતા હતાં.

ત્યાં જ અચાનક એક કોલેજિયન જેવી લાગતી છોકરી ઉભી થઈ અને બોલી,

‘મેમ, મે આઈ આસ્ક યુ સમથીંગ ?’

‘શ્યોર, વાય નોટ..’

‘મેમ, આમ તો હું બહુ નાની ગણાઉં પણ મને કાયમ એક પ્રશ્ન મૂંઝવે છે. તમે ૧૦ જેટલી નવલકથાઓ લખી છે જે ખૂબ જ સફળ થઈ છે નામના પામી છે અને મારી પાસે એ બધા પુસ્તકો છે. તમે સંબંધો પર જે લખો છો એને હું ‘બ્રહ્ર્મ વાક્ય’ માનીને જીવનમાં ઉતારી લઉં છું. પણ મેમ તમે સંબંધોને આટલી સારી રીતે સમજો છો, નિભાવો છો તો તમારા કોઇ પણ પુસ્તકના વિમોચનમાં તમારા પતિદેવશ્રી કેમ હાજર નથી હોતાં ? વળી ક્યારેય એમણે જાહેરમાં તમારા લખાણ વિશે કે તમારી નામના – સિધ્ધી વિશે કશું કહ્યું હોય એવું જાણમાં ય નથી આવ્યું. તો શું દરેક જગ્યાએ ‘ઘરની મુર્ગી દાલ બરાબર જ હોય કે ?’

અને શ્રાવણી ખડખડાટ હસી પડી. એની ધવલદંતપંક્તિ પર રોશની પડતાં ત્યાં અનેકો સ્ટાર્સની ઝગમગાહટ ફેલાઈ ગઈ.

‘જો બેટા, શરુઆતના ગાળામાં – બે ત્રણ પુસ્તકો સુધી તો મને પણ તારા જેવા જ પ્રશ્નો મગજમાં આવતા કે મારા પતિદેવ શ્રી નિખિલ મહેતા મારી કેરીઅરમાં કોઇ જ રસ કેમ નથી લેતાં? પણ સમય જતાં જતાં હું સમજતી ગઈ કે નિખિલ સાહિત્યનો માણસ જ નથી. એના માટે તો સાહિત્ય એટલે ફુરસતના સમયે કોઇ અઘોરી બાવાઓ કે ટેકનોલોજી પર લખાયેલ પુસ્તકો જ છે. એ આખો દિવસ મશીનની ઘરઘરાટીમાં જીવનારો વ્યક્તિ થોડો સમય ફ્રેશ થવા ટીવી જોવે કે ન્યુઝ વાંચે એવા સમયે હું એને મારા સેન્ટી સેન્ટી સબજેક્ટવાળા પુસ્તક વાંચવા માટે ક્યામ ફોર્સ કરું ? જો કે એ એના ફ્રેન્ડસના ગ્રુપમાં બહુ જ પ્રાઉડલી પોતાની વાઈફની સિધ્ધીઓ વિશે વાત કરતો હોય છે. ક્યારેય અન્ડર એસ્ટીમેટ નથી કરતો. વળી એ એની ઓફિસની મગજમારીઓ કે મશીનોની વાતો કરે ત્યારે મને પણ બગાસાં આવી જાય છે. હું પણ એની વાતમાં જીવ પૂરોવવાનો બહુ પ્રયત્ન કરું છું પણ એ શક્ય નથી થતું. હવે આ તકલીફ તો બે ય પક્ષે છે. હું એની વાતો સાંભળવાનો ડોળ કરી લઉં છું, અમુક વાત સમજાય અમુક બમ્પર જાય…એમ એ પણ અમુક સમયે મારી સાથે અમુક સંવેદનશીલ ટોપિક પર વાત કરે…પણ એ બધું ઘરની ચાર દિવાલોની વચ્ચેનો બહુ જ પર્સનલ મામલો છે અને મને એનાથી સંતોષ છે. બાકી તમે કોઇને પણ ફોર્સ કરીને તમારી વાત કે કામ ક્યારેય ના સમજાવી શકો. આજથી ચાર વર્ષ પહેલાં એ જે હતાં એનાથી આજે ઘણાં અલગ છે. આજે મારા કામને વધુ સારી રીતે સમજે છે. એક સમય આપવો પડે દરેક વાતને સ્વીકારવાનો અને એમાં પણ તમે સફળ જશો જ એવી ગેરંટીપત્ર લઈને ના ફરાય. આ તો સમય સમય ની અને સમજ સમજની વાત છે. આ વાતને આમ ઇગો કે લાગણીભંગનો ઇશ્યુ બનાવવા જેવી જરુર મને ક્યારેય નથી લાગી. એ એની ઓફિસ લાઈફ ને પર્સનલ લાઈફ અલગ રીતે હેન્ડલ કરે છે એમ જ હું પણ કરું છું તો એમાં શું મોટી ધાડ મારી ?’

‘વાહ મેડમ, તમે તો બહુ જ સરસ વાત કહી. મારા મનમાં આ પ્રશ્ન ક્યારનો ગોળ ગોળ ફરતો હતો જેને તમે આટલી સરસ રીતે જવાબ આપ્યો એ બદલ ખૂબ ખૂબ આભાર. આજે તમારો એક નવો શેડ જોવા મળ્યો એની પણ ખુશી.’

ગેટ આગળથી નિખિલની ગાડી એને પીકઅપ કરવા આવતી નજરે પડી ને શ્રાવણીની હસી પડી.

આગળ રસ્તો નથી ને પાછા વળાતું નથી !


phulchhab newspaper > navrash ni pal column >

તમે જે બસમાં બેઠા છો એ વાતાનુકૂલિત છે પણ,

નથી એ જાણ કે ખોટી સડક પક્ડીને બેઠા છો…

 

-અશરફ ડબાવાલા

 

આજે વાતાવરણમાં અચાનક પલટો અનુભવાતો હતો. ૭ – ૮ ડીગ્રીની ઠંડી પછી અચાનક જ ૩૫-૩૬ ડીગ્રીની ગરમી ચાલુ થઈ ગયેલી હતી. રીધ્ધીમા સોફામાં માથુ પકડીને બેઠી હતી. આ અચાનક થતો વાતાવરણનો પલટો એને માફક નહતો આવતો. પરિવર્તન ધીમે ધીમે જ કોઠે પડતાં પછી એ સંસ્કારોના હોય, પરિસ્થિતીના હોય કે કુદરતના ! ફ્લેક્સીબલ હતી પણ તીવ્રગતિ એના સ્વભાવમાં નહતી. એ મંથર ગતિની પ્રવાસી !

માથાનો દુઃખાવો વધતો જતો હતો અને રીધ્ધીમા કોઇ પણ કાર્યમાં એનું ધ્યાન નહ્તી પૂરોવી શકતી. બહુ જ રેસ્ટ્લેસ ફીલ કરતી હતી એથી એણે એની ફ્રેન્ડ રીપલને ફોન કરીને કોઇ પિકચર જોવાની વાત કરી. રીપલે ટીકીટ ખરીદીને રીધ્ધીમાને ફોન કર્યો અને થીયેટર પર આવી જવા જણાવ્યું. તૈયાર થઈને ઘરની બહાર નીકળી અને મગજ થોડું ફ્રેશ થતું હોય એમ અનુભવ્યું.

બહુ વખત પછી રીપલને – એની બેસ્ટ ફ્રેન્ડને મળી હતી એટલે સારું લાગ્યું. પોપકોર્નનું ટબ અને કોલાનો ગ્લાસ લઈને એ લોકો મૂવી જોવા બેઠાં. શરુઆતમાં તો સ્ટોરીમાં મજા આવી. યંગ જનરેશનની વાત હતી. પણ જેમ જેમ મૂવી આગળ વધી એમ એમ રીધ્ધીમાના અદ્રશ્ય થતા ગયેલ દુઃખાવાએ પાછું જોર કર્યું – ઉથલો માર્યો. પિકચરમાં યંગ જનરેશનના આધુનિક કલ્ચરના નામે સ્વરછંદી – વલ્ગર ડાયલોગ્સ – સિચ્યુએશન એનાથી સહન ના થઈ અને બાકીનું પિકચર જેમ તેમ એણે પૂરું કર્યું.

મૂવીમાંથી બહાર નીકળીને રીપલે એનું મોઢું જોઇને પૂછ્યું,

‘શું થયું રીદ્ધુ ? મોઢાનો રંગ કેમ હજી ફીક્કો ? મૂવી તો મસ્ત હતું. આજકાલ તો જ્યાં જુઓ ત્યાં આના જ વખાણ થાય છે તો તને કેમ ના ગમ્યું ?’

‘લોકોને ગમ્યું હશે – ભલે ! પણ મારા નેચરને આવી વલ્ગારીટી પસંદ નથી આવતી. મનોરંજન માટે તમે બીજું ઘણું બધું બતાવી શકો આમ વલ્ગારીટીનો સહારો કેમ લેવાનો ?’

‘તું પણ છે ને એકદમ મણીબેન જ રહી. યાર…આજ કાલ તો આવું બધું એકદમ કોમન છે. જરા આજુબાજુની યંગ જનરેશનને જો એ આવી રીતે જ જીવે છે. થોડી ફ્લેક્સીબલ બન.’

‘ના..આ બધું કોમન નથી. મારી આજુબાજુ પણ જુવાનિયાઓ વસે છે. હા માન્યું કે આવું ચલણ હશે પણ એ કેટલાં ટકા ? વીસ ટકા…ત્રીસ..પણ એમ તો બહુ બધા ચલણ છે, જેમ કે દર બીજી મીનીટે આપણા દેશમાં રેપકેસીસ થાય છે એટલે રેપીસ્ટની વર્તણૂક આવકાર્ય ગણી લેવાની ? સોરી, મને પરિવર્તન ગમે છે પણ પરિવર્તનના કેટલાંક નિયમ હોય. યોગ્ય પરિવર્તન હોય તો સમાજમાં એ ધીમે ધીમે ને જાતે સ્વીકારાઈ જ જાય છે. આજથી વીસ વર્ષ પહેલાં કોલેજમાં અમે છોકરાં છોકરીઓ એક બીજાથી યોગ્ય અંતરે બેસીને વાતો કરતાં હતાં. જ્યારે લવમેરેજ્નું નામ એક આઘાતની વાત લાગતી હતી એ સમયે અમે સમાજનો વિરોધ કરીને લવમેરેજ કર્યા છે, પણ આજે લવમેરેજ તો એકદમ કોમન થઈ ગયા છે. એ પરિવર્તન હું આસાનીથી સ્વીકારી શકું છું કારણ એ પરિવર્તન પાછળ વર્ષોથી એક સ્વસ્થ સમાજના વિચારો – વર્તણૂક કામ કરે છે. આ પરિવર્તન આવકાર્ય જ છે. એના માટે મારે કોઇ મહેનત નથી કરવી પડી. એ જમાનામાં સ્ત્રીઓ પુરુષ સાથે વાત કરે તો પણ એમની તરફ શંકાની દ્રષ્ટીથી જોવાતું જ્યારે આજે હું મારા અનેક મિત્રો સાથે એકલી મળી શકું છું, કાફેમાં કોફી પી ને સમય પસાર કરી શકું છું. કોઇને કોઇ જ શંકા નથી થતી અને મને પણ કંઈ અજૂગતું નથી લાગતું. પણ હા, આજના જમાનામાં પ્રેમના નામે એકબીજાને જાહેરમાં ચીપકમ્ચીપકી કરે, અભદ્ર વર્તન કરે કે ફ્રેંચકીસ કરવા માંડે તો એ મને ચોક્કસ અસભ્ય અને ચીતરી ચડે એવું લાગશે. પ્રેમના નામે લોકો સાવ આ હદ સુધીના છાકટાં થઈ જાય એ સહન ના જ થાય.’

‘અરે ડીઅર, પ્રેમ તો પ્રેમ છે. એને શું બાંધવાનો ? વળી આપણાં દેશમાં લોકો જ્યાં ને ત્યાં પાનની પીચકારીઓ મારી શકે, ગમે ત્યાં સૂ – સૂ કરી શકે એ ગંદકી ચલાવી લેવાય પણ કોઇ પ્રેમ કરે એ ના સહન કરાય એ કેવી વિચિત્ર વાત !’

‘રીપુ, પીચકારી – સૂ – સૂ વાળાની વાત સહન થાય એવું ક્યાં કહ્યું ? એ વર્તણૂક પણ ખોટી જ છે. પણ જાહેરમાં એવું વર્તન કરાય છે એટલે આ વર્તન પણ કરવું એ તો કેવી નાદાનીયતથી ભરેલી વાત થઈ.એ લાઈન નાની નથી થઈ શકતી એટલે એની નીચે બીજી નાની લાઈન ખેંચવાની ચાલુ કરવાની અને એને પેલી નાની લાઈનથી વધારે મોટી કરવાના પ્રયાસ કરવાના જેથી પેલી નાની લાઈન એની છાયામાં ઢંકાઈ જાય ..’

‘અરે મારી મા….આ નાની લાઈન – મોટી લાઈન..માફ કર પ્લીઝ. આ બધું આપણે ત્યાં નવું નવાઈનું લાગે બાકી વિદેશોમાં તો ફ્રી લવ કેવો ફાલ્યો ફૂલ્યો છે. લોકો કેવા મજ્જાથી જીવે જ છે ને !’

‘ઓહ, એમ ? તો એક વાત કહે – આપણાં દેશ કરતાં ત્યાં આટલી ફ્રીડમ છે તો ત્યાં આત્મહત્યાનો – છૂટાછેડાંનો – માનસિક અસ્થિરતાનો દર આપણા દેશ કરતાં કેમ વધુ ? તર્કની દ્ર્ષ્ટીએ તો આપણા દેશમાં આ દર સૌથી ઉંચો હોવો જોઇએ ને ? ‘

‘હા…એ વાત તો છે…કેમ એવું હ્શે ? ત્યાં સઘળી સ્વતંત્રતા છે તો આવું કેમ ?’

‘ડીઅર, એ લોકો બધી જ જાતની સ્વતંત્રતા અમારો હક છે સમજીને સ્વતંત્રતાના નામે એક પછી એક છૂટછાટ લેવા માંડ્યાં. હવે એમના જીવનમાં સ્વતંત્રતાનો મુદ્દો ગૌણ થઈ ગયો છે. આપણા દેશમાં લોકો ગરીબીમાં સબડતાં – ભૂખે મરતાં હોવા છતાં એ સમસ્યાનો ઉકેલ શોધવાની તાકાત ધરાવે છે અને એમાં વ્યસ્ત પણ રહે છે વળી એનો ઉકેલ મળતાં એ લોકો રોમાંચ અનુભવે છે, ઉત્તેજીત થાય છે, નાની નાની વાતોમાંથી ખુશી શોધી શકે છે. વિદેશીઓ પાસે તો આવા રોમાંચને કોઇ જગ્યા જ નથી. એમના માટે તો બધું ય કોમન – રુટીન. એમને તો દરેક વસ્તુ વિશાળ જ જોઇએ. એમણે દરેક વાતના મનગમતા ઉકેલો શોધી લીધા છે એથી એવી તો કોઇ સમસ્યા છે જ નહીં ને જીવવા માટે ડોલર સિવાય બીજી કોઇ ઘેલછા ય નહીં. ડોલરીયું ને પ્રેમના નામે સ્વચ્છંદ જીવન એમને કોઇ જ સલામતી – માનસિક – સામાજીક શાંતિ નથી આપી શકતું. આગળ વધવા કોઇ જગ્યા નથી રહી અને પાછા તો કેમનું વળાય ? પરિણામ આત્મહત્યા ! એ લોકો સઘળું મેળવીને ય આમ તો કંગાળ જ ! એટલે જ મોર્ડન કે જુવાન ગણાવાની લાહ્યમાં હું કદી ખોટી વાતોને સાથ નથી આપતી. મારી વિચારધારા પાછળ એક સ્વસ્થ વિચારશૈલી કામ કરે છે જે દરેક ઘટના – વર્તણૂંકને શક્ય એટલા એંગલથી ચકાસવાનો પ્રયત્ન કરે છે. હા કોઇ વાર ખોટી પણ પડી શકું – સાચા પડવાના ગર્વમાં હું સારા પરિવર્તનોને નકારતી નથી સ્વીકારી જ લઉં છું.’

‘મને કાયમથી તારી પર ગર્વ છે ડીઅર. ગોડ બ્લેસ યુ ! ચાલ હવે આ કોફી પી લે – ઠંડી થાય છે.’

‘હા, તારી સાથે બહુ બકબક કરી. હું પણ ફ્રેશ થઈ ગઈ.’ ને બે ય સખીઓ ખુલ્લાં દિલથી હસી પડી.

એમની ખુશીનો ચમકારો અનુભવીને આજુબાજુનું વાતાવરણ પણ ખુશખુશાલ થઈ ગયું.

અનબીટેબલ ઃ સમસ્યાની ઢગલી હટાવવા એની બાજુમાં સમસ્યાનો મોટો પર્વત ખડકી દેવો એ નરી મૂર્ખામી છે.

-sneha patel

હું મને બહુ ગમું છુ..


 

જીવતરની ઝીણી જ્યોત

તરવા ચાલે

દૂરથી કોઇ ધજા ફરકાવે

આભમાં કોઇ ઝાલર રણકાવે

શબ્દ

નવા અર્થો પ્રગટાવે

દૂર કોઇ તેજલિસોટા તાણે

કોઇ રેશમી પાંખ પસારે

અને

જીવતરની ઝીણી જ્યોત

તરવા ચાલે.

-લત્તા હિરાણી.

સરસ્વતિએ શિવાંગના હાથમાંથી બુકે લઈને સીધો બારીમાંથી બહાર ઘા કર્યો અને શિવાંગ બે ઘડી સ્તબ્ધ થઈ ગયો.

આજે સરસ્વતીનો જન્મદિન હતો અને એ લોકોએ આજે ‘ફુલ ડૅ સેલીબ્રેશન’ નો ગ્રાન્ડ પ્રોગ્રામ બનાવેલો હતો. સવારના પહોરમાં જ એક ફોન આવી જતાં શિવાંગે એને મળવા ઓફિસે જવું અનિવાર્ય થઈ ગયું હતું એથી લાચારીમિશ્રિતભાવ સાથે સરસની સામે જોઇને મૂક મંજૂરી માંગી હતી પણ સરસે મોઢું મચકોડીને આડું જોઇ જઈને પોતાની સ્પષ્ટ નારાજી વ્યકત કરી દીધેલી. થોડી તકલીફ તો થઈ પણ જવું અનિવાર્ય હોવાથી શિવાંગે વધુમાં વધુ દોઢ કલાકમાં પાછા આવી જવાનું વચન આપીને ઓફિસે જવા નીકળી ગયો. પાર્ટી સાથે અનેક નવા વિષય પર ચર્ચા ધાર્યા કરતાં વધુ ચાલી અને પરિણામે થોડું મોડું તો થઈ જ ગયેલું પણ તો ય એમના પ્રોગ્રામમાં બહુ ખાસ ફરક નહીં પડે હજુ તો ખાસ્સો એવો સમય બાકી હતો એને સરસ મજાનો સ્પેન્ડ કરી શકાય એમ હતું – વિચારીને શિવાંગે રસ્તામાં ફ્લોરીસ્ટની શોપ પરથી ડાર્કમરુન રંગના પૂરાં પચ્ચીસ – બરાબર એની સરસની ઉંમર જેટલાં રોઝીઝ જ શોધી શોધીને ભેગાં કરીને બુકે બનાવડાવ્યો અને ઘરે આવ્યો. એ જહેમત – કાળજીવાળા બુકેના રુપાળા ફ્લાવર્સ અત્યારે રોડ પરની ધૂળ ભેગાં જ. જો કે થોડાં ઘણાં ગુસ્સાની આશા તો હતી જ પણ આટલા બધા સ્ટ્રોંગ રીએકશનની ખબર નહતી.શિવાંગ તદ્દ્ન હતાશ થઈ ગયો અને ચૂપચાપ બેડરુમમાં જઈને આડો પડીને, ‘આગળ શું કરવું કે જેથી સરસનો મૂડ સારો થાય અને એનો દિવસ સુંદર રીતે વીતે’ ના વિચારમાં પડી ગયો.

દસે’ક મીનીટ વીતી હશે ને શિવાંગની માથા પર ગોઠવાયેલી હથેળી પર કંઈક ગરમ ગરમ અને ભીનું ભીનું સ્પર્શ્યું. ચોંકીને શિવાંગે એક ઝાટકાં સાથે આંખો ખોલી તો સામે સરસ ! એની મોટી કાળી પાણીદાર આંખોમાં આંસુ ભરેલા હતાં ને એમાંથી બે બુંદ એની હથેળી પર પડ્યાંહતાં.

‘અરે આ શું પાગલ? રડે છે કેમ ?’

‘આઈ એમ સોરી શિવુ, તું તો જાણે છે મારા ગુસ્સાને…મારા દિલમાં કશું ના હોય પણ ગુસ્સો આવે એટલે ગમે એમ રીએક્ટ થઈ જાય છે.’

‘અરે, ઇટ્સ ઓકે યાર. આવું બધું ના વિચાર.’

‘હું બહુ ખરાબ છું ને શિવાંગ ? તને ખૂબ જ પ્રેમ કરું છું ને તારી પર જ અવારનવાર ગુસ્સે થઈ જાઉં છું. આ તો તું ઉદાર છે ને મને સમજે છે, પ્રેમ કરે છે એટલે જતું કરે છે.’

‘અરે ના…ના, તું તો બહુ જ સરસ છું મારી સરસ. આમ પાગલ જેવું ના વિચાર.’

‘ના હું સરસ નહીં બહુ જ ખરાબ છું. હું મને સહેજ પણ નથી ગમતી. ‘

‘ઓહોહો..તો તો સરસ તું મને પણ કેમની ગમી શકે ?’

‘મતલબ ?’ સરસની કાળી ભીની આંખોમાં કૂતુહલ અંજાઈ ગયું.

‘શિવુ, આવી મજાક ના કર પ્લીઝ, મારો જીવ કપાઈ જાય છે. યુ નો મી..મને ગુસ્સો જલ્દી આવે પણ જતો પણ જલ્દી રહે છે . વળી મારા દિલમાં એવું કશું નથી હોતું. બે ઘડીમાં તો બધું ગાયબ થઈ જાય છે.’

