બિચારી – બાપડી.


ફૂલછાબનો ૨૮-૧૦-૨૦૧૫નો ‘નવરાશની પળ’ કોલમનો લેખ.

આભમાં કે દરિયામાં તો એક પણ કેડી નથી,
અર્થ એનો એ નથી કોઈએ સફર ખેડી નથી.
~રાજેશ વ્યાસ’મિસ્કિન’.

 

ઘડિયાળનો કાંટો ટીક..ટીક કરતો ધીમી પણ મક્કમ ચાલે અવિરતપણે એની નિર્ધારીત ગતિ કાપી રહ્યો હતો. એને રોકવાનું કોઇ માઈના લાલની તાકાત નહીં. હા બહુ બહુ તો માનવી ઘડિયાળ બંધ કરી શકે, એની પહોંચ માત્ર એટલી જ સ્તો. બાકી સમય તો અદ્રશ્ય જ..જે જોઇ જ નથી શકાતું એને રોકવાનું કેવી રીતે શક્ય બને ? સમયની આ દાદાગીરી સામે ભલભલા ભડ માણસે પણ માથું નમાવવું પડે છે. નોરેલ પણ એને નતમસ્તક જ હતો. શક્ય એટલી બધી ધમાલ કરીને એ તૈયાર થયો તો પણ ઘડિયાળનો આપખુદી નાનો કાંટો દસ અને મોટો બાર પર પહોંચી જ ગયો હતો અને બે ય જણ ભેગાં થઈને કાચના આવરણ પાછળથી નોરેલની હાંસી ઉડાવી રહ્યાં હતાં.

‘નીરંતિકા, છાપું પછી વાંચજે પહેલાં મારું ટીફિન ભરી દે પ્લીઝ. બહુ જ મોડું થઈ ગયું. આજે દસ વાગે તો મારે મીટીંગ હતી પણ હું તો..’ અને ફટાફટ મોબાઈલ ગાડીની ચાવી લઈને એ સોફા પર બેસીને મોજાં પહેરવા લાગ્યો.

‘નવાઈના તમે ઓફિસે જાઓ છો તે રોજ આમ બૂમાબૂમ. અમે બૈરાંઓ ય આખો દીવસ ઘરમાં ઢસરડાં જ કરીએ છીએ પણ તમને પુરુષોને કદી કયાં એ દેખાય જ છે. આજે દુનિયા એકવીસમી સદીમાં પહોંચી ગઈ પણ આપણાં ઇન્ડીઅન પુરુષોની મેન્ટાલીટી ના સુધરી તે ના જ સુધરી. સવારના છ વાગ્યાંના ઉઠ્યાં હોઇએ ને માંડ અત્યારે ઘડી શ્વાસ ખાવા બેઠાં એમાં ય તમારા ઓર્ડરની તોપ ફૂટવા લાગે. સાલ્લું અમારા બૈરાંઓની તે આ જિંદગી છે કંઇ ?’

બે પળ નોરેલનો હાથ મોજાં પહેરતાં પહેરતાં અટકી ગયો અને મગજનો પારો હાઈ થઈ ગયો પણ વળતી જ પળે એણે ગુસ્સા પર કાબૂ મેળવી લીધો અને ‘આની સાથે મગજમારી કરીને સમય અને મગજ બે ય ખરાબ કરવા કરતાં બહારથી કંઈક મંગાવી લેવું વધુ સારું’ એવું વિચારીને શૂઝ પહેરીને ઓફિસ જવા નીકળી ગયો.

કોઇ જ રીએક્શન ના આવતાં નીરંતિકાની ખોપડી ઓર છટકી પણ એની આજુબાજુ કોઇ હતું નહીં કે જે એને પંપાળે અને એને સાચી પૂરવાર કરી શકે. ગુસ્સાનો લાવા બહાર કાઢવો જરુરી હતો નહીંતર એનો આખો દિવસ આમાં જ જાય પણ શું કરે..અચાનક એને પોતાની ઇન્ટીરીઅર ડિઝાઈનર ફ્રેન્ડ અવની યાદ આવી અને સંકટ સમયની સાંકળને ખેંચીને એનો મોબાઈલ નંબર ડાયલ કર્યો.

‘હાય નીરુ, અત્યારના સવાર – સવારમાં કેમ યાદ કરી મને બકા?’

