લસણનાં છોતરાં

 

અહો ! પુષ્પપુષ્પે પ્રગટ પેમલિપિ !

દિશાએ દિશાએ રહે દિવ્ય દીપી !

-ઉમાશંકર જોશી.

 

દસ માળના બિલ્ડીંગમાં દરેક ફ્લોર પર ચાર ચાર ફ્લેટસ ફળવાયેલાં હતાં. જો કે ચાળીસમાંથી લગભગ ૭ ફ્લેટ્સ તો કાયમી ધોરણે બંધ જ રહેતાં હતાં એટલે લગભગ તેત્રીસ મધ્યમવર્ગીય કુટુંબોની બિલ્ડીંગ અત્યારે બપોરના ત્રણ વાગ્યે નીરવ શાંતિમાં ડૂબેલી હતી. અહીંના લોકોને જમી પરવારીને બપોરે આડા પડવાની ટેવ હતી – શાંતિપ્રિય માનવીઓની વચ્ચે એકાદ બે સળી કરનારા જીવ તો રહેવાના જ.

મીનળ ઘરે બેસીને ઓનલાઈન ડ્રેસ ડિઝાઈનની શોપ ચલાવતી હતી. અત્યારે એક ક્લાયન્ટને લગ્ન માટેના સૂટની અરજન્ટ ડિલીવરી જોઇતી હતી એટલે ફોન પર એની સાથે લમણાઝીંક કરતી હતી. વાત કરતાં કરતાં એ ફ્લેટનો ઝાંપો ખોલીને ઘરની બહારના પેસેજમાં આંટા મારવા લાગી.

‘હું શક્ય એટલી જલ્દી કરાવું છું પ્રિયાબેન.’

‘એવા વાયદા નહીં, મને ચોકકસ સમય કહો. ચાર દિવસ પછી લગ્ન છે અને એ સમયે મારે મારો ડ્રેસ મારા હાથમાં જોઇએ. વળી એક દિવસ તો પાર્સલમાં જશે એટલે તમારી પાસે રહ્યાં ફકત ત્રણ દિવસ. એમાં તમારે હજી દુપટ્ટો ડાઇ કરાવવાનો, એમ્બ્રોયડરી વર્ક કરવાનું બધું બાકી…તમને લાગે છે કે તમે પહોંચી વળશો મીનળબેન ?’

‘હા, શ્યોર કરી લઈશ. ડોન્ટ વરી અમારા કારીગર રાત દિવસ કામ કરવા ટેવાયેલાં છે..’

મીનળની નજર વાત કરતાં કરતાં એની ઉપરના માળ પર ગઈ તો ત્યાં એમના પડોશી માસી ઉભા ઉભા એને જોઇ રહ્યાં હતાં. એમની નજરમાં રોષ જેવું કંઇક દેખાયું એટલે મીનળ થોડી ચમકી અને બે આંખો ચાર થતાં જ પેલા માસી એની પર બગડ્યાં.

‘આ નીચે પાર્કીંગમાં લસણનાં છોતરાં પડ્યાં છે એ તમે જ નાખ્યાં છે ને ?’

બે સેકંડ તો મીનળને ખબર જ ના પડી. એ તો એની ધૂનમાં જ હતી- પ્રિયાબેનને ભરોસો અપાવી રહી હતી.

‘જુઓ તો, હવે તો સામે જોતાં પણ નથી. લોકો કચરો નાંખવામાં એકસપર્ટ થઈ ગયા છે. સફાઈ તો ગમતી જ નથી ને..સાવ **** જાતિના લોકો અહીં ભેગાં થઇ ગયા છે.’

હવે મીનળને પાકી ખાતરી થઈ ગઈ કે આ ગાળીધારા એના માટે જ વહાવવામાં આવી રહી હતી એણે ફટાફટ વાત પતાવી અને ફોન ઘરમાં મૂક્યો અને બહાર આવીને ઉપર જોઇને બોલી,

‘તમે મને કહો છો માસી ?’

‘હાસ્તો, તને નહીં તો બીજા કોને ? આ કચરો નાંખીને ગંદકી કેમ કરો છો તમે ?’

‘માસી, બોલવામાં વિવેક રાખો, હું તો ફોન પર વાત કરતી હતી તમે જોયું જ..હું કેમની કચરો નાંખી શકું?’

‘અરે, તમે કચરો નાંખીને પછી ફોન પર વાત કરવા બેઠા…મેં મારી સગી આંખે જોયું છે આ.’