‘તો હું પણ એમ જ કહું છું ને ડીઅર કે તું દિલની ખૂબ સાફ છે, પ્રેમાળ છે. શરીરથી તો તું ખૂબ સુંદર છે જ પણ તારું મન પણ અરીસા જેવું સાફ છે ને એના થકી જ તું ઉજળિયાત છે. તો તને તારી જાત કેમ નથી ગમતી ? તું એને પ્રેમ કેમ નથી કરતી ? બીજા કોઇને પણ ગમે એ કરતાં પણ તને તારી જાત વધુ ગમવી જોઇએ. રહી વાત તારા ગુસ્સાની તો એ એક નબળાઈથી તારા બીજા આટલા સારા પાસાંઓને નજરઅંદાજ થોડી કરી શકાય ? હા, તારે એને કંટ્રોલ કરતાં ચોકકસ શીખવું જ જોઇએ એ હું ભારપૂર્વક કહીશ. જો કે એ અઘરું છે પણ અશક્ય નથી જ. થોડી જાગરુકતા કેળવ અને કોઇ પણ સ્થિતીમાં એકાએક રીએક્ટ કરતાં પહેલાં પાંચ મીનીટ જાતને રોકીને એ સ્થિતી પર થોડું વિચાર કરવાનું રાખ. બસ ગુસ્સો આપોઆપ છુ..ઉ..ઉ થઈ જશે અને જે યોગ્ય હશે એ જ રીએક્શન સ્ટ્રોંગલી આવશે. તારો ગુસ્સો તારી તબિયત માટે પણ હાનિકારક છે ડીઅર એ વાત સતત દિલમાં રાખ એટલે તારું સબકોન્સીયસ માઈન્ડ એનો પ્રોગ્રામ એની જાતે સેટ કરી લેશે અને તને ગુસ્સો કરતાં રોકી લેશે.’

‘એવું હોય શિવુ?’ મોટાં મોટાં વિસ્ફારીત નયનથી વાત સાંભળી રહેલ સરસ બોલી.

‘હા એવું જ….સો એ સો ટકા એવું જ ને બીજી એક મુખ્ય વાત કે જો તું તારી જાતને ના ચાહી શકતી હોય તો દુનિયાની કોઇ જ વ્યક્તિ ઇવન હું પણ તને ના ચાહી શકું. એટલે આજથી ને અબઘડીથી જ તું તારી જાતને પ્રેમ કર, દુનિયામાં બીજું કોઈ પણ કરી શકે એના કરતાં વધુ પ્રેમ કર..તો એના પડઘાંરુપે તને દુનિયામાંથી અધ..ધ…ધ પ્રેમ મળશે. તું પોતાની જાતને ચાહીશ તો તું બીજી વ્યક્તિઓને પણ ચાહી શકીશ અને આ બધી પ્રક્રિયા તારા ગુસ્સાને, ડીપ્રેશનને દૂર કરવામાં ખૂબ જ મોટો ભાગ ભજવશે. બાકી આવા ક્ષણીક આવેગના કારણે જાતને કદી કોશતી નહીં. તું સરસ છું…દુનિયામાં સૌથી વધુ સુંદર !’

‘તારી વાત સાંભળીને મને મારી જાત માટે પ્રેમના અંકુર ફૂટયાંનો અનુભવ થાય છે શિવુ….આઈ લવ યુ ટૂ મચ.’ને સરસ શિવાંગની બાહોમાં સમાઈ ગઈ.

અનબીટેબલ ઃ જાતને ચાહવા જેવું પવિત્ર,ઉત્તમ ને નિઃસ્વાર્થ કામ દુનિયામાં બીજું એક પણ નહીં.

-sneha patel

વર્તુળ


phulchhab newspaper > 9-12-2015 > navrash ni pal column

 

સાફસૂથરું નથી લખાતું દોસ્ત,
કોના જીવનમાં છેકછાક નથી.
~ ગૌરાંગ ઠાકર

 

‘સુહાની ચાંદની રાતે હમે સોને નહીં દેતી..તુમ્હારી પ્યારકી બાતે..’ રોમાન્ટીક અંદાજમાં હીન્દી ગીત ગણગણાવતા અનાહદે મીતિના વાળની લટને પોતાની આંગળીમાં પરોવી અને નાક સુધી એને લઈ જઈને સ્ટાઈલથી સૂંઘવાનો પ્રયત્ન કર્યો એ સાથે જ મીતિની હંસી છુટી ગઈ.

‘અનહદ, શું પાગલપણ છે આ ? ‘

‘અરે જાનેમન, તું આને પાગલપણ કહે છે પણ આ તો મારી પ્રેમ કરવાની ‘ઇસ્ટાઇલ’ છે રે. આજ ના રોકો હમે જાલિમ..દિલ ભરકે પ્યાર કરને દો, રુહ તક ભિગ જાયે એસે હમે જલને દો..’

‘ઓહોહો, આજે તો શાયરીઓ, ગીતો, ડાયલોગ્સની ગંગા-જમના- સરસ્વતી વહે છે ને કંઇ ! લગ્નના પાંચ વર્ષ થયા આજે. પહેલાં પહેલાં વર્ષમાં તું સાવ આમ જ પાગલની જેમ મારી પાછળ શાયરીઓ ઠોકતો હતો એ પછી તો તારો આવો મૂડ મેં જોયો જ નથી.’ અને મીતિ પણ અનહદના અનહદ વ્હાલના ઝરામાં ભીંજાવા લાગી. ચાંદની બારીમાંથી ડોકાચિયાં કરીને પ્રેમનું ઝાકળ પી રહી હતી.

આ હતા અનહદ અને મીતિ- જે બે અઠવાડિઆથી ‘સંયુકત કુટુંબ’માંથી ‘વિભકત કુટુંબ’ની શ્રેણીમાં પ્રવેશ્યાં હતાં. ખુશ હતાં – બહુ ખુશ હતાં. થોડો સમય ખુશીની પવનપાવડી પર બેસીને સરકી જ ગયો. હવે અનહદ ને મીતિ વિભકત કુટુંબની રહેણીકરણીમાં સેટ થઈ ચૂક્યાં હતાં. સ્વતંત્રતાનો નશો ભરપેટ માણતાં હતાં. સંયુકત કુટુંબના દસ જણના કુટુંબમાંથી હવે એમનું કુટુંબ માત્ર ત્રણ જણ સુધીનું સીમિત થઈ ગયું હતું, એક બીજા માટે વધુ સમય ફાળવી શક્તા હતા – વધુ ધ્યાન રાખી શક્તાં હતાં. વડીલોના ખાવાપીવાના સમય – મૂડ સાચવવાનું ટેન્શન જીવનમાંથી નીકળી ગયું હતું. પોતાની રીતે પોતાનો સમય વાપરીને પોતાના મૂડ સ્વીંગને મુકતપણે વિહરવા દેવાનો મોકો મળી ગયો હતો. જીવન એટલે ખુલ્લું આકાશ થઈ ગયું હતું. પોતાના બચ્ચાંને પાંખમાં ઘાલીને તેઓ જ્યાં જેમ ઉડવું હોય એમ ઉડી શકતાં હતાં.

સમય એનું કામ કરતો જતો હતો અને સાથે બીજા અનેકો પરિબળો પણ. નવા ઘરમાં મીતિએ નવા પાડોશીઓને મિત્ર બનાવ્યા હતા. જૂના રીલેશન્સની કડવાશ આ નવા સંબંધોમાં મીઠાશ ભરીને સરભર કરી રહ્યાં હતાં જાણે.

‘આપણી તો દુનિયા જ બદલાઈ ગઈ છે કેમ અનુ ?’

‘હા મીતિ, હું તને અને અપૂર્વને ખુશ જોઇને ખુબ ખુશ છું.’

‘હું શું કહેતી હતી અનુ, આ આપણી બાજુના પાર્વતીબેન છે ને એ એમના હસબન્ડ સાથે વાતે વાતે તોડી પાડવા જેવું કરે છે. મને તો બિચારા રમેશભાઈની બહુ દયા આવે છે.’

‘એ રમેશભાઈ પણ ઓછા નથી, એમના લફડાંથી આખી સોસાયટી વાકેફ છે પછી પારુબેન આમ જ વર્તન કરે ને..’

‘ઓહ, કદાચ એમ ના હોય કે પાર્વતીબેનના સ્વભાવથી કંટાળીને રમેશભાઈ આમ વર્તન કરતાં હોય..’

‘ના મીતુ, મને તો પત્નીના ત્રાસથી કંટાળીને જ એ આમ કરે છે એવું લાગે. આ પત્નીઓ હોય જ….’ને એકાએક અનહદ અટકી ગયો. પણ વાતનો ભાવાર્થ તો બહાર પડી જ ચૂક્યો હતો. તપેલા મગજને માંડ માંડ કાબૂમાં રાખીને જાણે કંઈ જ નથી થયું એમ કરીને મીતિ રસોડામાં ચાલી ગઈ. એ પછી એને બાજુવાળા રમેશભાઈને જયારે પણ જોવે ત્યારે અનહદની વાત યાદ આવતી ને એ પણ યાદ આવતું કે ‘સંયુકત કુટુંબ’માં આટલા વર્ષોમાં અનહદ ને એની વચ્ચે આવી કોઇ જ ડાયલોગબાજી નહતી થઈ. એમની વચ્ચેના વાતોનો મેઈન પોઇન્ટ તો વડીલોની વધુ પડતી કચકચ ને રોકટોકનો , અણસમજનો જ રહેતો. એ સિવાય એમની પાસે વાતો કરવા ખાસ સમય નહતો રહેતો. વાતોના ટોપિક માટે એમનું કુંટુંબનું વર્તુળ મોટું હતું, આજુબાજુવાળા શું કરે છે ને શું નહી એ વિચારવાનો સમય સુધ્ધાં નહતો મળતો. પણ હવે સમય ભરપૂર છે – આજુબાજુ કેવા વિચિત્ર લોકો શ્વાસ લે છે એ જાણવાનો મોકો મળતો હતો પણ એની આ સાઈડ ઇફેક્ટ ! મીતિએ ધીમે ધીમે પાર્વતીબેન સાથે બોલચાલ ઓછી કરી દીધી. જોકે હવે સમય ઓર બચવા માંડ્યો એટલે એણે ટીવીના પ્રોગ્રામ જોવા, શોપિંગ કરવું જેવી હોબી કેળવવા માંડી.

‘અનુ, આજે હું અમોલ મોલમાં ગઈ હતી. આમ તો મારે કંઈ ખાસ લેવાનું નહતું – જસ્ટ વીન્ડો શોપિંગ જ કરવું હતું પણ ત્યાં મને આ અપૂર્વ માટે ડંગરીસેટ અને તારા માટે આ ચેક્વાળું શર્ટ ગમી ગયું તો લઈ આવી. કેવું છે ડાર્લિંગ ?’

‘કેટલાંનું છે ?’ અનુએ કપડાં જોવાના બદલે સીધી એની પ્રાઈસટેગ પર નજર નાંખી.

‘ઓહ, મીતુ – આ શું ? ખાલી ખાલી એમ જ ત્રણ હજાર ઉડાવીને આવી ગઈ તું. મહિનાની એન્ડીંગ ચાલે છે મારે કરિયાણાવાળાને ૧૭૦૦ રુપિયાનું બિલ ચૂકવવું છે તો ય વિચારું છું ને તું..’

‘અરે પણ હું કેટલા પ્રેમથી લાવી છું એ તો જો. આપણે શું આખી જિંદગી આમ પૈસો પૈસો કરીને જ જીવ્યાં કરીશું ? વળી આ સેલમાં હતું તો મને ૩૦૦૦ માં પડ્યું બાકી આવા બ્રાન્ડેડ કપડાં ૫,૦૦૦થી ઓછા ના જ આવે.’

‘સવાલ પ્રેમનો કે શોપિંગનો નથી પણ તેલ ને તેલનીએ ધાર જોઇને ચાલવાનો છે.’

‘તું તો બસ મારી દરેક વાતનો વિરોધ કરવામાં જ ઉસ્તાદ, આપણે જ્યારે ભેગાં રહેતા હતા ત્યારે પણ તેં મારી વાતોને કદી સમર્થન નથી આપ્યું ને આજે પણ નથી આપતો. મારામાં તો અક્ક્લનો છાંટૉ જ નથી ને.’ બસ પછી તો પાછલા પ્રસંગો યાદ કરી કરીને બે ય જણ એક બીજા પર દોષારોપણ કરતાં રહ્યાં. સાંજે ઘરમાં ખાવાનું પણ ના બન્યું. અનહદ રેસ્ટોરાંમાંથી જઈને ડીનર પેક કરાવીને લાવ્યો પણ જમવાની પહેલ કોણ કરે ? અપૂર્વને ખવડાવીને મીતિ ભૂખ્યાં પેટે જ બેડરુમમાં પલંગ પર આડી પડી અને અનહદ ડ્રોઇંગરુમની ટિપોઇ પર પડેલ જમવાનું જોતાં જોતાં સોફા પર બેસીને ટીવી જોવા લાગ્યો. બે જોડી આંખોમાં નિંદ્રાદેવી ક્યારે કામણ કરી ગયાં બે ય ને ખ્યાલ જ ના રહ્યો.

એ પછી તો આવું વારંવાર થવા લાગ્યું. અનહદ હવે ઓફિસેથી છુટીને મિત્રો સાથે સમય વિતાવીને મોડો મોડો ઘરમાં આવવા લાગ્યો જેથી મીતિ સાથે ઘર્ષણ થવાનો સમય જ ના આવે.મીતિ પણ ટીવીના પ્રોગ્રામમાં વધુ સમય આપવા લાગી,’એને મારી ચિંતા નથી તો હું શું કામ એની ચિંતા કરું?’ વિચારીને એકલા એકલાં જ જમી લેવા લાગી. અનહદનું ખાવાનું ટેબલ પર ઢાંકી દે એ જ્યારે આવે ત્યારે જાતે જ જમી લે. બે ય ને આ વ્યવસ્થા માફક આવવા લાગી હતી પણ વ્યવસ્થા વ્યવસ્થિત તો નહતી જ. અનહદના કોલેજ સમયના ગોઠિયા સુરેલના ધ્યાનમાં આ બધી વાત હતી. મનોમન એ આવા પ્રેમાળ કપલના ઝગડાંઓ માટે દુઃખી પણ થતો હતો.વળી એ મીતિનો પણ ફ્રેન્ડ હતો. એ બે ય જણને બેઝિઝ્ક જે પણ કહેવું હોય એ કહી શકવાની સ્વાયત્તા ધરાવતો હતો. એક દિવસ કંઈક વિચારીને એ અનહ્દના ઘરે ગયો. અનહદ તો ઘરે નહતો. મીતિ એને જોઇને બહુ જ ખુશ થઈ ગઈ અને ખાસ આગ્રહ કરીને એને ડીનર સાથે લેવાની જીદ કરી. થૉડીક જ વારમાં અનહદ ઓફિસેથી આવ્યો અને સુરેલને જોઇને ખુશ થઈ ગયો. બહુ દિવસો પછી મીતિ અને અનહદ સાથે બેસીને જમ્યાં. જમીને મુખવાસ ખાતાં ખાતાં સુરેલે મેઇન વાત ઉખેળી.

‘અનહદ, આ બધું શું ચાલી રહ્યું છે ?’

‘શું ?’ અનહદે અજાણ બનવાનો ડોળ કર્યો.

‘જો અનુ અને મીતિ, મને તમારી બધી વાતની બરાબર ખબર છે. મારાથી કશું ના છુપાવો. તમે લોકો પહેલાં સંયુકત કુટુંબમાં રહેતા હતાં. તમારું ધ્યાન રાખનારાઓ માટેનું વર્તુળ મોટું હતું. હવે એ વર્તુળ સાવ નાનું થઈ ગયું છે. ઇન – મીન ને તીન ! પહેલાં તમારો સમય ફેમિલાના બીજા મેમ્બરની ક્ચકચની વાતોમાં જતો હતો. હવે ઝંઝ્ટ તો દૂર થઈ ગઈ એટલે માનવી બીજી પ્રવૃતિ તો શોધવાનું જ ને ! તમે પોતે જ તમારું વર્તુળ નાનું બનાવ્યું છે એટલે હવે તમને પરિઘ તો ઓછો જ મળવાનો. એ પરિઘમાં સેટ થવું જ પડે નહીં તો આ વર્તુળ નાનું કરવા માટે બીજું કોઇ ઓપ્શન નથી તમારી પાસે. પહેલાં સમય બીજા સાથે મગજમારીમાં જતો હતો પણ તમારી બે ની વચ્ચે મનમુટાવ નહતો થતો. પણ હવે તમે બે જ જો આ વર્તુળમાં ઝગડવા માંડશો તો અંદરના બિંદુ વેરણ છેરણ થઈ જશે, વર્તુળ ચોરસ, ત્રિકોણ પણ થઈ શકે. માટે હજુ સમય છે ને સમજી જાઓ ને નવી સ્થિતીના ફાયદા સાથે ગેરફાયદાને સમજીને એનો નિકાલ લાવતા પણ શીખો. શક્ય હોય તો મીતિ તું તારું પ્રવ્રુતિઓ વધાર, નોકરી કર પણ સર્કલ મોટું કરો. જેટલું સર્કલ મોટું હશે એટલા તમે બે શ્વાસ લેવાનો વધુ જગ્યા મેળવી શકશો. વળી દરેક સર્કલ અકળામણ, ફરિયાદોથી ના ભરી દો. નવા સર્કલમાં સમજણ, સહન કરવાની – ચલાવી લેવાની વૃતિ જેવા બિંદુઓ રમતાં મૂકો એટલે સર્કલ વ્હાલું રુપાળું લાગશે.’

‘હા, સુરુભૈયા – તમે બરાબર કહો છો. હું પણ કેટલાં દિવસથી આ જ વાત ફીલ કરી રહી હતી પણ મારો ઇગો અનહદ સાથે વાત કરતાં રોકતો હતો. સમય રહેતાં જ તમે અમને ચેતવી દીધાં. તમારો આ આભાર હું ક્યારેય નહીં ભૂલું. અનહદ – ચાલ, સંગાથે વર્તુળ મોટું કરીએ ડીઅર.’ ને એણે અનહદ સામે હાથ લંબાવ્યો જેનો અનહદે બેહદ વ્હાલથી પકડીને એની વાતનો સ્વીકાર કર્યો.

અનબીટેબલ: સમય જુઓ ને સમયની ચાલને જુઓ !

-sneha patel

ઘોંઘાટ.


fulchhaab newspaper > navrash ni pal column > 9-04-2015

શૂન્યના શૂન્યને શૂન્યથી તાગતાં,
શૂન્યનાં શિખર પર શૂન્ય જાગે.

શૂન્યથી ભાગતાં શૂન્ય બાકી રહે,
શૂન્યથી જ્યાં ગુણો શૂન્ય આવે.

-ઉષા ઉપાધ્યાય.

બપોર ઢળતી જતી હતી ને સંધ્યા ઉગતી જતી હતી. પાંચ વાગ્યાનો સમય હતો. સોસાયટીની મધ્યમાં આવેલ બગીચાના ઝાંપા પર ૮ થી ૧૬ વર્ષના આઠ દસ છોકરાંઓનું ટોળું વળ્યું હતું. એમને સ્કુલમાં હમણાં જ પરીક્ષા પતી હોવાથી બધા ખુશખુશાલ દેખાતા હતા. એક છોકરાંના હાથમાં કેસરી કલરમાં કાળી લીટીવાળો વોલીબોલ હતો જેને એ વારંવાર એક આંગળી પર ગોળ ગોળ ફેરવવાનો પ્રયત્ન કરતો હતો. ત્યાં બીજા છોકરાને મસ્તી સૂઝી અને એણે બોલને હલકો ધક્કો માર્યો ને બોલ આંગળી પરથી નીચે પડી ગયો. પછી તો છોકરાંઓની ધબ્બા ધબ્બીની મસ્તી ચાલુ થઈ ગઈ અને એમના અવાજથી આખું વાતાવરણ ભરાઈ ગયું. એક છોકરાએ બોલ લઈને બધાને બગીચામાં બાંધેલી નેટ પાસે આવવાનો ઇશારો કર્યો ને એ ત્યાં પહોંચી ગયો પછી બધાંએ વોલીબોલ રમવાનું ચાલુ કર્યું.
પાંચ મીનીટ વીતી હશે અને બગીચામાં ધીમે ધીમે મમ્મીઓ એમના નાના ભૂલકાંઓ સાથે પ્રવેશવા લાગી. હવે છોકરાંઓને બોલ રમવામાં સાવચેતી રાખવી પડતી હતી પણ એ લોકો સમજ્તા હતાં અને બોલ એ છોકરાંઓ સુધી ના પહોંચે એની પૂરતી તકેદારી રાખીને રમતા હતાં. ત્યાં તો એક મમ્મીજીનો ઓર્ડર છૂટ્યો,
‘અલા છોકરાંવ, આટલાં મોટાં ઢાંઢાં થયા છો તો સમજાતું નથી કે હવે આ નાના છોકરાંઓ બગીચામાં આવ્યાં તો એમને શાંતિથી રમવા દઈએ. આ છોકરાંઓને સાઈકલ ફેરવવી છે. ચાલો તમારું રમવાનું બંધ કરો હવે.’
‘અરે પણ આંટી, એને બગીચાની બહાર સાઈકલ ફેરવાવો ને. બીજા બધા છોકરાંઓ તો ફેરવે જ છે ને.’
‘આ સંસ્કાર આપ્યાં છે તારા મા બાપે અલ્યાં ? મોટાઓની સામે બોલવાનું એમ..બહાર મોટા છોકરાઓ સાઈકલ ફેરવે તો આ નાનકડાંઓ એમની હડફેટે ના આવી જાય ? ચાલો ચાલો બહાર નીકળૉ અહીંથી.’ બીજી મમ્મીઓ એ પણ એમના સૂરમાં સૂર પૂરાવ્યો અને એ છોકરાંઓ નિરાશ વદને ત્યાંથી બહાર નીકળ્યાં. સોસાયટીના મેઈન રોડ પર જગ્યા સરસ હતી પણ ત્યાં વાહનોની અવર જવર જબરદસ્ત હતી એથી રમવામાં કોઇ જ ભલીવાર નહતો આવવાનો. બીજી બાજુ આઠ દસ છોકરાઓ બગીચાની ફરતે સાઈકલ લઈને ચક્કર લગાવતા હતાં એટલે એ જગ્યા પણ નક્કામી. ત્યાં એક છોકરાંને બે બ્લોકની વચ્ચે પડતી ગલી જોઇને ક્રિકેટનો આઈડીઆ આવ્યો અને બધા ફરી પાછા ફુલગુલાબી મૂડમાં આવી ગયાં. બધા છોકરાંઓએ બોલ બેટ અને સ્ટમ્પ લઈ આવીને ક્રિકેટ ચાલુ કરી. હરખનું વાતાવરણ થોડી વાર તો ટક્યું ને પછી બીજા માળેથી પાણીનો ધધૂડો પડ્યો ને પાછળ એક અવાજ આવ્યો,
‘આખો દિવસ અહીં ને અહીં જ ગુડાણા હોવ છો મૂઆઓ..બીજે ક્યાંક ટળોને..આખો દિવસ કલબલ..કલબલ..’
નીચે બેટીંગ કરનારો છોકરો હક્કો બક્કો થઈને હજુ સ્તબ્ધ જ ઉભો હતો. એના વાળમાંથી પાણીના ટીપાં એની ટીશર્ટમાં ઉતરતા જતા હતાં ને એના મિત્રો એને જોઇને આવતા હાસ્યને મહાપરાણે દબાવી રાખતાં હતાં. ત્યાં જ  બારીમાંથી એક ડોકું નીકળ્યું,
‘ચાલો અહીંથી આઘા જાવ. આ તમારો કલબલ..કલબલ..નર્યો ઘોંઘાટ . મારી દીકરીને પરીક્ષા છે. વાંચવા દો એને શાંતિથી.’
‘પણ આંટી અમે તો માત્ર એકાદ કલાક જ રમીએ છીએ અને તમારી દીકરીને તો અમે હમણાં જ એકટીવા લઈને બહાર જતા જોઇ. શું કામ ખોટું બોલો છો ? મારું ઘર પણ આ બ્લોગમાં જ છે તો અમે અહીં જ રમીએ ને…બીજે ક્યાં જઇએ ?’
‘આ..લે…લે…લે.. આવડું અમથું ટેણીયું સામો જવાબ આપતો થઈ ગયો છે ને..શું જનરેશન છે આજકાલની ? શું મા બાપના સંસ્કારો ?’
‘આંટી, મમ્મી પપ્પા સુધી ના જાઓ ‘ છોકરાંઓનું લોહી ઉકળી ગયું.
‘અલ્યાં, હવે અહીંથી આઘા મરો છો કે કચરો નાંખું ?’ ને છોકરાંઓ વીલે મોઢે ત્યાંથી છૂટાં પડ્યાં.
અને આંટી એમના ડ્રોઈંગરુમમાં ગયા. ત્યાં બિરાજમાન એમના પતિદેવ ઉવાચ,
‘શુંઆમથી તેમ આંટા મારે છે, ચા મૂકવાનો સમય થઈ ગયો છે ભાન બાન છે કે નહીં. ચાલ ફટાફટ ચા બનાવ.’
માંડ અંતરનો ઉકળાટ બહાર કાઢીને આંટી થોડા હળ્વા થયેલા ને ફરીથી એ જગ્યામાં પુરાણ થઈ ગયું.
બીજા જ દિવસે બપોરના સમયે બ્લોક માં બપોરના બે વાગ્યાંના સમયે પાણીની ડોલ રેડાઈ હતી એ જ ફ્લેટમાં ભજનની રમઝટ મંડાણી હતી. રામનવમી હતી ને ! બૈરાંઓના ભજનો સાથે ખંજરી અને થાળી પર વેલણના રણકારથી સાથ પૂરાવાતો હતો. બૈરાંઓની તાળીઓ પણ ખરી જસ્તો.
આ અવાજથી એ ફ્લેટની ઉપર રહેલા એક ઘરડાં દાદા વારંવાર એમની પથારીમાં બેચેનીથી પડખાં ફરતા હતાં ને વિચારતા હતાં,
‘આ રોજ રોજ ભજનોનો ઘોંઘાટ, બળ્યાં બપોરના ય જપવા  નથી દેતાં. કાલે આખી રાતની દવા લીધા પછી પણ ઉંઘ થઈ નથી અને એમાં આ અવાજ જીવ લઈ લે છે. માથામાં ધમધમ વાગે છે. પણ ભગવાનના કામમાં આપણાંથી શું કહેવાય ? એ તો ચલાવી જ લેવું પડે ને ! વળી બહેનોને બોલીને ચૂપ કરાવવાની તાકાત પણ નથી. અવાજ તો બંધ થશે નહી પણ એમની કચકચથી બે દિવસ માથાનો દુખાવો થઈ જશે એ નક્કી.  આ બહેનોને ભગવાનને ભજવા આટલો અવાજ જરુરી કેમ થઈ પડે ? પોતે તો રોજ સવારે એક કલાક કેટલી શાંતિથી કલાક પૂજાપાઠ કરતાં હતાં. વળી ભગવાનના દૂત એવા બાળકોના રમવાનો અવાજ એ ગૃહિણીઓને પજવતો હોય ને એમને ક્રૂરતાથી ધમકાવતા હોય એવા લોકો પોતે જ બિનજરુરી અવાજનું પ્રદૂષણ કેમ ફેલાવતા હશે ?’
એકલવાયો જીવ ચૂપચાપ છત સામે તાકતાં પડ્યાં રહયાં. નહતા સૂઈ શકતાં કે નહતાં પૂરતા જાગી શકતાં. પણ શું થાય ?
અનબીટેબલ ઃ અંતર કોલાહલથી ભરપૂર હોય તો દુનિયાની કોઇ પ્રસન્નતા ખુશી નથી આપી શક્તી.

