Tag Archives: નાનકડી વાત
દીલનો ટુકડો
ફરી ફરીને
પાછી ત્યાં જ વળું છું-
નક્કી,
એ તરફ જ
મારા દિલનો
કોઈ ટુકડો પડી ગયો હશે !
-સ્નેહા પટેલ
short tempered
Short tempered:
हमने भी सोकर देखा है नये-पुराने शहरों में
जैसा भी है अपने घर का बिस्तर अच्छा लगता है ।
– निदा फ़ाज़ली
કૈરવ નાનપણથી જ બહુ ગુસ્સાવાળો છોકરો હતો. પારણામાં હતો ત્યારથી દૂધની બોટલ આપતાં સહેજ પણ વાર થાય તો બોટલનો ઘા સીધો પારણામાંથી બારણામાં જ જાય. વાળ ઓળતાં એકાદ વાળ પણ ખેંચાય તો પણ પીત્તો જાય ને ભેંકાટવાનું ચાલુ થઈ જાય. સહેજ પણ સહન કરી લેવું એ સ્વભાવમાં નહીં. આખી દુનિયાનો પોતે રાજા – દુનિયા નામની પ્રજા એની મરજી અને સહૂલિયત મુજબ જ ચાલવાનું, વર્તવાનું. પોતાની સહૂલિયત – કમફર્ટ ઝોન એ કૈરવના શોખમાંથી સ્વભાવ બનતો જતો હતો.
નાનપણ તો મા બાપ, બા દાદાના વ્હાલમાં આરામથી વીતી ગયું. હવે એ પારણાની દુનિયામાંથી દુનિયાના ઉંબરે- બારણે આવીને ઉભો હતો. ઘરના વ્હાલભર્યા ને સુરક્ષિત માહોલમાંથી બહાર નીકળ્યે જ છૂટકો હતો. પરિવારજનોએ તો એના ગુસ્સાને સહન કરીને એને છાવરવાનું કામ કરેલું -આ બધું ઘર પૂરતું તો બરાબર હતું પણ ઘરની બહારના લોકોમાં કૈરવનો આ સ્વભાવ સ્વીકાર્ય નહતો થતો. એને વાતવાતમાં દરેક જણ સાથે વાંધાવચકા પડવા લાગ્યાં ને પરિણામે સોસાયટી-સ્કુલ-સમાજ બધે જ એ શોર્ટ ટેમ્પર્ડ-અણસમજુ માણસ તરીકે પંકાવા લાગ્યો.
શરુઆતમં તો લોકોનો વિરોધનો સૂર ધીમો હતો પણ ધીમે ધીમે એ વાવંટોળ બનવા લાગ્યો. લોકો વાતે વાતે કૈરવને ધૂત્કારવા – ટોકવાં લાગ્યા. કોઇ પણ વાતમાં એની કોઇ રાય પૂછાતી નહીં કે એ બોલે તો કોઇ એની વાત માનીને એનો વિશ્વાસ પણ કરતાં નહીં. એના નામનાઅ જોકસ બનાવી બનાવીને ગ્રુપમાં મેસેજીસ બનીને ફરવા લાગ્યાં. આ બધું હવે હદ બહાર થતું જતું હતું. ઘરવાળા સામે ટણીવાળો – મજબૂત બની રહેતો કૈરવ એકાંતમાં ઘણી વખત રડી પડવા લાગ્યો. ગુસ્સાને બાદ કરતાં કૈરવમાં ઘણાં બધા સારા પાસા હતાં. એ એક લાગણીશીલ અને પ્રામાણિક સ્વભાવનો છોકરો હતો. ભણવામાં પણ બહુ જ હોંશિયાર હતો. પણ આ બધા ગુણ પર એનો શોર્ટટેમ્પર્ડનું લેબલ પાણી ફેરવી દેતું. કૈરવને હવે પોતાની આ ખામીના લીધે ભોગવવું પડતું નુકસાન સમજાવા લાગ્યું હતું. ધીમે ધીમે યોગા, પ્રાણાયામ, પોઝીટીવ થીન્કીંગની બુકસ, વીડીઓઝ જોઇ જોઇને પોતાનો ગુસ્સો કંટ્રોલ કરવાનો પ્રયત્ન કરવા લાગ્યો. સંગતિ માટે દોસ્તો પણ શાંત સ્વભાવના શોધી લીધા જે બહુ જ અસરકારક ઉપાય નીવડ્યો. વાતવાતમાં ગુસ્સે થઈ જનારો કૈરવ ધીમે ધીમે અંદરથી શાંત થતો જતો હતો, દિવસમાં વીસ વાર ગુસ્સે થઈ ને મગજ પર કંટ્રોલ ખોઇ બેસનારો કૈરવ વીસ વીસ દિવસ સુધી એક પણ વાર ગુસ્સે નહતો થતો, વળી કોઇક વાર ગુસ્સે થઈ પણ જાય તો તરત જ શાંત પણ થઈ જતો ને પોતાના શબ્દો – વર્તન પર જબરદસ્ત કંટ્રોલ કરી લેતો હતો.
આ સમયગાળા દરમ્યાન એના જીવનમાં એક ફૂલ જેવી છોકરી ‘પાયલે’ પ્રવેશ કર્યો અને એનું જીવન જ્વાળામુખીમાંથી બરફના ફૂલ જેવું બની ગયું. કાયમ એના મુખ પર એક મીઠું મધુરું સ્મિત ફરકતું રહેતું જે એને ઓર સુંદર બનાવતું હતું.
સ્માર્ટ કૈરવ હવે પોતાના ફોકસ પર વધુ સારી રીતે કોન્સનટ્રેટ કરી શકતો હતો અને પરિણામે એને સારી જોબ મળી ગઈ અને એ પોતાની કારકિર્દીમાં આગળ ને આગળ વધતો ચાલ્યો. માન પાન, નામ પૈસા કમાવા લાગ્યો. આ બધુ હોવા છતાં ક્યારેક કૈરવ ઘણો ઉદાસ થઈ જતો. કોઇક વાત એને અંદરથી ખૂબ જ કોરી ખાતી હતી. એક સલૂણી સાંજે પાયલે કૈરવનો હાથ એના હાથમાં લઈને એની અકળામણનું કારણ જાણવાનો પ્રયત્ન કર્યો,
‘કૈરવ, તું મને કેટલો પ્રેમ કરે છે ?’
‘કેમ આમ પૂછે છે પાયલ ? તું તો જાણે છે કે હું તને બેહદ ચાહું છું.’
‘તો તને મારા સમ છે, તારી આ અકળામણ – ઉદાસીનું કારણ મને કહે. આપણે સાથે મળીને કોઇ રસ્તો કાઢીશું. પ્લીઝ.’
પાયલ – લાઈફમાં બધું છે પણ સાલું કશું નથી એવું જ લાગે છે..’
‘ગોળ ગોળ નહીં ખૂલીને વાત કર.’
‘પાયલ તું મારા જીવનમાં આવી એ પહેલાં મારો સ્વભાવ બહુ જ ગુસ્સેલ હતો. ગુસ્સાએ મારી સમજશક્તિને તાળા મારી દીધેલાં. લોકો મારી પર – મારા શબ્દો પર ક્યારેય વિશ્વાસ ના કરતાં ને મજાકમાં જ ઉડાવી દેતાં. જોકે આ વર્તન યોગ્ય જ હતું , માન્યું. પણ આજે જ્યારે હું સુધરી ગયો છું. મારા પગ પર ઉભો છું, મારી કાબેલિયત પ્રૂવ કરી દીધી છે ત્યારે મારા ઘરનાં – નજીકનાં લોકો જ મને માનતાં કે કશું ગણતાં નથી. એમના માટે તો હું હજુ પહેલાનો કૈરવ જ છું. મારી ગુસ્સેલ, અણસમજુની ઇમેજ બદલાતી જ નથી શું કરું ? કોઇ પણ મહત્વની વાત હોય ત્યારે મારી પર કોઇ વિશ્વાસ કરતાં જ નથી. હું બદલાઈ ગયો છું એવું વારંવાર બોલે છે પણ એ બદલાવ દિલથી સ્વીકારતાં જ નથી. પાયલ – આખી દુનિયાના માનપાન મળે છે પણ મારા ઘરમાં જ આવું…ઘરની મુર્ગી દાલ બરાબર જ છે. આ દુઃખ મારાથી સહન નથી થતું..શું કરું ?’
‘કૈરવ, હું તારી વાત સમજી શકું છું. માણસની જન્મજાત ઇમેજ બદલવી એ ખૂબ જ અઘરું કામ છે પણ અશક્ય તો નથી જ.ઘરનાંને તારી આ વાત સ્વીકાર્તાં થૉડો સમય લાગશે પણ ત્યાં સુધી તારે મગજ શાંત રાખીને ખરાબમાં ખરાબ સ્થિતીમાંથી યોગ્ય રસ્તાઓ શોધી શોધીને તારી જાતને પ્રૂવ કરવાની રહેશે, માન કમાવાનું ચાલુ રાખવું પડશે. એકચ્યુઅલી આપણા ઘરના આગળ આપણે જ હોઇએ એ આપણું કેરેકટર કહેવાય કારણ એ લોકો આપણી બધી જ ખામી ને ખૂબી જાણતાં હોય છે. જ્યારે દુનિયા આગળ જે હોઇએ એ આપણી પર્સનાલીટી. ત્યાં આપણે જે વસ્તુ જેમ બતાવવી હોય એમ જ બતાવી શકીએ છીએ. ઘરના આપણને અણુ અણુથી જાણતાં હોય છે. પણ એક વાત છે..ઘરનાં ભલે તારી વાત ના માને પણ સાચો પ્રેમ તો તને એ લોકો જ કરશે, બહારની દુનિયા ભલે ગમે એટલું માન મરતબો કે પૈસા આપી દેશે પણ ત્યાં એક જાતનું પ્રોફેશનલિઝમ ચોકક્સ વર્તાશે જ.જુવાનીમાં ડગ માંડતા દરેક સંતાનની સાથે આવું થાય જ છે. વડીલો એમને બાળકમાંથી યુવાન ને મેચ્યોર માનતા થૉડો સમય તો લે છે જ. એટલે તું આવી ખોટી ચિંતાઓ ના કર અને મસ્તરામ બનીને તારી કારકિર્દી પર પૂરેપૂરું ધ્યાન આપ. ફેમિલી તારી દુશ્મન નથી ચોકકસ તારા કામની, વર્તનની નોંધ લેશે અને તને માન આપશે જ – મારી આ વાત ગાંઠે બાંધી લે.’
પાયલ સાથેના નાનકડાં સંવાદે કૈરવના દિલ – દિમાગના ઘણાં બધાં દરવાજા ખોલી કાઢ્યાં હતાં અને એ અંદરથી રાહત અનુભવવા લાગ્યો હતો.
અનબીટેબલઃ જે સામે છે એ ‘છે’ અને નથી એ ‘નથી જ’ !
સ્નેહા પટેલ
lagna prasang
phulchhab newspaper > navrash ni pal column > 25-5-2016
જોઈ શકાતું હોય જો ધુમ્મસની આરપાર
તો દ્રશ્ય પણ વહી શકે નસનસની આરપાર.
-કુલદીપ કારિયા.
ગ્લોબલ વોર્મિંગનો ખતરનાક પરચો આખી દુનિયાને બહુ સારી રીતે સબક શીખવાડી રહેલો. મોબાઈલ એપમાં ગરમીનો પારો રોજ ૪૪ – ૪૫ ડિગ્રીનું ટેમ્પરેચર બતાવતો હતો પણ સરસ્વતીને ચોક્કસપણે ખબર હતી કે દિવસના અમુક સમયે એ પારો ૪૬-૪૭ સુધી પહોંચતો જ હશે. સવારના ૧૦ વાગ્યાથી શરુ થઈને રાતના ૧૦ સુધી નકરો ગરમ ગરમ પવન ફુંકાવાનો ચાલુ ને ચાલુ રહેતો. એરકન્ડીશન, ફ્રીજ, કુલર, ફ્રુટજ્યુસ એ બધું મોજશોખ કરતાં જરુરિયાતની વસ્તુમાં ગણાવા લાગ્યું હતું. રોડ પર વ્રુક્ષો છાતી કાઢીને રુઆબ સાચવી રાખવાના પ્રયાસોમાં પ્રખર ગરમી સામે ઝઝૂમતા હતાં પણ થોડા સમયમાં એ ય થાકી હારીને માણસો પાસે વધારે પાણી પાય એવી આશામાં નમી પડતાં હતાં. એમાં પાણીની તંગી. અમુક વ્રુક્ષના પર્ણ બળીને ખાખ થઈ જતાં. જોકે એના મૂળથી છુટાં નહતાં પડી જતાં એટલે માણસોને એમને જોઇને આશા બંધાતી કે આ ઇશ્વરના પ્રકોપ સમો સમય થોડાં ઘણા બળી જઈને પણ કાઢી લેવાનો છે, મૂળસોતા સાવ જ અકાળે તો નહીં જ ખરી જઈએ.
આવા સમયમાં રમ્યાના ઘરે દીકરી સરસ્વતીના લગ્નનો પ્રસંગ આવીને ઉભો હતો.સરસ્વતી – ૨૪ વર્ષની કોડભરી નાજુક નમણી યુવતી. જોઇને આંખ ઠરે, જે ઘરમાં જશે એનું નામ ઉજાળશે એવું એના મુખારવિંદ અને બોલચાલ પરથી તરત જ પરખાઈ જતું. રમ્યા અને રમેશ પોતાની એકની એક દીકરીના પ્રસંગને શક્ય એટલી ધામધૂમથી ઉજવવા માંગતા હતાં. ઠંડા પીણા, કુલર, એસી, વિશાળ લોનવાળો એસી હોલ અને શહેરની નામી હોટલમાં લગભગ ૨૫ એક જેટલાં રુમનું બુકિંગ થઈ ચૂકયું હતું. રમ્યાના બધા સગા વ્હાલા વર્ષોથી પરદેશમાં જ રહેતાં હતાં. ભારતીય રીતિરિવાજોની ઝાઝી ગતાગમ નહીં એટલે જે પણ હોય એ બધું રમ્યાના પરિવારના માથે જ આવીને ઉભું રહેતું. દુનિયામાં પૈસા ખર્ચતા જ બધું બરાબર થઈ જાય એવી માન્યતા અહીં સદંતર ખોટી પડતી હતી. પૈસા ઉપરાંત પર્સનલ અટેન્શન અને સમય પણ ખૂબ જ જરુરી હતાં. ૧,૦૦૦ જેટલાં તો ફક્ત વેવાઈપક્ષના જ માણસો હતાં.
લગ્નનો દિવસ માથે આવીને ઉભો. રમ્યા સવારની ગ્રહશાંતિની ને બીજી અનેક વિધીઓમાં પરોવાયેલી. એની બે બહેનપણી અને એક પડોશીને કામની બધી વિગત સમજાવી દીધી હતી પણ તો ય વેવાઈપક્ષના એક ભાઈને ગરમીમાં નાચીને થાકી ગયા પછી સાદા પાણીનો ય ભાવ ના પૂછાયાની ફરિયાદ થઈને જ ઉભી રહી.
હવે ?
રમ્યા અને રમેશના હોશકોશ ઉડી ગયાં. જમાનો ભલે ગમે એટલો મોર્ડન થઈ જાય પણ કન્યાપક્ષના મા બાપે કાયમ વરપક્ષ આગળ નમતું જોખવું જ પડે છે. તેઓ એ ભાઈ પાસે ગયા અને ‘સોરી’ કહ્યું. પણ પેલા ભાઈ ના માન્યાં.
‘તમે લોકો તો લગ્ન કરવા બેઠાં છો કે રમત કરો છો ? જાનૈયાઓને બોલાવીને એમનું ધ્યાન પણ નથી રાખી શકતાં તો શું કામ બોલાવ્યાં? આટલી ગરમીમાં અમે લોકો કંઇ નવરા નથી કે આવા પ્રસંગોમાં હાજરી પૂરાવીએ. શું જોઇને નીકળી પડતાં હશે આવા લોકો લગ્ન કરાવવા?’
‘ભાઈ એવું નથી. અમે જાનૈયાઓના આગમન વેળાએ શરબતની વ્યવસ્થા કરી જ હતી પણ્ કદાચ કોઇ વેઈટરથી ભૂલચૂક થઈ ગઈ હશે. આપ શાંતિથી અહીં બેસો હું જાતે જઈને આપના માટે શરબત લઈને આવું છું, પ્લીઝ.’ રમ્યાએ ભાઈનું મગજ શાંત પાડવાનો પ્રયાસ કર્યો.
‘અરે શું હું જાતે વ્યવસ્થા કરું છું ? વર પક્ષના લોકો છીએ…આમ માંગી માંગીને થોડું શરબત પીવાનું હોય ? અમારી પણ કોઇ ઇજ્જત હોય કે નહીં ? અમે તો આ ચાલ્યાં ઘરે – ચાલ સીમા.’ ભાઈએ એમની પત્નીને આદેશ કર્યો.
‘જુઓ શંકરભાઈ, આપને કોઇ તકલીફ પડી હોય તો અમારા વેવાણ તમારી સામે ક્ષમા માંગે જ છે પછી વાતને શું કામ આટલી બધી ઉછાળો છો? એ શરબત ના મળ્યું એમાં આમ આકરા થઈ જઇએ એ આપણાં સંસ્કાર ન કહેવાય.’
રમ્યા અને રમેશની નવાઈ વચ્ચે એમના વેવાઈ કનુભાઈ એમના પક્ષે આવીને એમનું ઉપરાણું લઈને મહેમાનને સમજાવવા લાગ્યાં. આ જોઇને રમ્યાંનો બધો તણાવ દૂર થઈ ગયો.
‘વેવાઈ, અમારી કોઇ ભૂલચૂક હોય તો અમે માફી માંગીએ છીએ. અમારા કારણે તમે કોઇ સંબંધમાં ખટરાગ ઉભો ના કરતાં પ્લીઝ. લગ્ન પ્રસંગ લઈને બેઠા હૉઇએ એટલે આમ નાનું મોટું તો ચાલ્યાં જ કરે.’
‘વેવાણ, હું પણ એમ જ કહું છું કે આવડા મોટા પ્રસંગમાં ને આવા વાતાવરણમાં થોડું ઘણું આઘુ પાછું થાય જ એને આમ આબરુનો સવાલ ના બનાવી દેવાય. આ તમારી ઉજાગરાથી ભરેલી આંખો, ચિંતાતુર થઈને ચીમળાઇ ગયેલ વદન…એ બધું તો જુઓ…દીકરીના લગ્ન નહીં પણ જાણે એક મોટી જવાબદારી થઈ ગઈ. એવું ના હોય વેવાઈ- વેવાણજી. એમને આ પ્રસંગમાંથી જવું હોય તો જઈ શકે છે પણ તમારી ઇજ્જત સામે આમ કારણ વગર કાદવ ઉછાળવાનો હક એમને કોઇએ નથી આપ્યો. તમારા સ્વમાનને કોઇ જ કારણ વગર આમ ઠેસ પહોંચે એ હું ના ચલાવી શકું.’
‘હું પણ શંકરભાઈઅની વાતમાં હામી ભરાવું છું. માર પતિદેવે એક અતિથિને છાજે એવું વર્તન નથી કર્યું. એમને જવું હોય તો એ એકલા ઘરે જઈ શકે છે. હું તો લગ્નપ્રસંગ પૂરો મહાલીને જ ઘરે આવીશ.’ પેલા ભાઈની પત્નીએ પોતાનો હાથ એમના હાથમાંથી છોડાવીને કહ્યું. વીલા મોઢે પેલાભાઈ ચૂપચાપ ખુરશીમાં બેસીને લગ્નવિધી જોવા લાગ્યાં.
અને રમ્યા – રમેશભાઈના ચહેરા પર અનેરા સંતોષ સાથે સરસ્વતીના ઉજજ્વળ ભાવિના જોયેલા સપના સાચા પડ્યાંનો અહેસાસ તરવરી ઉઠ્યો.
અનબીટેબલઃ માનવીમાં શ્રધ્ધા કાયમ રહે તો બહુ બધી અંધશ્રધ્ધાઓના વિષચક્રથી બચી જવાય છે.
-sneha patel.
ફેણ
phulchaab newspaper > navrash ni pal column
मैंने तो इक बार बुना था एक ही रिश्ता
लेकिन उसकी सारी गिरहें
साफ नजर आती हैं मेरे यार जुलाहे !