‘કંઇ નહીં યાર, આ પુરુષો આપણને સાવ એમના પગની જૂતી જ સમજે છે. એ લોકો ઓફિસમાં કામ કરવા જાય છે તો આપણે ઘરમાં બેસીને જલસાં કરીએ છીએ એમ ?’ ધૂંધવાયેલી નીરંતિકાને પોતાને જ પોતાનો પ્રોબ્લેમ નહતો સમજાતો તો અવનીને કેમની સમજાવે ? અવની એને બરાબર ઓળખતી હતી. ધીમે ધીમે એણે નીરંતિકા પાસેથી આખી વાત જાણી લીધી અને એને વાતનું હાર્દ સમજાઈ ગયું. જોકે અવનીને પણ ઓફિસે જવાનું મોડું થતું હતું પણ આજે એવું કોઇ ખાસ ઇમ્પોર્ટન્ટ કામ નહતું કે થોડો ઘણો સમય એ નીરંતિકાને ના આપી શકે. એણે ધ્યાનથી વાત સાંભળી અને બોલી,

‘નીરુ, આ આખીય વાતમાં નોરેલે તને એના ટીફિન ભરવા સિવાય કોઇ જ વાત કરી એવું તો ખ્યાલ આવતો જ નથી. વળી એને દસ વાગ્યે આજે મીટીંગ હતી અને એ વાત તું પણ જાણતી હતી તો એમાં ખોટું શું બોલ્યો ?’

‘વાત એમ નથી, તું સમજતી નથી. આ બધા પુરુષો આપણને સ્ત્રીઓને એક કામ કરવાનું મશીન જ સમજે છે. એ લોકોને આપણાં કામની કોઇ કદર જ નથી કરતાં. માંડ છાપું લઈને બેઠીને એમના ઓર્ડર ચાલુ…’

‘નીરુ, એક વાત કહે તો..તારા ઘરે ઘરઘાટી , રસોઇઓ અને ડ્રાઈવર સુધ્ધાં છે તો નોરેલ ઓફિસે જાય પછી તું શું કરે છે ?’

‘અરે..ઘર છે તો કેટલાં કામ હોય..એના ગયા પછી મારે નાહવાનું, પૂજા પાઠ કેટલું બધું કામ હોય છે ! સવારના છ વાગ્યાંની ઉઠી હોવું તો બે છોકરાંઓને તૈયાર કરીને એમને સ્કુલે મોકલવાનાથી માંડીને અમારી ચા મૂકવા સુધી કેટકેટલું કામ પહોંચે છે મારે..માંડ બપોરે એક વાગ્યે જમીને પરવારીએ પછી થૉડી વાર ટીવી જોવું, સૂઇ જઉં થોડી વાર આજુબાજુ વાળાઓ સાથે પંચાત કરું ને ત્યાં તો છોકરાંઓ આવી ચડે એથી એમના દૂધ – ચા બનાવું. આખો દિવસ બીઝી..બીઝી યાર…’

અને સામે પક્ષે અવની ખડખડાટ હસી પડી.