 

ડાળ પરનું પહેલું સુમન !


phoolchhab newspaper > navrash ni pal column > 11-03-2015 http://phulchhab.janmabhoominewspapers.com/purti.aspx

1

શક્યતાનાં દ્વાર ખુલ્લાં હોય તેથી શું
પહોંચવા ઇશ્વર સુધી નકશો બતાવી દે !
– મનહર ગોહિલ ‘સુમન’.

‘શિયાળો, ચોમાસું, ઉનાળો – કોઇ પણ ઋતુ હોય આ વરસાદ મૂઓ લોહી પી જાય છે. ટાઈમ – કટાઈમ જેવી કોઇ શિસ્ત જ નથી રહી એનામાં ! મન ફાવે ત્યારે વરસી પડવાનું. હજુ પરમ દિવસ આખો દિવસ ઉકળાટમાં વીત્યો હતો તો હું પાંચ કિલોનું મોટુંમસ તરબૂચ લઈ આવી અને બીજા દિવસે તો આ માવઠું. ઘરમાં કોઇ હવે એને અડશે પણ નહીં. શું, ક્યારે, કેટલું ખાવું કશું જ સમજ પડતી નથી.  એમાં ઠેર ઠેર સ્વાઈન ફ્લૂનો કાળૉ કેર ને ડર બવર્તે છે  !’
ત્રણ બર્નરના ગેસ પર એક બાજુ દાળ ઉકળતી હતી, બીજા બર્નર પર ફ્લાવર – બટેટાંનું  શાક રંધાઈ રહ્યું હતું અને ત્રીજા બર્નર પર રોટલી સીઝી રહી હતી. એ બધી ગરમી કરતાં અનેક ઘણી ગરમી સ્વાતીના મનમાં ફેલાતી હતી. એ ગરમી હતી ટેન્શનની ! છેલ્લાં બે વર્ષથી ડહાપણની દાઢનો દુઃખાવો નજરઅંદાજ કરતી હતી પણ કાલે રાતે એ દુઃખાવાએ એને આખી રાત સૂવા નહતી દીધી અને ઉજાગરાએ એની કામ કરવાની સ્પીડ ઓછી કરી નાખીને મગજના વિચારોની સ્પીડ વધારી કાઢી હતી. વિચારોનું વાવાઝોડું મગજમાં અંધાધૂંધ ચાલી રહ્યું હતું.
એની નજર સામેથી છેલ્લાં બે વર્ષની ફિલ્મ પસાર થવા લાગી.
આજથી બે વર્ષ પહેલાં ડહાપણની દાઢ  આવતી હતી ત્યારે એ ત્રાંસી હતી અને એના કારણે મોઢામાં છોલાતું હતું ,ખાવામાં ઘણી તકલીફ પડતી હતી.  એણે યોગેશ – એના પતિને આ બાબતે વાત કરી હતી પણ એ એના કામમાં બીઝી હોવાથી એણે સાંભળ્યું – ના સાંભળ્યું કરી દીધું હતું. સ્વાતી શરીરે તંદુરસ્ત હતી. એને ક્યારેય તાવ સુધ્ધાં ના આવે. બે વર્ષના લગ્નજીવનમાં આ કદાચ એની પહેલી શારિરીક તકલીફ હતી અને એણે એવી આશા રાખી હતી કે યોગેશ એના પર ધ્યાન આપે, પોતે યોગેશની બિમારીમાં જેમ એનું ધ્યાન રાખે, વાતચીત કરે એવી રીતે એ પણ પોતાનું ધ્યાન રાખે. દરેક માનવીને એના પ્રિયપાત્ર પાસેથી હૂંફની અપેક્ષા તો હોય જ ને ?
બે મહિના વીતી ગયા, સ્વાતી થોડા થોડા દિવસે યોગેશને પોતાની દુખતી દાઢ વિશે યાદ કરાવે ને, ‘હા, આપણે ડોકટરને બતાવી દઈએ’ પર વાત પતી જાય. શબ્દોની સાંત્વના ક્રિયામાં પરિવર્તીત થવાનો સમય આવે એની રાહ જોવામાં ને જોવામાં સ્વાતી થાકી ગઈ હતી. એ દાઢના લીધે બીજા દાંતની તંદુરસ્તી પર પણ અસર થવા લાગી હતી.
‘જે થવું હોય એ થાય પણ યોગેશ સામેથી નહી બોલે ત્યાં સુધી હવે હું એક અક્ષર નહીં કહું. એ લઈ જશે તો જ ડોકટર પાસે જઈશ.  આટલી કાળજી પણ ના રાખી શકે તો માણસો લગ્ન શું કામ કરતાં હશે ?’
મનોમન ચાલતા આ સંવાદોથી યોગેશ તો બેખબર એના કામકાજમાં વ્યસ્ત હતો. આ સમયગાળા દરમ્યાન યોગેશને હાઈપર એસીડીટી, સર્વાઈકલ સ્પોન્ડીલાઈટીસ જેવી તકલીફોમાંથી પસાર થવું પડ્યું પણ એ પોતાના ટાઈમટેબલ વ્યવ્સ્થિત કરીને ડોકટરને રેગ્યુલર કનસલ્ટ કરીને એમાંથી તરત બહાર આવી જતો. એનું કામ ખોટકાય તો ઘરનું અર્થતંત્ર ખોરવાઇ જાય અને એ તો કોઇ કાળે ના પોસાય. પોતાની તબિયતની કાળજી માટે એનો સ્વાતી પાસે કોઇ જ આગ્રહ નહતો. હા, સ્વાતી પોતાની રીતે એની પ્રેમાળ કાળજી લેતી એ યોગેશને બહુ જ ગમતું પણ એ કાળજી માટે કોઇ દુરાગ્રહ નહતો સેવતો. સ્વાતી એના સ્વભાવથી મજબૂર. ઘરના કોઇ પણ સદસ્યને સહેજ પણ તકલીફમાં એ ના જોઇ શકે.
યોગેશ પોતે પોતાની બિમારીઓ અને ટેન્શનમાંથી જાતે બહાર આવવા ટેવાયેલો હતો એથી એને સ્વાતી એની પાસેથી શું અપેક્ષા રાખતી  હૌય એવી સમજ જ નહતી પડતી અને સ્વાતી પોતાની અપેક્ષાઓની જાળમાં વધુ ને વધુ ઉલઝાતી જતી હતી. આજે તો દુઃખાવાના કારણે એનું મોઢું પણ નહતું ખૂલતું. શારીરીક તકલીફ કરતાં પ્રિય વ્યક્તિની ઉપેક્ષા એને વધુ દુઃખ પહોંચાડતી હતી, પણ એનો કોઇ ઉપાય નહતો. વિચારો ને વિચારોમાં જ સ્વાતીના હાથ પર ફુલીને ગોળ થઈ ગયેલી રોટલીની ઝાળ લાગી અને એની વિચારધારા તૂટી ગઈ.
‘ઉફ્ફ..’   મીન્ટવાળી ટૂથપેસ્ટ લઈને તરત જ એણે દાઝેલાં ભાગ પર લગાવી દીધી. હાશ, હવે ફોડલો નહીં પડે. ત્યાં જ સ્વાતીના મગજમાં ચમકારો થયો. જો એણે દાઢના દુઃખાવાની પણ સમયસર  સારવાર કરાવી લીધી હોત તો  આજે એના કારણે બીજા જે બે દાંત સડવા આવ્યાં છે એ તો બચી જાત ને ! આટલી વાત માટે યોગેશની રાહ જોઇને બેસી રહી એ કેટલી મોટી મૂર્ખામી કરી ! યોગેશને આ વાતોની સમજ જ નથી પડતી તો એને સમજાવવાનો શું ફાયદો ? પોતાની જાતની પોતે સંભાળ રાખવા જેટલી કેપેબલ તો છે જ ને ? જો એ આખા ઘરના સ્વાસ્થયની સારસંભાળ વ્યવસ્થિત રીતે લઈ શકતી હોય તો પોતાની જાત માટે આવી ઉદાસીન કેમ ? યોગેશ એની તકલીફ સમજશે અને એની સારવાર કરાવવા લઈ જશે ત્યાં સુધીમાં તો એ કદાચ સાવ બોખી થઈ જશે. તરત જ નિર્ણય લઈને એણે પોતાની સખી સુરાહીને ફોન કર્યો અને એના ડેન્ટીસ્ટનો નંબર લઈને એમને ફોન લગાવ્યો.
અનબીટેબલ ઃ રસ્તો કોઇ સુઝાડે, ચાલવું તો જાતે જ પડે !

-sneha patel

સ્મિતના મેઘધનુ


phoolchhab newspaper > janmabhoomi group > 26-12-2014 > navrash ni pal column
પછી એવું થયું એક સ્મિત ઊગ્યું સાત રંગોનું,

પછી એવું થયું કે આભ અમને ઓળખાયું પણ !

– ડૉ.નીરજ મહેતા

 

‘સંજના, કાલે તો રવિવાર છે, જમાઈરાજને રજા કેમ ? એક કામ કર ને બેટા, તું અને પાવનકુમાર સવારે જમવાનું કરીને આવો.’

‘ના મમ્મી, અમે કાલે અમે બધા મિત્રકપલ વહેલી સવારે થોર જવાના છીએ તો નહી ફાવે. રહેવા દ્યો ને.’

પરણીને સાસરે ગયે જેને બે મહિના પૂરા નથી થયા એવી પોતાની લાડકીનો આ લગભગ સત્તરમો નકાર હતો પિયર આવવામાં બહાના બતાવવાનો. રીના બેનનું મોઢું પડી ગયું અને થોડા ઢીલા અવાજે બોલ્યા,

‘થોર…એ તો મહેસાણા બાજુ છે એ જ અભ્યારણ ને ? બાજુવાળા પારુબેન કહેતા હતા કે ત્યાં બધા સૂર્યોદય જોવા વહેલાસર પહોંચી જાય અને ભાતભાતના પક્ષીઓને જોવાનો અનેરો આનંદ માણે. એ સિવાય ત્યાં બીજુ ખાસ કંઈ નથી.તો મારી ગણત્રી પ્રમાણે તો તમે આઠ – નવ વાગ્યે તો ફ્રી થઈ જશો બેટા બરાબર… તો પાછા વળતા આવજો ને આપણું ઘર તો રસ્તામાં જ પડે છે ને.’

મા ના મજબૂર ગળામાંથી લગભગ આજીજી કરતા હોય એવો આર્દ અવાજ રેલાયો.

‘મમ્મી, તમે ય પાક્કા છો હોં કે…આમ તો તમારી વાત સાચી છે પણ એ પછી અમે અહીં બાજુમાં જ એક ફ્રેન્ડનું ફાર્મહાઉસ છે ત્યાં જ આખો દિવસ ગાળવાના છીએ. વન ડે પીકનીક યુ નો. ચાલ, મારે પાર્લરમાં જવાનો સમય થઈ ગયો. માંડ માંડ અપોઇન્ટમેન્ટ મળી છે તો હું ફોન મૂકું. બાય – જય શ્રી ક્રિષ્ના.’

‘આવજે બેટા.’ અને રીનાબેને ભારે હ્રદયે ફોન મૂકી દીધો.

સંજનાની બાજુમાં બેઠેલો એનો પતિ પાવન એનું વર્તન બહુ ધ્યાનથી જોઇ રહ્યો હતો.

‘સંજના, તને નથી લાગતું કે તું મમ્મી સાથે થોડી રુડ થઈ રહી છું. બિચારા કેટલા વખતથી તને ઘરે બોલાવ્યા કરે છે અને તું છે કે એને ટાળ્યાં કરે છે. પરણીને આવેલી સ્ત્રીઓ પિયર જવાના નામથી રાજીના રેડ થઈ જાય જ્યારે તું તો…અને હા, આપણે કાલે ક્યાં કોઇના ય ફાર્મહાઉસ પર જવાનું છે.ખોટું કેમ બોલી ?’

‘પાવુ ડીઅર, વાત એમ છે ને કે મમ્મીના બે રુમ રસોડાન ગંદા ગોબરા ઘરમાં પગ મૂકવાનું મન નથી થતું. કામવાળા પોસાતા નથી અને જાતે સફાઈ થતી નથી. અઠવાડિયે એક વાર આખા ઘરમાં પોતા મારે છે. વળી એમને આંખ ઓછું દેખાય છે એથી રાંધવાનું ય કાચું પાકું. છેલ્લે જમ્યાં ત્યારે મેંદાની કણકમાં નકરી ઇયળો હતી.કોણ જાણે કેમ લોટ ચાળ્યા વગર કેમ વાપરતા હશે ?’

‘સંજુ, તું પણ એ જ ઘરમાં અને એ જ માહોલમાં મોટી થઈ છે ને ? આપણે ઘરે રસોઇઓ, નોકર ચાકર અને ડ્રાઇવર સાથે ગાડી છે. પણ તારા ઘરે તો તું સાઈકલ પર જ ફરતી હતી ને ? લગ્નના બે જ મહિનામાં પોતાના માવતર પ્રત્યે આવો અણગમો ? ફેસીલીટીના કેફમાં માવતરની મીઠાશ, માવજત બધું ભૂલી ગઈ કે ? સાવ આવી છેલ્લી કક્ષાની સંવેદનહીન ? સંજુ…મને તારી માંદી માનસિકતા પર શરમ આવે છે. તારા મમ્મીની આંખો સારી ના હોય તો તું એમને ત્યાં જઈને થોડી સાફ સફાઈ કરવાનું રાખ. ના હોય તો આપણા કામવાળાને ત્યાં લઈને અઠવાડિયામાં બે વાર ઘર સાફ કરાવ, ગાડી લઈને જા અને એમને મંદિર લઈ જા, શોપિંગ કરાવ. એમના ઘરે જઈને જાતે રાંધીને એમને તારા હાથે જમાડ. આ બધું તો દૂર રહ્યું પણ તું તો એમના ઘરે જવાની જ ના પાડે છે. પૈસાની, સગવડોની ચમક દમક આટલી ચકાચોંધમાં દિલ – નજર આટલું અંજાઈ જાય કે એમાં સગા મા બાપ પણ ના જોઇ શકો તો આવા પૈસાને જ થૂ ..ઉ..ઉ છે. કાલે ઉઠીને આપણી પાસે પૈસો નહી હોય કે મારું શરીર કામ નહી કરે ત્યારે તું મારી સાથે પણ આવું જ સ્વાર્થી વર્તન કરીશ કે ? સંજુ….સંજુ….મને તારી પર શરમ આવે છે…’ અને અકળાઈને પાવન ત્યાંથી જતો રહ્યો.

બીજા દિવસે સવારે પાંચ વાગ્યે ઉઠીને તૈયાર થઈને પાવન અને સંજના થોર જવા નીકળ્યા. રસ્તામાં સંજના બોલી,

‘પાવન, આગળથી બીજા ટર્ન પર ગાડી ઉભી રાખજે તો…મેં કાલે મમ્મીને ફોન કરીને આપણી સાથે આવવા કહેલું તો એ તૈયાર થઈને ત્યાં ‘રીપલ પાર્ટીપ્લોટ’ પાસે ઉભા હશે અને હા…ત્યાંથી પછી આપણે મમ્મીને ત્યાં જ જવાના છીએ..આખો દિવસ એમની સાથે…રામજી વહેલો પહોંચીને ઘરની સાફસફાઈ કરી રાખશે અને પછી આપણે મમ્મીના હાથના ગરમાગરમ બટેટા પૌંઆ ખાઈશું.’

આનંદથી ઝૂમી ઉઠીને પાવને કાચની બહાર જોયું તો દોડપકડ રમતા સફેદ રુ ના ઢગલા જેવા વાદળો પાછળથી એક કિરણ ઝગમગવા તૈયાર હતું . પોતાના સંસારમાં થયેલા સૂર્યોદય ખુશીમાં પાવનના હોઠ પર સ્મિતના મેઘધનુ ખીલી ઉઠ્યાં અને ગોળ થઈને એની મનપસંદ વ્હીસલ વગાડવા લાગ્યાં.

અનબીટેબલ ઃ ઇશ્વર તો પરમ કૃપાળુ છે બસ આપણે એના આશીર્વાદ સમજવાની ક્ષમતા કેળવવી પડે છે.

સ્નેહા પટેલ

સજાગ ભક્ત


phoolchhab newspaper > 10-12-2014 > Navrash ni pal column

 

ના પહોચી શકું જો મન સુધી ,

તો કરું સ્થાન શું અચળ રાખી !

 

-પીયૂષ પરમાર

રાત ધીમે ધીમે એનો પ્રભાવ પાથરવા લાગી હતી. નરમ સાંજને હળવેકથી બાજુમાં ખસેડીને એ પગપેસારો કરી રહી હતી. આજે રીના પીયર ગઈ હોવાથી કેદારને જમવાનો કોઇ ખાસ મૂડ નહતો એટલે થોડા ભજીયા અને બિસ્કીટસ સાથે કોફી ખાઈ લેવાનું વિચાર કરેલો. ત્યાં એની નજર સામેના બંગલા પર પડી. સવારના ઉજાસમાં જે બંગલો એની ચોતરફ હરિયાળી ભરીને ઝૂમતો અને જીવંત લાગતો હતો એ અત્યારે આછા અંધારામાં એક કાળા ધબ્બા જેવો જ લાગ્યો. કાળા ધબ્બા સાથે નજરને ના ગોઠતાં કેદારે નજર ફેરવી તો એની જ ગેલેરીમાં રીનાએ નવી વાવેલી ચાંદનીની વેલ પર નજર સ્થાયી થઈ ગઈ.

‘ઓત્તારી, આ નાના નાના નાજુક સા સફેદ ફૂલ કેટલા સુંદર લાગે છે. દૂરની હરિયાળી જોવામાં પોતાને ખુદની જ ગેલેરીની આભાનું ધ્યાન જ નહતું આવ્યું. અજવાશ પછીના અંધકાર પાછળ જગતનિયંતાનું કદાચ આ જ ગણિત હશે કે દૂરનું જોવાનું છોડીને માણસ નજીકનું – પોતીકું વિશ્વ જોવા માટે સમય ફાળવે’ અને મનોમન ચાલતા મનોમંથનથી કેદાર મુકત મને હસી પડ્યો. એ પછી એણે બહુ જ સાવચેતીથી પોતાના મનગમતા ક્રીસ્પી બિસ્કિટસનું ક્રીમ કલરનું લીસું અને ચમકતું રૅપર ખોલ્યું અને દર વખતની જેમ આ વખતે પણ એક તીખી અણગમતી લાગણી એના ચહેરા પર લીંપાઈ ગઈ.

‘આ લોકો બિસ્કીટમાં અંદરનું પેકીંગ ઉંધુ કેમ રાખતા હશે ? ઉપરથી પેકેટ ખોલતા જ એની નીચે રહેલું સફેદ પ્લાસ્ટિકનું કવર આખું કાઢો તો જ બિસ્કીટ લઈ શકાય. આ રીતે તો પેકેટ ખોલો એટલે બધા બિસ્કીટ્સ બહાર જ આવી જાય પછી આપણી પાસે ઓપ્શનમાં કાં તો બધા બિસ્કીટ્સ ખાઈ જાઓ ક્યાં હવાચુસ્ત ડબ્બો શોધીને એમાં આ બિસ્કીટને ટ્ર્રાંસફર કરો. ઉત્પાદકો આટ આટલી કમાણી પછી પણ આવી અવળી નીતિ કેમ અપનાવતા હશે ?’ વિચારતા વિચારતા બિસ્કીટ પેટમાં પધરાવીને ઉપર કોફીનો ઘૂંટડો ભર્યો અને એની મિત્ર ટોળકી દરવાજામાં ડોકાઈ.