– गुलझार.
અવની સી.સી.ડીમાં બેસીને એની કાપુચીનો કોફીનો ટેસ્ટ માણી રહી હતી. કોફીની કડવી તીખી સ્મેલ એને બહુ જ પસંદ હતી. આંખો બંધ કરીને નાકમાં એનો ગરમ ધુમાડો ખેંચીને છેક નાકથી ફેફસાં સુધી ખેંચવાનો પ્રયાસ કરતી હતી. ધુમાડો ફેફસાંથી મગજ સુધી પ્રવાસ કરતો હતો અને એના મગજમાં એક નશો છવાતો જતો હતો.
‘હાશ…હવે માંડ થોડી રીલેક્સ થઈ શકી. નહીંતર આ કરણનું વર્તન તો અસહય જ હતું.’
કરણ – અવનીનો આજની તારીખમાં ચાર વાગ્યાને પચીસ મીનીટ સુધીનો બોયફ્રેન્ડ. અત્યારે ઘડિયાળમાં પાંચને પાંચ થઈ રહી હતી. લગભગ ત્રીસ મીનીટના અંતરાલમાં અવની અને કરણની ચાર ચાર વર્ષની ગાઢ રીલેશનશીપનું સ્ટેટસ બદલાઈ ગયું હતું. ‘ઇન રીલેશનશીપ’ થી ‘સિંગલ’ની સફર ખેડી કાઢી હતી.
‘સાલો સાવ બાયલો છે, આટલા વર્ષોથી પ્રેમના બણગાં ફૂંકી ફૂંકીને પોતાની સાથે એક છેતરપીંડી જ કરી હતી કરણે. કરણના પેરેન્ટે એમના પ્રેમસંબંધને લગ્નના સંબંધમાં પરિવર્તીત કરવા માટેની મંજૂરીનો મજબૂતાઈથી વિરોધ કરતાં જ એ સાવ બદલાઈ ગયો. છેક છેલ્લી પાયરીએ જ જઈને બેસી ગયો. નામર્દ નહીં તો…આમ જ હતું તો પ્રેમ કરવા શું કામ આવેલો ?’ ને ગુસ્સામાં જ ગરમાગરમ કોફીનો લાંબો ઘૂંટ ભરાઈ ગયો. બેધ્યાનીમાં ભરાયેલો એ ઘૂંટ જીભથી ગળા સુધી એક તીખો લિસોટો ખેંચી ગયો ને અવનીના હાથનો કપ પડતાં પડતાં રહી ગયો. પ્રેમ પર નફરતનું લેબલ લાગી જતાં માત્ર ત્રીસ મીનીટ જ થઈ હતી. એને પોતાને પણ આ વાતની નવાઈ લાગતી હતી પણ હકીકત એ જ હતી કે એ આ સમયે – આ ઘડીએ કરણને બેઇન્તહા નફરત કરતી હતી. ત્યાં જ એના કાન પર જૂના પિકચરના જાણીતા ગીતના બોલ અથડાયા,
‘મેરે દુશ્મન તું મેરી દોસ્તી કો તરસે..મુજે ગમ દેને વાલે તું ખુશી કો તરસે ‘ ને અવનીની આંખ આંસુથી છલકાઈ ગઈ.
આ ઘટના ઘટયે દિવસો પર દિવસો વીતતા ગયા. અઠવાડીયું, મહિના ને છેલ્લે વર્ષ !
અવનીને નવાઈ એ વાતની લાગતી હતી કે એ કરણને જ્યારે ખૂબ જ પ્રેમ કરતી હતી ત્યારે જેટલો યાદ કરતી હતી એના કરતાં વધુ એ અત્યારે યાદ આવી રહ્યો હતો. આજે તો એ કરણને બેઇન્તહા નફરત કરતી હતી તો આવું કેમ ? રોજ રોજ આ જ સવાલ એને મૂંઝવ્યા કરતો અને દિલ વલોવ્યાં કરતો. છેવટે ના રહેવાતા એ એની મમ્મી કમ ફ્રેન્ડ સુનીતા પાસે ગઈ અને એના ખોળામાં માથું નાંખીને લાંબી થઈ ગઈ.
‘શું વાત છે બેટા ? કેમ આમ ઉદાસ ?’
‘મમ્મી તું તો મારી અને કરણની રીલેશનશીપ વિશે બધું જાણે જ છે ને ? ‘
‘હા પણ હવે તો એ સંબંધ પર પૂર્ણવિરામ લાગી ચૂક્યું છે ને. તો ?’
‘મમ્મી, હું એને ખૂબ જ નફરત કરુ છું. હું એને ભૂલવા માંગું છું પણ અફસોસ…ભૂલી જ નથી શકતી. એવું ના માનીશ કે હું હજુ એને પ્રેમ કરું છું ને એની રાહમાં આંખો બીછાવીને ઉભી છું. પણ એને ભૂલીને મારી રુટીન લાઈફમાં સેટ નથી થઈ શક્તી. જ્યાં અટકી છું ત્યાંથી આગળ નથી વધી શકતી. બસ આ અકળામણ જીવ લઈ લે એવી લાગે છે.’
ને સુનીતા હળવું હસી પડી. અવનીના કાળા લીસા રેશમીવાળમાં હાથ ફેરવતાં ફેરવતાં ખૂબ જ હેતાળ અવાજથી બોલી,
‘બેટાં, તું બે સાવ અલગ વાત કરે છે. નફરત અને ભૂલવું.’
‘મતલબ?’
‘ માણસને ભૂલવો હોય તો એને નફરત ના કરાય દીકરા.’
‘તો ?’
‘તો શું ? ભૂલવો હોય તો એની યાદને સહજ બનાવીને ભૂલી જ જવાય. કોઇ પણ માણસને તમે નફરત કરો એટલે દિવસના ચોવીસ કલાક તમે એની યાદમાં, એના વિચારોમાં જ રચ્યાં પચ્યાં રહો અને એ તમને કડવા અનુભવોની ખીણમાં જ પછાડે. કોઇ માણસને ભૂલવો હોય તો પહેલાં મનથી સ્વસ્થ થવું પડે અને એના માટે તારે એની કોઇ પણ વાતોથી પર થવું પડે. એ પર થવા માટે એની નફરતને પણ ભૂલવી પડે. તું કરણને ધીમે ધીમે તારામાંથી બાદ કરતી જા અને એ પણ સભાનતાથી જ. તારું ટોટલ ધ્યાન એને બાદ કરવામાં જ લગાવ એને ધીક્કારવામાં સમય ના વેડફ. નફરતની લાગણી એના સુધી તો પહોંચવાની નથી. એ તો એની લાઈફમાં મસ્ત છે. એની રીત જ જીવે છે પણ હા – તારી નફરત તને છેક તળિયેથી ઝંઝોડીને હલબલાવી કાઢે છે. યાદના વમળમાંથી બહાર નીકળવા દેતી જ નથી. માટે સૌપ્રથમ તો નફરત શબ્દ – લાગણીની તારી ડીક્શનરીમાંથી બાદબાકી કર. નફરત આખરે આપણું પોતાનું જ પતન કરે છે. કરણની યાદને થોડો સમય આપ. એની તરફ એક નિરપેક્ષ લાગણી રાખ અને સમગ્ર ઘટનાઓ જળકમળવત રહીને જોતી રહે. પછીનું કામ બધું બહુ જ સરળ છે બેટાં. કરણને ભૂલવા માટે તારે આના સિવાય બીજો કોઇ પ્રયાસ જ નથી કરવાનો રહેતો.’
ને અવની વિચારમાં પડી ગઈ.
‘મમ્મીની વાત સાચી હતી. એ કરણને પ્રેમ કરતી હતી ત્યારે એક અદભુત લાગણીથી ભરાઈ જતી હતી. કરણને યાદ નહતો કરવો પડતો એની જાતે યાદ આવતો હતો.જ્યારે આજે એ મારી મચડીને એ લાગણી કચડવાનો પ્રયત્ન કરે છે તો યાદો ફેણ ચઢાવીને સામી થાય છે. મમ્મી કહે છે એમ મારે કરણને ભુલાવવા એની નફરતની લાગણીમાંથી બહાર આવવું જ પડશે. જે માનવી પ્રેમને છેહ આપે એ મારી નફરતને ય કાબિલ નથી.’ ને આ નિર્ણય લેતાં જ એ અંદરથી શાંત થવા લાગી ને નિંદ્રામાં સરી પડી.
અનબીટેબલ ઃ પ્રેમનું વિરોધી નફરત તો નથી જ !
વર્તુળ
phulchhab newspaper > 9-12-2015 > navrash ni pal column
સાફસૂથરું નથી લખાતું દોસ્ત,
કોના જીવનમાં છેકછાક નથી.
~ ગૌરાંગ ઠાકર
‘સુહાની ચાંદની રાતે હમે સોને નહીં દેતી..તુમ્હારી પ્યારકી બાતે..’ રોમાન્ટીક અંદાજમાં હીન્દી ગીત ગણગણાવતા અનાહદે મીતિના વાળની લટને પોતાની આંગળીમાં પરોવી અને નાક સુધી એને લઈ જઈને સ્ટાઈલથી સૂંઘવાનો પ્રયત્ન કર્યો એ સાથે જ મીતિની હંસી છુટી ગઈ.
‘અનહદ, શું પાગલપણ છે આ ? ‘
‘અરે જાનેમન, તું આને પાગલપણ કહે છે પણ આ તો મારી પ્રેમ કરવાની ‘ઇસ્ટાઇલ’ છે રે. આજ ના રોકો હમે જાલિમ..દિલ ભરકે પ્યાર કરને દો, રુહ તક ભિગ જાયે એસે હમે જલને દો..’
‘ઓહોહો, આજે તો શાયરીઓ, ગીતો, ડાયલોગ્સની ગંગા-જમના- સરસ્વતી વહે છે ને કંઇ ! લગ્નના પાંચ વર્ષ થયા આજે. પહેલાં પહેલાં વર્ષમાં તું સાવ આમ જ પાગલની જેમ મારી પાછળ શાયરીઓ ઠોકતો હતો એ પછી તો તારો આવો મૂડ મેં જોયો જ નથી.’ અને મીતિ પણ અનહદના અનહદ વ્હાલના ઝરામાં ભીંજાવા લાગી. ચાંદની બારીમાંથી ડોકાચિયાં કરીને પ્રેમનું ઝાકળ પી રહી હતી.
આ હતા અનહદ અને મીતિ- જે બે અઠવાડિઆથી ‘સંયુકત કુટુંબ’માંથી ‘વિભકત કુટુંબ’ની શ્રેણીમાં પ્રવેશ્યાં હતાં. ખુશ હતાં – બહુ ખુશ હતાં. થોડો સમય ખુશીની પવનપાવડી પર બેસીને સરકી જ ગયો. હવે અનહદ ને મીતિ વિભકત કુટુંબની રહેણીકરણીમાં સેટ થઈ ચૂક્યાં હતાં. સ્વતંત્રતાનો નશો ભરપેટ માણતાં હતાં. સંયુકત કુટુંબના દસ જણના કુટુંબમાંથી હવે એમનું કુટુંબ માત્ર ત્રણ જણ સુધીનું સીમિત થઈ ગયું હતું, એક બીજા માટે વધુ સમય ફાળવી શક્તા હતા – વધુ ધ્યાન રાખી શક્તાં હતાં. વડીલોના ખાવાપીવાના સમય – મૂડ સાચવવાનું ટેન્શન જીવનમાંથી નીકળી ગયું હતું. પોતાની રીતે પોતાનો સમય વાપરીને પોતાના મૂડ સ્વીંગને મુકતપણે વિહરવા દેવાનો મોકો મળી ગયો હતો. જીવન એટલે ખુલ્લું આકાશ થઈ ગયું હતું. પોતાના બચ્ચાંને પાંખમાં ઘાલીને તેઓ જ્યાં જેમ ઉડવું હોય એમ ઉડી શકતાં હતાં.
સમય એનું કામ કરતો જતો હતો અને સાથે બીજા અનેકો પરિબળો પણ. નવા ઘરમાં મીતિએ નવા પાડોશીઓને મિત્ર બનાવ્યા હતા. જૂના રીલેશન્સની કડવાશ આ નવા સંબંધોમાં મીઠાશ ભરીને સરભર કરી રહ્યાં હતાં જાણે.
‘આપણી તો દુનિયા જ બદલાઈ ગઈ છે કેમ અનુ ?’
‘હા મીતિ, હું તને અને અપૂર્વને ખુશ જોઇને ખુબ ખુશ છું.’
‘હું શું કહેતી હતી અનુ, આ આપણી બાજુના પાર્વતીબેન છે ને એ એમના હસબન્ડ સાથે વાતે વાતે તોડી પાડવા જેવું કરે છે. મને તો બિચારા રમેશભાઈની બહુ દયા આવે છે.’
‘એ રમેશભાઈ પણ ઓછા નથી, એમના લફડાંથી આખી સોસાયટી વાકેફ છે પછી પારુબેન આમ જ વર્તન કરે ને..’
‘ઓહ, કદાચ એમ ના હોય કે પાર્વતીબેનના સ્વભાવથી કંટાળીને રમેશભાઈ આમ વર્તન કરતાં હોય..’
‘ના મીતુ, મને તો પત્નીના ત્રાસથી કંટાળીને જ એ આમ કરે છે એવું લાગે. આ પત્નીઓ હોય જ….’ને એકાએક અનહદ અટકી ગયો. પણ વાતનો ભાવાર્થ તો બહાર પડી જ ચૂક્યો હતો. તપેલા મગજને માંડ માંડ કાબૂમાં રાખીને જાણે કંઈ જ નથી થયું એમ કરીને મીતિ રસોડામાં ચાલી ગઈ. એ પછી એને બાજુવાળા રમેશભાઈને જયારે પણ જોવે ત્યારે અનહદની વાત યાદ આવતી ને એ પણ યાદ આવતું કે ‘સંયુકત કુટુંબ’માં આટલા વર્ષોમાં અનહદ ને એની વચ્ચે આવી કોઇ જ ડાયલોગબાજી નહતી થઈ. એમની વચ્ચેના વાતોનો મેઈન પોઇન્ટ તો વડીલોની વધુ પડતી કચકચ ને રોકટોકનો , અણસમજનો જ રહેતો. એ સિવાય એમની પાસે વાતો કરવા ખાસ સમય નહતો રહેતો. વાતોના ટોપિક માટે એમનું કુંટુંબનું વર્તુળ મોટું હતું, આજુબાજુવાળા શું કરે છે ને શું નહી એ વિચારવાનો સમય સુધ્ધાં નહતો મળતો. પણ હવે સમય ભરપૂર છે – આજુબાજુ કેવા વિચિત્ર લોકો શ્વાસ લે છે એ જાણવાનો મોકો મળતો હતો પણ એની આ સાઈડ ઇફેક્ટ ! મીતિએ ધીમે ધીમે પાર્વતીબેન સાથે બોલચાલ ઓછી કરી દીધી. જોકે હવે સમય ઓર બચવા માંડ્યો એટલે એણે ટીવીના પ્રોગ્રામ જોવા, શોપિંગ કરવું જેવી હોબી કેળવવા માંડી.
‘અનુ, આજે હું અમોલ મોલમાં ગઈ હતી. આમ તો મારે કંઈ ખાસ લેવાનું નહતું – જસ્ટ વીન્ડો શોપિંગ જ કરવું હતું પણ ત્યાં મને આ અપૂર્વ માટે ડંગરીસેટ અને તારા માટે આ ચેક્વાળું શર્ટ ગમી ગયું તો લઈ આવી. કેવું છે ડાર્લિંગ ?’
‘કેટલાંનું છે ?’ અનુએ કપડાં જોવાના બદલે સીધી એની પ્રાઈસટેગ પર નજર નાંખી.
‘ઓહ, મીતુ – આ શું ? ખાલી ખાલી એમ જ ત્રણ હજાર ઉડાવીને આવી ગઈ તું. મહિનાની એન્ડીંગ ચાલે છે મારે કરિયાણાવાળાને ૧૭૦૦ રુપિયાનું બિલ ચૂકવવું છે તો ય વિચારું છું ને તું..’
‘અરે પણ હું કેટલા પ્રેમથી લાવી છું એ તો જો. આપણે શું આખી જિંદગી આમ પૈસો પૈસો કરીને જ જીવ્યાં કરીશું ? વળી આ સેલમાં હતું તો મને ૩૦૦૦ માં પડ્યું બાકી આવા બ્રાન્ડેડ કપડાં ૫,૦૦૦થી ઓછા ના જ આવે.’
‘સવાલ પ્રેમનો કે શોપિંગનો નથી પણ તેલ ને તેલનીએ ધાર જોઇને ચાલવાનો છે.’
‘તું તો બસ મારી દરેક વાતનો વિરોધ કરવામાં જ ઉસ્તાદ, આપણે જ્યારે ભેગાં રહેતા હતા ત્યારે પણ તેં મારી વાતોને કદી સમર્થન નથી આપ્યું ને આજે પણ નથી આપતો. મારામાં તો અક્ક્લનો છાંટૉ જ નથી ને.’ બસ પછી તો પાછલા પ્રસંગો યાદ કરી કરીને બે ય જણ એક બીજા પર દોષારોપણ કરતાં રહ્યાં. સાંજે ઘરમાં ખાવાનું પણ ના બન્યું. અનહદ રેસ્ટોરાંમાંથી જઈને ડીનર પેક કરાવીને લાવ્યો પણ જમવાની પહેલ કોણ કરે ? અપૂર્વને ખવડાવીને મીતિ ભૂખ્યાં પેટે જ બેડરુમમાં પલંગ પર આડી પડી અને અનહદ ડ્રોઇંગરુમની ટિપોઇ પર પડેલ જમવાનું જોતાં જોતાં સોફા પર બેસીને ટીવી જોવા લાગ્યો. બે જોડી આંખોમાં નિંદ્રાદેવી ક્યારે કામણ કરી ગયાં બે ય ને ખ્યાલ જ ના રહ્યો.
એ પછી તો આવું વારંવાર થવા લાગ્યું. અનહદ હવે ઓફિસેથી છુટીને મિત્રો સાથે સમય વિતાવીને મોડો મોડો ઘરમાં આવવા લાગ્યો જેથી મીતિ સાથે ઘર્ષણ થવાનો સમય જ ના આવે.મીતિ પણ ટીવીના પ્રોગ્રામમાં વધુ સમય આપવા લાગી,’એને મારી ચિંતા નથી તો હું શું કામ એની ચિંતા કરું?’ વિચારીને એકલા એકલાં જ જમી લેવા લાગી. અનહદનું ખાવાનું ટેબલ પર ઢાંકી દે એ જ્યારે આવે ત્યારે જાતે જ જમી લે. બે ય ને આ વ્યવસ્થા માફક આવવા લાગી હતી પણ વ્યવસ્થા વ્યવસ્થિત તો નહતી જ. અનહદના કોલેજ સમયના ગોઠિયા સુરેલના ધ્યાનમાં આ બધી વાત હતી. મનોમન એ આવા પ્રેમાળ કપલના ઝગડાંઓ માટે દુઃખી પણ થતો હતો.વળી એ મીતિનો પણ ફ્રેન્ડ હતો. એ બે ય જણને બેઝિઝ્ક જે પણ કહેવું હોય એ કહી શકવાની સ્વાયત્તા ધરાવતો હતો. એક દિવસ કંઈક વિચારીને એ અનહ્દના ઘરે ગયો. અનહદ તો ઘરે નહતો. મીતિ એને જોઇને બહુ જ ખુશ થઈ ગઈ અને ખાસ આગ્રહ કરીને એને ડીનર સાથે લેવાની જીદ કરી. થૉડીક જ વારમાં અનહદ ઓફિસેથી આવ્યો અને સુરેલને જોઇને ખુશ થઈ ગયો. બહુ દિવસો પછી મીતિ અને અનહદ સાથે બેસીને જમ્યાં. જમીને મુખવાસ ખાતાં ખાતાં સુરેલે મેઇન વાત ઉખેળી.
‘અનહદ, આ બધું શું ચાલી રહ્યું છે ?’
‘શું ?’ અનહદે અજાણ બનવાનો ડોળ કર્યો.