‘તમે તો બધુ કહો…એમ કંઇ તમે બોલ્યા એટલે બ્રહ્મવાણી થૉડી થઈ જાય. મારી પાસે આવા કામ કરવા માટે સહેજ પણ સમય નથી. હું કાયમ લસણના ફોતરાં એક કોથળીમાં ભેગા કરું છુ ને પછી એ આખી કોથળી જ કચરાટોપલીમાં પધરાવું છું. આજે પણ મારી લસણના ફોતરાંની કોથળી મારા બાસ્કેટમાં જ છે. આવીને જોઇ જાવો. વળી આપણા ફ્લેટમાં ઘણા બધા બપોરે બેસીને વાતોના વડાં કરતા કરતા પેસેજમાં બેસીને લસણ ફોલીને એકઠું કરે છે એ લોકો મારા કરતાં વધારે શકમંદ નથી આ ફોતરાંના કચરાં માટે. વળી મેં નાખ્યાં હોત તો પણ તમે કોણ મને કહેનારા ? આખા બ્લોકના લોકો જેમ મનફાવે એમ કચરાં નાંખે જ છે ને…દૂધના ધોયેલા થોડી છે કોઇ ? હવે ઘરમાં જાઓ અને સૂઇ જાઓ આમ કચકચ કર્યા વિના.’

પણ પડોશી માસીએ સહેજ પણ મચક ના આપી અને બૂમાબૂમ કરીને બધાંને ભેગાં કર્યાં. વાતનું વતેસર થઈ ગયું. મીનળને ઢગલો કામ હતું એમાં આ ઝગડો..એનું મગજ ગુસ્સાથી ફાટ્ફાટ થઈ રહ્યું હતું. કંઈ કર્યું નહતું એમ છતાં આવું ? પોતે ક્યારેય કોઇ જ જાતની મગજમારીમાં સંડોવાતી નહી અને આવી કનડગતનો તો એનો સ્વભાવ જ નહતો. ઘરમાં પણ ચોખ્ખાઈની આગ્રહી એના જેવી વ્યક્તિ પર આવું આળ.

એ પછી તો થોડાં દિવસ મીનળ એના કામમાં બીઝી રહી. પેન્ડીંગ કામ પતાવ્યા પછી એક દિવસ સાંજે એ રસોઇ માટે લસણ ફોલી રહી હતી ત્યારે એને પેલો ઝગડો યાદ આવ્યો અને એનું મગજ ભયંકર ફાટ્ફાટ થવા લાગ્યું. એ ઉભી થઈ અને ભેગાં કરેલા ફોતરાં લઈને પેસેજમાં ઉભા રહીને નીચે પાર્કિંગમાં ઠાલવી દીધાં.

‘કંઈ જ કર્યા વિના લોકોની ગાળો ખાવી એવું થોડું ચાલે ? આજે તો હું ખુલ્લે આમ આમ કચરો નાંખીશ..જોઉં છું કોણ મારું શું બગાડી લે છે.’ મનોમન સંવાદ સાધતી મીનળ પછી રસોડામાં કામે વળગી. થોડો સમય વીત્યો અને એના ઘરની બેલ વાગી. મસોતાથી હાથ લૂછતાં લૂછતાં મીનળે દરવાજો ખોલ્યો તો સામે પડોશી માસીની વહુ સુધા હતી.

‘મીનળબેન, એ દિવસના મારા સાસુના વર્તન માટે હું આપની માફી માંગુ છું. પણ હમણાં જ મેં આપને કચરો નાંખતાં જોયાં એટલે હું ખાસ આવી.’

‘હા, મેં નાંખ્યા છે લસણના છોતરાં..બોલો શું કરી લેશો ? સીધા સાદા વ્યક્તિઓને હેરાન પરેશાન કરી મૂકો છો તમે લોકો..સરળતાથી રહેવામાં કોઇ માલ જ નથી રહ્યો હવે તો..’

‘મીનળબેન, સૌપ્રથમ તો મારા સાસુના એ દિવસના વર્તન માટે હું આપની માફી માંગુ છું. એ દિવસે જ મેં એમને ખૂબ સમજાવેલું અને અંતે એ માની પણ ગયેલાં. પણ હવે તમે આમ વર્તન કરશો તો પાછા એ ભડકશે..ને આ વાત લાંબી ચાલશે. બીજાઓ પણ આનો ફાયદો લઈને બળતામાં ઘી હોમશે. માટે મહેરબાની કરીને આપને વિનંતી કરું છું કે આ વાત અહીં જ પતાવો. આવા કામ કરવાથી તમને તમારા માંહ્યલા વિના કોઇ રોકી નથી શકવાનું.’

‘હા સુધાબેન, આપ સાચું કહો છો. પણ ખાલી ખાલી આમ હેરાન કરે એટલે મને બહુ ગુસ્સો આવી ગયેલો. હવેથી હું આમ નહીં કરું. મારા તરફથી વાત અહીં જ પતાવું છું.ચાલો થોડી ચા બનાવું..પી ને જ જજો.’

‘ના રે બેન. મારે જમવાનો સમય છે ને હજી લસણ ફોલીને શાક વઘારવાનું બાકી છે.’

‘લસણ’ ના ઉલ્લેખથી બે ય સ્ત્રીઓ મર્માળુ હસી પડી.

અનબીટેબલઃ શક્ય હોય ત્યાં સુધી કોઇના પણ નાજુક ઇગોને ના સ્પર્શવું.

Sneha patel