‘ઓહોહો…આવો દોસ્તો આવો.’ દોસ્તોના આગમનથી કેદારના મનની બિસ્કીટ ઉત્પાદકો સામેના રોસની લહેરખી ઠરી ગઈ.

‘અલ્યા, એકલો એકલો કોફી પીવે છે ને…અમારી પણ બનાવડાવ હેંડ્ય..અને હા, સાથે થોડો નાસ્તો બાસ્તો પણ ખરો હોંકે..’ ચાર દોસ્તોના વૃંદમાંથી બે ફરમાઈશી અવાજ રેલાયા અને મરકતા મરકતા કેદારે એના નોકરને બોલાવીને કોફી અને ગરમા ગરમ પકોડા બનાવવાનો ઓર્ડર આપ્યો.

વાતોના ગપાટા ચાલુ થયા અને એમાં કોફીને નાસ્તો તો ક્યાં પતી ગયા એનો ખ્યાલ પણ ના રહ્યો. અચાનક જ અવિનાશ નામના મિત્રની નજર કેદારના ડ્રોઈંગરુમની દિવાલ પર લટકતી શ્રીનાથજીબાબાની છબી પર પડી અને એ ચમક્યો,

‘અલ્યા, તું વળી આ ભગવાન બગવાનમાં ક્યાંથી માનતો થઈ ગયો ?’

‘લે, હું તો એ પરમશક્તિમાં પહેલેથી જ શ્રધ્ધા ધરાવું છું.’

‘ઓહ..એ દિવસે આપણે હાઈવે પર આવેલા મંદિરમાં ગયેલા અને ત્યાં પ્રસાદમાં ચરણામૃત લેવાની ના પાડેલી એ પરથી મને એમ કે તું તો સાવ નાસ્તિક છું.’ કવન નામનો મિત્ર અવિનાશના આસ્ચ્ર્યમાં સાથે જોડાયો.

‘કવલા, એ પાણીમાં નકરો કચરો હતો. ભગવાનના નામે આવા ધતિંગમાં હું ના માનું. જુઓ મિત્રો, ભગવાન પ્રત્યેની મારી સમજ એક્દમ કલીઅર ને કટ છે. મારી સમજ પ્રમાણે આપણા સમાજમાં લગભગ ચાર પ્રકારના વ્યક્તિ છો. એક ઃ જે આંખો બંધ કરીને ભગવાનમાં માનતા હોય અને એના નામે બધું જ કરી છૂટે છે. ધર્મના નામે ચાલતા તૂતની પણ એમને સમજ નથી પડતી – સમાજમાં તેઓ આસ્તિક નામનું વિશેષણ ધરાવે છે. બીજો – કંઈ જ સમજ્યા વિના અને વિચાર્યા વિના ધરાર ભગવાનને અવગણી બેસે છે એ નાસ્તિકનામી લોકો. ત્રીજો વર્ગ જે બહુ જ મજબૂતાઈથી ‘પોતે તો સાવ નાસ્તિક છે’ ના બણગાં ફૂંકતા હોય અને જ્યારે પણ એમની પર આપત્તિ આવી પડે ત્યારે જે ‘હાથમાં એ સાથ’માં કરીને એકે એક જાતના ભગવાનમાં – દોરા ધાગામાં સુધ્ધા વિશ્વાસ ધરાવતા થઈ જાય છે એ તકવાદી સાધુ જેવા લોકો અને ચોથા જે કોઇ પણ સ્થિતીને પહેલાં જાણવાનો આગ્રહ રાખે છે, એના ઉંડાણમાં ઉતરીને એને પૂરેપૂરું સમજવાની મથામણ કરે છે અને પોતાને જેટલું યોગ્ય લાગે એટલાનો મજબૂતાઈથી સ્વીકાર કરે છે અને છેક સુધી એને વફાદાર રહેવાનો પ્રયત્ન કરે છે. આજે નાસ્તિક ને કાલે આસ્તિક જેવી વાતો એને નથી સ્પર્શતી. એ આંધળો અનુનાયી નથી હોતો. એની સમજણના બધા દરવાજા ખુલ્લા રાખીને આ સંસારને એક અદભુત શક્તિ ચલાવી રહી છે અને પોતે એ સંસારનો એક નાનો શો અંશ છે એ વાત સ્વીકારીને રોજ પોતાના જીવન માટે પરમાત્માનો આભાર વ્યકત કરે છે , પોતાના દિલ ને દિમાગમાં એ શક્તિને આધીન રહીને સદા સારું આચરણ કરવાનો આગ્રહ સેવે છે એ વર્ગ એટલે કે મારા જેવા લોકો..જેને શું નામ આપવું એ વિચાર હજુ સુધી મને નથી આવ્યો…કદાચ જાગ્રત ભકત કહી શકાય. હવે બોલો મિત્રો મારી માન્યતા ક્યાં અને કેટલી ખોટી છે ?’

‘સાલા કેદારીયા…તું તો જબરું જબરું વિચારે છે યાર. આમ પણ કાયમ તારી કોઇ પણ વાતને નકારી શકાય એમ ક્યાં હોય છે ! ચાલ આજે રાતે અમે પણ આ વાત પર વિચારીશું ને ફરી મળીએ ત્યારે ચર્ચા કરીશું. તેં જ કહ્યું ને અક્કલના દરવાજા ખુલ્લા રાખીને હરિ ભજવા..’ અને અવિનાશની વાત પર બધા મિત્રો ખડખડાટ હસી પડ્યાં.

અનબીટેબલ : પ્રાર્થના એટલે ફકત હોઠથી નહીં પણ સંપૂર્ણ અસ્તિત્વથી હસવું !

-સ્નેહા પટેલ

પરાવલંબી સ્વચ્છતા


phoolchhab newspaper > navrash ni pal column > 19-11-2014

277057-modi-broom-new

 

કેવી રીતે અરીસામાં-

પીઠનો લિસોટો જોઈએ ?

 

– મેહુલ પટેલ ‘ઈશ’

 

” ‘સ્વચ્છ ભારત અભિયાન’ અહાહા…મને તો પહેલેથી જ સાફસફાઈ ઘણી ગમે. ઘરના ખૂણામાં સહેજ પણ કચરો હોય, બાથરુમ ભીની કે મેલી હોય, દિવાલો પર – ફર્નિચર પર કરોળિયાના જાળાં -ધૂળ હોય, વાસણ સહેજ પણ ઓગરાળાવાળું હોય કે કપડાંમાં સહેજ પણ ડાઘો હોય..મને એ સહેજ પણ ના ચાલે. મારું ઘર મને ચોખ્ખું ચણાક જોઇએ. બધી ટાઈલ્સો, બારી મને કાચ જેવા પારદર્શક જોઇએ. સ્વચ્છતા વિના જીવન નકામું યાર…”

 

અને યજ્ઞાએ કોલેજની કેન્ટીનના ટેબલ પર પડેલ કોફીના મગની કિનારીને ટિશ્યુથી બરાબર લૂછીને એમાંથી એક ચૂસ્કી ભરી. એની સામે બેઠેલો નૈવેદ્ય તો યજ્ઞાની ચોખ્ખાઈ પર ફિદા ફિદા થઈ ગયો. મનમાં વિચારવા લાગ્યો કે,

‘ આવી સુંદર ને સુઘડ છોકરી મળી જાય તો એની તો લાઈફ બની જાય’.

થોડું વિચાર કરીને ઘણા સમયથી એના દિલમાં ચાલતી વાતને વાચા આપી જ દીધી ,

‘યજ્ઞા, તું મારી સાથે લગ્ન કરીશ ?’

યજ્ઞા બે મીનીટ નૈવેદ્યને જોઇ જ રહી. ગોરો ચિટ્ટો છ ફૂટીયો, મજબૂત બાંધો ધરાવતો તરવરીયો, ભણવામાં, સ્પોર્ટ્સમાં, ફેશન દરેક ક્ષેત્રે અવ્વલ એવો નૈવેદ્ય એને પણ ગમતો હતો પણ આવી છોકરી આવી વાત સામેથી કેમ કરે …એવા ભાવથી એ કાયમ ચૂપ રહી જતી હતી. આજે જ્યારે ખુદ નૈવેદ્ય જ એના દિલની વાત કરી રહેલો ત્યારે હવે વિચાર કરવામાં સમય બગાડવો એને પણ પોસાય એમ નહતું અને ધીમેથી માથું – નયન નીચા ઝુકાવીને એણે ‘હા’ ભણી જ દીધી. બે ય પક્ષે કોઇ વાંધો નહતો અને થોડા સમયમાં તો યજ્ઞા અને નૈવેદ્યના લગ્ન ધામધૂમથી થઈ ગયા.

‘એક રાજા – એક રાણી અને સુંદર પ્રેમકહાની…’

બે વર્ષ તો નશામાં જ વીતી ગયાં અને એ નશામાં એમના સહજીવનમાં એક નાનકડી પરીનું આગમન પણ થઈ ચૂક્યું હતું. આધુનિક એવી યજ્ઞાને નૈવેદ્યના માતા પિતા સાથે મનમુટાવ થવા લાગ્યા અને છેવટે બે ય પક્ષે સમજદારી વાપરીને અલગ થઈ જવાનું નક્કી કર્યું. ખરું જીવન હવે જ શરુ થતું હતું.

ઘરમાંથી અલગ થતાં જ નૈવેદ્યના ખર્ચા અને આવકના તાલમેલ ખોટકાવા લાગ્યાં. મોજ્શોખના ખર્ચા પર કમ્પ્લસરી કાપ મૂકવો પડે એવી હાલત હતી. ઘરની સાફસફાઈ માટે કામવાળા બેનનો ખર્ચો પણ પોસાય એમ નહતું અને યજ્ઞાએ નાછૂટકે બધું કામ જાતે કરવાની જવાબદારી ઉપાડવી પડી. હવે યજ્ઞા રહી ચોખ્ખી ચણાકની ચાહક. ઘરમાં સહેજ પણ આડું અવળું એને જીવનમાં કદી પોસાયું નહતું પણ તકલીફ એ કે ચોખ્ખાઈ પસંદ એવી યજ્ઞાને જાતે સફાઈ કરવાની આદત સહેજ પણ નહતી. ચોખ્ખાઈ માટે કાયમ એણે એની મમ્મી કે કામવાળાઓ ઉપર જ આધાર રાખેલો હતો. ઓર્ડરો કરી-કરીને કામ કરાવીને ચોખ્ખાઈનો સંતોષ પોસતી હતી પણ હવે …? ચોખ્ખાઈ એટલે શું એની સમજ હતી પણ ચોખ્ખાઈ રાખવી કેમની એની તાકાત કે કામ કરી લેવાની મંશા સહેજ પણ નહીં ! અને ધીમે ધીમે નૈવેદ્ય યજ્ઞાના જે ગુણનો આશિક હતો એ જ એની કમજોરી બની ગઈ.કામ કરવાની આદત ના હોવાથી સંતાનની સારસંભાળ, નૈવેદ્યના ઓફિસના ટાઇમમાંથી પરવારીને યજ્ઞા થાકીને ચૂર થઈ જતી અને ઘરની અસ્ત વ્યસ્તતા સામે તો એનું ધ્યાન પણ ના જતું.

‘જે છે – જેમ છે એમ છે…ઘરને સાફ કરવામાં ને કરવામાં હું મારી જાત ઘસી કાઢું કે ? મારી જાત માટે તો મને સહેજ પણ સમય જ ના મળે તો એવું જીવન શું કામનું ? નથી થતું તો નથી થતું…શું કરું ?’

અને યજ્ઞા ધીમે ધીમે સફાઈ માટે આંખ આડા કાન કરવા લાગી.સફાઈની બાબતમાં સહેજ પણ ચલાવી ના લેનાર યજ્ઞા આજે ખુદ ગોબરી હતી અને એનું ઘર પણ ગોબરું.

અને નૈવેદ્ય વિચારતો રહી ગયો,

‘આ ‘ફુવડ સ્ત્રી’ એની જ યજ્ઞા કે ?જેને સફાઈ ગમે તો છે પણ સફાઈ કરવાની સહેજ પણ નથી પસંદ ! સફાઈ પસંદ વ્યક્તિ સફાઈ કરવાની આળસુ હોય એ કેવી વિરોધાભાસી અને નાટકીય બાબત છે. આવી પરાવલંબી સ્વચ્છતા શું કામની ? પણ હવે પડ્યું પાનું નિભાવી લેવાનું હતું. મન મસોસીને એ ચૂપ રહી ગયો.

અનબીટેબલ :  માનવીએ થોડા થોડા સમયાંતરે પોતાના ‘સ્વાવલંબન’ના સેલ્ફી લેતા રહેવું જોઇએ.

-સ્નેહા પટેલ

તકલીફનું મૂળ


phoolchhab newspaper > 12-11-2014 > navrash ni pal column

એક વત્તા એકનો ઉત્તર કરો,

બે નહી બેથી જરા સધ્ધર કરો.

કરવા જેવો એક ધંધો ‘ઇશ’નો,

માણસોને ભોળવી ઇશ્વર કરો.

-મેહુલ પટેલ ‘ઇશ’.

 

દિવાળીના દિવસે રીશીએ પોતાના ભાઈ રોમીને ફટાકડા ફોડવા અને ડીનર સાથે લેવા આમંત્રણ આપેલું. બંગલાની બહાર છોકરાંઓ ફટાકડાં ફોડી રહ્યાં હતાં અને બંગલાના ગાર્ડન એરીઆ પછી ખુલ્લાં પડતા ચોકમાં આભા અને રુપા છાપણી લઈને ડિઝાઈન પાડીને લાલ, લીલો, પીળો, ગુલાબી, પોપટી, દુધિયા, કેશરી, શ્યામ ગુલાબી, જાંબલી, બોટલ ગ્રીન, બ્લુ, કોબી જેવા અનેકો કલર, ઝરી,ફૂલ, આભલા વગેરેથી રંગોળી સજાવી રહી હતી. રીશીની મોટી દીકરી અન્વેષા અને રોમીની દીકરી રુપલ કોડિયામાં તેલ પૂરીને દીવા પ્રગટાવી રહી હતી. ચોતરફ હર્ષ,ઉલ્લાસ અને ખુશીનું વાતાવરણ હતું. અન્વેષાને એકીટશે નિહાળી રહેલ રોમી અચાનક જ બોલ્યો,

‘રીશી, અન્વેષાને ગ્રેજયુએટ તો પતી ગયું કેમ ? શું કરે છે આજકાલ ?’

‘એને આગળ ભણવું છે , કેટની એક્ઝામ આપવી છે એના માટે એ આજકાલ એન્ડેવરના ક્લાસીસ કરી ભરી રહી છે.’

‘ઓહ, એની ફી કેટલી ?’

‘એક વર્ષનો કોર્સ છે આશરે દોઢ લાખ જેટલો ખર્ચો થશે. પણ એ લોકો એની પાછળ બહુ મહેનત કરે છે. આખો દિવસ લર્નિંગ, એક્ઝામ, કમ્પ્લસરી રીડીંગ..અન્વેષાને ઘડીની ય ફુરસત નથી મળતી. વળી મુખ્ય વાત તો એ કે એ આ ભણવાનું એન્જોય કરે છે. એને આ ભણતરનો કોઇ ભાર નથી લાગતો. ભાઈ, બે મહિનામાં તો એની પર્સનાલીટી ડેવલપમેન્ટ જોરદાર થઈ ગઈ છે. તમે એની સાથે બેસશો તો તમને ય નવાઈ લાગશે કે ક્યાં આજની અન્વેષા અને ક્યાં બે ચાર મહિના પહેલાંની કોલેજમાં બંક મારી મારીને દોસ્તારોની સાથે રખડી ખાતી અન્વેષા !’

‘રીશી, એ બધા તારા મનના વહેમ છે.આ મોટી મોટી એજ્યુકેશન સંસ્થાઓ આવા દેખાડા કરી કરીને તમારા જેવા સીધા સાદા વાલીઓને ભોળવી લે છે. આની પહેલાં પણ તેં અન્વેષા માટે એક મલ્ટીમીડિયાના કોર્ષમાં લાખ રુપિયા બગાડ્યા જ છે ને…પરિણામ…તો કંઈ નહીં….બેન બા બે મહિનામાં જ સ્ટ્રીકટ ભણતર અને શિસ્તબધ્ધ ક્લાસીસથી કંટાળી ગયા અને કોર્સ અધવચાળેથી જ પડતો મૂક્યો. સાચું કહું તો તારી અન્વેષામાં ભણવાના કોઇ લખ્ખ્ણ છે જ નહીં. આમ ને આમ એને ભણાવવા પાછ્ળ પૈસા ખર્ચ્યા કરીશ તો તારે દેવાળું ફૂંકવાનો વારો આવશે. હજુ તો તારે એને પરણાવવાની છે, નાનકા પ્રીન્સને ભણાવી ગણાવીને સેટલ કરવાનો છે…મા બાપુજીનું ધ્યાન પણ રાખવાનું એમની તબિયતના નાના મોટા ખર્ચાઓ તો તારે ઉભા જ રહેવાના ને…આમ છોકરીના ભણતર પાછળ જ ખર્ચા કર્યા કરીશ તો બીજી જવાબદારીઓ કેમની પૂરી કરીશ ? એના કરતાં એને કોઇ સારી નોકરી શોધીને જોઇન કરાવી દે.’

 

‘ના ભાઈ, મારે અન્વેષાની ઇચ્છા વિરુધ્ધ નથી જવું. ભગવાનની દયાથી વધતા ખર્ચાઓને પહોંચી વળવા પૂરતી આવકની જોગવાઈ પણ થઈ જ રહે છે. એને જેટલું ભણવું હોય એટલું ભણવા દઈશ.’

‘જો રીશી, મારી વાત માન…તારા કરતાં મેં દુનિયા વધુ જોઇ છે. તારી દીકરીને ભણવામાં કોઇ રસ જ નથી. તને સાંભળીને ખરાબ લાગશે પણ અંદરખાને તો તું પણ સ્વીકારીશ કે તારી દીકરી સાવ હરામ હાડકાની છે. ગમે એટલું ભણે પણ એ પછીના હાર્ડવર્કની એનામાં કમી છે એથી એ કોઇ જ નોકરીમાં સેટલ નહીં થઈ શકે. એમને તો બેઠા બેઠા લાખો કમાઈ લેવા હોય પણ કેટલા વીસે સો થાય એ તો આપણું જ મન જાણતું હોય..હજુ સમય છે, સમજી જા.’

‘ના ભાઈ, હું મારી વાતમાં મક્કમ છું.ચાલો, પેલા લોકોની રંગોળી પતી ગઈ હોય તો એના થોડા ફોટા બોટા પાડી દઈને ને પછી જમવા બેસીએ.’

લગભગ વર્ષ પછી અન્વેષા કેટની એકઝામમાં થોડા જ માર્કસ માટે ફેઈલ થઈ ગઈ પણ એના પાવરફુલ અંગ્રેજીના કારણે એને એની જ ઇન્સ્ટીટ્યુટમાંથી ૩૦,૦૦૦ રુપિયાના સ્ટાર્ટથી ઇંગ્લીશના કોચીંગ માટેની જોબ ઓફર થઈ જે એણે સહર્ષ સ્વીકારી લીધી. રીશીએ હર્ષમાં આવીને રોમીને ફોન કરીને આ વાત કહી. પોતાનું માણસોને ઓળખવાનું ગણિત ખોટું પડતાં રોમીને થોડી ચચરી અને એણે નવો રાગ આલાપ્યો,

‘ભાઈ, આવી સારી નોકરી મળી છે તો અન્વેષાને કહેજે કે સા્ચવીને રાખે. એની આળસનો પડછાયો ય ન પડવા દે આ નોકરી પર..બાકી અહીં આટલા વર્ષની નોકરી પછી ય માંડ પચીસ હજાર સુધી પહોંચ્યા છીએ.’

રોમીની પત્ની સુધા બહુ જ બારીકાઈથી પોતાના પતિના ચહેરાના હાવભાવ જોઇ રહી હતી. ફોન પત્યા પછી એ રોમીની નજીક ગઈ અને બોલી,

‘તમે ખોટા પડ્યાં એનો વસવસો થાય છે ને ?’

‘ના ..માણસ ઓળખવામાં હું ક્યારેય ખોટો ના પડું. અન્વેષા જિંદગીમાં કદી કોઇ કામ કરી જ નહીં શકે તું જો જે ને. આજે નહીં તો કાલે પણ એ આ નોકરીમાં ટકી જ નહીં શકે ને છોડી દેશે લખી રાખ તું. આ સુંવાળી પ્રજા હરવા ફરવા ને મોજમજામાં ને બાપના પૈસે લીલાલહેર કરવામાં જ માને છે.’

‘રોમી…પ્લીઝ…બંધ કર તારી આ કડવી વાણી…તું સાચો પડે એ માટે અન્વેષાની પ્રગતિને આશીર્વચનોના બદલે બદદુઆઓથી નવાજે છે. આ કેવી માંદલી માનસિક્તા છે તારી ! સંતાનોની પ્રગતિમાં આપણે વડીલોએ કાયમ સંતોષ માનવાનો હોય. એ એમની રીતે એમનો રાહ શોધવા મથતા હોય એને પ્રોત્સાહન જ આપવાનું હોય નહીંકે આવી અવળવાણી બોલીને એમનો ઉત્સાહ તોડી પાડવાનો . તારી ‘માણસોને ઓળખવા’ની શક્તિ સાચી પડે એના માટે અન્વેષાએ એના કેરીયરમાં, એની જિંદગીમાં ફેઈલ જવાનું… આ વાત કેટલી ન્યાયપૂર્ણ છે ? ‘

અને રોમીને એક આંચકો વાગ્યો. જાણ્યે અજાણ્યે પોતાના અભિમાનમાં જ મસ્ત એ કયા રસ્તે જઈ રહયો હતો ? ભીની નજરથી પોતાને ખોટા રસ્તે જતો અટકાવવા બદલ સુધાની સામે જોઇને એનો આભાર માની લીધો.

અનબીટેબલ : તમે સાચા હો એનો મતલબ સામેવાળો ખોટો એવો તો નથી જ !

-સ્નેહા પટેલ

પ્રેમનું કારણ પ્રેમ !


 

उतना ही उपकार समझ कोई

जितना साथ निभा दे

जनम मरन का मेल है सपना

ये सपना बिसरा दे

कोई न संग मरे |

 

– સાહિર લુધિયાનવી.