‘જો અનુ અને મીતિ, મને તમારી બધી વાતની બરાબર ખબર છે. મારાથી કશું ના છુપાવો. તમે લોકો પહેલાં સંયુકત કુટુંબમાં રહેતા હતાં. તમારું ધ્યાન રાખનારાઓ માટેનું વર્તુળ મોટું હતું. હવે એ વર્તુળ સાવ નાનું થઈ ગયું છે. ઇન – મીન ને તીન ! પહેલાં તમારો સમય ફેમિલાના બીજા મેમ્બરની ક્ચકચની વાતોમાં જતો હતો. હવે ઝંઝ્ટ તો દૂર થઈ ગઈ એટલે માનવી બીજી પ્રવૃતિ તો શોધવાનું જ ને ! તમે પોતે જ તમારું વર્તુળ નાનું બનાવ્યું છે એટલે હવે તમને પરિઘ તો ઓછો જ મળવાનો. એ પરિઘમાં સેટ થવું જ પડે નહીં તો આ વર્તુળ નાનું કરવા માટે બીજું કોઇ ઓપ્શન નથી તમારી પાસે. પહેલાં સમય બીજા સાથે મગજમારીમાં જતો હતો પણ તમારી બે ની વચ્ચે મનમુટાવ નહતો થતો. પણ હવે તમે બે જ જો આ વર્તુળમાં ઝગડવા માંડશો તો અંદરના બિંદુ વેરણ છેરણ થઈ જશે, વર્તુળ ચોરસ, ત્રિકોણ પણ થઈ શકે. માટે હજુ સમય છે ને સમજી જાઓ ને નવી સ્થિતીના ફાયદા સાથે ગેરફાયદાને સમજીને એનો નિકાલ લાવતા પણ શીખો. શક્ય હોય તો મીતિ તું તારું પ્રવ્રુતિઓ વધાર, નોકરી કર પણ સર્કલ મોટું કરો. જેટલું સર્કલ મોટું હશે એટલા તમે બે શ્વાસ લેવાનો વધુ જગ્યા મેળવી શકશો. વળી દરેક સર્કલ અકળામણ, ફરિયાદોથી ના ભરી દો. નવા સર્કલમાં સમજણ, સહન કરવાની – ચલાવી લેવાની વૃતિ જેવા બિંદુઓ રમતાં મૂકો એટલે સર્કલ વ્હાલું રુપાળું લાગશે.’
‘હા, સુરુભૈયા – તમે બરાબર કહો છો. હું પણ કેટલાં દિવસથી આ જ વાત ફીલ કરી રહી હતી પણ મારો ઇગો અનહદ સાથે વાત કરતાં રોકતો હતો. સમય રહેતાં જ તમે અમને ચેતવી દીધાં. તમારો આ આભાર હું ક્યારેય નહીં ભૂલું. અનહદ – ચાલ, સંગાથે વર્તુળ મોટું કરીએ ડીઅર.’ ને એણે અનહદ સામે હાથ લંબાવ્યો જેનો અનહદે બેહદ વ્હાલથી પકડીને એની વાતનો સ્વીકાર કર્યો.
અનબીટેબલ: સમય જુઓ ને સમયની ચાલને જુઓ !
-sneha patel
લીંબુનું શરબતઃ
article of My ‘navrash ni pal’ column in Phoolchhab newspaper >2-9-2015
હો વૃદ્ધ કોઈ એને દૂધિયા જો દાંત ફૂટે,
તો શક્ય છે કે બાળક જેવું થવાય પાછું.
-અનિલ ચાવડા.
અતિઆધુનિકતાની ચાડી ખાતા મસમોટા રસોડામાં કાચના ષટકોણ આકારના ગ્લાસમાં સ્ટીલની નાની નાજુક ચમચી ગોળ ગોળ ફરી રહી હતી અને ગ્લાસમાં રહેલ આછા પીળાશ પડતા પાણીમાં ગોળ ગોળ ચક્રો પેદા થઈ રહ્યાં હતાં. એ ચક્કરના વમળોમાં સરલાની નજર સ્થિર થઈ ગઈ અને એ વમળના ચકરાવામાં ઉંડી ને ઉંડી ઉતરતી ચાલી અને ડૂબતાં ડૂબતાં એ પોતાના જીવનના સાડા ત્રણ દાયકાના ભૂતકાળમાં ઉતરી ગઈ.
લગ્નના માંડ એક મહિનો થયો હતો. સરલા સાસરીની રીતભાત પ્રમાણે પોતાની જાતને સેટ કરતા શીખી રહી હતી. જો કે પિયરીયા અને સાસરીની જીવનશૈલીમાં આભજમીનનો ફરક હતો. બધી જ રીતભાત સાવ અલગ જ હતી એથી એને થોડું અઘરુ પણ પડી રહ્યું હતું. પણ સેટ થવું એ એક જ રસ્તો હતો એની પાસે, બીજુ કોઇ જ ઓપ્શન નહતું. સરલાએ અને રાકેશે એમના જમાનામાં ‘લવમેરેજ’ જેવું પરાક્રમ કરવાનું સાહસ કરેલું. ત્રણ વર્ષની અઘરઈ કવાયત પછી માંડ માંડ સાસરીયાઓ રાજી થયા હતાં અને એમના લગ્ન શક્ય બન્યા હતાં. હવે તો સરલા માટે સાસરીયાઓની રહેણી કરણીને સેટ થઈને એમના દિલ જીતવા એ એક જ મુખ્ય ઉદ્દેશ થઈ ગયેલો અને એના માટે એ જરુરી બધા જ પ્રયત્નો કરી છૂટતી હતી. કામગરી સરલા આમ તો એના સાસુ-સસરાને ગમવા પણ લાગેલી પણ એ લોકો હજુ ખૂલીને એ ‘ગમ્યાં’નો એકરાર નહતા કરતાં.
એક દિવસ અચાનક બપોરના સમયે સરલાને ઠંડી લાગવા લાગી અને શરીર તૂટવા લાગ્યું. બધા જમીને પોતપોતાના રુમમાં આરામ કરી રહેલા અને રાકેશ નોકરીએ હતો. કોઇને બૂમ પાડીને બોલાવવામાં સરલાને થોડો સંકોચ થતો હતો. હજી સાસરીયાઓ સાથે એના લાખ પ્રયત્ન છતાં એટલી બધી આત્મીયતા નહતી સધાઈ એટલે એણે ચૂપચાપ મોઢે માથે ઓઢીને ઉંધી રહેવામાં જ ભલાઈ માની. ઉંઘ નહતી આવતી એટલે બેચેનીમાં આમથી તેમ પડખાં ફેરવ્યાં કરતી હતી. મોઢું સૂકાતું હતું પણ ફ્રીજ ખોલીને પાણીની બોટલ કાઢવા જેટલી તાકાત એના પગમાં નહતી. ધીમે ધીમે એને ચક્કર આવવાના પણ ચાલુ થઈ ગયાં. આંખો ખુલ્લી રાખવામાં પણ તકલીફ થવા લાગી હતી ત્યાં જ એના કાને એના સાસુ રમીલાબેનનો અવાજ અથડાયો,
‘સરલા, ચાલો તો ચા બનાવો . ચા નો સમય થઈ ગયો છે.’
અને સરલા માંડ માંડ પલંગનો ટેકો દઈને ઉભી થઈ અને ભીંતનો સહારો લઈ લઇને ડ્રોઇંગરુમમાં ગઈ. સામે ઉભેલા રમીલાબેનના મોઢા સામુ નજર નાંખી તો એમના મોઢાની જગ્યાએ એને લાલપીળા ચકરડાં જ દેખાયા અને એ ભ..ફ..ફ દઈને નીચે બેસી પડી.
‘અરે…અરે શું થયું તને ? ઓહ..તારું શરીર તો ધખે છે. ચાલ તને પલંગ પર સુવાડી દઉં.’ અને રમીલાબેન સરલાને પલંગ પર બેસાડીને બોલ્યાં,
‘તાવ આવ્યો લાગે છે, એક કામ કર. ફ્રીજમાં લીંબુ છે થોડું પાણી બનાવીને પી લે એટલે સારું લાગશે.’ અને સરલા રમીલાબેનને જોતી જ રહી ગઈ. એને અચાનક એની મમ્મી યાદ આવી ગઈ. એને જરા સરખી છીંક પણ આવે તો એ આખું ઘર માથે લઈ લેતી અને સરલા પણ એની પર આડેધડ હુકમો ઠોક્યાં કરતી.તાવ આવ્યો હોય ત્યારે મમ્મી ઓફિસનું કામ છોડીને અડધી રજા મૂકીને ય ઘરે આવી જતી અને એને ડોકટર પાસે લઈ જતી. ફૂટ જ્યુસીસ બનાવી આપતી અને કાચના રમકડાંની જેમ એની સારસંભાળ લેતી. એને પલંગમાંથી નીચે પગ સુધ્ધાં મૂકવા ના દે અને આજે જ્યારે એનાથી ઉભા પણ નહતું થવાતું ત્યારે એ લીંબુનું શરબત કેમની બનાવવાની ? હવે તો રાકેશ ઓફિસથી આવે ત્યારે જ કંઈક વાત બને એ વિચારે સરલાએ કચકચાવીને આંખો મીંચી દીધી. એની મીંચાયેલી કાળી લાંબી પાંપણો હેઠેથી બે ઉના લ્હાય જેવા આંસુડા સરી પડ્યાં જે ‘કોઇ જોઇ જશે તો’ ની બીકમાં એણે ઝડપથી લૂછી કાઢ્યાં.
પછી તો બે કલાક રહીને રાકેશ ઘરે આવ્યો અને એને લઈને ડોકટર પાસે ગયો.ડોકટરે બધા રીપોર્ટ્સ કઢાવ્યા અને ટાઇફોઈડનું નિદાન કર્યું. રાકેશની પ્રેમાળ સારવારથી સરલા સાજી તો થઈ ગઈ પણ દિલના એક ખૂણે તીખા, વેધક ઘાના ઘસરકા રહી ગયાં હતાં.
આજે સરલા પોતે બે છોકરાંઓની મા હતી. મોટો દીકરો રાહુલ ઓફિસે હતો અને એની વહુની તબિયત સારી નહતી. થોડું શરીર ધીખતું લાગ્યું એટલે સરલા લીંબુનું શરબત બનાવી રહી હતી. અચાનક ભૂતકાળમાંથી વર્તમાનમાં આવી ગઈ અને સરલા લીંબુના શરબતનો ગ્લાસ અને સાથે એક પેરાસીટ્રામોલ લઈને એ એની વહુના બેડરુમ ભણી વધી.
અનબીટેબલઃ માંદા , અશકત માણસોને શીખામણ નહીં પણ પ્રેમાળ અને કાળજીભર્યા વર્તનની જરુર હોય છે.
પેસીવ સ્મોકીંગઃ
#fulchhab newspaper > 1-07-2015 > #navrash ni pal column
ભૂલ વારંવાર નરબંકા ન કર !
તું અયોધ્યામાં ફરી લંકા ન કર !
આગ સોંસરવી સીતા નીકળી જશે,
રામ જેવો રામ થઈ શંકા ન કર !
– ‘પંથી’ પાલનપુરી
‘આજે બફારો વધારે છે કે એસી બરાબર કામ નથી કરતું ? સમજાતું નથી પણ ઉકળાટ બહુ છે, પરસેવે રેબઝેબ નીતરતા શરીરે મગજ પણ બંધ થઈ જાય છે, એક પણ કામ ઢંગથી નથી કરી શકતો ને અધૂરા કામ જોઇ જોઇને ભયંકર કંટાળો આવે છે. આવુ તો થોડું ચાલે ? ચાલ એસી ચેક કરી જોઉં.’
વિચારીને અર્હમ ઉભો થયો. પંખાની સ્પીડ વધારીને એસી બંધ કર્યું ને એનું કવર ખોલીને અંદરની ફિલ્ટરની જાળી બહાર કાઢીને જોઈ તો આખી ધૂળથી ભરાઈ ગયેલી.
‘ઓહોહો..પછી એસીની ઠંડક ના જ થાય ને !’ વિચારીને અર્હમ એ જાળીને બેઝિનમાં લઈ જઈને સાબુથી સાફ કરવા બેઠો. જાળી સાફ કરતા કરતા એનો હાથ અનાયાસે જ બેઝિનની બાજુમાં રહેલ કપરકાબીના સ્ટેન્ડ પર અથડાયો અને આખું સ્ટેન્ડ ‘ઓમ ધબાય નમઃ’! અર્હમ અવાચક થઈને સ્ટેન્ડની અંદરના આકૃતિના મનગમતા કપરકાબીનો કચ્ચરઘાણ વળતો જોઇ જ રહ્યો. એ કશું પણ વિચારે, કરી શકે એ પહેલાં તો એક મીની વાવાઝોડું જ ફૂંકાઈ ગયુ હતું ને વાવાઝોડાની અસરના પડઘાં પણ ત્વરિત જ પડ્યાં.
‘અર્હુ, તારા કામમાં ક્યારેય કોઇ ઠેકાણા જ ના હોય. આ કપરકાબી કેટલા કિંમતી હતા તને ખબર છે ને ? નટુમામા કેટલા પ્રેમથી અમેરિકાથી મારા માટે લાવેલા. મારા અતિપ્રિય ને તેં એક મીનીટમાં હતા – નાહતા કરી દીધા. તને શું કહેવું મારે ? કોઇ જાતના વેતા જ નહીં ને..’
‘આકૃતિ, બસ કર હવે. મેં કંઇ જાણી જોઇને આ કપરકાબી નથી ફોડ્યાં. હકીકતે તો તારે આ સ્ટેન્ડને સિંકની આટલી નજીક ના રાખતા થોડું છેટું રાખવાની જરુર હતી. મેં તને પહેલાં પણ આ વાત કહી હતી યાદ કર, પણ ના – પોતાની ભૂલ કબૂલે એ તો આકૃતિ કેમ કહેવાય ? ભૂલો તો મારાથી જ થાય. તું તો મહાન છું.’
‘એક તો ચોરી ઉપરથી સીનાજોરી ..’
ને વાત વાતમાં વાત લડાઈના સ્વરુપ સુધી પહોંચી ગઈ. ભૂતકાળની નાની નાની બેદરકારીઓ યાદ કરી કરીને એક બીજાના મોઢા પર – દિલ પર સટાસટ મરાતી હતી. વાતાવરણમાં બાફનું પ્રમાણ વધી ગયું અને શ્વાસ ગૂંગળાતો હોવાનો અનુભવ થતાં અર્હમ ઘરની બહાર નીકળી ગયો.નીકળીને એ સીધો એની મનપસંદ જગ્યા ‘પાનના ગલ્લે’ જઈને ઉભો રહ્યો અને એની ફેવરીટ બ્રાન્ડની સિગારેટ માંગી.
‘ઓહો અર્હમ, અત્યારે સિગારેટ પીવે છે ? તારા સિગારેટના ટાઈમને તો હજુ ત્રણ કલાકની વાર છે ને લ્યા !’
અર્હમના દોસ્ત વિશાલે એના કાંડાઘડિયાળમાં નજર નાંખતા પૂછ્યું. એને ખબર હતી કે અર્હમ દિવસની બે જ સિગારેટ પીવે છે અને એ પણ બહુ જ નિયમિત સમયે જ. એના એ શિડ્યુલમાં માંડ જ કોઇક વાર નજીવો ફેરફાર થાય. એટલે આજે કટાણે અર્હમને પાનના ગલ્લે જોઇને વિશાલને નવાઇ લાગી.
‘કંઈ નહી યાર, ઘરમાં આકૃતિ સાથે થોડી કચકચ થઈ ગઈ તો ઘરની બહાર નીકળી ગયો.’
‘એટલે ભાગી આવ્યો એમ ?’
‘ના..ના. એ વાતાવરણ છોડી આવ્યો.’
‘તું ગમે એ કહે હું તો તને ભાગેડું જ કહીશ.’
‘ભાગેડું તો શું પણ જ્યારે પણ આમ ઝગડો થાય ત્યારે હું થોડો સમય ઘરની બહાર નીકળી જઉં છું. થોડો રીલેક્સ થઈને પછી ઘરે જઉં.’
‘ઓકે..તો આમ કરવાથી વાતનું સમાધાન થઈ જાય કે ?’
‘ના, એવું નહીં. ઉલ્ટાનું આકૃતિ તો વાતની ચર્ચા ના થાય અને એનો અંત ના આવે ત્યાં સુધી ધૂંઆપૂંઆ જ રહે. જ્યારે બોલાચાલી થાય ને હું ઘરની બહાર નીકળી જઉં ત્યારે એ મારા આવવાની રાહ જોઇને જ બેસી રહે. હું આમ નીકળી જઉં એટલે એ પોતાની જાતને નિગ્લેક્ટેડ ફીલ કરે અને એનો ગુસ્સો વધુ આકરો થઈ જાય. પણ મને ઝગડો થયા પછી વાત કરવાનું મન જ ના થાય. એમ ચર્ચાઓ શું કરવાની ? આટલા વર્ષથી સાથે રહે છે તો એ મને બરાબર જાણતી જ હોય ને. હું કદી વાતની ચર્ચાઓ ના કરું ને ચર્ચા ના થાય ત્યાં સુધી આકૃતિ ઉંચી નીચી થઈ જાય. એને ઝગડો થાય એટલે બને એટલી જલ્દીથી વાત પતાવવાની ઇચ્છા હોય. ઘણી વખત તો મારી ભૂલ હોય તો પણ એ વળતી સોરી કહીને વાત પતાવવાની ઉદારતા ધરાવે પણ મને એવું બધું ના ફાવે. હું મારું મગજ ઠંડું ના થાય ત્યાં સુધી એક પણ અક્ષર ના બોલું, એમાં ને એમાં તો ઘણી વાર મારે ચાર પાંચ દિવસના અબોલા ય રહે. એટલા દિવસઓ આકૃતિ વળી બમણા જોરથી મારી સાથે બોલવાનો પ્રયત્ન કરે એટલે મને વધારે ગુસ્સો આવે. યાર, મગજને એની જાતે ઠંડું પડવા દો ને. એ ઠંડું થાય એટલે હું તો આખો ઝગડો ભૂલી જાઉં છું ને એકદમ નોર્મલ થઈ જાઉં છું’
‘વાત પતાવવાનો આકૃતિનો ઇરાદો ખોટો ક્યાં છે પણ દોસ્ત ? વાતના વતેસર એ આનું નામ. આકૃતિભાભી ખોટા ક્યાં છે એ સમજાવ તો. ઝગડાં તો કયા કપલને ના થાય? થાય એ તો. દરેક માનવી પોતાની સ્વતંત્ર વિચારસરણી ધરાવે છે,નોખી નોખી જીવન જીવવાની આદતો ધરાવે છે તે ટકારવ તો થાય. પણ મુખ્ય વાત કે એ ટકરાવ પછી વાતને કેવી સિફતથી અને ધીરજથી સંભાળી લો છો અને એની પતાવટ કરો છો, તમે જેને પ્રેમ કરતા હો એના માટે તમારો ઇગો ભૂલીને ય એની ખુશી સાચવવાનો પ્રયત્ન કરો એ છે. જોકે આ બહુ જ મહેનત માંગી લેતી માનસિક કસરત છે પણ તમે થોડી સજજતા કેળવો તો એ તમારા સ્વભાવમાં જરુર આવી શકે. પ્રેમ માણસને બધું શીખવી દે છે,જ્યારે તું તો તારો ઇગો સંતોષવા ઘરની બહાર આવીને સિગારેટો પીને કાળજું બાળે ને ઘરમાં તારી પ્રિયાનું વગર સિગારેટે પણ એનાથી ડબલ બળે ! આ પણ એક જાતનું ‘પેસીવ સ્મોકિંગ’ જ ને ! તમારા સહજીવનને લગભગ પચીસ વર્ષ થયા અને હજુ આજે પણ તું સાવ આવું બાલિશ વર્તન કરે છે એ વિચારીને મને નવાઈ લાગે છે.’
‘હા વિશાલ, આ વધારાની સિગારેટ પી ને મારું અને આકૃતિ બે ય નું કાળજું બાળવું એના બદલે તું કહે છે એ રસ્તે ચાલવાનું વધુ હિતાવહ લાગે છે.’
અનબીટેબલ ઃ પ્રેમના પ્રિઝમમાં રીસામણા પછી મનામણાંના કિરણો પસાર કરવાથી સતરંગી આકર્ષણના મેઘધનુષ્ય રચાય છે.
સ્નેહા પટેલ
પીળું એટલું સોનું તો નહીં જ !
રહસ્યોની ગુફામાં જઈ નિસરવું યાદ આવ્યું નહિ
સમયસર ‘ખુલ જા સિમ સિમ’ ઉચરવું યાદ આવ્યું નહિ !