‘નીરંતિકા, એક તો તું આ આડીઅવળી નારીવાદી વાર્તાઓ વાંચવાનું બંધ કર. તારા મગજમાં ઢગલો કચરો ભરાઈ ગયો છે. જો હું પણ એક સ્ત્રી છું ને ઘરનાં બધા કામ ઉપરાંત હું ઓફિસ પણ સંભાળુ છું પણ મને તો કદી તારા જેવી ફીલિંગ નથી આવતી. સાચું કહું તો તું એક મલ્ટીટેલેન્ટેડ સ્ત્રી છું. તું તારો સમય પંચાત કરવામાં. ખોટું ખોટું વિચારીને દિમાગ ખરાબ કરવામાં ને ટાઇમપાસના રસ્તાઓ શોધવામાં બગાડે છે. તારી પાસે ઢગલો ફાજલ સમય છે એનો સદૌપયોગ કરીને તારે થોડાં પૈસા કમાતા શીખવું જોઇએ. આપણે સ્ત્રીઓ સવારે ને સાંજે રસોઇ કરીએ તો પુરુષો ય આખો દિવસ ધંધા – નોકરીમાં મજૂરી કરે જ છે ને..એ લોકો તો ક્યારેય આટલી બૂમાબૂમ નથી કરતાં. એકચ્યુઅલી આપણા મનમાં જ લઘુતાગ્રંથી ઘુસી ગઈ છે યા તો યેન કેન પ્રકારેણ મગજમાં ઘુસાડી દેવામાં આવી છે. દરેક સ્ત્રી બાપડી બિચારી નથી હોતી ને તું તો સહેજ પણ નથી, ઇન ફેક્ટ હું તો તને વર્ષોથી જાણું છું, તારી લાઈફ સ્ટાઈલ પણ ખબર છે તો થોડા કડવાં શબ્દોમાં કહું તો તું સાવ નવરી જ છું જે પોતાને બાપડી બિચારી ગણીને રોદણાં રડવામાંથી જ ઉંચી નથી આવતી. બાપડી બિચારી તો તારા ઘરની કામવાળી છે કે જે સવારની પાંચ વાગ્યાની ઉઠીને પોતાના ઘરનું કામ પતાવીને પછી તારા જેવી દસ શેઠાણીઓના ઘરના કામ કરે અને ઘરે જઈને એના ઘરવાળાની ગાળો ખાય, ઓર્ડર – નાઝ નખરાં ઉઠાવે. બાકી તારા જેવી કે જેના ભાગે ઘરની અડધીથી ય ઓછી જવાબદારી છે એ બાપડી – બિચારીના રોદણાં કેવી રીતે રડી શકે એ જ નથી સમજાતું ડીઅર, સોરી પણ હવે આ વાત પર તું તારી જાતે જ વિચારજે મારે ઓફિસ જવાનો સમય થઈ ગયો છે તો હું નીકળુ છું.’

અવનીએ કહેલી વાતો તો નીરંતિકાનું મન પણ જાણતું હતું એથી એ કોઇ વિરોધ કરી શકે એવી સ્થિતીમાં પણ નહતી. જોકે પ્રિય સહેલીની કડવી વાતોથી દિલના એક ખૂણામાં ઉજાસની એક કિરણ ચોકકસ ફૂટી નીકળેલી, બસ સૂરજ ઉગી નીકળે એટલી જ વાર હતી.

અનબીટેબલ ઃ સત્યનો સ્વીકાર અંતે સુખની મંઝિલ સુધી પહોંચાડે છે.

મેસેજની દુનિયા


fulchhab newspaper > column navrash ni pal > 21-10-2015

ઘણાં બસ મૌન રાખે તોજ શોભે છે જગતમાં ને,
ઘણાં ને બોલવા દીધાં પછી જલસો જ જલસો છે.
-હેમાંગ નાયક