 

અલાર્મક્લોક્માં નાનો કાંટો છને અને મોટો બારને અડકતાં જ એ રણકી ઉઠ્યો ને વનિતાની આંખ ખૂલી ગઈ. રોજની આદત પ્રમાણે જ હાથ અલાર્મક્લોકની ઉપર આવેલ બટન શોધવા લાગ્યો ને મળી જતાં જ અલાર્મ બંધ કર્યુ. અલાર્મ બંધ કરતાની સાથે જ વનિતાના મગજમાં ઝબકારો થયો,

‘અરે, આજે તો રવિવાર. આજે તો ઓફિસમાં રજા છે પણ એ કાલે અલાર્મક્લોક સેટ કરવાનું ભૂલી ગયેલી..’

માણસથી ભૂલ થાય પણ ઘડિયાળથી નહીં અને એ તો પોતાના કાર્યને નિષ્ઠાપૂર્વક વળગીને પોતાના સમયે રણકી ઉઠી. વિચારોનું ચક્કર ચાલુ થઈ જતા વનિતાની ઉંઘ ઉડી ગઈ ને પથારીમાં બેઠા થઈને બે હાથ ઉંચા કરીને આળસ મરડીને સુસ્તી દૂર કરી. ત્યાં જ એની નજર બારીમાંથી અધિકારથી પ્રવેશી રહેલ રશ્મિકિરણ પર પડી અને મનમાં અચાનક એક બાળક આળસ મરડી ગયું. જાગી ઉઠેલ બાળમનને વશ થઈ વનિતા બે હાથથી એના લાંબા લીસાવાળનો અંબોડો વાળતી ગેલેરી તરફ ગઈ અને શિયાળાની સવારનું એ રમણીય દ્રશ્ય જોઇને એ સંમોહિત થઈ ગઈ. બહાર નીલા આભમાંથી રવિ ધીમે ધીમે ઉપર ઉઠી રહ્યો હતો જાણે નીલા મસ્તક પર લાલ તિલક થઈ રહ્યું હોય એવું અનુભવાતું હતું. આજુ બાજુ લહેરમાં ટહેલતી નાની નાની વાદળીઓ શરારતી હાસ્ય ફેલાવી રહેલી. આજુ બાજુના વૃક્ષના પર્ણ પર આછી ઝાકળ બાઝેલી હતી અને ઠંડીમાં થરથરી રહેલ એ પર્ણને ઉગું ઉગું થઈ રહેલ રશ્મિકિરણ પોતાની હૂંફ આપવાના ઇરાદાથી ઝડપથી આભમાં પ્રસરી રહેલા હતાં. વનિતાનું તન, મન આનંદની છોળોમાં નહાવા લાગ્યું ને મન પ્રફુલ્લિત થઈ ગયું ત્યાં જ એના બેડરુમમાં રહેલ મોબાઈલમાં રીંગ વાગી ને એ બેડરુમમાં ગઈ જોયું તો એની પ્રિય સખી અનુમોદિતા.

‘ગુડ મોર્નિંગ અનુડી, બોલ સવાર સવારમાં કેમ યાદ કરી મને ?’

‘ફટાફટ તૈયાર થઈ જા હું તને લેવા આવું છું. આપણે બરોડાના એકસ્પ્રેસ હાઈ વે પર જવાનું છે. મારા ભાઈ ધ્વનિલની ગાડીને અકસ્માત થયો છે.’ અને ફોન કટ થઈ ગયો. મદમાતી શિયાળાની સવારનો બધો નશો એક જ ઝાટકે ચકનાચૂર થઈ ગયો અને વનિતા દસ મિનિટમાં તો અનુ સાથે એની ગાડીમાં એની બાજુની સીટ પર બિરાજમાન હતી. વનિતાનું ઘર ઘટનાસ્થળથી નજીક જ હતું. ફટાફટ એ લોકો હાઈ વે પર આવેલ ઘટનાસ્થળે પહોંચી ગયાં. આગળની ગાડીએ એકાએક બ્રેક મારતા એની પાછળ રહેલ અનુના ભાઈની ગાડી એને જઈને ટકરાઈ ગયેલ. અનુના ભાભીને સામાન્ય ઇજા જ થયેલી પણ ધ્વનિલના હાથમાં ફ્રેકચર થઈ ગયેલું. આજુ બાજુમાં જમા થઈ ગયેલ ભીડમાંથી કોઇકે ફોન કરી દેતાં ૧૦૮ આવી પહોંચેલી પણ અનુએ ધ્વનિલને પોતાના ફેમિલી ડોકટરને જ બતાવવાની જીદ કરી અને એને પોતાની ગાડીમાં બેસાડી દીધો પણ ભાભી સુચિત્રાની એણે સહેજ પણ દરકાર ના કરી..કોણ જાણે એ ત્યાં હોય જ નહીં એવું વર્તન કર્યું અને ધ્વનિલ સાથે વાતચીત કરવા લાગી. વનિતાને આ બધું થૉડું વિચિત્ર લાગ્યું. એણે સુચિત્રા સામે થોડું સ્માઈલ કરીને એને પોતાની સાથે ગાડીની પાછળની સીટમાં બેસાડી. ઘાયલ અવસ્થા હોવા છતાં ધ્વનિલની નજરે અનુનું આ વર્તન નોંધી જ લીધું અને એની પીડા વધારે વધી ગઈ અને એનું મોઢું પડી ગયું પણ એ કશું બોલ્યો નહીં. ચૂપચાપ બધાના હાવભાવ નીરખી રહેલી વનિતાએ અનુને મેસેજ કર્યો,

‘અનુ, માન્યું કે તારા ભાઈએ તારા પેરેન્ટસની નારમરજી છતાં પ્રેમલગ્ન કરીને પોતાનો અલગ સંસાર વસાવ્યો છે પણ તારું તારા ભાભી સાથેનું આ વર્તન સહેજ પણ યોગ્ય નથી.’

ચાલુ ગાડીએ જ અનુએ એ મેસેજ વાંચ્યો ને દુઃખની એક આછી વાદળી એના ચહેરા પર દોડી ગઈ. આ જ ભાભીના કારણે એનો ભાઈ પપ્પા સાથે ઝગડીને ઘર છોડીને જતો રહેલો અને એના દુઃખમાં એની મમ્મીને એટેક આવી ગયેલો ને એ ઇશ્વરને શરણ થઈ ગઈ હતી. આ વાત એ કેમ કરીને ભૂલે ? ભાઈ તો પોતાનું ખૂન…માફ થઈ જાય પણ સુચિત્રા..ઉફ્ફ…એને તો કેમની માફ કરાય ?

વનિતા અનુની ખાસ સખી હતી એને અનુના જીવનની, ઘરની રજે રજની માહિતી હતી. અનુના દિલની વાત એ સમજી શક્તી હતી. એણે બીજો મેસેજ કર્યો,

‘અનુ, તારા મમ્મીના મૃત્યુ પાછળ તારા પપ્પાની જીદનો હાથ હતો અને એ વાત વીતી ગઈ. આજે ધ્વનિલના એક ફોન પર તું જે રીતે દોડી એ પરથી જ તારો એના પ્રત્યેનો પ્રેમ સાફ દેખાઇ આવે છે. પણ તું ફક્ત એના પ્રત્યે જ પ્રેમભાવ રાખે અને એની પત્નીને સહેજ પણ આવકારીશ નહીં તો તારી અને તારા પપ્પાની વચ્ચે ફર્ક શું રહ્યો ? એમની ભૂલનું પરાવર્તન ના કર ડીઅર. તારે ધ્વનિલ સાથે સંબંધ જોડવો હોય તો પહેલાં એની સાથે જોડાયેલ એની બેટરહાફને સ્વીકારવાની તૈયારી રાખવી જ પડશે. એ સિવાય ધ્વનિલ પર ઓળઘોળ થવું બધું ય નિરર્થક છે. એ કદી તમારી નજીક આવી જ નહી શકે. આ માનવીય સાયકોલોજી છે. થૉડામાં બધું સમજી જા બકા.’

ગાડી હંકારતા મોબાઈલ જોવાની ટેવ ના હોવા છતાં અનુમોદિતાએ વનિતાનો બીજો અને લાંબો મેસેજ વાંચી જ લીધો. થોડા ઘણા શબ્દોમાં વનિતાએ કરેલી ગૂઢાર્થનો મર્મ અનુને બરાબર સમજાઈ ગયો. હોસ્પિટલ આવી અને ધ્વનિલને ટેકો આપીને ગાડીમાંથી ઉતારતી વખતે અચાનક જ અનુમોદિતા બોલી ઉઠી,

‘વનિ, હું ભાઈને અંદર લઈને જઉં છું તું ભાભીને સાચવીને લઈને આવજે ને. થોડું ઘણું છોલાયેલું છે એની પર ડ્રેસિંગ કરાવી દઈએ અને દેખીતી રીતે ભલે એમને કોઇ ઇજા નથી થઈ પણ એમનું ય ચેક અપ કરાવી જ લઈએ જેથી કરીને ભવિષ્યમાં કોઇ ચિંતાનું કારણ ઉભું ના રહે.’

પોતીકાપણાના અહેસાસથી ધ્વનિલની અડધી પીડા તો એમ જ મટી ગઈ અને એના મુખ પર સંતોષનું અને રાહતનું એક સ્મિત ઝળકી ઉઠ્યું.

અનબીટેબલ : પ્રિયના નજીકનાને પણ ચાહવા – આ ક્રિયા અવર્ણનીય અનુભૂતિનો અહેસાસ કરાવે છે.

સ્નેહા પટેલ.

થેંક્યુ !


phoolchhab newspaper > navrash ni pal column > 29-10-2014

 

હું તો ધરાનું હાસ છું,હું પુષ્પનો પ્રવાસ છું,

નથી તો ક્યાંય પણ નથી,જુઓ તો આસપાસ છું !

-રાજેન્દ્ર શુકલ.

 

‘મમ્મી, આજે મારે કોલેજ જવામાં થોડું મોડું થઈ ગયું છે તો હું જમી લઉં ત્યાં સુધીમાં મારા ડ્રેસને ઇસ્ત્રી કરી આપને.’

‘હા, તું તારે નિરાંતે જમ બેટા, ઉતાવળ કરીને જેમ તેમ કોળિયા ગળે ના ઉતારીશ.’

અને નીવાબેન ફટાફટ છેલ્લી રોટલી તવી પરથી ઉતારીને, ઘી લગાવીને ગ્રીવાની થાળીમાં પીરસીને નેપકીનથી હાથ લૂછતાં લૂછતાં એના રુમ તરફ વળ્યાં. દસ મિનીટ પછી નીવાબેન ડ્રેસને ઇસ્ત્રી કરીને એ બહાર આવ્યા ત્યાં સુધીમાં તો ગ્રીવાની કોલેજની સખી રીપલ આવીને સોફા પર બેઠી હતી અને મેગેઝિન વાંચતી હતી.

‘અરે, રીપલ…આવ આવ બેટા. ગ્રીવા તૈયાર થાય છે ત્યાં સુધીમાં આ રવાનો શીરો બનાવ્યો છે એ ખાઈ લે.’ અને નીવાબેન ફટાફટ કાચના બાઉલમાં શીરો કાઢીને લઈ આવ્યાં.

‘વાહ આંટી, તમારા હાથનો શીરો તો મને બહુ જ ભાવે છે.મજ્જા આવી ગઈ.’ શીરામાંથી દ્રાક્ષ શોધી શોધીને ખાતી રીપલ બોલી.

સંતોષસહ આનંદથી નીવાબેન રીપલને શીરો ખાતી જોઇ રહ્યાં. ગ્રીવા તૈયાર થઈને બહાર આવી અને હાથમાં ઘડિયાળનો બેલ્ટ બંધ કરતાં કરતાં નીવાબેનના ગાલ પર મીઠી પપ્પી કરીને ‘થેંક્યુ મમ્મી, લવ યુ, જે શ્રી ક્રિષ્ના’ કહેતી કહેતી બહાર ભાગી.

ગ્રીવાના ફ્લેટની બહાર પાર્ક કરેલ ગાડીના ઇગ્નીશનમાં ચાવી લગાવીને ગાડી ચાલુ કરતાં કરતાં રીપલ અચાનક હસી પડી.

‘અલી, શું થયું…એકલી એકલી કેમ હસે છે ! ક્યાંક છટકી તો નથી ગયું ને તારું ? એક કામ કર તું આ બાજુ આવી જા ગાડી મને ડ્રાઈવ કરવા દે. તારું ઠેકાણું નહી હોય તો ક્યાંક અથડાવી બેસીશ.’

‘ના બાપા ના..મારું કંઈ છટક્યું બટક્યું નથી. આ તો તમારા ઘરના ‘થેંક્યુ- રિવાજ’ પર મને હસવું આવે છે. રોજ તું ઘરની બહાર નીકળતી વેળાએ તારા મમ્મીને ‘થેંક્યુ’ કહે છે એ સાંભળીને મને બહુ જ નવાઈ લાગે છે…ભલા કોઇ પોતાની મમ્મીને ‘થેંકયુ’ થોડી કહે ?’

અને ગ્રીવા ખુલ્લા દિલથી હસી પડી.

‘અરે મારી પાગલ…ફકત હું જ નહીં મારા પપ્પા પણ મમ્મીને ‘થેંક્યુ’ કહે છે. તું જાણે છે આ ‘થેંક્યુ’ કહેવાની ટેવ કેમની પડી ? નાની હતી ત્યારથી હું મમ્મી કે પપ્પાને કોઇ પણ કામ કરી આપુ તો એ બે ય જણ મને થેંક્યુ કહીને આભાર વ્યકત કરે..ધીમે ધીમે મને પણ એ ટેવ પડી ગઈ. સમજણી થઈ ત્યારે આ ‘થેંક્યુ’ માટે મને પણ તારા જેવો જ વિચાર આવેલો ને મેં પપ્પાને આ વાત પૂછેલી, “પપ્પા, આ ઘરના સદસ્ય એકબીજાને થેંક્યુ કહે તો થોડું ઔપચારિક નથી લાગતું ? ”

ત્યારે પપ્પાએ એમનું બધું કામ બાજુમાં મૂકી લગભગ અડધો કલાક મારી સાથે વાતચીત કરેલી.

‘જો બેટા, તારી વાત ખોટી નથી પણ જે વાત સાવ મફતમાં મળે એનું મૂલ્ય માનવીને ક્યારેય નથી લાગતું. તારી મમ્મીની તબિયત સારી હોય કે ના હોય એ આપણા માટે આપણા સમયે નાસ્તો-ચા – જમવાનું બધું રેડી રાખે જ છે અને એ પણ પૂરા પ્રેમથી ! એ જ રીતે મારી તબિયત સારી હોય કે ના હોય, ગમે એવા ટેન્શનોવાળી જોબ હોય તો પણ ઘરને ચેતનવંતુ રાખવા પૈસા કમાવા જ પડે છે. મારા કરતાં મારા કુટુંબનો ખ્યાલ વધારે રાખું છું. જવાબદારી તો જવાબદારી જ હોય છે પણ એને બિરદાવનારું હોય તો એ જવાબદારી પાર કરવાનો થાક અડધો થઈ જાય અને શક્તિ બમણી ! વળી જ્યારે તમે સામી વ્યક્તિનો આભાર માનો છો ત્યારે ત્યારે તમને એનો પ્રેમ અને નિસ્વાર્થભાવ યાદ આવે છે. રોજ રોજ આ વાત યાદ કરીને તાજી રાખવાથી એ સમજણ જિંદગીભર લીલીછમ્મ રહે છે અને લીલાશ એ કોઇ પણ સંબંધનું ખાતર છે. જે પણ સંતાન મા બાપનો આભાર માનતા હશે એ જિંદગીના કોઇ પણ સ્ટેજમાં એમની સાથે દુરવ્યવહાર કરવાનો વિચાર સુધ્ધા નહી કરે કારણ, એમને મા બાપના દરેક કાર્યની, એ કાર્ય પાછળ ખર્ચેલા એમના મહામૂલા સમયની, દુનિયાના સર્વોત્તમ ભાવ ‘પ્રેમ’ની જાણ છે. સંતાનોનો ઉછેર એ મા બાપની મનગમતી ફરજ હોય છે એને અમુક સંતાનો પોતાનો જન્મસિધ્ધ હકક સમજીને મનફાવે એવો વર્તાવ કરીને મા બાપનું દિલ દુઃખાવીને અણગમતી ફરજ બનાવી દે છે. આવી તો ઢગલો બાબત છે આ ત્રણ અક્ષરના શબ્દ ‘થેંક્યુ -આભાર’ પાછળ. પણ રીપલી આ સામે આપણી કોલેજ આવી ગઈ જો….અને આજે પહેલું લેકચર એકાઉન્ટનું છે જે મારે કોઇ પણ સંજોગમાં છોડવું નથી એટલે હું તો આ ભાગી તું ગાડી પાર્ક કરીને આવ..ટા..ટા…’

અને નાજુક રંગબિરંગી પતંગિયાની માફક ગ્રીવા ગાડીમાંથી ઉતરીને હવામાં ઓગળી ગઈ પણ એ પાંચ મીનીટના સંવાદથી રીપલને અવાચક કરતી ગઈ. એણે તો પેરેન્ટ્સના કાર્ય વિશે કદી આ દ્રષ્ટિકોણથી વિચાર્યુ જ નથી ! અચાનક જ રીપલની આંખમાંથી બે મોતીડાં સરી પડ્યાં ને એના પગ ઉપર પડ્યાં અને રીપલને ભીની રેતી પર જાણે ખુલ્લા પગે દોડી રહી હોય એવો અનુભવ થવા લાગ્યો. ભીની ભીની રેતી એની પાનીને મૃદુલતાથી સ્પર્શતુ જતું હતું અને એના આખા તનમાં શીતળ સ્પંદનોનો દરિયો વહી જતો હતો.

અનબીટેબલ : લાગણી-ભિસરણ વિના સંબંધો મરી જાય છે.

સ્નેહા પટેલ

આંધળુ શોપિંગ


phoolchhab newspaper > Navrash ni pal column > 22-10-2014 – sneha patel.

 

 

બસ ચાલતા રહેવું જરૂરી છે છતાં ઓ દોસ્ત,

રાખો જરાક ધ્યાન પણ વચ્ચે પડાવનું.

-અશોક જાની ‘આનંદ’

 

‘ડેડ, તમે જાણો છો આજકાલ આ ઓનલાઈન શોપિંગની મજા જ કંઈક અલગ થઈ ગઈ છે. સારી સારી બ્રાન્ડની અનેકો વસ્તુ લગભગ અડધી કિંમતે કાં તો એક પર એક ફ્રી જેવી સ્કીમમાં મળી જાય છે અને એ પણ ઘરે બેઠા ! આ વખતની તો દિવાળી સુધરી ગઈ.’

અને વીસ ઋતુઓની ફેરબદલ જોઇ ચૂકેલો સાદ પાછો પોતાના લેપટોપમાં સાઈટ્સ ચેક કરવામાં, સ્ક્રોલિંગમાં વ્યસ્ત થઈ ગયો,

પણ બેતાળાના નંબરના – કાળી હાફરીમના ફ્રેમવાળા ચશ્મા પહેરીને ગરમા ગરમ ચા પીતા પીતા છાપું વાંચવામાં તલ્લીન એવા એના ડેડ સૌરવની વ્યસ્તતા ખિન્ન ભિન્ન કરી ગઈ. સૌરવની નજરે પણ એ જ સમાચાર ચડેલા હતાં. આ વખતના ઓનલાઈનના બિઝનેસે ખરીદીના બધા રેકોર્ડ તોડી કાઢ્યાં હતાં. એમની સાઈટ ક્રેસ થઈ ગઈ એટલી અધધધ..કલીક્સ થઈ ચૂકી હતી. આટલી મોંઘવારીની બૂમો પાડતા લોકો પાસે આટલા બધા પૈસા આવ્યાં કેવી રીતે એની જ એને તો નવાઈ લાગતી હતી ! હજુ તો પોતાના વિચારોના મંથનમાંથી બહાર નીકળે એ પહેલાં તો એના પુત્ર સાદે જ એના કાન આગળ એ સાઈટ્સના વખાણ કરીને જાણે કાનની નજીક બોમ્બ ફોડ્યો. દિવાળીને તો હજુ બાર દિવસ બાકી હતા પણ ફટાકડાનો અવાજ આજથી જ માથું ફોડવા લાગ્યો હતો.

‘સાદ, તમે આજના જુવાનિયાઓ સાવ પાગલ છો…વિચાર્યા વગર દિવસ રાત ખરીદી…ખરીદી ને ખરીદી જ કર્યા કરો છો. પાંચ પૈસા કમાતા થાવ એટલે સમજાશે કે કેટલા વીસે સો થાય છે.’

‘પપ્પા, શું તમે પણ ? આજના સ્ટાઇલીશ જમાનામાં અપડેટ તો રહેવું જ પડે ને નહીં તો આપણે સાવ બુધ્ધુ ને ગમાર લાગીએ. કોઇ આપણી સાથે વાત પણ ના કરે.’

આ વાત સાંભળીને જાતકમાઈથી અને તનતોડ મહેનત દ્વારા ઉપર આવેલા સૌરવની તો આંખો જ ફાટી ગઈ. આ …આ…એનો દિકરો બોલતો હતો..! માનવામાં જ નહોતું આવતું.

‘પૈસા ખર્ચીને સ્માર્ટનેસ બતાવાની ? કેવી પાગલ મેન્ટાલીટીના શિકાર છો તમે લોકો !’

‘ડેડ, જુઓ મારી પાસે સમય નથી …તમે મને વીસ હજાર રુપિયા આપો મારે શોપિંગ કરવું છે. આ સાઈટ પર માત્ર ચાર કલાક માટે જ અમુક ઓફર અવેલેબલ છે અને મારે એ જોઇએ છે તો બરાબર ધ્યાન રાખીને એ સમયે જ ઓર્ડર નોંધાવી દેવો પડશે.’

‘વીસ હજાર…આટલા બધા પૈસાની શું જરુર પડી ગઈ ?’

‘લેટૅસ્ટ સ્માર્ટફોન લેવો છે. આમ તો એની કિંમત ૩૫,૦૦૦ છે પણ આ ઓનલાઈન સાઈટ્સની ઓફરમાં એ મને ૨૦,૦૦૦ માં પડશે.’

‘મો…બા..ઇ…લ’ અને સૌરવનો ઘાંટો જ ફાટી ગયો. ‘હજુ છ મહિના પહેલાં તો તે ફોન લીધો છે એનું શું ?’

‘એકસ્ચેન્જ ઓફર છે ડેડ, ચિંતા નક્કો..’

‘પણ એવી જરુર શું છે ? આમ ને આમ તે લેપટોપ પણ હમણાં બદલ્યું…હવે ફોન…અને બાઈક બદલવાનું તો માથે ઉભું જ છે…તને ખબર પડે છે કે આમ ને આમ શોપિંગના આંધળૂકીયા કર્યા કરીશ તો તારી જિંદગીમાં ક્યારેય ખર્ચાઓમાંથી ઉંચો જ નહી આવે. મેં કોલેજમાં સ્કુટર લીધેલું એ પછી વીસ વર્ષે આ ગાડી લીધી અને તો ય એ જૂના સ્કુટરને કાઢતા જીવ નહતો ચાલતો..ખબર નહીં કેમ..એક અટેચમેન્ટ જેવું થઈ ગયેલું એ સ્કુટર સાથે.’