– મનોજ ખંડેરિયા.
સાંજના છ વાગ્યાં હતાં. એસજી હાઈવેના આઠ રસ્તા ઉપર વાતાવરણમાં ચારે બાજુ હોર્નના અવાજનું જીદ્દી અને અકડું સામ્રાજ્ય છવાયેલું હતું. આટલા વર્ષોની ટ્રાફિકની બધી ય વ્યાખ્યાઓને ઘોળીને પી જતા આ વાહનચાલકો જાણે દુનિયાના સૌથી વ્યસ્ત માર્ગનો રેકોર્ડબ્રેક કરી નાંખશે એમ જ લાગતું હતું. રસ્તા પર જ્યાં સુધી નજર પહોંચે ત્યાં સુધી વાહનોની લાંબી લચક કતારો જ નજરે પડતી હતી. અમદાવાદનો આ હાઈવે ટચ રોડ ઓછામાં ઓછા કેટલા સમયમાં કોણ પાસ કરી શકે એની શરતો લગાવી હોય એમ દરેક વાહનચાલક ઘાઈ- ઘાઈમાં ધાંધળો થઈ ગયેલો દેખાતો હતો. બધાં ય એકબીજાની ટ્રાફિક સેન્સને ગાળો દેતાં હતાં ને અમુક તો મનોમન બીજા નહીં તો ત્રીજા સિગ્નલમાં પોતાનો વારો ચોકકસ આવી જાય એના માટે મનોમન દેવી દેવતાની માનતા સુધ્ધાં માની લેતા હતાં તો અમુક તો રોજ સવારે ઘરમાંથી જ હનુમાન ચાલીસાનો મંત્ર ગણતાં નીકળતાં ..કેમ ? તો સરળ જવાબ…રખે ને આ ટ્રાફિક સેન્સ વગરના દોડતાં શહેરમાં કોઇ વાહનચાલક આપણા જીવતરની ચિઠ્ઠી ફાડી દે એ નક્કી નહીં…સવારે નીકળીને સાંજે ઘરે પહોંચીએ ત્યારે જ જીવમાં જીવ આવે. ચારે તરફ હડબડાટી, અકળામણ, ગુસ્સા અને ટેન્શનનું પ્રદૂષણ વાતાવરણમાં ફેલાયેલું હતું.રોડના છેડે આવેલી એક નાની શી શાકભાજીની દુકાનમાં રમલી બેઠી બેઠી શાંતિથી બીડીઓના કશ લેતી હતી અને લોકોના સ્ટ્રેસની મજા માણતી હતી. એને માટે તો રોજનું દ્રશ્ય. ત્યાં જ એક ગાડી રમલીની દુકાન આગળ ઉભી રહી અને એમાંથી એક સુંદર મજાનો લેયરકટીયા વાળ ધરાવતો પચીસી વર્ષનોએક સુંદર – સ્માર્ટ ચહેરો ડોકાયો.
‘આ વટાણા શું ભાવ ?’
‘સો રુપિયે.’
‘ઠીક…પાંચસો આપી દે…એક કામ કર…સાથે અઢીસો રીંગણ, કિલો બટેટાં, કિલો ડુંગળી, ખીરા કાકડી પાંચસો, મેથીની ભાજીની બે પણી, સો ગ્રામ આદુ, સો ગ્રામ ફુદીનો, પાંચસો ગ્રામ ચોળી અને કિલો તુવેર પણ મૂકી દેજે..’
રમલીને તો મજા પડી ગઈ. આ સ્માર્ટ ગ્રાહકને એણે બધું ય ફટાફટ તોલી આપ્યું અને છેલ્લે પચાસ ગ્રામ કોથમીર એને દેખાડીને મફત આપી અને ઉપકાર કરતીહોય એવો ભાવ ચહેરા પર લાવીને બોલી,
‘બસો ને ત્રીસ રુપિયા થયા બુન..પણ તમે તો રોજના ઘરાક…બસો ને પચીસ આપી દ્યો ને..’
અને પેલા રુપાળા ચેહરાધારીએ પર્સમાંથી પાંચસોની નોટ કાઢી. પચીસ રુપિયા છુટ્ટા ના નીકળતાં એટલા રુપિયાના લીંબુ અને ટામેટાં લઈ લીધા ને સિગ્નલ ખૂલી જતાં પેલા બેને ગાડી ભગાવી.
રુપાળા સ્માર્ટ ચહેરાની જગ્યાએ તરત જ એક ખરબચડો અને ગામડિયો ચહેરો ગોઠવાઈ ગયો.
‘રમલી, વટાણાં શુંભાવ ?’
‘સો રુપિયે કિલો..’
‘કેમ લી…બહુ મોઢે ચઢી છું ને તું તો…આખા ગામમાં એંસી રુપિયે છે ને તું સો કેમ કહે ?’
‘સારું એંસી રાખ.’
‘પણ રમલી, મારે કિલો જોઇએ છે અને કિલો વટાણા લઈએ તો સાઈઠ રુપિયામાં ય લોકો આપે છે…’
થોડી રકઝક પછી રમલી એને પાંસઠ રુપિયે વટાણા આપવા રાજી થઈ ગઈ. એ પછી તો દરેક શાકના ભાવતાલ થયાં અને છેલ્લે આંકડો થયો એકસો ને એંસી રુપિયા.
‘રમલી, થોડી કોથમીર , ફુદીનો અને આદુ આપ તો મસાલામાં…’
‘હા લે ને બેન…મસાલો તો આપવાનો જ હોય ને…એ ના આપું તો મારા ઘરાકો તૂટી જાય..લે બુન..તું તારે પ્રેમથી મસાલો લઈ જા.’
‘સારું…આ લે એકસો ને પંચોતેર રુપિયા…પાંચ રુપિયામાં શું વળી તારો જીવ ભરાય..’
રમલીએ ચૂપચાપ પૈસા લઈ લીધા અને શાકની થેલી પેલા ગામડીયા ચહેરાના હાથમાં પકડાવી દીધી.ત્યાં તો આગળ પડેલી ટોપલીમાંથી બે લીંબુ લઈને પેલીએ થેલીમાં સરકાવી લીધા…રમલી બોલે એ પહેલાં તો એણે હેંડતી પકડી લીધી.
રમલીએ બીજી બીડી કાઢીને એના ધુમાડા કાઢતાં વિચારવા લાગી,
‘સાલ્લું, પેલા ગાડીવાળા બેનના હિસાબમાં ધપલા કર્યાં ને બધું ય શાક મળીને બસોને દસ જ થતું હતું ને એણે એ બેનને બસો ત્રીસ કીધા..સીધો વીસ રુપિયાનો ફાયદો કરેલો..વળી એને શાક પણ બધું મોંઘા ભાવે આપેલું. એ સ્માર્ટબેનને ઉલ્લુ બનાવ્યાનો બધો ય આનંદ આ મૂરખ અને ગામડીઅણ દેખાતી બેન ઉડાવી ગઈ. ગાડીવાળી ફકત પૈસા કમાઈ જ જાણે ને વાપરવામાં સાવ મૂર્ખા…જ્યારે આ અભણ સાલી ઘરઘરના કામ કરીને રુપિયા રળનારી…કમાઈ પણ જાણે છે અને એકે એક પૈસો સમજદારી ને ગણત્રીપૂર્વક વાપરી પણ જાણે છે. આ બે ય માં સાચું ગામડીયું…સાચું અભણ કોણ ?
અનબીટેબલ ઃ કિલો અનાજ લેવા સામેના પલડામાં દૂધની થેલીઓ મૂકીને ના મપાય..કિલોનું લોખંડનું બાટ જ મૂકવું પડે.
સ્મિતના મેઘધનુ
phoolchhab newspaper > janmabhoomi group > 26-12-2014 > navrash ni pal column
પછી એવું થયું એક સ્મિત ઊગ્યું સાત રંગોનું,
પછી એવું થયું કે આભ અમને ઓળખાયું પણ !
– ડૉ.નીરજ મહેતા
‘સંજના, કાલે તો રવિવાર છે, જમાઈરાજને રજા કેમ ? એક કામ કર ને બેટા, તું અને પાવનકુમાર સવારે જમવાનું કરીને આવો.’
‘ના મમ્મી, અમે કાલે અમે બધા મિત્રકપલ વહેલી સવારે થોર જવાના છીએ તો નહી ફાવે. રહેવા દ્યો ને.’
પરણીને સાસરે ગયે જેને બે મહિના પૂરા નથી થયા એવી પોતાની લાડકીનો આ લગભગ સત્તરમો નકાર હતો પિયર આવવામાં બહાના બતાવવાનો. રીના બેનનું મોઢું પડી ગયું અને થોડા ઢીલા અવાજે બોલ્યા,
‘થોર…એ તો મહેસાણા બાજુ છે એ જ અભ્યારણ ને ? બાજુવાળા પારુબેન કહેતા હતા કે ત્યાં બધા સૂર્યોદય જોવા વહેલાસર પહોંચી જાય અને ભાતભાતના પક્ષીઓને જોવાનો અનેરો આનંદ માણે. એ સિવાય ત્યાં બીજુ ખાસ કંઈ નથી.તો મારી ગણત્રી પ્રમાણે તો તમે આઠ – નવ વાગ્યે તો ફ્રી થઈ જશો બેટા બરાબર… તો પાછા વળતા આવજો ને આપણું ઘર તો રસ્તામાં જ પડે છે ને.’
મા ના મજબૂર ગળામાંથી લગભગ આજીજી કરતા હોય એવો આર્દ અવાજ રેલાયો.
‘મમ્મી, તમે ય પાક્કા છો હોં કે…આમ તો તમારી વાત સાચી છે પણ એ પછી અમે અહીં બાજુમાં જ એક ફ્રેન્ડનું ફાર્મહાઉસ છે ત્યાં જ આખો દિવસ ગાળવાના છીએ. વન ડે પીકનીક યુ નો. ચાલ, મારે પાર્લરમાં જવાનો સમય થઈ ગયો. માંડ માંડ અપોઇન્ટમેન્ટ મળી છે તો હું ફોન મૂકું. બાય – જય શ્રી ક્રિષ્ના.’
‘આવજે બેટા.’ અને રીનાબેને ભારે હ્રદયે ફોન મૂકી દીધો.
સંજનાની બાજુમાં બેઠેલો એનો પતિ પાવન એનું વર્તન બહુ ધ્યાનથી જોઇ રહ્યો હતો.
‘સંજના, તને નથી લાગતું કે તું મમ્મી સાથે થોડી રુડ થઈ રહી છું. બિચારા કેટલા વખતથી તને ઘરે બોલાવ્યા કરે છે અને તું છે કે એને ટાળ્યાં કરે છે. પરણીને આવેલી સ્ત્રીઓ પિયર જવાના નામથી રાજીના રેડ થઈ જાય જ્યારે તું તો…અને હા, આપણે કાલે ક્યાં કોઇના ય ફાર્મહાઉસ પર જવાનું છે.ખોટું કેમ બોલી ?’
‘પાવુ ડીઅર, વાત એમ છે ને કે મમ્મીના બે રુમ રસોડાન ગંદા ગોબરા ઘરમાં પગ મૂકવાનું મન નથી થતું. કામવાળા પોસાતા નથી અને જાતે સફાઈ થતી નથી. અઠવાડિયે એક વાર આખા ઘરમાં પોતા મારે છે. વળી એમને આંખ ઓછું દેખાય છે એથી રાંધવાનું ય કાચું પાકું. છેલ્લે જમ્યાં ત્યારે મેંદાની કણકમાં નકરી ઇયળો હતી.કોણ જાણે કેમ લોટ ચાળ્યા વગર કેમ વાપરતા હશે ?’
‘સંજુ, તું પણ એ જ ઘરમાં અને એ જ માહોલમાં મોટી થઈ છે ને ? આપણે ઘરે રસોઇઓ, નોકર ચાકર અને ડ્રાઇવર સાથે ગાડી છે. પણ તારા ઘરે તો તું સાઈકલ પર જ ફરતી હતી ને ? લગ્નના બે જ મહિનામાં પોતાના માવતર પ્રત્યે આવો અણગમો ? ફેસીલીટીના કેફમાં માવતરની મીઠાશ, માવજત બધું ભૂલી ગઈ કે ? સાવ આવી છેલ્લી કક્ષાની સંવેદનહીન ? સંજુ…મને તારી માંદી માનસિકતા પર શરમ આવે છે. તારા મમ્મીની આંખો સારી ના હોય તો તું એમને ત્યાં જઈને થોડી સાફ સફાઈ કરવાનું રાખ. ના હોય તો આપણા કામવાળાને ત્યાં લઈને અઠવાડિયામાં બે વાર ઘર સાફ કરાવ, ગાડી લઈને જા અને એમને મંદિર લઈ જા, શોપિંગ કરાવ. એમના ઘરે જઈને જાતે રાંધીને એમને તારા હાથે જમાડ. આ બધું તો દૂર રહ્યું પણ તું તો એમના ઘરે જવાની જ ના પાડે છે. પૈસાની, સગવડોની ચમક દમક આટલી ચકાચોંધમાં દિલ – નજર આટલું અંજાઈ જાય કે એમાં સગા મા બાપ પણ ના જોઇ શકો તો આવા પૈસાને જ થૂ ..ઉ..ઉ છે. કાલે ઉઠીને આપણી પાસે પૈસો નહી હોય કે મારું શરીર કામ નહી કરે ત્યારે તું મારી સાથે પણ આવું જ સ્વાર્થી વર્તન કરીશ કે ? સંજુ….સંજુ….મને તારી પર શરમ આવે છે…’ અને અકળાઈને પાવન ત્યાંથી જતો રહ્યો.
બીજા દિવસે સવારે પાંચ વાગ્યે ઉઠીને તૈયાર થઈને પાવન અને સંજના થોર જવા નીકળ્યા. રસ્તામાં સંજના બોલી,
‘પાવન, આગળથી બીજા ટર્ન પર ગાડી ઉભી રાખજે તો…મેં કાલે મમ્મીને ફોન કરીને આપણી સાથે આવવા કહેલું તો એ તૈયાર થઈને ત્યાં ‘રીપલ પાર્ટીપ્લોટ’ પાસે ઉભા હશે અને હા…ત્યાંથી પછી આપણે મમ્મીને ત્યાં જ જવાના છીએ..આખો દિવસ એમની સાથે…રામજી વહેલો પહોંચીને ઘરની સાફસફાઈ કરી રાખશે અને પછી આપણે મમ્મીના હાથના ગરમાગરમ બટેટા પૌંઆ ખાઈશું.’
આનંદથી ઝૂમી ઉઠીને પાવને કાચની બહાર જોયું તો દોડપકડ રમતા સફેદ રુ ના ઢગલા જેવા વાદળો પાછળથી એક કિરણ ઝગમગવા તૈયાર હતું . પોતાના સંસારમાં થયેલા સૂર્યોદય ખુશીમાં પાવનના હોઠ પર સ્મિતના મેઘધનુ ખીલી ઉઠ્યાં અને ગોળ થઈને એની મનપસંદ વ્હીસલ વગાડવા લાગ્યાં.
અનબીટેબલ ઃ ઇશ્વર તો પરમ કૃપાળુ છે બસ આપણે એના આશીર્વાદ સમજવાની ક્ષમતા કેળવવી પડે છે.
સ્નેહા પટેલ
તકલીફનું મૂળ
phoolchhab newspaper > 12-11-2014 > navrash ni pal column
એક વત્તા એકનો ઉત્તર કરો,
બે નહી બેથી જરા સધ્ધર કરો.
કરવા જેવો એક ધંધો ‘ઇશ’નો,
માણસોને ભોળવી ઇશ્વર કરો.
-મેહુલ પટેલ ‘ઇશ’.
દિવાળીના દિવસે રીશીએ પોતાના ભાઈ રોમીને ફટાકડા ફોડવા અને ડીનર સાથે લેવા આમંત્રણ આપેલું. બંગલાની બહાર છોકરાંઓ ફટાકડાં ફોડી રહ્યાં હતાં અને બંગલાના ગાર્ડન એરીઆ પછી ખુલ્લાં પડતા ચોકમાં આભા અને રુપા છાપણી લઈને ડિઝાઈન પાડીને લાલ, લીલો, પીળો, ગુલાબી, પોપટી, દુધિયા, કેશરી, શ્યામ ગુલાબી, જાંબલી, બોટલ ગ્રીન, બ્લુ, કોબી જેવા અનેકો કલર, ઝરી,ફૂલ, આભલા વગેરેથી રંગોળી સજાવી રહી હતી. રીશીની મોટી દીકરી અન્વેષા અને રોમીની દીકરી રુપલ કોડિયામાં તેલ પૂરીને દીવા પ્રગટાવી રહી હતી. ચોતરફ હર્ષ,ઉલ્લાસ અને ખુશીનું વાતાવરણ હતું. અન્વેષાને એકીટશે નિહાળી રહેલ રોમી અચાનક જ બોલ્યો,
‘રીશી, અન્વેષાને ગ્રેજયુએટ તો પતી ગયું કેમ ? શું કરે છે આજકાલ ?’
‘એને આગળ ભણવું છે , કેટની એક્ઝામ આપવી છે એના માટે એ આજકાલ એન્ડેવરના ક્લાસીસ કરી ભરી રહી છે.’
‘ઓહ, એની ફી કેટલી ?’
‘એક વર્ષનો કોર્સ છે આશરે દોઢ લાખ જેટલો ખર્ચો થશે. પણ એ લોકો એની પાછળ બહુ મહેનત કરે છે. આખો દિવસ લર્નિંગ, એક્ઝામ, કમ્પ્લસરી રીડીંગ..અન્વેષાને ઘડીની ય ફુરસત નથી મળતી. વળી મુખ્ય વાત તો એ કે એ આ ભણવાનું એન્જોય કરે છે. એને આ ભણતરનો કોઇ ભાર નથી લાગતો. ભાઈ, બે મહિનામાં તો એની પર્સનાલીટી ડેવલપમેન્ટ જોરદાર થઈ ગઈ છે. તમે એની સાથે બેસશો તો તમને ય નવાઈ લાગશે કે ક્યાં આજની અન્વેષા અને ક્યાં બે ચાર મહિના પહેલાંની કોલેજમાં બંક મારી મારીને દોસ્તારોની સાથે રખડી ખાતી અન્વેષા !’
‘રીશી, એ બધા તારા મનના વહેમ છે.આ મોટી મોટી એજ્યુકેશન સંસ્થાઓ આવા દેખાડા કરી કરીને તમારા જેવા સીધા સાદા વાલીઓને ભોળવી લે છે. આની પહેલાં પણ તેં અન્વેષા માટે એક મલ્ટીમીડિયાના કોર્ષમાં લાખ રુપિયા બગાડ્યા જ છે ને…પરિણામ…તો કંઈ નહીં….બેન બા બે મહિનામાં જ સ્ટ્રીકટ ભણતર અને શિસ્તબધ્ધ ક્લાસીસથી કંટાળી ગયા અને કોર્સ અધવચાળેથી જ પડતો મૂક્યો. સાચું કહું તો તારી અન્વેષામાં ભણવાના કોઇ લખ્ખ્ણ છે જ નહીં. આમ ને આમ એને ભણાવવા પાછ્ળ પૈસા ખર્ચ્યા કરીશ તો તારે દેવાળું ફૂંકવાનો વારો આવશે. હજુ તો તારે એને પરણાવવાની છે, નાનકા પ્રીન્સને ભણાવી ગણાવીને સેટલ કરવાનો છે…મા બાપુજીનું ધ્યાન પણ રાખવાનું એમની તબિયતના નાના મોટા ખર્ચાઓ તો તારે ઉભા જ રહેવાના ને…આમ છોકરીના ભણતર પાછળ જ ખર્ચા કર્યા કરીશ તો બીજી જવાબદારીઓ કેમની પૂરી કરીશ ? એના કરતાં એને કોઇ સારી નોકરી શોધીને જોઇન કરાવી દે.’
‘ના ભાઈ, મારે અન્વેષાની ઇચ્છા વિરુધ્ધ નથી જવું. ભગવાનની દયાથી વધતા ખર્ચાઓને પહોંચી વળવા પૂરતી આવકની જોગવાઈ પણ થઈ જ રહે છે. એને જેટલું ભણવું હોય એટલું ભણવા દઈશ.’