અધખુલ્લી આંખોએ અનુષ્કાએ મોબાઈલ હાથમાં લીધો અને એમાં સમય જોયો. સવારના સાડા છ થયા હતાં. હજુ દસે’ક મિનિટ સૂઇ શકાશે, એમ વિચારીને મોબાઈલનું સ્ક્રીન બંધ કરવા જ જતી હતી અને ત્યાં જ વોટસ એપના ગ્રુપમાં એક મેસેજ આવ્યો અને મેસેજ જોવાની ઇંતજારી સળવળી ઉઠી. ઉંઘરેટી આંખે જ એણે વોટસએપ ખોલીને મેસેજ જોયો,
‘everything is hurt only if u think more. forget and move on…’ આગળ પણ કંઈક લખેલું હતું પણ અનુષ્કાએ તો આટલું વાંચીને જ અટકી ગઈ, આખું ચાર લાઈનનું લખાણ વાંચવાની તસ્દી શું લેવાની અને અડધી ઉંઘમાં જ એણે એ મેસેજ સિલેક્ટ કરીને ફોરવર્ડનું ઓપ્શન વાપરવા લાગી. જોતજોતામાં તો ત્રણ ગ્રુપ અને ૨૦ થી ૨૫ મિત્રોને મેસેજ મોકલી દીધો. મગજ એક્ટીવ થઈ ગયું હતું હવે ઉંઘવાનો યત્ન કરવો વ્યર્થ હતું. થોડો અફસોસ થઈ ગયો. લગભગ ૨૦ એક મિનીટ સવાર સવારમાં મિત્રોને ગુડમોર્નિંગનો મેસેજ મોકલવામાં જતી રહી એના કરતાં એટલો સમય ઉંઘ ખેંચી લીધી હોત તો ફ્રેશ થઈ ગઈ હોત પણ ઠીક હવે…આમ પણ આ રોજનું થઈ ગયું હતું. ટેવાવું જ પડે, મિત્રો માટે આટલું તો કરવું જ પડે ને !
લાંબી આળસ મરડી અને નાઈટી સરખી કરતી અનુષ્કા ઉઠી અને બાથરુમમાં ગઈ. થોડી વાર રહીને એણે ચા બનાવી, માટલું ગળી અને નાસ્તામાં થૉડા મમરાં વઘારીને બ્રશ પતાવ્યું અને ઉર્વિનને ઉઠાડવા માટે બૂમ પાડી. ઉર્વિશ તો એક ઝાટકે જ ઉઠી ગયો અને બે મિનીટમાં તો ફ્રેશ થઈને ટેબલ પર હાજર થઈ ગયો. અનુ ઉર્વિનની આ સ્ફુર્તિ જોઇને કાયમ ખુશ થઈ જતી. ઉર્વિન રોજ સવારે ઉઠે ત્યારે તાજા તાજા ગુલાબની જેમ ખીલેલો જ લાગે. કોઇ પણ પ્રોબ્લેમનું સમાધાન શોધવાનું હોય તો ઉર્વિન સવારનો સમય જ પસંદ કરે પણ અનુની સવાર તો કાયમ ઉલ્ટી જ હોય.
‘અનુ, આજે ચામાં મજા નથી આવતી યાર, પાણી નાંખવાનું ભૂલી ગઈ છે કે શું ? એકલા દૂધની ચા બનાવી હોય એવું કેમ લાગે છે ?’
અને અનુષ્કા ઝબકીને જાગી, ‘ચા બનાવતી વેળા પાણી રેડવાનું તો ભૂલી જ ગયેલી. એક કપ દૂધ અને એક કપ પાણીના બદલે એણે પૂરાં બે કપ દૂધ જ ચા બનાવવામાં વાપરી કાઢેલું.’
‘અરે હા ઉર્વિન, સોરી જરા ઉંઘ પૂરી નહતી થઈ એટલે મગજ અડધું પડધું બંધ જેવું જ લાગે છે..તું ચા સરખી કરીને લાવને ડીઅર પ્લીઝ.’
‘ઓકે, જેવો મેડમનો હુકમ.’ અને ઉર્વિન પાંચ મિનીટમાં તો આદુ, ફુદીનો અને લીલી ચા નાંખીને સરસ મજાની ચા બનાવીને લઈને આવ્યો. ચા પીતાં પીતાં બોલ્યો,
‘અનુ, એક વાત કહું ખોટુ ના લગાડીશ પણ તને આ મેસેજીસની ટેવ જ ખોટી પડી ગઈ છે. રોજ સવાર સવારમાં શું ગુડમોર્નિંગ કરવા બેસી જાય છે ? તારા મેસેજ વિના કોઇની સવાર નહીં ઉગે ?’
‘અરે ના..ના..એવું કંઇ નહીં પણ આ એક ટ્રેન્ડ થઈ ગયો છે. કામ ધંધો હોય કે સગા સંબંધીઓ – બધાંને સવારમાં એક તાજો ફડફડતો ગુડ મોર્નિંગનો મેસેજ મોકલી દઈએ એટલે બધાંને આપણી મીઠી યાદ પહોંચી જાય અને આમ એકબીજાના સતત ટચમાં રહેવાય.’