‘ઉફ્ફ પપ્પા….તમે અને તમારા જુનવાણી વિચારો.’ અને સાદ અકળાઈને ઘરની બહાર નીકળી ગયો.

રસોડામાં રસોઈ કરતાં કરતાં બાપ દીકરાનો સંવાદ સાંભળી રહેલ સુનિતા નેપકીનથી હાથ લૂછતી લૂછતી બહાર આવી અને સૌરવની પાસે સોફામાં બેસી.

‘શું તમે ય નાના છોકરા જેવું વર્તન કરો…પંદર વીસ હજાર રુપિયા તમને શું ભારે પડી જાય છે તો એક ના એક છોકરાનો મૂડ બગાડી કાઢયો ! આમે દિવાળીમાં આટલી બોણી તો આપો જ છો ને એને…તો એ ના આપશો, બસ.’

બે પળ સૌરવ જિંદગીની પચાસી વટાવી ચૂકેલ પત્નીના ગૌર, નમણાં ચહેરાંને જોઇ રહયો.

‘સુનિતા, બાવીસ વર્ષના સહચર્ય પછી પણ તું મારી વાત નથી સમજી શકતી એનું દુઃખ વધારે છે. સાદને હજુ થોડા સમય પહેલાં જ નવો લેટેસ્ટ મોબાઈલ અપાવેલો જે છ મહિના જેવા ટૂંકા ગાળામાં જ જૂનો થઈ ગયો અને એ બદલવાનો વિચાર કરવા લાગ્યો. માન્યું કે આજકાલ ટેકનોલોજી હવાના વેગ કરતાં પણ વધુ ગતિશીલ છે પણ એના કારણે આપણી માનસિકતા નબળી પડતી જાય છે. આપણૅ કોઇ વસ્તુ ખરીદીએ અને એ બગડે તો એને રીપેર કરાવવાનું વિચારીએ છીએ જ્યારે આ લોકો તો વસ્તુ બગડે તો તરત જ નવી વસ્તુ લઈ આવવાનું વિચારે છે. રીપેરીંગ જેવા શબ્દો તો એમની ડીક્શનરીમાંથી જ ભૂંસાઈ ગયા છે જાણે. આ બધાની અસર એમના ભાવિ પર પણ પડશે એની એ નાદાનોને ખબર નથી પડતી.’

‘એ…એ..એ કેવી રીતે સૌરવ..? મને તમારા જેટલું લાંબુ વિચારવાની સમજ નથી. પ્લીઝ સમજાવ..’

‘અરે મારી ભોળુકડી, આ લોકોમાં ઇમોશનલ અટેચમેન્ટ જેવી કોઇ વાત જ જોવા નથી મળતી ….સાવ જ જડ થઈને જીવ્યાં તો શું જીવ્યાં સુનિ ? એમની સ્પીડમાં કોઇ પણ વસ્તુ બાધારુપ લાગે તો ફટાક દઈને એનું ઓપ્શન શોધી કાઢે છે, નવું ખરીદી લે છે. એમની પાસે રાહ જોવાની કે થોડું પોરો ખાવાની સમજ કે ધીરજ જ નથી. ધીરજ વગરના આ જુવાનિયાઓ પ્રગતિ કેમના કરી શકશે ? ચેન્જ કરી લેવાની વૃતિ’ ધરાવતો આપણો સુપુત્ર કાલે ઉઠીને અને એના લગ્નજીવનમાં કોઇ ઉથલપાથલ થશે ત્યારે શું વર્તન કરશે એ તને સમજાય છે કે…?’

સુનિતાને બે મીનીટ તો કંઈ ના સમજાયું અને થોડી બાઘાની જેમ જ સૌરવનું મોઢું તાકયા કર્યુ, પણ જેવું સૌરવની વાતનું ઉંડાણ સમજાયું એવી જ એ અંદર સુધી હાલી ગઈ. પુત્રપ્રેમમાં આંધળી પોતાના જ વ્હાલસોયાની જીદ પૂરી કરવાના ચક્કરમાં કેવા સંસ્કાર સીંચી રહેલી એ વાત સમજાતા જ એ કાંપી ગઈ અને સૌરવનો હાથ પકડીને બોલી,

‘મને માફ કર સૌરવ, તારી વાતનો આ મતલબ પણ નીકળી શકે એવો તો મને અંદાજ સુધ્ધા નહતો. તું તારી જગ્યાએ બરાબર છે. દરેક વસ્તુ બગડે એટલે ફટાક દઈને એને બદલી ના કાઢવાની હોય એ વાત હું સાદને બરાબર સમજાવીશ. ડોન્ટ વરી.’

અને સૌરવ ચાનો પ્યાલો સુનિતાને પકડાવતા બોલ્યો,

‘સુનિ, બહુ મોડું થઈ ગયુ, નહાવા જાઉ છુ. પંદર વર્ષ પહેલાં આપણી મેરેજ એનિવર્સરી પર તેં મને જે શર્ટ ગિફ્ટ કરેલું એ કાઢજે તો…આજે મને એ પહેરવાનું બહુ મન થાય છે.’

અને બે ય જણ ખડખડાટ હસી પડ્યાં.

અનબીટેબલ ઃ જિંદગીનું ‘ઓપ્શન’ ના શોધાય એની તો ‘ટેક કેર’ કરાય.

સ્નેહ પટેલ

પગલું


sneha patel

Phoolchhab newspaper > Navrash ni pal column > 15-10-2014

images

આ પાનખર તો ગેરસમજ ઋતુની હશે,

હું આંખમાં લઈને ફરું છું બહાર દોસ્ત.

– ‘ગની’ દહીંવાળા.

 

‘માસી, આ જુઓને મારી નીચેવાળા રીટાબેને એમની બારી -ગેલેરી અને બેડરુમ બધાયની પેરાપેટ ઉપર લાંબુલચ છાપરું કરાવી દીધું છે તે મને હવે નીચે કશું દેખાતું નથી. વળી મને લાગે છે કે એમણે એમની કાયદેસરની લીમીટ કરતાં થોડું વધારે જ ખેચી લીધું છે.’

‘લાવ, મને જોવા દે તો.’

અને સમજુબેન એમની સુંદર મજાની પાડોશી જિંદગીના બીજામાળ પર આવેલ ફ્લેટમાં પ્રવેશ્યા.ડ્રોઇંગરુમમાં આવેલ એલ્યુમિનિયમની ફ્રેમમાં પહોળાકાચની સુશોભિત વીન્ડોમાંથી નીચે જોતાં જ એમનું મન ખાટું થઈ ગયું.જિંદગીના ફ્લેટની નીચે બે પાડોશીએ ભેગા થઈને લગભગ ૩-૩ ફૂટનું ‘સી’ આકારનું છ્જુ બનાવી કાઢેલું જેના કારણે જિંદગીના ફ્લેટમાંથી નીચેનું પાર્કિંગ અને બહારની સાઈડ પડતો રોડ કશું જ દેખાતું નહતું. રોડ ઉપર ઉભી રહેતી શાકભાજી, પાણીપૂરી, ફ્રૂટની લારી અને બીજી અનેકો દુકાનો ખુલ્લી છે કે નહીં એ જોવા માટે આ જ બારી વપરાતી હતી પણ હવે તો એ સુંદર ‘વ્યૂ’ જ બંધ થઈ ગયેલો અને છજા ઉપર ત્રીજામાળવાળા પાડોશીએ નાંખેલ દૂધની થેલીઓ, જંકફૂડના પેકેટ્સ, કેળાની છાલ જેવો ઢગલો કચરો પથરાયેલો હતો. સરસ મજાના ડ્રોઇંગરુમની બારીમાંથી બહાર નજર નાંખતા જ આવું વરવું દ્રશ્ય ! વળી બેડરુમની બારીની બહાર તો આનાથી પણ વધુ ખરાબ હાલત હતી. એમના એરીઆમાં કબૂતરોની વસ્તી અધ..ધ…ધ…ધ. આખું છાપરું એની ગંદકીથી ભરપૂર અને વળી જિંદગીના જણાવ્યા મુજબ બે ફૂટ જેવું વધારાનું ખેંચાણ.

‘ઉફ્ફ, જિંદગી તારે તો જબરો ત્રાસ થઈ ગયો..ચારે તરફ છાપરા જ છાપરા..’

‘હા માસી, આ ગંદકીના લીધે ઘરમાં માખી ને મચ્છરનો ત્રાસ થઈ ગયો છે.આનો ઉપાય શું ? વળી આ છાપરા પર ચડીને કાલે ઉઠીને કોઇ ચોર મારા ઘરમાં ઘૂસી આવશે એની ચિંતા તો વધારાની…એની જવાબદારી કોની?’

‘જિંદગી, ફ્લેટસમાં આવી બધી તકલીફો રહે જ દીકરા. ઉપર નીચેવાળા પોતાની જવાબદારી જાતે સમજે તો જ કામ થાય નહીંતો ઝગડો થઈને ઉભો રહે. અમારી નીચે રહેતી રીંકુએ પણ છાપરું ખેંચેલું જ છે ને..પણ દર અઠવાડીએ એ જાતે પાણીની પાઈપ મૂકીને સાવરણો ફેરવીને સાફ કરી લે છે. વળી અમારી ઉપરવાળા પણ આવો બધો કચરો ના ફેંકે એના માટે એમની સાથે વાત પણ કરે છે. હવે એ આટલું સાચવી લે તો મારે એની સાથે ક્યાં કોઇ મગજમારી કરવાની રહે બોલ ?

‘હા માસી,વાત તો કરવી જ પડશે’ અને જિંદગીએ એની નીચે આવેલા પારુલબેનના ઘરનું બારણું ખખડાવ્યું.

‘પારુલબેન, આ છ્જુ કરાવ્યું તો હવે એને સાફ કરવાની કોઇ જોગવાઈ તો કરો.’

‘અલ્યા, મારે શું સાફસફાઈ કરવાની ? તમને તકલીફ પડતી હોય તો તમે જાતે એક પાઈપ મૂકીને ધોઈ કાઢજો ને..મને કંઈ પ્રોબ્લેમ નથી એમાં.’

‘પારુબેન, ્છાપરું તમે કરાવો, કચરો ઉપરવાળા નાંખે અને સાફસફાઈ મારે કરવાની એમ..? ઓકે..એક વાર તમે સાફ કરાવી લેજો એક વાર હું કરી લઈશ.’

‘ના, એવો ટાઈમ કોની પાસે હોય કંઈ..’

‘તો આપણે કચરોવાળવા આવતી મંજુને થોડા પૈસા આપી દઈશું એ કરી લેશે’

‘તમારે જે કરવું, કરાવવું હોય એ જાતે કરી લેજો.હું કંઇ નહીં કરું.’

‘ઓહ, આ સમજુબેનની નીચેવાળા રીંકુબેન તો સાફ કરે છે. તમને શું નખરા છે …તમારી ચોખ્ખાઈમાં અમારે ગંદવાડ સહન કરવાનો એમ…! અને જે વધારાનું બાંધકામ છે એનું શું ? હું બાંધકામ ખાતામાં અરજી આપી દઈશ.’

‘આપી દેજો, જે થાય એ કરી લેજો.રીંકુ ક્યાં સાફ કરે છે વળી..’

ત્યાં જિંદગીની સાથે આવેલ સમજુબેન બોલ્યાં,

‘ખોટી વાત ના કરો પારુબેન, રીંકુ રેગ્યુલર સાફ કરીને ચોખ્ખું રાખે છે. આ હું એની સાક્ષી…’

વાત વધી ગઈ ને પારુબેન ગાળાગાળી પર આવી ગયા. જિંદગી અને સમજુબેન એમની કક્ષાએ ના પહોંચી શક્યાં ને ઘરે પાછા વળ્યાં. દરેક ફલેટ્રવાસી જિંદગીની વાત સાથે સહમત હતો પણ પારુબેનના ઘરેથી આવતા રોજના વાટકાભરીને શાક ને બીજી વસ્તુઓની લાલચે એમનું મોઢું બંધ કરી દીધેલું.

જિંદગીએ મ્યુનિસીપાલટીમાં કમ્પલેઇન કરતાં એનો માણસ આવીને બાંધકામ માપી ગયો અને ત્રણ ફૂટનું વધારાનું કામ છે એ નોંધી ગયો. નોંધણી પછી પારુબેનના ઘરમાં અડધો કલાક ચા-નાસ્તો કરીને બહાર નીકળ્યો ત્યારે એના શર્ટની ડાબી બાજુનું ખિસ્સુ થોડું ફૂલેલું લાગતું હતું ને મોઢા પર હર્ષની વાદળીઓ દોડતી હતી.જિંદગી બધી વાત સમજી ગઈ. બાંધકામ ખાતામાં વાત કરી તો પણ એનું એ જ..લગભગ એક મહિનો કવાયત કરીને જિંદગી હવે થાકી અને બધી ય વાત પડતી મૂકીને પડ્યું પાનું નિભાવી લેવા જેવી વાત પર આવી ગઈ.

આ આખી ય ઘટનાક્રમની વચ્ચે સમજુબેનની નીચે રહેતી રીંકુને એની આજુબાજુવાળાએ સમજાવી – ખખડાવીને મજબૂર કરી દીધી અને હવે એણે પણ છાપરું સાફ કરવાનું છોડી દીધું હતું અને સમજુબેનના ઘરમાં જે ચોખ્ખાઈનો માહોલ રહેતો હતો એ પણ ગંદકીમાં પરિવર્તિત થઈ ગયો હતો.

ઘરની પાટ પર બેસીને સમજુબેન વિચારતા હતાં કે,

‘ જિંદગીને સાથ આપીને એમણે ભૂલ કરી કે શું ? એમણે જિંદગીની લડતમાં એને સાથ આપ્યો અને જિંદગીએ લડતમાંથી હથિયાર હેઠા મૂકી દીધાં. છેક સુધી લડવું જ નહતું તો જિંદગીએ વાત ચાલુ જ નહતી કરવી જોઇતી. આ તો ના એનું કામ પાર પડ્યું ને એમનું કામ પણ બગડીને રહી ગયું.ભવિષ્યમાં હવે જિંદગી માટે ક્યારેય સ્ટેન્ડ લેવાનું આવશે તો જિંદગી ભલે ગમે એટલીવ્હાલી હોય, એની વાતમાં સચ્ચાઈ હોય પણ એ પગલું લેવામાં એમને ચોક્કસ તકલીફ પડશે.’

અનબીટેબલ : આગળ વધીને પાછળ હટી જવાની નીતિ આપણા ખાતામાંથી શુભેચ્છકો અને મિત્રોની બાદબાકી જ કરે છે.

-sneha patel

જવાબદાર


phoolchhab newspaper > navrash ni pal column > 8-10-2014

ક્યારેક કાચ સામે ક્યારેક સાચ સામે,

થાકી જવાનું કાયમ તલવાર તાણી-તાણી.

-ચીનુ મોદી

મુનિતાને રાતે બરાબર ઉંઘ નહતી આવી એટલે આજે સવારે માથું ભારે ભારે લાગતું હતું. આળસ મરડીને બગાસું ખાતા ખાતા એની નજર બારીની બહાર ગઈ.સરસ મજાની શિયાળાની સવાર હતી અને બારીમાંથી સૂર્યકિરણોની હૂંફ ને ઉજાસ ઉદારતાથી એના ઓરડામાં પ્રવેશી રહ્યાં હતાં.વાતાવરણ ખુશનુમા હતું પણ મુનિતાના તન મનને સુધી એની અસર નહતી પહોંચતી ! કશું ય અઘટિત નહોતું બન્યું પણ તન ને મન બે ય થાકેલાં થાકેલાં હતાં.કારણ….ખાસ તો કંઈ નહી એ જ પંદર વર્ષથી ચાલ્યું આવતું જૂનું પુરાણું એક નું એક જસ્તો…!

‘ચલાવી લેતા શીખવાનું.’

પંદર દિવસ પછી મુનિતાના મોટાભાઈની દીકરીના લગ્ન હતાં. મુનિતાની ભાભી ભારે હોંશીલી. લગ્ન સિવાય સંગીત સંધ્યા, મહેંદી, સત્કાર સમારંભ જેવા પ્રસંગોનું આયોજન પણ કરેલું. મોટાભાઈની આર્થિક સ્થિતી પ્રમાણમાં ઘણી સારી હતી.બે પાંચ લાખ આમથી તેમ..એમને ખાસ કંઈ ફર્ક નહતો પડવાનો પણ મુનિતા…એને આ પ્રસંગોને અનુરુપ શોપિંગ કરવામાં જ હાંજા ગગડી જતાં હતાં અને બધાની પાછળ જવાબદાર હતો એના પતિ સુકેતુનો વર્ષોથી સેટ ના થઈ શકેલો ધંધો !

પોતાના જ બાહુબળે જીવવાની જીદમાં ઘરમાંથી એકપણ પૈસો લીધા વગર સુકેતુ અને મુનિતા પાંચ વર્ષના નીલ અને ત્રણ વર્ષની આશકાને લઈને ઘરમાંથી નીકળી ગયેલાં. થોડી ઘણી મૂડી, મુનિતાના બે દાગીના વેચીને અને બાકીની બેંકની લોન લઈને સુકેતુએ ઘર લીધેલું અને ધંધો વિક્સાવેલો. ધાર્યા પ્રમાણે ધંધો ચાલ્યો નહીં અને નફા કરતાં ખોટ વધારે જતી અને પરિણામે ધંધો આટોપી લેવો પડ્યો.એ પછી સુકેતુએ એક નોકરી શોધી લીધેલી પણ એમાં ઘરના રોજિંદા ખર્ચા, સંતાનોની કેળવણીનો ખર્ચ, સામાજીક વટવ્યવહાર આ બધું પૂરું નહતું થઈ રહેતું અને પરિણામે મુનિતાને એના જીવનમાં વારંવાર ‘આના વગર ચલાવી લેવાનું’ જેવા વાક્યનો સામનો કરવો પડતો.

આજે પણ લગ્નપ્રસંગ માટે શોપિંગ કરવા ગઈ ત્યારે હાથમાં મોટું મસ લિસ્ટ લઈને ગઈ હતી- સુકેતુ માટે નવો કુર્તો, નીલ માટે કોટીવાળો ડ્રેસ, આશકા માટે શરારા, મેચીંગ જ્વેલરી , શૂઝ, લગ્નપસંગે ગિફટમાં આપવાની અનેકો વસ્તુઓ…લિસ્ટ લાંબુ ને બજેટ મર્યાદિત. મોટી મોટી દુકાનોમાં જે ગમી જાય એ વસ્તુઓ બહુ જ મોંઘી હોય. માંડ બે વસ્તુના શોપિંગનો જ મેળ પડ્યો હતો ને પૈસા ખતમ. લગ્નને અનુસાર મોભાદાર વસ્તુઓ ખરીદવાના અનેકો અરમાનો પર ટાઢું બોળ પાણી ફરી પડ્યું ને મુનિતાનો બધો ઉમંગ પડી ભાંગ્યો. ખિન્ન ને નિરાશ વદને વિચારવા લાગી,

‘ શું એની આખી જિંદગી આમ ‘ચલાવી લેવામાં’ જ વીતશે ? ક્યારેય પોતાના અરમાનો પૂરા નહીં થઈ શકે ? કાયમ આમ અભાવોની વચ્ચે જ જીવવાનું નસીબ હશે ? આ બધાની પાછ્ળ કોણ જવાબદાર..?’

અને મુનિતાને પોતાના દરેક અભાવો પાછળ સુકેતુ જ જવાબદાર લાગતો. એ પૂરતા પૈસા કમાતો હોત તો આજે એની આવી હાલત તો ના હોત ને. ‘એની પાસે શું શું વસ્તુઓ નથી-શેનો અભાવ છે ‘ના વિચારોનું વંટોળ મગજમાં ઘૂમરાવા લાગ્યું, ચિત્તનો કબ્જો લેવા લાગ્યું. સૌ પૈસાને માન આપે છે એટલે કાયમ પોતાને બધા સંબંધોમાં નીચું જોવાનો વારો આવે છે. હવે તો કોઇના ઘરે જવાનું ય મન નથી થતું.આ અભાવોમાં મારું વર્તમાન તો ઠીક પણ મારા સંતાનોનું વર્તમાન અને ભાવિ ય બળીને ખાખ થઈ જાય છે’

ત્યાં તો ફોનની ઘંટડી વાગી અને જોયું તો માનસીભાભી..લગ્નને લગતી જ કોઇ વાત હશે વિચારતા મુનિતાએ ફોન ઉપાડયો,

‘હાય મુનિ, શોપિંગ પતી ગયું કે ?’

‘હા, ભાભી આમ તો એવું જ કહેવાય.’

‘કેમ આમ બોલે મુનિ ? ‘આમ તો’ એટ્લે શું વળી ? ચોખ્ખું બોલ કંઈ તકલીફ છે કે ?’

‘ભાભી તમને તો ખબર જ સુકેતુની ટૂંકી આવક. આમાં વળી મારે શું શોપિંગના ઓરતા હોય ? ‘ અને મુનિતાની જીભ પરથી સુકેતુ માટેના મહેણાં ટૉણાનો વરસાદ વરસવા લાગ્યો.

‘મુનિ, તું સાવ પાગલ છે. આ એકની એક વાત સાંભળીને હવે તો હું ય થાકી.લગ્નના આટલા વર્ષ પછી ય તારામાંથી બચપણ નથી ગયું. સુકેતુકુમારે તને કદી કોઇ જ વ્યવહાર કરતા અટકાવી હોય કે કોઇ પણ વાતમાં દખલઅંદાજી કરી હોય એવું મારી જાણમાં નથી આવ્યું. નાનકાના ઘરના વાસ્તામાં અમે બધાએ પાંચસો રુપિયાનું કવર કરેલું અને તેં લાગણીમાં તણાઈને સોનાની ચેઇનનો વ્યવહાર કરેલો. એ વખતે સુકેતુભાઈએ એ વખતે હસીને, ‘તારા મનને સંતોષ થાય એમ કર એવું જ કંઇક કહેલું ને..?’ એ મને હજુ યાદ છે. સુકેતુભાઈ કાયમ પોતાની તંગીમાં કોઇ ને કોઇ રીતે વ્યવસ્થા કરીને દરેક જવાબદારી નિયત સમયે પૂરી કરી જ લે છે ને, કમાલના હિંમત ને ધીરજવાળા છે એ ! તું એના સ્ટ્રેસમેનેજમેન્ટમાં એને સાથ આપવાના બદલે એને આમ મહેણાં મારે છે…તેં કદી એમ વિચાર્યું કે એને તારા બે મીઠા બોલની જરુર હોય ત્યારે તું આમ કડવા બોલના ચાબખા મારે છે એની શું અસર થાય? તું પત્ની થઈને ય આમ કરીશ તો એ માણસ સાંત્વનાના બે બોલ સાંભળવા ક્યાં જશે ? વળી તારું સુંદર મજાનું ત્રણ રુમ રસોડાનું પોતાનું ઘર છે, છોકરાંઓ સારી સ્કુલમાં ભણે છે, તમે ‘હુતો હુતી’ બેયનું શારિરીક, માનસિક સ્વાસ્થ્ય પણ સરસ છે. બેલેન્સડ મગજવાળો, પ્રામાણિક સ્વભાવનો અને મીઠો પ્રેમનો છાંયો આપતો ઘરવાળો હોય આનાથી વધુ સારા ભાગ્ય તો શું હોય ? આપણી અપેક્ષાઓનો કોઇ અંત જ નથી હોતો. આપણી પાસે ‘શું નથી’ કરતાં ‘શું છે’નું લિસ્ટ બનાવવાનું વધુ હિતકારી છે મુનિ. આમ કાલ્પનિક અભાવોના જંગલમાં તારી લીલીછમ્મ સંસારની વાડીને આગ ના લગાડ પ્લીઝ.’