‘જો રીશી, મારી વાત માન…તારા કરતાં મેં દુનિયા વધુ જોઇ છે. તારી દીકરીને ભણવામાં કોઇ રસ જ નથી. તને સાંભળીને ખરાબ લાગશે પણ અંદરખાને તો તું પણ સ્વીકારીશ કે તારી દીકરી સાવ હરામ હાડકાની છે. ગમે એટલું ભણે પણ એ પછીના હાર્ડવર્કની એનામાં કમી છે એથી એ કોઇ જ નોકરીમાં સેટલ નહીં થઈ શકે. એમને તો બેઠા બેઠા લાખો કમાઈ લેવા હોય પણ કેટલા વીસે સો થાય એ તો આપણું જ મન જાણતું હોય..હજુ સમય છે, સમજી જા.’
‘ના ભાઈ, હું મારી વાતમાં મક્કમ છું.ચાલો, પેલા લોકોની રંગોળી પતી ગઈ હોય તો એના થોડા ફોટા બોટા પાડી દઈને ને પછી જમવા બેસીએ.’
લગભગ વર્ષ પછી અન્વેષા કેટની એકઝામમાં થોડા જ માર્કસ માટે ફેઈલ થઈ ગઈ પણ એના પાવરફુલ અંગ્રેજીના કારણે એને એની જ ઇન્સ્ટીટ્યુટમાંથી ૩૦,૦૦૦ રુપિયાના સ્ટાર્ટથી ઇંગ્લીશના કોચીંગ માટેની જોબ ઓફર થઈ જે એણે સહર્ષ સ્વીકારી લીધી. રીશીએ હર્ષમાં આવીને રોમીને ફોન કરીને આ વાત કહી. પોતાનું માણસોને ઓળખવાનું ગણિત ખોટું પડતાં રોમીને થોડી ચચરી અને એણે નવો રાગ આલાપ્યો,
‘ભાઈ, આવી સારી નોકરી મળી છે તો અન્વેષાને કહેજે કે સા્ચવીને રાખે. એની આળસનો પડછાયો ય ન પડવા દે આ નોકરી પર..બાકી અહીં આટલા વર્ષની નોકરી પછી ય માંડ પચીસ હજાર સુધી પહોંચ્યા છીએ.’
રોમીની પત્ની સુધા બહુ જ બારીકાઈથી પોતાના પતિના ચહેરાના હાવભાવ જોઇ રહી હતી. ફોન પત્યા પછી એ રોમીની નજીક ગઈ અને બોલી,
‘તમે ખોટા પડ્યાં એનો વસવસો થાય છે ને ?’
‘ના ..માણસ ઓળખવામાં હું ક્યારેય ખોટો ના પડું. અન્વેષા જિંદગીમાં કદી કોઇ કામ કરી જ નહીં શકે તું જો જે ને. આજે નહીં તો કાલે પણ એ આ નોકરીમાં ટકી જ નહીં શકે ને છોડી દેશે લખી રાખ તું. આ સુંવાળી પ્રજા હરવા ફરવા ને મોજમજામાં ને બાપના પૈસે લીલાલહેર કરવામાં જ માને છે.’
‘રોમી…પ્લીઝ…બંધ કર તારી આ કડવી વાણી…તું સાચો પડે એ માટે અન્વેષાની પ્રગતિને આશીર્વચનોના બદલે બદદુઆઓથી નવાજે છે. આ કેવી માંદલી માનસિક્તા છે તારી ! સંતાનોની પ્રગતિમાં આપણે વડીલોએ કાયમ સંતોષ માનવાનો હોય. એ એમની રીતે એમનો રાહ શોધવા મથતા હોય એને પ્રોત્સાહન જ આપવાનું હોય નહીંકે આવી અવળવાણી બોલીને એમનો ઉત્સાહ તોડી પાડવાનો . તારી ‘માણસોને ઓળખવા’ની શક્તિ સાચી પડે એના માટે અન્વેષાએ એના કેરીયરમાં, એની જિંદગીમાં ફેઈલ જવાનું… આ વાત કેટલી ન્યાયપૂર્ણ છે ? ‘
અને રોમીને એક આંચકો વાગ્યો. જાણ્યે અજાણ્યે પોતાના અભિમાનમાં જ મસ્ત એ કયા રસ્તે જઈ રહયો હતો ? ભીની નજરથી પોતાને ખોટા રસ્તે જતો અટકાવવા બદલ સુધાની સામે જોઇને એનો આભાર માની લીધો.
અનબીટેબલ : તમે સાચા હો એનો મતલબ સામેવાળો ખોટો એવો તો નથી જ !
-સ્નેહા પટેલ
થેંક્યુ !
phoolchhab newspaper > navrash ni pal column > 29-10-2014
હું તો ધરાનું હાસ છું,હું પુષ્પનો પ્રવાસ છું,
નથી તો ક્યાંય પણ નથી,જુઓ તો આસપાસ છું !
-રાજેન્દ્ર શુકલ.
‘મમ્મી, આજે મારે કોલેજ જવામાં થોડું મોડું થઈ ગયું છે તો હું જમી લઉં ત્યાં સુધીમાં મારા ડ્રેસને ઇસ્ત્રી કરી આપને.’
‘હા, તું તારે નિરાંતે જમ બેટા, ઉતાવળ કરીને જેમ તેમ કોળિયા ગળે ના ઉતારીશ.’
અને નીવાબેન ફટાફટ છેલ્લી રોટલી તવી પરથી ઉતારીને, ઘી લગાવીને ગ્રીવાની થાળીમાં પીરસીને નેપકીનથી હાથ લૂછતાં લૂછતાં એના રુમ તરફ વળ્યાં. દસ મિનીટ પછી નીવાબેન ડ્રેસને ઇસ્ત્રી કરીને એ બહાર આવ્યા ત્યાં સુધીમાં તો ગ્રીવાની કોલેજની સખી રીપલ આવીને સોફા પર બેઠી હતી અને મેગેઝિન વાંચતી હતી.
‘અરે, રીપલ…આવ આવ બેટા. ગ્રીવા તૈયાર થાય છે ત્યાં સુધીમાં આ રવાનો શીરો બનાવ્યો છે એ ખાઈ લે.’ અને નીવાબેન ફટાફટ કાચના બાઉલમાં શીરો કાઢીને લઈ આવ્યાં.
‘વાહ આંટી, તમારા હાથનો શીરો તો મને બહુ જ ભાવે છે.મજ્જા આવી ગઈ.’ શીરામાંથી દ્રાક્ષ શોધી શોધીને ખાતી રીપલ બોલી.
સંતોષસહ આનંદથી નીવાબેન રીપલને શીરો ખાતી જોઇ રહ્યાં. ગ્રીવા તૈયાર થઈને બહાર આવી અને હાથમાં ઘડિયાળનો બેલ્ટ બંધ કરતાં કરતાં નીવાબેનના ગાલ પર મીઠી પપ્પી કરીને ‘થેંક્યુ મમ્મી, લવ યુ, જે શ્રી ક્રિષ્ના’ કહેતી કહેતી બહાર ભાગી.
ગ્રીવાના ફ્લેટની બહાર પાર્ક કરેલ ગાડીના ઇગ્નીશનમાં ચાવી લગાવીને ગાડી ચાલુ કરતાં કરતાં રીપલ અચાનક હસી પડી.
‘અલી, શું થયું…એકલી એકલી કેમ હસે છે ! ક્યાંક છટકી તો નથી ગયું ને તારું ? એક કામ કર તું આ બાજુ આવી જા ગાડી મને ડ્રાઈવ કરવા દે. તારું ઠેકાણું નહી હોય તો ક્યાંક અથડાવી બેસીશ.’
‘ના બાપા ના..મારું કંઈ છટક્યું બટક્યું નથી. આ તો તમારા ઘરના ‘થેંક્યુ- રિવાજ’ પર મને હસવું આવે છે. રોજ તું ઘરની બહાર નીકળતી વેળાએ તારા મમ્મીને ‘થેંક્યુ’ કહે છે એ સાંભળીને મને બહુ જ નવાઈ લાગે છે…ભલા કોઇ પોતાની મમ્મીને ‘થેંકયુ’ થોડી કહે ?’
અને ગ્રીવા ખુલ્લા દિલથી હસી પડી.
‘અરે મારી પાગલ…ફકત હું જ નહીં મારા પપ્પા પણ મમ્મીને ‘થેંક્યુ’ કહે છે. તું જાણે છે આ ‘થેંક્યુ’ કહેવાની ટેવ કેમની પડી ? નાની હતી ત્યારથી હું મમ્મી કે પપ્પાને કોઇ પણ કામ કરી આપુ તો એ બે ય જણ મને થેંક્યુ કહીને આભાર વ્યકત કરે..ધીમે ધીમે મને પણ એ ટેવ પડી ગઈ. સમજણી થઈ ત્યારે આ ‘થેંક્યુ’ માટે મને પણ તારા જેવો જ વિચાર આવેલો ને મેં પપ્પાને આ વાત પૂછેલી, “પપ્પા, આ ઘરના સદસ્ય એકબીજાને થેંક્યુ કહે તો થોડું ઔપચારિક નથી લાગતું ? ”
ત્યારે પપ્પાએ એમનું બધું કામ બાજુમાં મૂકી લગભગ અડધો કલાક મારી સાથે વાતચીત કરેલી.
‘જો બેટા, તારી વાત ખોટી નથી પણ જે વાત સાવ મફતમાં મળે એનું મૂલ્ય માનવીને ક્યારેય નથી લાગતું. તારી મમ્મીની તબિયત સારી હોય કે ના હોય એ આપણા માટે આપણા સમયે નાસ્તો-ચા – જમવાનું બધું રેડી રાખે જ છે અને એ પણ પૂરા પ્રેમથી ! એ જ રીતે મારી તબિયત સારી હોય કે ના હોય, ગમે એવા ટેન્શનોવાળી જોબ હોય તો પણ ઘરને ચેતનવંતુ રાખવા પૈસા કમાવા જ પડે છે. મારા કરતાં મારા કુટુંબનો ખ્યાલ વધારે રાખું છું. જવાબદારી તો જવાબદારી જ હોય છે પણ એને બિરદાવનારું હોય તો એ જવાબદારી પાર કરવાનો થાક અડધો થઈ જાય અને શક્તિ બમણી ! વળી જ્યારે તમે સામી વ્યક્તિનો આભાર માનો છો ત્યારે ત્યારે તમને એનો પ્રેમ અને નિસ્વાર્થભાવ યાદ આવે છે. રોજ રોજ આ વાત યાદ કરીને તાજી રાખવાથી એ સમજણ જિંદગીભર લીલીછમ્મ રહે છે અને લીલાશ એ કોઇ પણ સંબંધનું ખાતર છે. જે પણ સંતાન મા બાપનો આભાર માનતા હશે એ જિંદગીના કોઇ પણ સ્ટેજમાં એમની સાથે દુરવ્યવહાર કરવાનો વિચાર સુધ્ધા નહી કરે કારણ, એમને મા બાપના દરેક કાર્યની, એ કાર્ય પાછળ ખર્ચેલા એમના મહામૂલા સમયની, દુનિયાના સર્વોત્તમ ભાવ ‘પ્રેમ’ની જાણ છે. સંતાનોનો ઉછેર એ મા બાપની મનગમતી ફરજ હોય છે એને અમુક સંતાનો પોતાનો જન્મસિધ્ધ હકક સમજીને મનફાવે એવો વર્તાવ કરીને મા બાપનું દિલ દુઃખાવીને અણગમતી ફરજ બનાવી દે છે. આવી તો ઢગલો બાબત છે આ ત્રણ અક્ષરના શબ્દ ‘થેંક્યુ -આભાર’ પાછળ. પણ રીપલી આ સામે આપણી કોલેજ આવી ગઈ જો….અને આજે પહેલું લેકચર એકાઉન્ટનું છે જે મારે કોઇ પણ સંજોગમાં છોડવું નથી એટલે હું તો આ ભાગી તું ગાડી પાર્ક કરીને આવ..ટા..ટા…’
અને નાજુક રંગબિરંગી પતંગિયાની માફક ગ્રીવા ગાડીમાંથી ઉતરીને હવામાં ઓગળી ગઈ પણ એ પાંચ મીનીટના સંવાદથી રીપલને અવાચક કરતી ગઈ. એણે તો પેરેન્ટ્સના કાર્ય વિશે કદી આ દ્રષ્ટિકોણથી વિચાર્યુ જ નથી ! અચાનક જ રીપલની આંખમાંથી બે મોતીડાં સરી પડ્યાં ને એના પગ ઉપર પડ્યાં અને રીપલને ભીની રેતી પર જાણે ખુલ્લા પગે દોડી રહી હોય એવો અનુભવ થવા લાગ્યો. ભીની ભીની રેતી એની પાનીને મૃદુલતાથી સ્પર્શતુ જતું હતું અને એના આખા તનમાં શીતળ સ્પંદનોનો દરિયો વહી જતો હતો.
અનબીટેબલ : લાગણી-ભિસરણ વિના સંબંધો મરી જાય છે.
સ્નેહા પટેલ
આંધળુ શોપિંગ
phoolchhab newspaper > Navrash ni pal column > 22-10-2014 – sneha patel.
બસ ચાલતા રહેવું જરૂરી છે છતાં ઓ દોસ્ત,
રાખો જરાક ધ્યાન પણ વચ્ચે પડાવનું.
-અશોક જાની ‘આનંદ’
‘ડેડ, તમે જાણો છો આજકાલ આ ઓનલાઈન શોપિંગની મજા જ કંઈક અલગ થઈ ગઈ છે. સારી સારી બ્રાન્ડની અનેકો વસ્તુ લગભગ અડધી કિંમતે કાં તો એક પર એક ફ્રી જેવી સ્કીમમાં મળી જાય છે અને એ પણ ઘરે બેઠા ! આ વખતની તો દિવાળી સુધરી ગઈ.’
અને વીસ ઋતુઓની ફેરબદલ જોઇ ચૂકેલો સાદ પાછો પોતાના લેપટોપમાં સાઈટ્સ ચેક કરવામાં, સ્ક્રોલિંગમાં વ્યસ્ત થઈ ગયો,
પણ બેતાળાના નંબરના – કાળી હાફરીમના ફ્રેમવાળા ચશ્મા પહેરીને ગરમા ગરમ ચા પીતા પીતા છાપું વાંચવામાં તલ્લીન એવા એના ડેડ સૌરવની વ્યસ્તતા ખિન્ન ભિન્ન કરી ગઈ. સૌરવની નજરે પણ એ જ સમાચાર ચડેલા હતાં. આ વખતના ઓનલાઈનના બિઝનેસે ખરીદીના બધા રેકોર્ડ તોડી કાઢ્યાં હતાં. એમની સાઈટ ક્રેસ થઈ ગઈ એટલી અધધધ..કલીક્સ થઈ ચૂકી હતી. આટલી મોંઘવારીની બૂમો પાડતા લોકો પાસે આટલા બધા પૈસા આવ્યાં કેવી રીતે એની જ એને તો નવાઈ લાગતી હતી ! હજુ તો પોતાના વિચારોના મંથનમાંથી બહાર નીકળે એ પહેલાં તો એના પુત્ર સાદે જ એના કાન આગળ એ સાઈટ્સના વખાણ કરીને જાણે કાનની નજીક બોમ્બ ફોડ્યો. દિવાળીને તો હજુ બાર દિવસ બાકી હતા પણ ફટાકડાનો અવાજ આજથી જ માથું ફોડવા લાગ્યો હતો.
‘સાદ, તમે આજના જુવાનિયાઓ સાવ પાગલ છો…વિચાર્યા વગર દિવસ રાત ખરીદી…ખરીદી ને ખરીદી જ કર્યા કરો છો. પાંચ પૈસા કમાતા થાવ એટલે સમજાશે કે કેટલા વીસે સો થાય છે.’
‘પપ્પા, શું તમે પણ ? આજના સ્ટાઇલીશ જમાનામાં અપડેટ તો રહેવું જ પડે ને નહીં તો આપણે સાવ બુધ્ધુ ને ગમાર લાગીએ. કોઇ આપણી સાથે વાત પણ ના કરે.’
આ વાત સાંભળીને જાતકમાઈથી અને તનતોડ મહેનત દ્વારા ઉપર આવેલા સૌરવની તો આંખો જ ફાટી ગઈ. આ …આ…એનો દિકરો બોલતો હતો..! માનવામાં જ નહોતું આવતું.
‘પૈસા ખર્ચીને સ્માર્ટનેસ બતાવાની ? કેવી પાગલ મેન્ટાલીટીના શિકાર છો તમે લોકો !’
‘ડેડ, જુઓ મારી પાસે સમય નથી …તમે મને વીસ હજાર રુપિયા આપો મારે શોપિંગ કરવું છે. આ સાઈટ પર માત્ર ચાર કલાક માટે જ અમુક ઓફર અવેલેબલ છે અને મારે એ જોઇએ છે તો બરાબર ધ્યાન રાખીને એ સમયે જ ઓર્ડર નોંધાવી દેવો પડશે.’
‘વીસ હજાર…આટલા બધા પૈસાની શું જરુર પડી ગઈ ?’
‘લેટૅસ્ટ સ્માર્ટફોન લેવો છે. આમ તો એની કિંમત ૩૫,૦૦૦ છે પણ આ ઓનલાઈન સાઈટ્સની ઓફરમાં એ મને ૨૦,૦૦૦ માં પડશે.’
‘મો…બા..ઇ…લ’ અને સૌરવનો ઘાંટો જ ફાટી ગયો. ‘હજુ છ મહિના પહેલાં તો તે ફોન લીધો છે એનું શું ?’
‘એકસ્ચેન્જ ઓફર છે ડેડ, ચિંતા નક્કો..’
‘પણ એવી જરુર શું છે ? આમ ને આમ તે લેપટોપ પણ હમણાં બદલ્યું…હવે ફોન…અને બાઈક બદલવાનું તો માથે ઉભું જ છે…તને ખબર પડે છે કે આમ ને આમ શોપિંગના આંધળૂકીયા કર્યા કરીશ તો તારી જિંદગીમાં ક્યારેય ખર્ચાઓમાંથી ઉંચો જ નહી આવે. મેં કોલેજમાં સ્કુટર લીધેલું એ પછી વીસ વર્ષે આ ગાડી લીધી અને તો ય એ જૂના સ્કુટરને કાઢતા જીવ નહતો ચાલતો..ખબર નહીં કેમ..એક અટેચમેન્ટ જેવું થઈ ગયેલું એ સ્કુટર સાથે.’
‘ઉફ્ફ પપ્પા….તમે અને તમારા જુનવાણી વિચારો.’ અને સાદ અકળાઈને ઘરની બહાર નીકળી ગયો.
રસોડામાં રસોઈ કરતાં કરતાં બાપ દીકરાનો સંવાદ સાંભળી રહેલ સુનિતા નેપકીનથી હાથ લૂછતી લૂછતી બહાર આવી અને સૌરવની પાસે સોફામાં બેસી.
‘શું તમે ય નાના છોકરા જેવું વર્તન કરો…પંદર વીસ હજાર રુપિયા તમને શું ભારે પડી જાય છે તો એક ના એક છોકરાનો મૂડ બગાડી કાઢયો ! આમે દિવાળીમાં આટલી બોણી તો આપો જ છો ને એને…તો એ ના આપશો, બસ.’
બે પળ સૌરવ જિંદગીની પચાસી વટાવી ચૂકેલ પત્નીના ગૌર, નમણાં ચહેરાંને જોઇ રહયો.
‘સુનિતા, બાવીસ વર્ષના સહચર્ય પછી પણ તું મારી વાત નથી સમજી શકતી એનું દુઃખ વધારે છે. સાદને હજુ થોડા સમય પહેલાં જ નવો લેટેસ્ટ મોબાઈલ અપાવેલો જે છ મહિના જેવા ટૂંકા ગાળામાં જ જૂનો થઈ ગયો અને એ બદલવાનો વિચાર કરવા લાગ્યો. માન્યું કે આજકાલ ટેકનોલોજી હવાના વેગ કરતાં પણ વધુ ગતિશીલ છે પણ એના કારણે આપણી માનસિકતા નબળી પડતી જાય છે. આપણૅ કોઇ વસ્તુ ખરીદીએ અને એ બગડે તો એને રીપેર કરાવવાનું વિચારીએ છીએ જ્યારે આ લોકો તો વસ્તુ બગડે તો તરત જ નવી વસ્તુ લઈ આવવાનું વિચારે છે. રીપેરીંગ જેવા શબ્દો તો એમની ડીક્શનરીમાંથી જ ભૂંસાઈ ગયા છે જાણે. આ બધાની અસર એમના ભાવિ પર પણ પડશે એની એ નાદાનોને ખબર નથી પડતી.’