‘અનુ, તું તારા મમ્મી – પપ્પાને કે તારી સૌથી નજીકની સખી ધારિણીને કદી આવા નિયમિત મેસેજીસ કરે છે ?’
‘ના રે, એમને વળી શું મેસેજ કરવાના ? એમને તો ફોન જ કરી દઉં અને બહુ યાદ આવે તો મળવા જ ઉપડી જાઉં.’
‘તો તું એવું કેમ કહે કે આવા ગુડમોર્નિંગ મેસેજીસ અનિવાર્ય જ છે ? ઓકે, ચાલ એક વાત કહે, આજે તેં કયો મેસેજ મોકલ્યો બધાંને અને એનો અર્થ શું હતો ?’
‘શું ઉર્વિન તું પણ…એમ કંઈ મેસેજ થોડા યાદ રહે. વેઈટ અ મીનીટ.’ અને મોબાઈલ લઈને એ મેસેજ જોઇને એણે ઉર્વિનને કહ્યો. ઉર્વિન આ જોઇને ખડખડાટ હસી પડ્યો.
‘અલ્યા, શું થયું, કેમ આમ હસવું આવી ગયું ?’
‘તમારી મેસેજીયણ જમાત જોઇને હસવું આવ્યું. તમે મેસેજ પૂરતો વાંચતા ય નથી અને એ કેટલ અંશે સાચો કે ખોટી માહિતી પૂરી પાડે એવો પણ કોઇ વિચાર કરતાં નથી. બસ, સામેવાળાના મોબાઈલમાં તમારી હાજરી પૂરાવવા આંખો બંધ કરીને મેસેજ ઠોકે રાખો છો. વળી દુઃખ તો એ જ છે કે આવા લોકોની વસ્તીથી લગભગ પોણાભાગથી પણ વધુ વસ્તી છે. જેને કંઈ જ વિચારવું નથી, સમજવું નથી….બસ ઘેટાં બકરાં જેવી જિંદગી જ જીવવી છે. દિલ, દિમાગ, સમયનો કેટલો વેડફાટ કરો છો તમે લોકો. વળી એક ગુડમોર્નિંગથી ય તમારા સંબંધો સચવાતા નથી તો આખો દિવસ ‘જે આવે એ બીજાને મોકલ્યે જ રાખવામાં વ્યસ્ત. એક લાઈન જાતે વિચારીને લખવાની હોય તો કદાચ આ બધી એપ જ બંધ થઈ જાત. એ લોકો તમને રેડી મેસેજીસ, સ્માઈલીસ ની ફેસીલીટીસ પૂરી પાડે રાખે ને તમારા સંબંધોનું રીનોવેશન થયા કરે છે, ગાડું ચાલ્યે રાખે છે. રામ જાણે આમાં કેટલું સાચું ને કેટલું ખોટું ! મને તો આ બધું અર્થહીન અને સમય – શક્તિનો વેડફાટ જ લાગે છે. જરુર હોય ને મેસેજીસ કરો, કોઇ યોગ્ય વ્યક્તિને યોગ્ય શબ્દોવાળો મેસેજ કરો, યોગ્ય ઇન્ફોર્મેશન હોય કે ન્યુઝ હોય તો મેસેજ કરો…આ બધું ઠીક પણ સાવ જ પોતાની હાજરી પૂરાવવા આમ મેસેજીસ કર્યા કરવાનું બંધ કર તો સારું હવે. કોઇ પણ વાતની અતિશયોક્તિ સહેજ પણ હિતાવહ નથી ડીઅર. બાકી હું તને ક્યારેય કોઇ બાબતમાં રોકતો કે ટોકતો નથી તું જાણે જ છે.’
ઉર્વિનની વાત સાંભળીને અનુષ્કા મનોમન આખા દિવસ દરમ્યાન મેસેજમાં થતો પોતાના સમય અને શક્તિનો વેડફાટ વિશે વિચારવા લાગી. ઉર્વિન ઘણા ખરા અંશે સાચો હતો જ. વળી મેસેજથી રીલેશન્સ સચવાય એવું પણ ક્યાં હોય છે…લોકો પોતાની મરજી મુજબ, અનુકૂળતા મુજબ જ એ વાપરે છે બાકી ના ફાવે તો ફ્રેન્ડસ તરીકે બ્લોક કરી દેતાં કે ગ્રુપમાંથી રીમૂવ થઈ જતાં એક સેકંડ પણ ક્યાં વિચારે છે…સાચે..આ બધું અર્થહીન જ છે. મનોમન એણે મેસેજીસ પર કંટ્રોલ કરવાનો નિર્ણય લઈ લીધો.
અનબીટેબલ ઃ શાંતિનો મહાસાગર ઘરમાં જ હિલ્લોળે ચડ્યો હોય છે ને મનુષ્ય મોબાઈલનું ખાબોચિયું ઉલેચતો ફરે છે.
-સ્નેહા પટેલ