મુનિને પોતાની ભૂલ સમજાઈ ગઈ. એક પછી એક અનેકો પ્રસંગોનું રીલ ફરીથી એની નજર સામે ઘૂમવા લાગ્યું. આ વખતે એણે હકારાત્મકતા, સમજણ અને પ્રેમનો દ્રષ્ટીકોણ અપનાવ્યો હોવાથી દરેકે દરેક સ્થિતીમાં એને સુકેતુની હિંમત, સમજદારી,પ્રેમ અને ધીરજનો સૂર્ય જ તપતો દેખાયો અને એ પોતાની અણસમજ પર રડી પડી ને ચૂપચાપ ફોન મૂકી દીધો.

અનબીટેબલ ઃ સમજણની નજર કમજોર હોય ત્યારે પ્રેમના ચશ્મા યોગ્ય પરિણામ આપે છે.

-sneha patel

સપનાનો રાજકુમાર


phoolchhab newspaper > navrash ni pal column > 1-10-2014

listen

આ બધા તારા બળાપા વ્યર્થ છે,

કાચ જેવું પણ કશું તૂટ્યું નથી !

રાકેશ હાંસલિયા

‘કોયલ, તમારી કુંડલી તો અતિશ્રેષ્ઠ છે. તમારી સાસરી ખૂબ પૈસાવાળી હશે વળી તમે તમારા સાસુ -સસરાના લાડકા વહુ બનશો. બધા તમને હાથમાં ને હાથમાં રાખશે.’

‘ સાસુ સસરા તો ઠીક પણ મારા સપનાના રાજકુમાર વિશે પણ કંઈક કહો ને…એ કેવો હશે ?’ અને કોયલની કાજળમઢેલી આંખોમાં સપ્તરંગ વેરાઈ ગયા.

‘બેટા, તમારી કુંડળીના સપ્તમ ભાવમાં વૃષભ રાશિ સ્થિત છે એટલે તમને સુંદર અને ગુણવાન પતિની પ્રાપ્તિ થઇ શકે છે. આવી રાશિવાળાનો જીવનસાથી મધુરભાષી અને પત્નીની વાત ધીરજથી સાંભળીને એને માનવા વાળો હોય છે. ‘

અને નયનના સપ્તરંગમાંથી એક રંગ હળ્વેથી કોયલના લીસા ગોરા ગાલ પર ઢોળાઈ ગયો.

વીસવર્ષની ઉંચી કદકાઠી અને પતલો બાંધો ધરાવતી કોયલ અતિસુંદર અને સમજદારયુવતી હતી. સમજણી થઈ ત્યારથી એ પોતાના સપનાના રાજકુમાર અંગે જાતજાતના ખયાલીપુલાવો રાંધતી રહેતી. બાહ્ય દેખાવ અંગે થોડી બાંધ છોડ કરવા માટે કોયલ તૈયાર હતી પણ એક વાત એવી હતી કે જેમાં એની સહેજ પણ બાંધછોડ કરવાની તૈયારી નહતી . એ રાજકુમાર એની દરેક વાત ધીરજપૂર્વક સાંભળનારો, એને સમજનારો હોવો જોઇએ તો જ લગ્ન કરવા, આવો યુવાન ના મળે તો આખી જિંદગી કુંવારી રહેવાની ય એની તૈયારી હતી.

બે દિવસ અગાઉ સવારે એના મમ્મી ઉષાબેન સાથે બેસીને એમનું કબાટ સરખું કરતી હતી અને ત્યાં એમના કબાટના ડ્રોઅર ખેંચતા જ એના હાથમાં પોતાની જન્મકુંડળી આવી ગઈ હતી અને અત્યારે એ પંડિત જાણે એના મનની જ વાત બોલી રહ્યાં હતાં ને કોયલનું રૂંવેરૂંવું રોમાંચિત થઈ ગયું હતું.

થોડો સમય વ્યતીત થયો અને કોયલના મમ્મી પપ્પાએ યોગ્ય મુરતિયો ને ખાનદાન જોઇને કોયલને કવન સાથે પરણાવી દીધી. કોયલને પણ બે મહિનાની વીસ પચીસ મુલાકાત દરમ્યાન કવન પોતાના સપનાના રાજકુમારની પ્રતિકૃતિ જ લાગ્યો. સમયને વીતતા વાર નથી લાગતી અને જોતજોતામાં પાંચ વર્ષ વીતી ગયા અને એમના ઘરમાં એક રુપાળી ઢીંગલીનો ઉમેરો થયો. કવનને પોતાની વધતી જવાબદારીઓનું પૂરું ધ્યાન હતું એ પણ કાળામાથાનો માનવી હતો આખરે ! બાપદાદાના વખતથી ચાલ્યા આવતાં ધંધામાં એ હવે ઉંડે ઉતરતો ચાલ્યો પરિણામે એમના લગ્નજીવનમાં સમયની ખેંચ અનુભવાવા લાગી. જો કે અટેન્શન ઓછું થયું હતું , પ્રેમ નહીં. પણ કોયલને તો એની આખી દુનિયા જ બદલાઈ ગયેલી લાગતી હતી. એનો સપનાનો રાજકુમાર હીન્દી પિકચરોના વિલનમાં પરિવર્તીત થઈ રહેલો અનુભવતી હતી. એની નાની નાની વાત સાંભળવાનું કવન માટે શક્ય નહતું. મહિનાના વીસ દિવસ જે બહારગામ હોય એની પાસેથી શું આશા રાખવી અને દિવસે દિવસે ઉદાસીનો અજગર કોયલને ભરડો લેવા લાગ્યો.એનું શરીર સાવ નંખાઈ ગયું, ચહેરાની ચમક ઓછી થવા લાગી, આંખો નીચે કુંડાળા થઈ ગયા, સદા હસતા રમતા રહેતા નાજુક સ્મિતે એના ગુલાબી હોઠથી જાણે નાતો તોડી કાઢેલો..કીટ્ટા કરી નાંખી હતી. કોયલનો આ ફેરફાર એના મમ્મી ઉષાબેનથી જોયો ના ગયો અને એમણે કોયલને શાંતિથી પૂછતાં જ કોયલ પોતાનો ઉભરો ઠાલવી બેઠી.

‘મમ્મી, કવન મને હવે પહેલાં જેવો પ્રેમ નથી કરતો.’

‘કેમ આવું બોલે બેટા ? મને તો કવનકુમાર હજુ એવા ને એવા ઉર્મિશીલ જ લાગે છે. ઉલ્ટાના પહેલાં કરતાં વધુ ઠરેલ ને સમજુ થયા છે. મારી તો આંખ ઠરે છે એમને જોઇને.’

‘મમ્મી, એમની પાસે મારી વાતો સાંભળવાનો સહેજ પણ સમય નથી.એ મને સહેજ પણ અટેન્શન જ નથી આપતાં. બે દિવસ પહેલાં જ એ બોમ્બે ગયેલાં. મેં ત્યાંથી ઢીંગલી માટે થોડા કપડાંનું શોપિંગ કરવા કહેલું તો ભૂલી ગયાં.બોલ, આવું થોડી ચાલે ?’

‘બેટા, આ તો નોર્મલ વાત છે. કવનકુમાર એક સાથે ચીન, યુકે, યુ એસ, ભારત એમ ચાર દેશમાં બિઝનેસ ફેલાવી રહ્યાં છે. કેટલી દોડાદોડ છે એ નથી જોતી તું ? વળી આ બધી મહેનત કોના માટે..તમારા લોકો માટે જ ને !’

‘મમ્મી તમારી વાત સાચી છે. પણ ધંધામાં પોતાની પત્નીની વાત સાંભળવાનો સમય જ ના રહે એ કેવી રીતે પોસાય ? બે રુપિયા ઓછા કમાશે તો ચાલશે પણ આમ મારાથી વાત કરવાનો સમય જ કપાતમાં જતો રહે એ ન ચાલે.લાખ વાતની એક વાત એ મને પહેલાં જેટલો પ્રેમ નથી કરતો. પપ્પા હજુ આજની તારીખે પણ તમારી સાથે બેસીને કેટલી વાતો કરે છે, તમને કેટલા ધીરજપૂર્વક સાંભળે છે. ‘

‘મારી ભોળી દીકરી, તારી દરેક વાત સાંભળવાનો સમય એમની પાસે ના હોય એટલે એ તને પ્રેમ નથી કરતાં એવું અર્થઘટન થોડી કરાય ? જોકે પહેલાં તો ભૂલ મારી જ છે. તારા મનમાં જ્યારે તારા સપનાના રાજકુમાર વિશે રેખાચિત્ર દોરાતું હતું ત્યારે જ મારે તને રોકવાની હતી , સમજાવવાનું હતું કે , ‘બેટા, લગ્નજીવન એ તો બે આત્મા વચ્ચેનો જીવનભરનો સંબંધ કહેવાય.પ્રેમની કોઇ જ વ્યાખ્યાઓ ના હોય કે કોઇ પણ બે લગ્નજીવન પણ કદી સરખાં ના હોય એટલે એમાં કોઇની સાથે સરખામણી કરવી એ તો નર્યું ગાંડપણ જ.પ્રેમ એટલે તો નર્યો પ્રેમ જ .. આલેખી ન શકાય એવી લાગણી, જેમાં તમારે ભરપૂર વિશ્વાસ રેડવાનો હોય અને મનમાં ઉગી નીકળવા અપેક્ષાના જંગલમાં ધીરજ રાખીને દાવાનળથી બચાવવાનો હોય. કોઇ વ્યક્તિ તમને સાંભળે તો જ એને તમારા માટે પ્રેમ છે એવી વાત જ પાયાહીન છે. દરેક માનવીની પોતાની લિમિટેશન હોય જ એને સમજીને સહર્ષ સ્વીકારતા શીખવું એનું નામ પ્રેમ. કલ્પનાની અતિશયોક્તિ જ માનવીના લગ્નજીવનમાં ભંગાણ પડાવે છે. પ્રેમમાં પડવા માટે બહુ વિચારવાની જરુર નથી હોતી, ફક્ત એને ટકાવી રાખવા માટે થૉડા સહનશીલ થવાની જરુર હોય છે. બાકી કોઇ વ્યક્તિ તમારી અપેક્ષાની હદમાં પૂરાઈને તમને સાચો પ્રેમ કદી ના કરી શકે. પ્રેમ તો સ્વતંત્ર.અને વિશ્વાસથી સભર હોય તો જ સ્વસ્થ બને છે.’

અને કોયલ વિચારમાં પડી ગઈ. વાત એણે ધારી લીધી એવી તો સહેજ પણ નહતી. મમ્મી બરાબર કહી રહેલાં. કવન આજે પણ એનો ઘણો ખ્યાલ રાખે જ છે પણ એણે ખુદની અભિવ્યક્તિના વિશ્વમાંથી એ જોવા તરફ પ્રયાસ જ નહતો કર્યો.

અનબીટેબલ : જ્યાં સાંભળવાની જરુરિયાત પૂર્ણ થાય ત્યાં જ સાચો પ્રેમ શ્વસે છે – આ ‘સેલ્ફ સેન્ટર્ડ’ વિચારધારા છે.

અજવાશ


phoolchhab newspaper > navrash ni pal column > 27-08-2014

हीरेकी शफक् है तो अंधेरेमें चमक,

धूपमें आके तो शीशे भी चमक जाते है !

 

-अज्ञात.

છેલ્લાં સાત દિવસથી એકધારો વરસી રહેલો વરસાદ આજે પોરો ખાઈ રહયો હતો. એના વાદળિયા વાતાવરણના સામ્રાજ્યનો એકહથ્થુ ઘેરો તોડીને આજે સૂરજના કિરણો પોતાનો અજવાશ રેલાવી રહયા હતાં. લાંબા અંતરાલ પછી મળેલ રશિમિકિરણોનો વૈભવ માણવા આખું ય વાતાવરણ હવાઈ ગયેલી આળસ ખંખેરીને સ્ફૂર્તિ ભેગી કરવામાં મગ્ન થઈ ગયેલું. પ્રકૃતિએ ખુલ્લી મૂકી દીધેલ હથેળીમાં ‘હાશકારા’ની હસ્તરેખા વાંચતી સુરમ્યાએ બટેટા પૌંઆમાં લીંબુ નીચોવ્યું અને એમાં ચમચી મૂકી. કાચના ગ્લાસમાં હૂંફાળું દૂધ રેડીને એક ચમચી ખાંડ નાંખીને દૂધ હલાવતી હલાવતી ડાઇનીંગ ટેબલ સુધી પહોંચી ને વિવાનને બૂમ પાડી,

‘વિવુ, જલ્દી આવ બેટા, નાસ્તો ઠંડો થાય છે.’

એની નવાઈ વચ્ચે સામે પક્ષેથી કોઇ જ જવાબ ના મળ્યો. કદાચ બાથરુમમાં હશે તો અવાજ નહીં સાંભળ્યો હોય એમ વિચારી સુરમ્યાએ વિવાનના રુમમાં ઇન્ટરકોમ કર્યો. વિવાને તરત ફોન ઉપાડ્યો,

‘હા મમ્મા, બોલ.’

‘અરે બેટા દૂધ નાસ્તો કરી લે..કેટલું મોડું થઈ ગયું છે જો સાડા નવ થઈ ગયા.’

‘મમ્મી, મૂડ નથી.’ ટૂંકાણમાં આવેલ નકારાત્મક જવાબ અને એમાં છુપાયેલ વ્યથા એક મા ના દિલને તરત ઓળખાઈ ગઈ અને સુરમ્યા તરત વિવાનના બેડરુમમાં ગઈ.

‘શું થયું બેટા, કેમ આજે આવો ‘ડલ ડલ’ છું ?’ અને વિવાનના સીધા લીસા કાળા કપાળ પર ધસી આવેલ વાળમાં આંગળી પરોવીને સુરમ્યાએ કપાળ પર સરખા ગોઠવ્યાં.

‘મમ્મી, તું તો જાણે છે ને કે હું છેલ્લા ચાર મહિનાથી આ ‘કેન્ડી ક્રશ’ ગેમ રમું છું. એ મારી ફેવરીટ ટાઇમપાસ ગેમ છે અને એમાં બહુ જ મહેનત કરી કરીને હું માંડ માંડ ૩૫૦માં લેવલ પહોંચ્યો હતો પણ છેલ્લા અઠવાડીએ મેં એક એપ્લીકેશન ડાઉનલોડ કરી હતી તો એમાં કોઇ વાઈરસ આવી ગયેલો ને ફોન વારંવાર હેન્ગ થઈ જતો હતો એટલે મારે મારો મોબાઈલ ‘ફેકટરી રીસેટ’ કરવો પડ્યો અને એમાં મારી આ ગેમ નીકળી ગઈ. આખા દિવસના વાંચન વચ્ચે થોડો સમય ફ્રેશ થવામાં મને આ ગેમ બહુ જ મદદરુપ થતી હતી પણ હવે એ મારે ફરીથી નાંખવી પડશે ને એક ડે એક થી ફરીથી રમવાની ચાલુ કરવી પડશે. બસ આના લીધે મારો મૂડ ડાઉન થઈ ગયો છે .’

સુરમ્યા પોતાના દસ વર્ષના લાડકાનું ભોળું ભાળું મુખડું બે પળ તાકી રહી ને બીજી જ પળે એ ખુલ્લા મનથી હસી પડી- પ્રકૃતિની ખુલ્લી હથેળી જેવું !

‘પાગલ છોકરા, આજથી લગભગ બે વર્ષ પહેલાં મારા લગભગ ૨,૦૦૦ જેટલાં ફોટા કોમ્પ્યુટર ફોરમેટ કરાવવું પડ્યું એમાં ઉડી ગયા હતા અને કોઇ જ રીતે રીકવર નહતાં થઈ શક્યા.’

‘હા મમ્મી, તમારા લગભગ ચાર પાંચ ફંકશનના વીડિઓ ને ફોટાની યાદગીરી હતી મને બરાબર યાદ છે. તમને બહુ દુઃખ થયેલું ને ?’

‘સાચું કહું વિવાન તો હા, બહુ દુઃખ થયેલું.પણ એ તો ક્ષણિક જ …મેં એ દુઃખમાં ખાવા પીવાનું વિસારે નહતું પાડ્યું. એ હતાશા પર મારી બીજી અનેકો પ્રસન્નતાનો અભિષેક કરી દીધેલો. ટેકનોલોજીના અમુક ફાયદા છે તો એના ગેરફાયદા પણ સ્વીકારવા જ રહ્યાં. વળી એ તો મારો ભૂતકાળ થઈ ગયો હજુ તો મારી સામે આખું ભવિષ્ય પડ્યું છે જેમાં કેટકેટલાં પ્રસંગો આવશે ને કેટકેટલી મીઠીમધુરી યાદોના સંભારણાના ફોટા – વીડિઓ લઈશું. મને ખબર છે કે તું આખા દિવસમાં માંડ કલાક જ ગેમ રમે છે પૂરતા કંટ્રોલ સાથે મોબાઈલ વાપરે છે અને મને તારી પર ગર્વ પણ છે. જે થઈ ગયું એ ‘નહતું’ તો નથી જ થઈ શકવાનું તો પછી શું કામ એની પાછળ આટઆટલા ઉધામા કરવા ? એના બદલે એને સહજ રીતે સ્વીકારી લે..ફરીથી ગેમ ચાલુ કરજે. વળી એ ગેમ તો તું ફકત ટાઈમપાસ માટે જ રમતો હતો ને, તારે ક્યાં કોઇને બતાવવાનું કે પારિતોષક મેળવવાનું હતું…કશું ગુમાવ્યું નથી બેટા તેં…ઉલ્ટાનું ફરીથી રમવામાં તને ગેમની સ્ટ્રેટેજી ખ્યાલ આવી ગઈ હશે તો વધુ મજા આવશે અને ના જ મજા આવે તો બીજી ગેમ ડાઉનલોડ કરી લે પણ ટેકનોલોજીને તારા ઇમોશન્સ પર ક્યારેય હાવી ના થવા દઈશ. એ માત્ર આપણી સવલતો વધારવા માટે જ વપરાય પણ એનાથી ડીપ્રેશન્સ આવે તો વેળાસરતા ચેતી જવું જોઇએ એમાં જ ભલાઈ. ‘

અને વિવાનની માંજરી પાણીદાર આંખોમાં બેડરુમની બારીમાંથી ચળાઈને આવતા તડકાનું પ્રતિબીંબ પડ્યું ને એની નજરમાં ચમકારો થઈ ગયો. હતાશા ખંખેરીને તરત જ એ ઉભો થઈ ગયો ને ડાઇનીંગ ટેબલ પર ગોઠવાઈ ગયો ને બોલ્યો,

‘મમ્મી, બટેટા પૌંઆમાંથી લીંબુની સ્મેલ ઉડી ગઈ છે મને તાજું લીંબુ નીચોવી આપને પ્લીઝ !’

સુરમ્યા પોતાના લાડકવાયાના કપાળ પર વ્હાલભર્યું ચુંબન કરીને રસોડામાં લીંબુ લેવા ગઈ.

અનબીટેબલ : ધસમસતા નીરમાં સમજણના શઢને મજબૂતાઈથી પકડીને ઇચ્છિત દિશામાં વાળવાનો પુરુષાર્થ કરવાથી જ પ્રચંડ નીરની શક્તિનો ભરપૂર ઉપયોગ કરી શકાય છે.

ઉદભવનો અંત


phoolchhab newspaper > Navrash ni pal column > 6-8-2014

 

એક અરીસો રાતે ફોડી,
બિંબ નિહાળો એને જોડી,
કોણ તમે છો? સમજણ પડશે,
ઓળખ મળશે થોડી થોડી.

– શકીલ કાદરી

બહુ સમયથી રિસાયેલ મેઘરાજા આજે મન મૂકીને વરસી રહ્યા હતા. ધૂળની ડમરીઓથી રાખોડી રંગના થઈ ગયેલ વૃક્ષો આજે સદ્યસ્નાતા બનીને લીલાશ પકડી રહ્યા હતા. વાદળો ગરજી ગરજીને આકાશના યક્ષ બનીને આભનું વ્હાલ ધરતી પર ઠાલવી રહ્યા હતા. મહિનાઓથી તરસી,તરડાઈ ગયેલી ધરતી આભ સામે મીટ માંડીને થાકી ગઈ હતી …અચાનક જ એનું વ્હાલ વરસતા ધરતીની આંખ છલકાઈ આવી અને એના અશ્રુઓ વરસાદના નીરમાં વહેવા લાગ્યા હતા. એણે આકાશને મનોમન સંદેશો પાઠવી દીધો,

‘ બહુ રાહ જોવડાવી પણ મારો વિશ્વાસ ના તોડ્યો મારા વ્હાલા !’

વરસાદના વરસતા વૈભવમાં અમીએ ઘરમાં દાળવડા બનાવીને એના રસોડાનો વૈભવ વધાર્યો અને ગરમા ગરમ કોફી બનાવીને એના સાસુમાની સાથે નાસ્તો કરવા જ બેસતી હતી અને ડોરબેલ વાગ્યો. કોફીનો મગ બાજુમાં મૂકીને દરવાજો ખોલ્યો તો સામે પાડોશી લ્યુસીબેનની સોળ વર્ષની દીકરી જોન્સી ઉભી હતી. જોન્સીની સ્કુલ છૂટીને તરત જ વરસાદ પડ્યો હતો અને જોન્સી રેઈનકોટ કે છ્ત્રી લઈને નહતી ગઈ એટલે આખી ય વરસાદથી લથપથ !

‘આંટી, મમ્મી ઘરની ચાવી આપીને ગઈ છે ?’

‘ના બેટા, કદાચ સામે દર્શનાબેનને આપી હશે – પૂછી જો ‘

‘ના ત્યાં પણ નથી. મેં બધે પૂછી લીધું.’

અને જોન્સીના મોઢા પરથી ટપકતા પાણી સાથે ગુસ્સો અને લાચારી પણ ટપકવા લાગી.

‘કંઈ વાંધો નહી બેટા, લાવ તારી બેગ મને આપ હું ગેલેરીમાં મૂકી દઉં અને તું રૂમમાં જતી રહે, હું તને ટોવેલ ને કપડાં આપું છું. ચેઇન્જ કરી લે.’

થોડી વાર પછી જોન્સી ફ્રેશ થઈને અમીની સાથે ડાઈનિંગ ટેબલ પર ગોઠવાઈ ગઈ. જોન્સી અમીની બહુ નજીક હતી એટલે એને અમીના ઘરમાં સહેજ પણ અતડું કે પરાયાપણું નહોતું લાગતું. એ ચેન્જ કરીને આવી ત્યાં સુધીમાં અમીએ એના માટે એક કપ કોફી બનાવી દીધી હતી. સાસુમા કોફી અને નાસ્તો પતાવીને બેડરુમમાં જઈને આડા પડ્યા હતા. અમી અને જોન્સીએ નાસ્તો ચાલુ કર્યો.