‘એ…એ..એ કેવી રીતે સૌરવ..? મને તમારા જેટલું લાંબુ વિચારવાની સમજ નથી. પ્લીઝ સમજાવ..’
‘અરે મારી ભોળુકડી, આ લોકોમાં ઇમોશનલ અટેચમેન્ટ જેવી કોઇ વાત જ જોવા નથી મળતી ….સાવ જ જડ થઈને જીવ્યાં તો શું જીવ્યાં સુનિ ? એમની સ્પીડમાં કોઇ પણ વસ્તુ બાધારુપ લાગે તો ફટાક દઈને એનું ઓપ્શન શોધી કાઢે છે, નવું ખરીદી લે છે. એમની પાસે રાહ જોવાની કે થોડું પોરો ખાવાની સમજ કે ધીરજ જ નથી. ધીરજ વગરના આ જુવાનિયાઓ પ્રગતિ કેમના કરી શકશે ? ચેન્જ કરી લેવાની વૃતિ’ ધરાવતો આપણો સુપુત્ર કાલે ઉઠીને અને એના લગ્નજીવનમાં કોઇ ઉથલપાથલ થશે ત્યારે શું વર્તન કરશે એ તને સમજાય છે કે…?’
સુનિતાને બે મીનીટ તો કંઈ ના સમજાયું અને થોડી બાઘાની જેમ જ સૌરવનું મોઢું તાકયા કર્યુ, પણ જેવું સૌરવની વાતનું ઉંડાણ સમજાયું એવી જ એ અંદર સુધી હાલી ગઈ. પુત્રપ્રેમમાં આંધળી પોતાના જ વ્હાલસોયાની જીદ પૂરી કરવાના ચક્કરમાં કેવા સંસ્કાર સીંચી રહેલી એ વાત સમજાતા જ એ કાંપી ગઈ અને સૌરવનો હાથ પકડીને બોલી,
‘મને માફ કર સૌરવ, તારી વાતનો આ મતલબ પણ નીકળી શકે એવો તો મને અંદાજ સુધ્ધા નહતો. તું તારી જગ્યાએ બરાબર છે. દરેક વસ્તુ બગડે એટલે ફટાક દઈને એને બદલી ના કાઢવાની હોય એ વાત હું સાદને બરાબર સમજાવીશ. ડોન્ટ વરી.’
અને સૌરવ ચાનો પ્યાલો સુનિતાને પકડાવતા બોલ્યો,
‘સુનિ, બહુ મોડું થઈ ગયુ, નહાવા જાઉ છુ. પંદર વર્ષ પહેલાં આપણી મેરેજ એનિવર્સરી પર તેં મને જે શર્ટ ગિફ્ટ કરેલું એ કાઢજે તો…આજે મને એ પહેરવાનું બહુ મન થાય છે.’
અને બે ય જણ ખડખડાટ હસી પડ્યાં.
અનબીટેબલ ઃ જિંદગીનું ‘ઓપ્શન’ ના શોધાય એની તો ‘ટેક કેર’ કરાય.
સ્નેહ પટેલ
જવાબદાર
phoolchhab newspaper > navrash ni pal column > 8-10-2014
ક્યારેક કાચ સામે ક્યારેક સાચ સામે,
થાકી જવાનું કાયમ તલવાર તાણી-તાણી.
-ચીનુ મોદી
મુનિતાને રાતે બરાબર ઉંઘ નહતી આવી એટલે આજે સવારે માથું ભારે ભારે લાગતું હતું. આળસ મરડીને બગાસું ખાતા ખાતા એની નજર બારીની બહાર ગઈ.સરસ મજાની શિયાળાની સવાર હતી અને બારીમાંથી સૂર્યકિરણોની હૂંફ ને ઉજાસ ઉદારતાથી એના ઓરડામાં પ્રવેશી રહ્યાં હતાં.વાતાવરણ ખુશનુમા હતું પણ મુનિતાના તન મનને સુધી એની અસર નહતી પહોંચતી ! કશું ય અઘટિત નહોતું બન્યું પણ તન ને મન બે ય થાકેલાં થાકેલાં હતાં.કારણ….ખાસ તો કંઈ નહી એ જ પંદર વર્ષથી ચાલ્યું આવતું જૂનું પુરાણું એક નું એક જસ્તો…!
‘ચલાવી લેતા શીખવાનું.’
પંદર દિવસ પછી મુનિતાના મોટાભાઈની દીકરીના લગ્ન હતાં. મુનિતાની ભાભી ભારે હોંશીલી. લગ્ન સિવાય સંગીત સંધ્યા, મહેંદી, સત્કાર સમારંભ જેવા પ્રસંગોનું આયોજન પણ કરેલું. મોટાભાઈની આર્થિક સ્થિતી પ્રમાણમાં ઘણી સારી હતી.બે પાંચ લાખ આમથી તેમ..એમને ખાસ કંઈ ફર્ક નહતો પડવાનો પણ મુનિતા…એને આ પ્રસંગોને અનુરુપ શોપિંગ કરવામાં જ હાંજા ગગડી જતાં હતાં અને બધાની પાછળ જવાબદાર હતો એના પતિ સુકેતુનો વર્ષોથી સેટ ના થઈ શકેલો ધંધો !
પોતાના જ બાહુબળે જીવવાની જીદમાં ઘરમાંથી એકપણ પૈસો લીધા વગર સુકેતુ અને મુનિતા પાંચ વર્ષના નીલ અને ત્રણ વર્ષની આશકાને લઈને ઘરમાંથી નીકળી ગયેલાં. થોડી ઘણી મૂડી, મુનિતાના બે દાગીના વેચીને અને બાકીની બેંકની લોન લઈને સુકેતુએ ઘર લીધેલું અને ધંધો વિક્સાવેલો. ધાર્યા પ્રમાણે ધંધો ચાલ્યો નહીં અને નફા કરતાં ખોટ વધારે જતી અને પરિણામે ધંધો આટોપી લેવો પડ્યો.એ પછી સુકેતુએ એક નોકરી શોધી લીધેલી પણ એમાં ઘરના રોજિંદા ખર્ચા, સંતાનોની કેળવણીનો ખર્ચ, સામાજીક વટવ્યવહાર આ બધું પૂરું નહતું થઈ રહેતું અને પરિણામે મુનિતાને એના જીવનમાં વારંવાર ‘આના વગર ચલાવી લેવાનું’ જેવા વાક્યનો સામનો કરવો પડતો.
આજે પણ લગ્નપ્રસંગ માટે શોપિંગ કરવા ગઈ ત્યારે હાથમાં મોટું મસ લિસ્ટ લઈને ગઈ હતી- સુકેતુ માટે નવો કુર્તો, નીલ માટે કોટીવાળો ડ્રેસ, આશકા માટે શરારા, મેચીંગ જ્વેલરી , શૂઝ, લગ્નપસંગે ગિફટમાં આપવાની અનેકો વસ્તુઓ…લિસ્ટ લાંબુ ને બજેટ મર્યાદિત. મોટી મોટી દુકાનોમાં જે ગમી જાય એ વસ્તુઓ બહુ જ મોંઘી હોય. માંડ બે વસ્તુના શોપિંગનો જ મેળ પડ્યો હતો ને પૈસા ખતમ. લગ્નને અનુસાર મોભાદાર વસ્તુઓ ખરીદવાના અનેકો અરમાનો પર ટાઢું બોળ પાણી ફરી પડ્યું ને મુનિતાનો બધો ઉમંગ પડી ભાંગ્યો. ખિન્ન ને નિરાશ વદને વિચારવા લાગી,
‘ શું એની આખી જિંદગી આમ ‘ચલાવી લેવામાં’ જ વીતશે ? ક્યારેય પોતાના અરમાનો પૂરા નહીં થઈ શકે ? કાયમ આમ અભાવોની વચ્ચે જ જીવવાનું નસીબ હશે ? આ બધાની પાછ્ળ કોણ જવાબદાર..?’
અને મુનિતાને પોતાના દરેક અભાવો પાછળ સુકેતુ જ જવાબદાર લાગતો. એ પૂરતા પૈસા કમાતો હોત તો આજે એની આવી હાલત તો ના હોત ને. ‘એની પાસે શું શું વસ્તુઓ નથી-શેનો અભાવ છે ‘ના વિચારોનું વંટોળ મગજમાં ઘૂમરાવા લાગ્યું, ચિત્તનો કબ્જો લેવા લાગ્યું. સૌ પૈસાને માન આપે છે એટલે કાયમ પોતાને બધા સંબંધોમાં નીચું જોવાનો વારો આવે છે. હવે તો કોઇના ઘરે જવાનું ય મન નથી થતું.આ અભાવોમાં મારું વર્તમાન તો ઠીક પણ મારા સંતાનોનું વર્તમાન અને ભાવિ ય બળીને ખાખ થઈ જાય છે’
ત્યાં તો ફોનની ઘંટડી વાગી અને જોયું તો માનસીભાભી..લગ્નને લગતી જ કોઇ વાત હશે વિચારતા મુનિતાએ ફોન ઉપાડયો,
‘હાય મુનિ, શોપિંગ પતી ગયું કે ?’
‘હા, ભાભી આમ તો એવું જ કહેવાય.’
‘કેમ આમ બોલે મુનિ ? ‘આમ તો’ એટ્લે શું વળી ? ચોખ્ખું બોલ કંઈ તકલીફ છે કે ?’
‘ભાભી તમને તો ખબર જ સુકેતુની ટૂંકી આવક. આમાં વળી મારે શું શોપિંગના ઓરતા હોય ? ‘ અને મુનિતાની જીભ પરથી સુકેતુ માટેના મહેણાં ટૉણાનો વરસાદ વરસવા લાગ્યો.
‘મુનિ, તું સાવ પાગલ છે. આ એકની એક વાત સાંભળીને હવે તો હું ય થાકી.લગ્નના આટલા વર્ષ પછી ય તારામાંથી બચપણ નથી ગયું. સુકેતુકુમારે તને કદી કોઇ જ વ્યવહાર કરતા અટકાવી હોય કે કોઇ પણ વાતમાં દખલઅંદાજી કરી હોય એવું મારી જાણમાં નથી આવ્યું. નાનકાના ઘરના વાસ્તામાં અમે બધાએ પાંચસો રુપિયાનું કવર કરેલું અને તેં લાગણીમાં તણાઈને સોનાની ચેઇનનો વ્યવહાર કરેલો. એ વખતે સુકેતુભાઈએ એ વખતે હસીને, ‘તારા મનને સંતોષ થાય એમ કર એવું જ કંઇક કહેલું ને..?’ એ મને હજુ યાદ છે. સુકેતુભાઈ કાયમ પોતાની તંગીમાં કોઇ ને કોઇ રીતે વ્યવસ્થા કરીને દરેક જવાબદારી નિયત સમયે પૂરી કરી જ લે છે ને, કમાલના હિંમત ને ધીરજવાળા છે એ ! તું એના સ્ટ્રેસમેનેજમેન્ટમાં એને સાથ આપવાના બદલે એને આમ મહેણાં મારે છે…તેં કદી એમ વિચાર્યું કે એને તારા બે મીઠા બોલની જરુર હોય ત્યારે તું આમ કડવા બોલના ચાબખા મારે છે એની શું અસર થાય? તું પત્ની થઈને ય આમ કરીશ તો એ માણસ સાંત્વનાના બે બોલ સાંભળવા ક્યાં જશે ? વળી તારું સુંદર મજાનું ત્રણ રુમ રસોડાનું પોતાનું ઘર છે, છોકરાંઓ સારી સ્કુલમાં ભણે છે, તમે ‘હુતો હુતી’ બેયનું શારિરીક, માનસિક સ્વાસ્થ્ય પણ સરસ છે. બેલેન્સડ મગજવાળો, પ્રામાણિક સ્વભાવનો અને મીઠો પ્રેમનો છાંયો આપતો ઘરવાળો હોય આનાથી વધુ સારા ભાગ્ય તો શું હોય ? આપણી અપેક્ષાઓનો કોઇ અંત જ નથી હોતો. આપણી પાસે ‘શું નથી’ કરતાં ‘શું છે’નું લિસ્ટ બનાવવાનું વધુ હિતકારી છે મુનિ. આમ કાલ્પનિક અભાવોના જંગલમાં તારી લીલીછમ્મ સંસારની વાડીને આગ ના લગાડ પ્લીઝ.’
મુનિને પોતાની ભૂલ સમજાઈ ગઈ. એક પછી એક અનેકો પ્રસંગોનું રીલ ફરીથી એની નજર સામે ઘૂમવા લાગ્યું. આ વખતે એણે હકારાત્મકતા, સમજણ અને પ્રેમનો દ્રષ્ટીકોણ અપનાવ્યો હોવાથી દરેકે દરેક સ્થિતીમાં એને સુકેતુની હિંમત, સમજદારી,પ્રેમ અને ધીરજનો સૂર્ય જ તપતો દેખાયો અને એ પોતાની અણસમજ પર રડી પડી ને ચૂપચાપ ફોન મૂકી દીધો.
અનબીટેબલ ઃ સમજણની નજર કમજોર હોય ત્યારે પ્રેમના ચશ્મા યોગ્ય પરિણામ આપે છે.
-sneha patel
વાત જાણે એમ છે કે….
Phoolchhab newspaepr > navrash ni pal > 24-9-2014
એક લીલી લાગણીને પામવા,
એક માણસ કેટલો ઘરડો પડે.
-હરદ્વાર ગોસ્વામી.
‘અદા, તારામાં સહેજ પણ કરકસરનો ગુણ નથી. હવે એક પાંચ વર્ષની દીકરીની મા થઈ, હવે તો સુધર.’
‘પણ મમ્મી, એવો તો શું મોટો ખર્ચો કરી નાંખ્યો સમજાવશો જરા.’
‘લે તને તારા ખોટા ખર્ચાની પણ ખબર નથી પડતી…રામ રામ…આ છોકરીને શું કહેવું મારે હવે !’ ને ફોનમાં વાત કરી રહેલ રેખાબેનનો અવાજ અ્ચાનક મોટો થઈ ગયો.
‘જો અદા, હજુ તો ગયા અઠવાડીએ જ તું ધૃવી માટે પૂરા પાંચસો રૂપિયાનું નવું ફ્રોક લાવી હતી અને આ અઠવાડીએ પાછા એનેઆ મેચીંગના સાતસોના ફેન્સી શૂઝ. વળી ત્રણ મહિના પહેલાં જ તમે જગતકુમારના મિત્રો સાથે કચ્છ ફરી આવ્યાં. પૂરા પંદર હજારનું આંધણ ! જગતકુમારનો વીસ હજાર અને તારો સાત હજારનો પગાર અને તમે ઘરમાં ખાનારા છ જણાં. વીમો, લેપટોપ – ગાડી -ઘર બધાના હપ્તા, ધૃવીની સ્કુલની ફી, કામવાળા, દવાઓ…અરેરે…તમારી જવાબદારીઓ તો જુઓ બેટા. અત્યારથી પાઈ પાઈ કરીને પૈસો નહીં બચાવો તો આગળ કેમનું નભશે ? તારા પપ્પા પણ તારા માટે કંઇ દલ્લો મૂકીને નથી ગયા. આ વિધવા મા પાસે ય કોઇ મૂડી નથી. આમ તો કેમ જીવાય ? તારી નાની બેન રેવતીને જ જો, કેટલો પૈસો છે પણ કેવી કરકસરથી જીવે છે ! કોઇ જ ખોટો ખર્ચો નહીં. પરણ્યાંને પૂરા બે વરસ થયા પણ હનીમૂન પર પાંચ દહાડા ફરી આવ્યાં એ જ બાકી ક્યાંય નથી ગયા. વળી ઓઢવે પહેરવે પણ તમારા જેવા ખર્ચા નહીં. તું તો તારા કાકાજીની દીકરીના લગ્ન પર પૂરા બે હજારનો ડ્રેસ સીવડાવી લાવી હતી.’
‘મમ્મી, શું તમે ય…આ જ તો અમારી પહેરવા – ઓઢવાની – ફરવાની ઉંમર છે. અત્યારે ય સાદગીથી જીવીને સમય કરતાં વહેલાં બૂઢ્ઢા થઈ જવાનું ? વળી જગત ફરવાના પહેલેથી શોખીન માણસ છે. કમાય છે અને વાપરે છે. કોઇની પાસે હાથ લાંબો તો નથી કરતાં ને ?’
‘લે…નવાઈના તમે જ જુવાન તે…આ તારી નાની બેન બુઢ્ઢી થઈ ગઈ છે કે ? એ તો કદી આવા ખોટા ખર્ચા નથી કરતી. તમે તો શહેરની એક પણ હોટ્લ નથી છોડી. પતંગમાં બેસીને એક વાર ગોળ ફરી આવ્યાં અને પૂરા બે હજારનો ચાંલ્લો કરી આવ્યાં.’
‘મમ્મી, રેવતીના ખર્ચા અલગ છે. અમે કાયમ ઘરે નાસ્તા બનાવીએ છીએ અને એમના ઘરે દર બીજા દિવસે બહારથી નાસ્તા નથી આવતાં ? વળી અમે બહાર હોટલમાં ખાવા જઈએ છીએ તો એ લોકોના ઘરે પણ અઠવાડીઆમાં બે વાર બહારથી જમવાનું નથી આવતું ? વળી હમણાં જ તમારા લાડલા જમાઇએ એમના માટે આઈફોનનો મોટો ખર્ચો કર્યો એ નથી દેખાતું ?’
‘બહારથી જમવાનું આવે છે પણ એ બે ભાજીમાં એ હુતો હુતી અને સાસુ સસરા બધાંયનું પેટ ભરાઈ જાય જ્યારે તમે તો ઇન મીન ને તીન બહાર જમીને આવો અને ઘરે ડોસા ડોસી માટે અલગ બને…વળી આઈફોનની સામે એમણે એમનો જૂનો સ્માર્ટફોન કાઢ્યો તો ખાસા એવા પૈસા ઓછા ના થઈ ગયા ? વળી આઈફોન પણ જ્યારે વેચશે તો એના પણ પૈસા ઉપજશે જ ને…એક જ વારનો ખર્ચો ને..તમારી જેમ વારે તહેવારે તો નહીં જ ને…’
‘મમ્મી, રેવતી અને અમારી લાઈફ સ્ટાઈલ સાવ જ અલગ છે. વળી આપણા ઘરે જેમ કરકસરના પાઠ ભણીને એક સાબુ આટલા દિવસ ચલાવવાનો ને એક ચાનું પેકેટ આટલા દિવસ…એક જ પંખો બળે એ હેતુથી બધા કમપ્લસરી એક જ રુમમાં સૂઇ જવાનું…આ બધી ગણત્રીઓથી હું આમે કંટાળી ગયેલી છું. મારી સાસરીમાં તો મને મારી રીતે જીવવા દો. અહીં અમારી દરેક વાતનું ધ્યાન રાખવા માટે મારા સાસુ સસરા છે અને તેઓ એમની એ કામગીરી બહુ જ સારી રીતે પાર પાડે છે. પ્લીઝ. તમે દરેક વાતમાં મારી અને રેવતીની કમ્પેર કરવાનું છોડો ને..’
ફોનના સામે છેડે અદાના અવાજમાં ચીડ ભળી ગઈ ને ફોન કટ કરીને રડી પડી. વિચાર આવ્યો કે,
‘મમ્મીના પ્રેમની સુગંધ પાછળ કાયમ અધિકારની વાસ આવ્યા કરે છે. મા જ જ્યારે ઉઠીને સંતાનો વચ્ચે આવી સરખામણીઓ કરવા બેસશે તો એ બે બેન વચ્ચેના પ્રેમમાં ભંગાણ ચોકકસ પડાવશે. અમે દીકરીઓ એક વાર ચલાવી લઈશું પણ એમના જમાઇઓ…? આ વાત હવે સાઇઠી વટાવી ગયેલ વિધવા રેખાબેનને કેમ સમજાવવી ? સમયસર એ ચેતી જાય તો ઠીક છે નહીં તો એમના કારણે બે સુંદર સંસારમાં આગ ચંપાઈ જશે અને સંબંધોની વાટ લાગી જશે. પોતાનું કહ્યું જ કરાવવાનો આગ્રહ દુરાગ્રહ બની જાય છે એ વાતની મમ્મીને સમજ કેમ નથી પડતી ? ‘
અનબીટેબલ : ધુમ્રસેરોની વચ્ચેથી આગનું જન્મસ્થાન નહીં પણ અગ્નિથી બળેલો કાટમાળ જ નિહાળી શકાય છે.
-સ્નેહા પટેલ
કોને ખબર ?
ગર્વીલું દેખાતું ઉન્ન્ત મસ્તક
ક્યાં ક્યાં
કોની કોની પાસે નમ્યું હશે,
કોને ખબર ?
-સ્નેહા પટેલ
unbetable 38
જે વાત / વસ્તુ / પરિસ્થિતીને પૂર્ણ ધીરજ – ભરપૂર માન અને તીવ્ર લાલસાથી પ્રેમ કરશો એ કાયમ તમારી પાસે રહેશે.
(ઇર્ષ્યા કરવી – પ્રેમ કરવો – નફરત કરવી – હરીફાઈઓમા રચ્યા પચ્યા રહેવુ કે આપણા પોતાના પથ પર મક્ક્મતાથી વિશ્વાસપૂર્વક આગળ વધવું જેવી બધી ય સારી -નરસી વાતોમા નિર્વિવાદપણે આ લાગુ પડે છે.)
-સ્નેહા પટેલ.
unbetable – 37
મારા અઢળક સપનાઓમાં મારી આવડત, મહેનત અને ધીરજ ઉમેરીને હું જે પામવા લાયક બની શકુ એટલી મારી મહત્વાકાંક્ષા !
-સ્નેહા પટેલ
વલણ
foolchhab > navrash ni pal > 20-02-2012
ખરૂં પૂછો તો ફૂંકોમાં ફરક છે,-
નહીતર એકસરખી જ વાંસ-ળી છે.
– આદમ ટંકારવી
આશ્વીનો મગજનો પારો આજે બરાબરનો છટકેલો હતો. એની દીકરી ખનક બહુ જ બેજવાબદાર હતી. એને કોઇ પણ વસ્તુ અપાવો બીજા જ દિવસે એ કાં તો ખોવાઈ ગઈ હોય કાં તો તૂટી ફૂટીને નવરી થઈ ગઈ હોય અને એ પછી આશ્વીનું લાંબુ લચક લેકચર ચાલુ થઈ જાય;
‘અઢાર વર્ષ પૂરા થઈને આવતા મહિને ઓગણીસમું વર્ષ બેસશે, કાલે ઉઠીને સાસરે જઈશ. ત્યાં તારી આવી બેજવાબદારી કોણ ચલાવી લેશે..? સાસરીમાં તારું અને તારા માવતરનું નામ બોળવાની તું આમ તો..” આમ ને આમ અડધો કલાક લેકચર ચાલતું અને પછી આશ્વીનો ગુસ્સો માંડ શાંત થતો. એનો ગુસ્સો જોઇને ખનક ઓર ઉદ્દંડ – કેરલેસ બનતી જતી અને ઘણીવાર મમ્મીના ગુસ્સા સામે પોતે કઈ જ પ્રતિરોધ ના કરી શકતા અકળામણમાં જાણી જોઇને અમુક વસ્તુઓની તોડફોડ કરી મૂકતી.
આજે વાતમાં એમ હતું કે, જીદ કરીને ખનકે લેટેસ્ટ એંડ્રોઈડ્ફોન બર્થડેની ગિફ્ટ તરીકે થોડા દિવસ પહેલાંજ લઈ લીધેલી. હજુ તો માંડ અઠવાડિયું થયું હશે અને એનો ફોન દસ વાર પછ્ડાઇ ચૂક્યો હતો, એની સ્ક્રીન પરથી સ્કીનગાર્ડ નીકળી ગયેલુ અને દસબાર લીસોટા પણ પડી ચૂકેલા. વળી નવા નવા એપ્સ ડાઉનલોડ કરતા કરતા એનો ફોન હેંગ થઈ ગયો. ખનકે એને ચાલુ કરવા બહુ ધમપછાડા કર્યા પણ સફળ ના રહી અને છેલ્લે એને રીપેર કરાવવા પાછળ રુપિયા 4,000નો ખર્ચો થઈ ગયો. આટલા કિઁમતી ફોનની આવી હાલત જોઇને આશ્વીનો જીવ કળીએ કળીએ કપાઈ જતો. કેટલી મહેનત કરીને મા – બાપ પૈસા કમાય, પાઈ પાઈ કરીને રકમ જોડીને સઁતાનોને મોઁઘી મનપસંદ ગિફ્ટ અપાવે અને એ લોકો સાવ આમ બેજવાબદારીપૂર્વક વર્તે…આવું તો કેમનું પોસાય ?
‘ખનક, આજે તો તને કોઇ બરાબરની શિક્ષા કરવી જ પડશે – તો તું સુધરીશ. તું પહેલાં થોડા પૈસા કમાતા શીખ, આ મોબાઈલની કિઁમત જેટલા પૈસા ભેગા કર અને પછી મારી જોડે આ મોબાઈલ પાછો માંગજે’
આમ બોલીને આશ્વીએ એની પાસેથી એનો મોબાઈલ પાછો લઈ લીધો. ખનકે લાખ ધમપછાડા કર્યા, મોબાઈલની સાચવણીની હજારો કસમો ખાધી..પણ આ વખતે આશ્વી ટસથી મસ ના થઈ. ‘જે વસ્તુ સાચવી ના શકો એ વસ્તુ વાપરવાનો તમને કોઇ હક નથી. પહેલાં એ વસ્તુની જાળવણી કેવી રીતે કરવી એ શીખો પછી જ એ વસ્તુ વાપરવાને તમે હકદાર કહેવાઓ..’
એ એની આ વાત પર મકક્મ રહી.
ખનક મન મસોસીને રહી ગઈ. એની એક પણ દલીલ અસરકારક નહોતી નીવડતી. પોતાની બેજવાબદારી કબૂલ પણ સામે મમ્મીની તાનાશાહી પણ થોડી વધારે જ કહેવાય એવા વિચારોથી એની અકળામણ રોજ વધતી ચાલતી.
અઠવાડીઆ પછી આશ્વી લેપટોપમાં કામ કરી રહી હતી. એક નવું સોફ્ટવેર ડાઉનલોડ કરવા જતા એનું લેપટોપ હેંગ થઈ ગયું. બહુ મથામણ કરી પણ પ્રોબ્લેમનું સોલ્યુશન ના થયું. અંતે એણે એના પતિ સુહાસને બોલાવ્યો,
‘સુહાસ,આj જોને લેપટોપમાં કંઈક પ્રોબ્લેમ છે..સમજાતું નથી જોઇ આપને જરા..’
સુહાસે આવીને શિફ્ટ –ઓલ્ટર –કંટ્રોલ બધીય કીનો ઉપયોગ કરી જોયો,,,છેલ્લે એણે લેપટોપ શટડાઉન કર્યા સિવાય કોઇ ઉપાય ના દેખાયો પણ એમ કરતાં આશ્વીની અમુક કામની ફાઈલો સેવ નહતી થઈ એ મિસ થવાના ભરપૂરચાંસીસ હતાં, કદાચ ઓટો રીકવરીમાં એ ડોક્યુમેંટ્સ મળે પણ ખરા…ના પણ મળે…આશ્વી બરાબરની મૂંઝાણી..એના ત્રણ –ચાર કલાકની મહેનત પર સાવ આમ શટડાઉનનું ટાઢુઁ પાણી ફરી જશે એવો તો સ્વપ્ને ય ખ્યાલ નહતો.
સુહાસે લેપટોપ ફરીથી ચાલુ કરવાનો ટ્રાય કર્યોપણ ના જ થયું છેવટે એને રીપેર કરવા આપવું પડ્યું. વાત એમ હતી કે આશ્વીના લેપટોપમાં એન્ટી વાયરસ સોફ્ટવેરની ડેટ અઠવાડીઆ પહેલાંજ પતી ગઈ હતી –એક્સપાયર થઈ ચૂકી હતી અને નવું સોફ્ટવેર ઓનલાઈન પરથી જરુરી સિક્યોરીટીસ ચેક કર્યા વિના લેવા જતાં એમાઁ કોઇ વાયરસ આવી ગયો હતો.
‘આશ્વી, જે વસ્તુ વાપરે છે એની જાળવણી કરતાં પહેલાં શીખ.આ બધા ડીવાઈસીસ જેટલા સુવિધાજનક છે એટલા જ ભારે જાળવણી માંગી લે છે. તેં ધ્યાન રાખીને એન્ટી વાયરસ ટાઈમસર નાંખી દીધું હોત તો આ પ્રોબ્લેમ ના નડત. વળી જે તે સાઈટ પરથી ડાઉનલોડ કરતાં પહેલાં એની રીલાયબીલીટી પ્રોપર ચેક કરતાં શીખ. આ બધા પાયાના જ્ઞાન વગર લેપટોપ વાપરીશ તો ભવિષ્યમાઁ આવીને આવી ભૂલો વારંવાર થશે.’
સુહાસે પ્રેમપૂર્વક આશ્વીને એની ભૂલ સમજાવી અને ઓફિસે ચાલ્યો ગયો, સામે સોફામાં બેઠી બેઠી ખનક આશ્વીની સામે એકીટશે નિહાળી રહી હતી. એની નજરની ભાષા સમજતા આશ્વી હલબલી ગઈ. એણે પણ પોતાની દીકરી ખનક જેવી જ ભૂલ કરી હતી ને..! લેપટોપના પાયાની જરુરિયાતની, મહત્વની વાતોની કયાં દરકાર કરી હતી. પોતાની ભૂલ પર પતિ સુહાસે પ્રેમથી જ સમજાવ્યું ને…એણે પણ ગુસ્સામાં આવીને પોતે જેમ ખનકનો મોબાઈલ લઈ લીધો હતો એમ પોતાનું લેપટોપ લઈ લીધું હોત તો ..? કદાચ પોતે પણ સુહાસની જેમ પહેલેથી જ ખનકને પ્રેમથી સમજાવવાનું વલણ રાખ્યું હોત તો ખનક આટલી જીદ્દી ના પણ હોત..પોતાના ગુસ્સાના કારણે પોતાનું સંતાન ‘હાયપર’ બની ગયું હોય એ શક્યતા નકારી શકાય એમ ક્યાં હતી..!
આશ્વીની આંખમાં આંસુ છ્લકાઈ આવ્યાં અને ઉભા થઈને કબાટમાંથી ખનકનો મોબાઈલ કાઢીને લઈ આવી અને એને મમતાળુ આલિંગન કરી, માથા પર એક ચુંબન કરીને બોલી,
‘ખનક, મને તારી પર વિશ્વાસ છે કે હવે તું આ મોબાઈલ બરાબર સાચવીશ મારા દીકરા..’
મમ્મીના હેતાળ શબ્દોથી ખનકને પણ ભરપૂર પસ્તાવો થતો હતો અને એણે પણ શક્ય એટલી પોતાની વસ્તુઓની જાળવણી કરવાનો નિર્ણય કર્યો.
Unbeatable : દરેક ઘટનાની મુઠ્ઠીમાં નવી સમજની રેખાઓ હોય છે.
unbetable – 33
ઘણીવાર મારામાંનો વિવેચક તીવ્ર રીતે મારા મનોમસ્તિષ્ક પર સવાર થઈ જાય છે, એને હું મારી સર્જનાત્મકતાની આણ આપીને ધીરજથી પાછો સાચા રસ્તા પર લઈ આવું છું. મારું કામ ફકત નવું નવું સર્જનાત્મક કાર્ય કરવાનું છે..લોકોની ખોડખાંપણો કાઢીને નીચા બતાવવાનું મહાન કામ કરીને મારે મારો રસ્તો ભૂલીને મારી મંજિલથી દૂર નથી થવું.
-સ્નેહા.
unbetable -32
સંબંધોમાં ભૂલ કાયમ બીજા પક્ષની જ હોય છે.આ બીજો પક્ષ એટલે કોણ એના પર ધ્યાનથી વિચારાય, ખુલ્લા દિલથી હકીકતોનો સ્વીકાર થાય તો બધી સમસ્યાઓનો ઉપાય હાથવેંતમાં જ હોય છે.
-સ્નેહા પટેલ.
delhi gang rape
ધારવાની તાકાત નથી એમ છ્તાં ધારો કે…
અત્યારે આખા દેશની જીભે જે છોકરીનું નામ સૌથી વધારે બોલાય છે એ નામ કયું ? દસ વર્ષના બાળકને પૂછીએ તો પણ એના મોઢેથી એક ત્વરિત જવાબ મળી જાય -દામિની.
દિલ્હીની છ – છ રેપીસ્ટ દ્વારા જેના પર બર્બરતાપૂર્વક બળાત્કાર થયો અને જાનવરને પણ શરમાવે એવી હરકતો દ્વારા ઇજાઓ પામીને મોત સામે હિંમતપૂર્વક અડધા મહિના જેવું ઝઝૂમીને જીવ ગુમાવનારી બાવીસ- ત્રેવીસ વર્ષની નિર્દોષ યુવતી.
ધારોકે… એનો જીવ બચી ગયો હોત અને આંતરડા વગર જીવવાની અઘરી સજા ભોગવવાનું એના શિરે આવ્યું હોત તો શું થાત..?
કલ્પના કરીએ કે આપણા સમાજે બહુ પ્રગતિ કરી છે અને દામિની સાથે સન્માનપૂર્વક એક સામાન્ય છોકરી જેવું વર્તન જ કરે છે ..!! તો ભાવિના પિકચરનો એક રંગ આવો પણ હોઇ શકે.
‘દામિની…આ તારા માટે આખા દેશમાંથી દરેક જાતિના યુવાનો તરફથી સન્માનપૂર્વક માંગા આવે છે, ક્યાં સુધી આમ એ ઘટનાને મનસપટલ પર રાખીને જીવીશ ? તારો મિત્ર હતો એ તો તારી પાછળ ભૂખ હડતાળ કરીને તને ન્યાય અપાવવા મોતને ભેટ્યો નહીંતર આપણે એની સાથે જ તને પરણાવત. ક્યાં સુધી તું તારા ગુનેગારોને સજા થાય એની રાહ જોયા કરીશ ? મારું ચાલે તો એ બધાને તારી સામે લાવીને મૂકી દઊં ને કહું લે..આ રહ્યાં તારા આરોપી..તારે જે સજા કરવી હોય એ કર. પણ હું એક સામાન્ય માણસ…મા ભગવાનની સમકક્ષ ગણાય પણ એમ માની લેવાથી એ સુપરપાવર ધરાવતી ભગવાન થોડી બની જાય છે..જીદ્દ મૂકી દે અને હવે આમાંથી કોઇ એક યુવાનને પસંદ કરીને નવું જીવન સ્ટાર્ટ કર દીકરા…જીવનને એક બીજી તક આપ..’
દામિનીના મમ્મીનું મોઢું આટલું બોલતા બોલતા તો સાવ રડમસ થઈ ગયું.
દામિની…ખુલ્લી આંખે છ્ત પર કંઈક શોધ્યા કરતી હતી..આંખ છ્ત પર હતી પણ નજર – મગજ બધે શૂન્યાવકાશનું તીવ્ર વાવાઝોડું ફેલાઈ રહ્યું હતું. થોડી થોડી વારે એ શૂન્યાવકાશ આંખોમાંથી વહી જતો હતો. શિયાળાની ઠંડીમાં એના સૂક્કા ગાલ પર એના રેલા લૂછવાની એને કોઇ દરકાર નહતી…ગાલ પર એ રેલાનું જાળું બનતું જતું હતું. મમ્મી -પપ્પાની કોઇ પણ વાતનો કંઇ જ જવાબ નહતી આપતી.કદાચ આપવાને સમર્થ જ નહતી.એમના વાક્યો કાનમાં રેડાતા હતા પણ મગજ સુધી પહોંચતા જ નહતા. થોડો સમય આમનું આમ ચાલ્યું. દામિનીના શોકનું વાતાવરણ થોડું હળ્વું થતું હતું. નિર્ણય લેવાની તાકાત આવતા એણે મક્કમતાપૂર્વક વિ્ચાર્યુ કે મમ્મી પપ્પા જે વિચારશે એ મારા હિતમાં જ હશે…અને હિત ના થાય તો પણ આનાથી મોટું અહિત તો હવે મારી સાથે શું થવાનું..? એમની ખુશી માટે પણ મારે પરણી જવું જોઇએ. છેવટે એક સારા ધરના સંસ્કારી યુવક નામે ‘વિવેક’ પર એણે પસંદગીનો કળશ ઢોળ્યો. આજના જમાનામાં એના જેવી યુવતીને આવા ‘કળશ’ મળી રહે છે એ વિચારીને પણ એનું માનસિક દુઃખ થોડું હળ્વું થયું. લોકો એને કોઇ પાપી –અસ્પ્રુશ્ય ની જેમ નહી પણ સહાનુભૂતિ અને સન્માનપૂર્વક જોતા હતા. સમાજ ઘણો બદલાઇ રહયો છે..મારા અપરાધીઓને પણ એમના દુશ્ક્રુત્યની સજા ચોકકસ અપાશે જ.
રંગે ચંગે દામિનીને વિવેક સાથે પરણાવામાં આવી. એના લગ્નનું ટેલીવીઝન પર આખા દેશમાં લાઈવ ટેલીકાસ્ટ રજૂ થયું. ચારેબાજુથી એના લગ્નજીવનની શુભેચ્છાઓના ઢગલા થવા લાગ્યા.દામિનીના સાસરિયામાં પણ એને પૂરતી ઇજ્જત અને માન સન્માન મળતું હતું. કોઇ ભૂલથી પણ એને એના ભૂતકાળને લઈને એક અક્ષર બોલતું નહતું..દામિની એના આઘાતમાંથી ખાસી એવી બહાર આવવા લાગી હતી. પરણી તો ગઈ પણ જ્યારે વિવેક સાથે નિકટતાના પતિ પત્નીના અંતરંગ પ્રસંગો આવતા ત્યારે દામિનીના મગજમાં છ ચહેરા એકબીજામાં ભળી જતાં અને તાંડવ નૃત્ય રમતાં. એના લમણાંની નસો ફૂલી જતી..લાગતું કે આ નિકટતાના પ્રસંગો હમણાં એનો જીવ લઈ લેશે..પણ વિવેકની લાગણી અને પ્રેમને કારણે આ વિશે એક હરફ ઉચ્ચારવાનું પણ મન નહોતું થતું.
લગ્નજીવનના વર્ષાંતે એને સારા દિવસો રહ્યાંના સમાચાર મળ્યાં.દામિનીના મગજમાં કોઇ દ્વંદયુધ્ધ ચાલવા માંડ્યું. જેની એના સિવાય કોઇને ખબર નહતી. એ યુધ્ધનું પરિણામ પણ ભવિષ્યમાં ભયંકર આવવાનું હતું..કોઇ ભાવિથી ક્યાં જાણકાર હોય છે ?
અંદરથી ફફડતી, જાત જોડે લડતી દામિની બહારથી ખુશ રહેવાના પ્રયાસ કરતી રહેતી. આખરે એ દિવસ આવીને ઉભો જેની બધા આતુરતાથી રાહ જોતા હતાં. દામિનીને લેબરપેઈન ઉપડતાં જ એને તરત હોસ્પિટલ એડમીટ કરાઈ. એનો કેસ બહુ જ નાજુક – કોમ્પ્લીકેટેડ હતો.. સાચવીને એની ડિલીવરી કરાવવાની હતી. ડોકટરો પણ ટેન્શનમાં હતાં. સિંગાપુરથી સ્પેશિયલ ડોકટરની ટીમ બોલાવી હતી એ લોકો પણ હથેળી મસળતા હતાં. મોઢા પર માસ્ક, હાથમાં ગ્લોવઝ અને બધા ડોકટરોએ એકબીજા સામે જોઈને નજરથી જ ‘ઓલ ધ બેસ્ટ’ કહીને પોતાનું કામ ચાલુ કર્યું.
પાંચ કલાકની ભારે જહેમત બાદ આખરે દામિનીની ડિલીવરી સારી રીતે થઈ શકી. ડોકટરોના મોઢા પર હર્ષની, સફળતાની લાલિમા છવાઈ ગઈ.ગ્લોવઝ કાઢી એક હાથે કપાળ પર ઝામેલી બૂંદો સાફ કરતા કરતા એકબીજાને ભેટીને કોન્ગ્રેચ્યુલેશન્સ કહેવા લાગ્યાં. દામિની …એના મગજમાં છેલ્લા આઠ આઠ મહિનાથી ઘુમતો ભય શબ્દોના આકારે એના મોઢામાંથી બહાર નીકળ્યો…
“ડોકટર..શું છે..બાબો કે બેબી..?’