‘આંટી, રિક્તા કેટલી ખુશનસીબ કે એને તમારા જેવી મમ્મી મળી છે. કેરીંગ, સ્માર્ટ,ઇન્ટેલીજન્ટ,બ્યુટીફૂલ…અને એક મારી મોમ જુઓ. રોજ રોજ કોઇ ને કોઇ વાતે…’

‘આજે તારો દિવસ કેવો રહ્યો સ્કુલમાં જોન્સી ?’ અમીએ જોન્સીને વચ્ચે જ અટકાવીને પૂછ્યું.

‘અરે બહુ સરસ, આજે મેથ્સના સર બહુ મસ્તીમાં હતા તો આખો પીરીઅડ અમને ફ્રી જ મળ્યો.એમની સાથે ધમાલ ધમાલ કરી. અરે હા આંટી, તમારી આ ટીશર્ટ મને બહુ ગમી.’

જોન્સીએ અમીએ એને પહેરવા આપેલ ટીશર્ટ પર એક નજર નાંખતા કહ્યું.

‘એવું છે તો તું રાખી લે. હું બીજી લઈ આવીશ.’ અમીએ હસતા હસતા કહ્યું.

‘આંટી તમારી ચોઈસ કેટલી સરસ છે…જ્યારે મારી મમ્મી તો મારા માટે કંઇ પણ લાવે ને તો…’

‘જોન્સી, બીજા દાળવડાં લઈશ ?’ અમીએ ફરીથી એની વાત અડધેથી કાપી.

‘ના આંટી, બસ, આવી સિઝનમાં ગરમાગરમ દાળવડા મળી ગયા ને સાથે મસ્ત મજાની કોફી…મજા આવી ગઈ. બધો થાક ઉતરી ગયો. થેંક્સ. એક તમે છો કે રસોઇમાં એક્સપર્ટ અને એક મારી મમ્મી, જ્યારે હોય ત્યારે ઈંડા બાફીને બ્રેડ સાથે ખવડાવી દે…’

હવે અમીથી ના રહેવાયું અને બોલી ઉઠી,

‘જોન્સી પ્લીઝ, આમ વારંવાર તારી મમ્મી અને મારી વચ્ચે કમ્પેરીઝન ના કર અને ફોર ગોડ સેક આ નેગેટીવ વાતો જોવાનું , બોલવાનું બંધ કર. પોઝીટીવ વાતો જોવાની, અનુભવવાની અને એની પ્રસંશા કરવાની ટેવ પાડ. તારા મમ્મીની કેટલી બધી સારી વાતો છે. એ તને તારા પપ્પા વગર એકલા હાથે ઉછેરે છે, જોબ કરે છે, ઘરની બહારની સામાજીક બધી ય જવાબદારીઓ એકલા હાથે ઉપાડે છે. વારંવાર તારા ઘરે મહેમાનોના ઉતારા હોય છે પણ એ ક્યારેય અકળાતી નથી. એમની પોતાની તબિયત નાજુક છે, ડાયાબિટીસ અને હાઈપ્રેશર જેવી બિમારી છે એમ છતાં એ બધું એકલા હાથે મેનેજ કરે છે. શી ઇઝ સચ એ બ્રેવ લેડી અને તું છે કે વાતે વાતે…’

‘ના આંટી એવું નથી પણ મમ્મી મને પૂરતો સમય જ નથી આપતી. ‘

‘જોન્સી, તું આટલી મોટી થઈ પણ તેં ક્યારેય તારી મમ્મીની જવાબદારી ઓછી કરવાનો વિચાર કર્યો છે ? એ આવે એ પહેલાં સૂકાયેલ કપડાં લઈને વાળી દેવા, વાસણ ગોઠવી દેવા, તારી સ્કુલબેગમાંથી ટીફિન કાઢીને ધોવા મૂકવું કે વોટરબોટલ સુધ્ધાં ખાલી કરીને ઉંધી પાડવી,ઘરનું કરિયાણું, શાકભાજી લઈ આવવું…આવું કોઇ જ કામ કરવાનો વિચાર પણ આવે છે ?’

‘ના આંટી.’

‘ આવા નાના નાના કામ તું પતાવી લે તો તારી મમ્મીને માથે એ કામનો બોજો ઓછો ના થઈ જાય ? એ સમય બચે તો તારી મમ્મી તારી સાથે બેસીને નિરાંતે વાત કરી શકે, તને સમજી શકે. તું થોડી બદલાઈશ તો જ એ વાત શક્ય છે. બાકી જવાબદારીના બોજ હેઠળ દબાયેલ, શ્વાસ ખાવા ય સમય શોધવો પડે એવી તારી મમ્મી પાસે હજુ શું વધુ આશા રાખે છે બેટા ?’

‘આંટી, તમારી વાત સાચી છે. આ રીતે તો મેં કદી વિચાર્યું જ નથી.’

‘એ જ કહું છું દીકરા કે નેગેટીવ વાતોને મગજમાંથી જાકારો આપ અને પોઝીટીવ વાતો જોવાની ટેવ પાડ તો આગળ જતા જીવનમાં સુખી થઈશ. જેવું જોઇશ એવું અનુભવી શકીશ. આવા બધા મગજના ભૂતોને બહુ ધ્યાન નહી આપવાનું, વારંવાર એ વાતોને લોકો પાસે બોલીને વાગોળવાની પણ નહીં …નહીંતર લાંબે ગાળે એ તારા મગજનો એવો ભરડો લેશે કે તું કશું સારું જોઇ – સમજી નહી શકે.’

અને જોન્સી ગળગળી થઈ ગઈ, ‘અત્યાર સુધી પોતે મમ્મીને કેટલી ખોટી રીતે જોતી હતી !’

અને અમી પોતાના હાથમાં રહેલ જોન્સીના હાથની ઉષ્મામાં થતો વધારો અનુભવતી ખુશ થઈ.

અનબીટેબલ : એક નેગેટીવ વિચારનો ઉદભવ વેળા જ અંત આણી દેવો એ સો પોઝીટીવ કાર્યની બરાબર છે.

 

 

ગ્રહણ


Phoolchhab newspaper > navrash ni pal column > 30-07-2014

कोई निशान लगाते चलो दरख़्तों पर

के इस सफ़र में तुम्हें लोट कर भी आना है !

-रऊफ़ ख़ैर

અને જ્યાં સુધી એરઇન્ડિયાનું પ્લેન દેખાયું ત્યાં સુધી અવની હવામાં હાથ વીંઝતી રહી અને દિવ્યાને ‘બાય’ કહેતી રહી. છેવટે આંખોના ખૂણે બાઝી ગયેલી ભીનાશ પર રુમાલ ફેરવીને કોરી કરી.

દિલની જેમ નયન પણ કોરા ભટ્ઠ !

ઘડિયાળમાં જોયું તો એ સવા ત્રણનો સમય બતાવતી હતી. ચેન્નાઈ, કુઆલાલમ્પુર પછી સિંગાપોર અને ત્યાંથી ક્વોન્ટાઝ એરવેઝની ફ્લાઈટ દિવ્યાને બ્રિસ્બેન થઈને કેઈર્ન્સ પહોંચાડી દેશે. એનો અને દિવ્યાનો આ કેવો અનોખો સંબંધ ! દિવ્યા એટલે એની ખાસ બહેનપણી ધારાના દીકરાની ભાવિ વહુ.

ધારા અને અવની વચ્ચે નાનપણથી બહેનપણા હતા. ધારાનો એકનો એક દીકરો ગ્રેજયુએટ થઈને બેટર ચાન્સ માટે ઓસ્ટ્રેલિયા ગયેલો અને પછી ત્યાં જ સેટલ થઈ ગયેલો. ધારા પહેલેથી જ સ્વભાવની થોડી કચકચીયણ. ધર્મ અને સમાજના રીતિરિવાજોને લઈને થોડી જડસ્વભાવની. દિવ્યા એના પૈસાદાર મા બાપની એકની એક લાડકોડમાં ઉછરેલી મોર્ડન છોકરી. જ્યાં સુધી શક્ય હોય ત્યાં સુધી ધારાના હુકમનામા સાંભળે અને કંટાળે ત્યારે બહાના શોધીને છટકી પણ જાય.

અવની બહુ સમજદાર અને જમાનાની ઠોકરો ખાઈખાઈને ઘડાઈ ગયેલી સ્ત્રી હતી. ધારા કરતાં ઉંમરમાં નાની હતી પણ સમજણ અને અનુભવમાં એનાથી ચારગણી. વળી અવની કાયમ વર્તમાન પરિસ્થિતીને અનુકૂળ થઈને જીવવામાં માનતી. આ બધાના કારણે દિવ્યાને ધારા કરતાં અવની સાથે વધારે બનતું. દિવ્યા સામાજીક ફંકશનમાં એક બે વખત જ અવનીને મળી હતી અને એ એની ડ્રેસિંગ સેન્સ, હસમુખો અને લાગણીશીલ સ્વભાવથી બહુ જ ઇમ્પ્રેસ થઈ ગયેલી. પરિણામે ધારા કરતાં અવનીના ઘરે દિવ્યાની વધુ અવર જવર રહેતી.

એકાદ – બે વખત ધારાએ અવની અને દિવ્યાને ડીનર લેતા અને પિક્ચર જોવા જતાં જોયેલા અને એ ઇર્ષ્યાથી બળીને ખાખ થઈ ગયેલી. એની વહુ અને એના કરતાં એની બહેનપણીની સાથે વધુ રહે એ તો કેમ ચાલે ? પરિણામે એ દિવ્યા તરફ થોડી વધારે કડક થતી ગઈ. જુવાન લોહી એમ કોઇના દાબમાં રહે ? એ તો સ્પ્રીંગ જેવું – જેટલું દબાવો એટલું વધુ ઉછાળા મારે. વળી દિવ્યાને ક્યાં આખી જિંદગી ધારા સાથે રહેવાનું હતું તે એની તમા રાખે ! એને તો લગ્ન કરીને મહિનામાં જ ઓસ્ટ્રેલિયા ઉડી જવાનું હતું. લગ્ન પહેલાં તો વિઝા હાથમાં હતા. ધારાની કડપ અને દિવ્યાના વિરોધની રકઝકમાં દિવ્યા અવનીની વધુ ને વધુ નજીક આવતી ગઈ. અવની એને બહુ જ સારી રીતે સમજી શકે છે એવું લાગતા એ એની બધી જ વાતો એની સાથે શેર કરવા લાગી. વોટસએપ, ફેસબુક બધે એ અવનીની વાહ વાહ કરતી થઈ ગઈ. ત્યાં સુધી કે એના લગ્નના શોપિંગમાં પણ એ ધારાને ધરાર અવગણીને અવનીને જ સાથે રાખવા લાગી.

પહેલાં તો અવનીને દિવ્યાનું આ પાગલપણ સારું લાગ્યું પણ ધીમે ધીમે એને ધારાની નારાજગીના ઓળા પોતાના સંબંધ પર ઉતરતા દેખાયા. ધારા..એની નાનપણની પ્રિય સખીનું આ વર્તન અવનીથી સહન ના થયું. પણ અવનીને આ વાત સમજાઈ ત્યાં સુધી તો બહુ મૉડું થઈ ગયું હતું. તીર બાણમાંથી છૂટી ચૂકયું હતું. ધારા એના અને દિવ્યાની નજદીકીથી અકળાઈ ગઈ હતી અને ધીમે ધીમે એની સાથેના સંબંધોમાં કાપ મૂકતી થઈ ગઈ હતી. સરળ સ્વભાવની અવનીને વાત આટલી હદ સુધી વણસી ગયાનો અંદાજ સુધ્ધાં નહતો. જ્યારે હકીકતની સમજ પડી ત્યારે બે ઘડી એને આખી દુનિયા ગોળ ગોળ ફરતી લાગેલી. ધારા એની પ્રિય સખી હતી અને એ એના માટે આવી ગેરસમજ કરે ? એણે તો સંબંધોની દિશા અને આંબોહવા જ બદલી કાઢેલી.

આ બાજુ દિવ્યા જેવી રમતિયાળ અને માસૂમ છોકરીનું દિલ કેમ તોડવું એ મોટો પ્રષ્ન..એને પોતાની નજીક આવતી કેમ રોકવી ? સાફ દિલની એ છોકરી ચાર મહિનાના ટૂંકા ગાળામાં એને પણ ખૂબ વ્હાલી થઈ ગઈ હતી. જેમ તેમ કરીને એણે બે ય પક્ષને સંતુલિત કરીને રાખવાનો પ્રયત્ન કર્યા કર્યો. ત્યાં તો એક નવો ફણગો ફૂટ્યો.. ધારા અવનીને લગ્નનું આમંત્રણ -કંકોત્રી આપે એ પહેલાં તો એને પહેલાં તો દિવ્યા તરફથી કંકોત્રી મળી ગઈ. પત્યું…

એ દિવસથી ધારાએ અવની સામે મોઢું ચઢાવ્યું તે ચઢાવ્યું..,પાછા ફરીને એક પણ વાર એણે અવની સામે જોયું જ નહીં.દિવ્યાના બળવાખોર વર્તન પાછળ છૂપી રીતે અવની જ જવાબદાર હતી એવું એ દ્રઢપણે માનતી હતી અને વર્ષોના સખીપણાને ગ્રહણ લાગી ગયું.

અવની દિવ્યાને તો શું કહે ? એ નાસમજ છોકરીના પ્રેમ આગળ એ મજબૂર હતી. પહેલેથી જ એણે સમજીને દિવ્યાને પોતાની નજીક આવતા રોકી હોત તો આજે આ દિવસ જોવાનો વારો ના આવત, પણ સંબંધોના સમીકરણો દર માનવીએ બદલાતા હોય છે એના તાળા કયો માનવી મેળવી શક્યો છે ?

નારાજ ધારાએ લગ્ન પછી દિવ્યાને એના પિયર પાછી મોકલી દીધી હતી અને એને ત્યાંથી જ ઓસ્ટ્રેલિયા જવાનું કહી દીધેલું. આજે અવની એની લાડલી દિવ્યાને એરપોર્ટ પર છોડવા આવી હતી. દિવ્યા એના સામાનની સાથે સાથે ધારા અને અવનીના સખીપણાને ય લઈને એની નવી મંઝિલ તરફ ઉડી ગઈ અને પાછળ રહી ગઈ અવની…એકલી અટૂલી !

અનબીટેબલ : સંબંધોમાં સમજણ- બંધ ગુંગળાવી કાઢતી પરિસ્થિતી હોય છે.

સંન્યાસ


Phoolchhab newspaper > Navrash ni pal column > 2-07-2014.

સૂર્ય જીતી જવાની શ્રદ્ધાથી,

કોઈ છાયાની સાથ રમવું છે.

-અશરફ ડબાવાલા.

 

‘સફેદ કપડું, બાજઠ, નારિયેળ, ગણપતિની મૂર્તિ, લાલ કપડું, અગરબત્તી, સ્ટેન્ડ, રૂ, ઘી, વાડકી, ચમચી, કંકાવટી, અબીલ, ગુલાલ,દુર્વા, નાડાછડી….’ મૌલિકાના મોઢામાંથી ફટ – ફટ ધાણીની જેમ વસ્તુઓના નામ બોલાતા જતા હતા અને એનો નોકર એટલી જ ઝડપથી પહેલેથી રસોડામાં તૈયાર કરાયેલી આ બધી વસ્તુઓ નામ પ્રમાણે રૂમમાં ગોઠવતો જતો હતો. બધું ય ડ્રોઇંગરુમમાં ગોઠવાઈ ગયું અને ગોર મહારાજનો પ્રવેશ થયો. મૌલિકા ધર્મની દરેક બાબતમાં સમયની બહુ જ પાક્કી.

દુર્વા વડે યજમાન અને આસન તેમ જ આસનની આસપાસ પાણી છાંટી મહારાજ શ્ર્લોક બોલ્યાં,

 

‘ॐ अपवित्रः पवित्रो वा सर्वावस्थांगतोऽपि वा !

यः स्मरेत्पुंडरीकाक्षं स ब्राह्याभ्यंतर शुचिः !!’

 

અને મૌલિકાના મોઢા પર અલૌલિક આનંદ પથરાઈ ગયો. મૌલિકા ધાર્મિક વૃતિની સ્ત્રી હતી. એના ઘરમાં વારે તહેવારે કથાઓ તો ચાલતી જ રહેતી હોય. આજે પણ મૌલિકાના એક ના એક વીસ વર્ષના પુત્ર પ્રિયાંકની વર્ષગાંઠ હતી તેથી એણે સત્યનારાયણની કથા રાખી હતી. મૌલિકાના ઘરના હવે થોડાં કંટાળેલા હતા એનાથી, પણ ધર્મનું નામ હતું એટલે એને રોકવાની કોઇની હિંમત નહતી. વળી એનો સ્વભાવ પણ બહુ જ લાગણીશીલ અને જીદ્દી – એનો વિરોધ થતાં એ કદાચ છંછેડાઈ જાય તો આખા ઘરની શાંતિ ડહોળાઈ જવાનો ભય પણ ખરો.

કથાને લગભગ પંદરે’ક મીનીટ થઈ. મૌલિકાની બાળપણની સખી રજનીએ પ્રવેશ કર્યો અને એની બાજુમાં ગોઠવાઈ ગઈ. આખી ય કથા દરમ્યાન રજનીએ ચૂપચાપ બધીય વિધી નિહાળ્યા કરી. છેલ્લે પ્રસાદના પડિયાં ભરતાં ભરતાં એનાથી ના રહેવાયું અને એ બોલી ઉઠી,

‘મૌલિકા, પ્રિયાંક હમણાં મને તારી કમ્પ્લેઈન કરતો હતો. એને આજે આખો દિવસ એના મિત્ર સાથે બહાર રહેવું હતું અને સાંજે ફેમિલી સાથે ક્યાંક બહાર જવું હતું તો જુવાનજોધ દીકરાને આમ જબરદ્સ્તીથી પૂજામાં બેસાડવાનો મતલબ ?’

‘રજની , એને તો બધું કરવું હોય પણ સૌપ્રથમ તો ભગવાન જ હોય ને ? ‘

‘શું જડ જેવી વાતો કરે છે તું ? ઘરમાં કાયમ બધાએ તારી મરજી મુજબ થોડું ચાલવાનું હોય ? બધાં તારી વાત માને છે એનો મતલબ એવો તો નહીં ને કે તારે એમની ઉપર તારી મરજી થોપવાની ! તારાથી થતો ધર્મ કરવાની કોઇ ક્યાં ના પાડે છે તને. ‘

‘ હવેથી એવું નહીં થાય…’

અને રજની ચમકી : ‘મતલબ ?’

‘મતલબ એ જ કે હું હવે મારા ગુરુજીની શરણમાં જ જતી રહેવાની છું… કાયમ માટે. ‘

અને રજની સ્તબ્ધ રહી ગઈ.

‘મૌલિકા – આ શું પાગલ જેવી વાત કરે છે ? આવો સુંદર મજાનો સંસાર છોડીને આમ ભાગે છે શું કામ ?’

‘ઘરના માટે બહુ કર્યું હવે મારે મારા માટે થોડો સમય કાઢવો છે. મારા આત્માની શુદ્ધિ કરવી છે.મારા વ્હાલા પ્રભુની પૂજામાં બાકીની જિંદગી વિતાવવી છે’

‘ઓહ…પણ પાછળ આ જે સંસાર ઉભો કરેલો છે એનું શું ? તારા સંતાન, પત્નીધર્મની જવાબદારીથી ભાગીને ભગવાન મળશે કે ? તારે ધર્મ કરવો હોય તો સંસારમાં રહીને બધી જવાબદારીઓ નિભાવતા નિભાવતા પણ કરી જ શકે છે ને. સંસાર અને ધર્મ બે ય નું સાથે વહન કરવું એજ સૌથી શ્રેષ્ઠ,સૌથી અઘરો – માનવીની પરીક્ષા કરતો ધર્મ છે.’

‘રજની, બધા માટે બહુ કર્યું. દરેક માનવી પોતાના નસીબનું લખાઈને જ લાવ્યો હોય છે. એમના નસીબમાં જે હશે એ થશે જ ને.’

‘ના મૌલિ… મારા મતે આ બરાબર નથી. પરણવું, સંતાનને જન્મ આપવો એ બધું તમારી મરજીથી જ થયું છે તો એને જીવનપર્યંત નિભાવવું એ જ સૌથી મોટો ધર્મ. કોઇ પણ ભગવાનની કે ગુરુજીની પૂજા એની તોલે ના આવી શકે. ઘરબાર છોડીને સંન્યાસ લઈ લેવો એ તો કાયરોનું – આળસુઓનું કામ. માનવીએ પોતાના ભાગની જવાબદારીઓ સુપેરે નિભાવવી એના જેવો ધર્મ બીજો કોઇ નથી.

‘તારી વાત તારી દ્રષ્ટીએ સાચી હશે પણ મારી નજરથી તો મારો ભગવાન જ મારું સર્વસ્વ છે. આ ઉંમરે હવે પ્રભુને શાંતિથી ભજવા છે. મારી ભક્તિની આડે સમય, સંબંધના કોઇ જ બંધન નથી જોઇતા. મેં મારાથી બનતા બધા સંસ્કારો, સમય મારા ઘરને કુટુંબને આપ્યાં છે હવે બસ…થોડું મારા માટે જીવવું છે.’

અને રજની સ્તબ્ધ બની ગઈ.એની નાનપણની સખી એને આજે સાવ સ્વાર્થી લાગી જે ફક્ત પોતાના આત્માના ઉદ્ધારની જ વાતો વિચારતી હતી. ધર્મની વાતનો વિરોધ પણ ના કરી શકાય પણ મૌલિકાના ફેમિલી માટે દિલના એક ખૂણામાં દુઃખ થતું હતું. પોતાની જવાબદારી છોડીને ભાગી જવું એવી વાતને ઉપરવાળો કઈ રીતે માન્ય રાખતો હશે એની જ એને તો સમજ નહતી પડતી. હા, મૌલિકાએ લગ્ન જ ના કર્યા હોત તો એનો આ નિર્ણય બરાબર હતો પણ આજની પરિસ્થિતીમાં વાત જે વળાંકે વળી રહી હતી એ બરાબર નહતી જ. રજની લાચાર હતી. છેલ્લે એ એક જ વાક્ય બોલી,

‘મૌલિ, તું કદાચ સાચી હોઇશ પણ હું સહેજ પણ ખોટી નથી. થોડો સમય કાઢીને આ વાત પર ફરીથી વિચારજે પ્લીઝ.’ અને પ્રસાદનો પડિયો લેવાની પણ તસ્દી લીધા વગર રજની ત્યાંથી બહાર નીકળી ગઈ.

અનબીટેબલ : ઇશ્વર આટલો સુંદર છે તો એને પામવાના રીતિ – રિવાજો કેમ આવા કુરૂપ ?

સ્નેહા પટેલ