‘અરે દીકરો છે બેન દીકરો..અને એ પણ એકદમ તંદુરસ્ત..તમતમારે કોઇ જ ચિંતા ના કરતા. શાંતિથી આરામ કરો..!’
“ડોકટર..મારે એ સંતાન નથી જોઈતું..’
‘શું..! શું બોલો છો તમે..?’
એકદમ જ દામિનીનો પોતાની જાત પરનો કંટ્રોલ જતો રહ્યો.. એનામાં હિસ્ટીરીયાના લક્ષણો દેખાવા લાગ્યાં..
‘ડોકટર..મને બાળક તરીકે દીકરો નથી જોઇતો..કાલે ઉઠીને એનામાં કોઇ રાક્ષસ પ્રવેશે અને એ પણ..ના…ના…મારે એ સંતાન નથી જોઇતું..એને મારી કાઢો..ફેંકી દો..જે કરવું હોય એ કરો..પણ મને દીકરો નથી જોઇતો…’
‘બેન..રીલેક્ષ થાઓ..પ્લીઝ..’
દામિનીએ એના હાથમાંથી ગ્લુકોઝની બોટલની સોય કાઢી નાંખી અને એકદમ જ ઉભી થઈ ગઈ…અશક્તિના કારણે એ ત્યાં જ્મીન પર જ ફસડાઈ પડી. ડોકટરોએ એને ઘેનનું ઇન્જેક્શન આપવાનો પ્રયત્ન કર્યો પણ એણે કોઇને મચક ના આપી. લગભગ બે કલાકની જહેમત પછી ડોકટરોએ વિવેકના હાથમાં એનો નવજાત બાળક સોંપવાની સાથે જ સમાચાર આપ્યાં કે,
‘દામિની એનું માનસિક સંતુલન ખોઇ બેઠી છે, એટલે હવે તમારે માથે બે વ્યક્તિને સાચવવાની જવાબદારી આવી ગઈ’
વિવેકથી નહતું હસી શકાતું કે નહતું રડી શકાતું. આવી ખબર હોત તો પોતે સંતાનની ઇચ્છા જ ના રાખત !
દામિનીના ગુનેગારો હજુ એમની સજાના ચુકાદાની રાહ જોતા જોતા જેલમાં પત્તા રમતાં હતાં !!
-sneha patel.
my kavya in divya bhaskar
એક સ્ત્રી બીજી સ્ત્રીના હ્રદયને કેટલી સરળતાથી અને સુંદર રીતે સમજી શકે છે એનો એક અદભુત દાખલો. હું કદાચ મારી કવિતા પર આખી બુક ભરીને લખી શકું પણ મેં લખેલી ચાર પાંચ લાઈનના અછાંદસ કાવ્યની ગહેરાઈને બીજી સ્ત્રી આટલી કળાત્મક રીતે પોતાના શબ્દોમાં કંડારી શકે એ મારા માન્યામાં આવે એવી વાત નથી. પણ પછી જ્યારે એ નામ લતાબેન હિરાણીનું છે એ વાંચ્યું પછી તો બધા જ શક દૂર થઈ ગયા. આ કવિયત્રી, લેખિકા માટે કશું અશકય નથી. મને જેટલા અભિનંદન મારા કાવ્ય માટે મળ્યા એટલાં જ લતાબેનના કાવ્યના આસ્વાદ માટે પણ મળ્યાં. મારા કાવ્યોથી એમનો લેખ સુંદર બન્યો કે એમના આસ્વાદથી લોકોમાં મારા કાવ્યો પ્રિય બન્યા..આ સવાલને બાજુમાં મૂકી બેય એકસાથે માણતાં અદભુત વાતાવરણ ઉભું થઈ ગયું.
આટલી સુંદર રીતે મારા કાવ્યોને શણગારવા બદલ લતાદીદી આપનો ખૂબ ખૂબ આભાર.
-સ્નેહા.
યથાર્થ.
પાનખરની ઋતુમાં
ભૂતકાળની કડવી યાદો ખરી જઈને
નવી સુમધુર યાદો
ખુશીની લીલાશ સાથે ફૂટી નીકળે
અને વર્તમાન મહેંક મહેંક થઈ જાય..
તો જ આ વસંત યથાર્થ.
-સ્નેહા પટેલ.
હીરાની વીંટી
યાદ તારી સાચવી શકુ એવી
એક દાબડી દઈ દે
.
.
.
મને એક હીરાની વીંટી લઈ દે !
-સ્નેહા પટેલ.
વાતમાં કંઈ જ નહોતું
ફૂલછાબ પેપર > નવરાશની પળ કોલમ > ૧૭-૦૯-૨૦૧૨નો લેખ.
http://phulchhab.janmabhoominewspapers.com/purti.aspx
કાંઈ ખોયું નથી :
તેં હજી ભાઈ, ભરપૂર ભીતર તણું
પાત્ર જોયું નથી.
પૃથ્વી તો લ્હેરથી જાય તરતી નભે,
ને અલ્યા,ભાર લાગે તને કાં ખભે ?
તેં જ તારું હજી આત્મનું અવનિમાં
બીજ બોયું નથી,
કાંઈ ખોયું નથી.
-મકરંદ દવે
‘ના, હું નથી જવાની એના લગ્ન – પ્રસંગમાં. મને એવા દેખાડાના સંબંધોમાં કોઇ જ રસ નથી. કોઇ જાતની લાગણી તો છે નહી સંબંધમાં, બસ પ્રસંગ આવે એટલે ભીડભાડના દેખાડા કરવાની ગરજે એક ફોન કરીને બે મીઠા શબ્દો બોલી ‘ઇનવાઈટ’ કરી દેવાના અને આપણે એ ચાસણીમાં ઝબોળાઈને હરખપદુડા થઈને એમના પ્રસંગો સાચવવા દોટ મૂકવાની. બસ , બહુ થયા હવે આ દેખાડા બધા ‘
આજે ભૂમિનો પારો સાતમા આસમાને પહોંચેલો હતો.વાતમાં એમ હતું કે રોમીના ‘કઝીન’-એના દીયર ‘વિપુલ’ના છોકરાની બર્થડે હતી અને એમણે રોમી અને ભૂમિને એમાં આવવા માટે આમંત્રણ આપેલું. આ એ જ કઝીન હતો કે જેણે રોમીને ગયા મહિને ધંધામાં 50,00 રુપિયાની સખ્ખત જરુર હતી અને એ સમયે ‘સોરી’ કહીને મોઢું ફેરવી લીધેલું. ભૂમિનો ગુસ્સો અસ્થાને નહતો. વિપુલની આર્થિક સ્થિતી પ્રમાણમાં ઘણી સારી હતી. એ ઇચ્છત તો 50,000 રુપિયા તો એના માટે ચણા – મમરા ફાંકવા જેવી સામાન્ય બાબત હતી. પણ એણે અણીના સમયે જ મોઢું ફેરવી લીધું હતું
ભૂમિ નિષ્કપટ –નિખાલસ અને ભડભડીયણ સ્ત્રી હતી. ‘ઇસ હાથ દે ઉસ હાથ લે’ જીવન જીવવાની એક્દમ સિમ્પલ ફોર્મ્યુલા.પ્ણ જીંદગી એમ કદી સીધી ને સટ ક્યાં હોય છે ? દર બીજા દિવસે ભૂમિને આ સંબંધોની લેતી –દેતીના સમીકરણો ઉકેલવાનો વારો આવે. ગૂંચો કાઢે જ રાખે…કાઢે જ રાખે, જરુર પડે તો દોર કાપી પણ નાંખે. સંબંધોની આ સુલઝામણીની પ્રક્રિયાઓમાં જ એની અડધી જીંદગીસમાપ્ત થઈ ગયેલી. હદ વગરની નીચોવાઈ જતી એ. રોમી એની આ બધી મથામણો સમજતો હતો એટલે સમય સાચવીને એ એકલા હાથે અમુક પ્રસંગ સાચવી લેતો. એ વખતે પણ ભૂમિને તકલીફ. વિપુલ પાછો આવે એટલે એજગ્યા-પ્રસંગની ઝીણામાં ઝીણી વિગતો પૂછી પૂછીને રોમીનું માથુ ખાઈ જતી. રોમીનાજવાબો પરથીએને એમ લાગતું કે એના વગર તો પ્રસંગમાં કોઇ જ જાતની કમી ના રહી. પ્રસંગ તો રંગે ચંગે પતી જ ગયો. આ તો વળી ઓર દુ:ખદ વાત. વળી પાછી ભૂમિ હેરાન થતી.
ચિત્ત ભી દુ:ખ – પટ્ટ ભી દુ:ખની એની આ સ્થિતીનો કોઇ જ ઉપાય નહતો.
આજે રોમીએ વિપુલના પ્રસંગમા જવા માટે તૈયારી કરવા માંડી અને ભૂમિ અંદરો અંદર અકળાતી હતી.
‘તને તો કયાં કંઈ ફરક પડે જ છે મારા આવવા – ના આવવાથી ? ખાટલે મોટી ખોટ તો આપણા માણસને જ આપણી કદર ના હોય તો દુનિયાની શુ ચિંતા? વળી એણે પૈસા ના આપીને તારું કહેણ નહોતુ રાખ્યું પણ તને તો ક્યાં એની કોઇ જ ખબર પડે છે’ અને અકળામણના ચરમ શિખરે એ રડી પડી.
રોમી બે પળ ચૂપચાપ એને જોઇ રહ્યો. પાણીનો ગ્લાસ લઈને એને આપ્યો અને બોલ્યો,
’ભૂમિ, એકચ્યુઅલી તું વાતને સમજતી જ નથી. વાતમાં ‘ઇશ્યુ’કરવા જેવું ખાસ કોઇ તત્વ જ નથી. સંબંધો માનવી પોતાના શુકુન, પોતાની શાંતિ માટે નિભાવતો હોય છે. હું ત્યાં જઈને મારા બીજા બે સંબંધીઓને મળીશ, વાત-ચીત કરીશ તો મારું મન હલકું થશે.મને સારું લાગશે.વળી મારા ત્યાં નહી જવાથી કોઇને કશું જ ફરક નથી પડવાનો.કોઇના વગર દુનિયા કદી અટકી નથી જતી. તું ત્યાં આવીને, એમનો સામનો કરીને હેરાન થતી હોય તો તું ના આવીશ. તારા સ્વભાવને એ માફક આવે છે. પણ મને લોકોને મળવુ ગમે છે. સાવ ‘આઈસોલેટેડ’થઈને આમ એક્લો એકલો હું ના જીવી શકું.બસ આ એક જ કારણ છે આ પ્રસંગમાં જવા માટે. તું ના કહીશ તો નહી જઊં. બોલ, શું કરું ?’
અને ભૂમિના મગજમાં બધી કાળાશ હટીને એક અજવાશ થઈ ગયો.
‘હા, રોમીની વાત તો સાચી છે. તો મારે એને રોકીને એને દુ:ખી કરવાનો શું મતલબ ?
‘ઓ.કે. તું જા રોમી. મને કોઇ વાંધો નથી. તું સાચો છે’
રોમી સ્મિત કરતો’કને ભૂમિની પાસે આવ્યો અને એના ખભે હાથ મૂકીને બોલ્યો,
‘સાવ પાગલ જ છે મારી ‘વાઈફ’. ચાલ, હવે હું ભાગું. હાજરી પૂરાવીને જલ્દીથી પાછો આવી જઈશ અને હા, જમવાનું ના બનાવીશ આપણે બહાર સાથે ડીનર લઈશું’
અનબીટેબલ :- સંબંધો આપણે આપણી જરુરિયાત, ખુશી માટેનિભાવવાના હોય છે.
-sneha patel
ખોવાવું – મળવું
તું મારામાં ખોવાઈ જાય
પછી
હું
મને મારામાંથી
સંપૂર્ણપણે પાછી
મળું છું.
-સ્નેહા પટેલ
જાત માટેના સમયની અછત
http://phulchhab.janmabhoominewspapers.com/purti.aspx
ફૂલછાબ પેપર > નવરાશની પળ કોલમ > 5-09-2012નો લેખ.
કશુંક ક્યાંક કાયમ રહી જાય કોરું, ખૂણાખાંચરાઓ ચહે એક ફોરું,
પરંતુ કણેકણની રાખે ખબર જે હવે એવો વરસાદ પણ ક્યાં પડે છે ?
– વિવેક મનહર ટેલર.
રોહિણીની આંગળી લેપટોપના કી-બોર્ડ પર ધડાધડ ચાલી રહી હતી. વર્ષોની પ્રેકટીસની છાંટ એની આંગળીઓની ઝડપ અને ચોકસાઈથી થતા ટાઈપીંગ પર ચોખ્ખી દેખાતી હતી. ડાબા હાથની છેલ્લી આંગળી ‘એ’ અને ‘એસ’ના મેક્સીમમ થતા વપરાશને કારણે દુ:ખતી હતી જેને એ વારંવાર ટચાકા ફોડીને થોડી ‘રીલેક્ષ’ કરી લેતી હતી. હવે તો એ ઉપાય પણ કારગત નહતો નીવડતો.અધૂરામાં પૂરું કામમાં ડૂબેલી હોવાથી લેપટોપ પગ પર રાખીને જ કામ કરતી હતી જેની ડોકટરે એને ચોખ્ખી ના પાડી હતી.આ રીતે એની કમર અને પગ બેયનું કચુંબર થઈ જતું હતું અને છેલ્લે કામ પતાવીને ઉભી થાય ત્યારે આખા શરીરને એ થાકેલા પગ અને કમર જોડે તાલમેલ મેળવતા ‘નવ નેજાં પાણી આવી જતાં’.
ત્યાં તો રસોડામાંથી કુકરની સીટી વાગી અને એને યાદ આવ્યું કે:
‘ઓહ, આ તો સાતમી વ્હીસલ…ના..ના..આઠમી !’
ધ્યાન થોડું બેધ્યાન થઈ ગયું હતું ઓફિસના કામમાં. હશે, જે થાય એ..ચણા નહી ચડ્યા હોય તો ફરીથી કુકર મૂકતા કયાં વાર લાગવાની છે એમ વિચારીને રસોડામાં જઈને કુકર ઉતારી એ જ ચાલુ ગેસ પર પોતાની અને અમરની કોફી બનાવવા માટે તપેલી મૂકી
અમર-એનો પતિ-એનો બેટર હાફ..હમણાંજ ઓફિસથી આવેલો.થાકેલો.આવીને બાથ લઈને ફ્રેશ થઈને સોફા પર પગ લંબાવીને ટીવી જોતો રીલેક્ષ થતો હતો.એમ તો પોતે પણ હમણાં જ ઓફિસેથી આવેલીને…
રોહિણીના મનમાં એક વિચારે ફેણ ઉઠાવી.પણ પોતાના નસીબમાં આવા પગ લંબાવીને બેસવાનું…
અને એક ઝાટકે એણે માથું ઝાટકીને એ વિચારને ઉગતો જ ડામી દીધો.બધી વાતમાં વિચારવિચાર કરવાની આ ટેવ જ ખોટી પડી ગયેલી.
અને કોફી ‘મગ’માં કાઢીને ટ્રેમાં મૂકીને બિસ્કીટ અને ખાખરા સાથે એ અમરની જોડે જઈને સોફા પર બેઠી
’હાય ડાર્લિંગ.કેવો રહ્યો દિવસ..?’ અમરે પૂછ્યું.
‘સરસ.પણ એક પ્રેઝંટેશન બાકી રહી ગયું.અર્જન્ટ છે..એટ્લે હવે રસોઇ કરીને જમીને પછી બનાવવા બેસવું પડશે.’
‘ઓહ,ઓકે..શાંતિ…શાંતિ…રીલેક્સ થા રોહિણી..અને હા…આમ બેઠા બેઠા કામ થાય છે તો તું જાડી થતી જાય છે.તારી કમર,પગ,પેટ…બધું જો,ચરબીના થર પર થર જામવા લાગ્યાં છે..’
‘મને ખબર છે.પણ શું કરું ?મને સમય જ નથી મળતો..’
‘એ બધા બહાના છે રોહુ…આ મને જો.મારે પણ આખો દિવસ બેઠા બેઠા જ કામ હોય છે ને.પણ હું કેવો જાત માટે સમય કાઢીને સવારે વોક..સાંજે જીમમાં વર્ક આઊટ કરી જ લઉં છું ને.જાત માટે થોડો સમય ચોરવો પડે.’
ત્યાં તો બાજુવાળા નીપાબેન આવ્યાં : ‘ રોહિણીબેન..તમારી કામવાળી ચાર દિવસની રજા પર છે.કંઇક અર્જન્ટ કામ આવી ગયું તો એ ગામડે ગઈ છે.મને આવીને તમને આ સમાચાર આપવાનું કહી ગયેલી.’
‘પત્યું..’એક આભચીરતો હાયકારો રોહિણીના દિલમાંથી નીકળી ગયો.
‘તમે આજકાલની સ્ત્રીઓ તો ભારે ડેલીકેટ.આ કામવાળીઓએ જ તમારો કચ્ચર ઘાણ વાળ્યો છે.બાકી પહેલાના જમાનામાં સ્ત્રીઓ કેવી ઘરના કામ જાતે કરીને પોતાની જાત અને ઘર બેય સઉવ્યવ્સ્થિત રાખતી હતી.ચાલ હું જીમમાં જઊં છું.’
‘અમર, એક મીનીટ. તમે મને કામમાં કંઇ હેલ્પ ના કરી શકો..?’
‘હું..હું…શુઁ મદદ કરુ અને મારે મોડું થાય છે..’
‘તમે મને હમણાં જ કહેતા હતા ને કે ઘરના કામકાજથી પણ એક્સરસાઈઝ જ થાય છે..તો આજે ઘરને જ જીમ માનીને વર્કઆઉટ કરી લો.કામનુઁ કામ અને કસરત પણ ખરી.મારો સમય પણ બચી જશે..’
’રોહુ..આવી આડી અવળી વાત ના કર તું..’
‘અમર,કમાવા આપણે બેય જણ જઈએ છીએ.મને તો કયારેય ઓફિસે જવાનું કામ ખોટું નથી લાગ્યું.વળી તું મને મારી ચરબી ઉપર ભાષણો સંભળાવે છે તો તેં ક્યારેય એમ વિચાર્યુ કે મારે બેઠા બેઠા કરવાના હોય કે ઉભા ઉભા..શારિરીક હોય કે માનસિક-કામના પાર જ નથી આવતા..બધું સમૂસુતરું હોય તો આ કામવાળીના ડખા તો ઉભા જ હોય.આ બધા નીપટાવતા નીપટાવતા તો હું થાકીને લોથપોથ થઈ જઊં છું.હવે આ થાકેલા મન – તન સાથે હું કઈ એકસરસાઈઝ કરુ કે જીમ જોઇન કરવાની ઇચ્છા રાખું એ કહે..તમારે ઓફિસથી નીકળ્યા પછી અરીસામાં તમારી જાતને જોઇને ચરબીના થરની કે સ્નાયુના શેઈપ જોવાનો સમય પણ નીકળે છે. જયારે મારે માટે તો એ પણ પોસીબલ નથી થતું.સવારના હાય હાય કરતાં વાળ ઓળતી વેળાએ જ મોઢું જોવાનું યાદ આવે છે.તને નથી લાગતું કે તું પણ થોડી મદદ કરે તો મને પણ પોતાની જાત માટે થોડો સમય મળે.હું પણ તારી જેમ જીમ કે એકસરસાઈઝ માટે સમય ફાળવી શકું. પ્રોબ્લેમ ક્યાં છે ? જમાનો બદલાય છે,જરુરિયાતો બદલાય છે,પ્રાયોરીટીસ બદલાય છે..તો આપણી મેંન્ટાલીટી કેમ ના બદ્લાય ?’
અને અમર વિચારી રહ્યો : અત્યાર સુધી આટલી મોટી વાત પોતાના ધ્યાનમાં કેમ ના આવી ?આ તો પોતે રોહિણી સાથે સરાસર અન્યાય જ કરી રહેલો ને !
અનબીટેબલ :- When someone calls me ugly,I go up to them, smile tenderly and hug them. Because I know life is not easy when you have a seeing disability.
– સ્નેહા પટેલ