અડસઠમું વર્ષ


phoolchhab newspaper > 14-10-2015 > Navrash ni pal column

હો પાનખર બધે, ને છો સૂકી હવા વને,
ફરફરતું એક લીલું લીલું પાન લાવી છું.
-દેવિકા ધ્રુવ

‘અલી રમાડી, આ સાવ આવું કરવાનું ? આખી જિંદગી સાથે જીવવાના કોલ હતાં ને તું સાવ આમ અધવચાળે છોડીને કાં જતી રહી ? ઓ માડીરે..આ કાળઝાળ બુઢાપો સાવ એકલાં કેમનો જીવાશે ?’
રમેશભાઈ મનોમન કકળી રહ્યાં હતાં. સામે એમની જીવનસંગીની રમાબેનનો મૃતદેહ પડ્યો હતો જે સાવ નજીવા તાવની બે દિવસની માંદગીમાં જ મૃત્યુ પામ્યાં હતાં. રમેશભાઈ રહ્યાં પુરુષ માણસ ! રડવાની – જીવ હલકો કરવાની ટેવ તો પહેલેથી જ નહીં એટલે આજે પણ આંખો ભીની તો ના જ થઈ પણ અંતરાત્મા લોહીલુહાણ થઈ ગયો હતો. સામે એક દીકરો,દીકરી, જમાઈ, વહુ અને બે પૌત્ર બેઠેલા હતાં દરેકની આંખમાંથી ગંગા જમના વહી રહી હતી. સાજા સમા રમાબેન સાવ જ આમ એમને રેઢાં મૂકીને ચાલ્યા જશે એવી તો કલ્પના ય નહતી કરી એ લોકોએ.પણ કુદરત આગળ કોનું ચાલ્યું છે ?
રમાબેનની અંતયેષ્ટી પતી અને બધાં ધીમે ધીમે એ આઘાતમાંથી રુટીન જીવનમાં સેટ થવા લાગ્યાં. દીકરો રીવાન અને દીકરી રેવા તો જુવાન હતા અને કામ ધંધાવાળા. મહિનો એ’ક રમેશભાઈ પાસે રહી એ લોકો પોતપોતાના કામે પાછા ચડવાનું વિચારવા લાગ્યાં અને પોતપોતાના માળા તરફ ઉપડવાનું વિચારવા લાગ્યાં. પણ પાછળ રમેશભાઈનું શું ? એ હતાશ, તૂટી ગયેલા જીવને સાવ એકલા જીવવા છોડી દેવાનો બેમાંથી એક પણ સંતાનનો જીવ નહતો ચાલતો પણ સામે પક્ષે એ લોકો સમયની દોડ સાથે તાલ મિલાવી રહ્યાં હતા અને એમાં સહેજ પણચૂક્યાં તો એમના જીવનની ગાડી ખોટકાઈ જાય દોડ્યાં વિના તો છૂટકો જ નહતો. છેવટે રેવા અને જમાઈએ રમેશભાઈને પોતાના ઘરે લઈ જવાનો નિર્ણય કર્યો.
ગર્વીલા રમેશભાઈ પણ અત્યારે તો તૂટી જ ગયેલા હતાં એમને પણ આ વ્યવસ્થા યોગ્ય લાગી અને તૈયાર થઈ ગયાં.
રેવાની બીજા દિવસની સવાર સાતના બદલે પાંચ વાગ્યે પડી ગઈ, કારણ રમેશભાઈને પાંચ વાગ્યામાં ચા પીવાની ટેવ હતી અને રમાબેન એમને પાંચ વાગ્યામાં ગરમા ગરમ ચાની સાથે નાસ્તો ખાટલે બેઠાં બેઠાં આપતા હતાં એ રુટીન તો કેમનો તોડાય ? રાતના બાર – એક વાગ્યે બધા કામ પતાવીને સૂતેલી રેવાને આજે બે કલાકની ઉંઘની ખોટ બહુ અઘરી પડતી હતી. નોર્મલી એ પોતાની ઉંઘ ડીસટર્બ ના કરે જ્યાં સુધી ચાલી જતું હોય ત્યાં સુધી એ ચલાવી લે પણ પિતાની ચાનો સમય કેમનો ડીસ્ટર્બ થાય ? એમના આખા દિવસનો સવાલ હતો ચા મોડી મળે તો એમનો દિવસ બગડે ને. એ પછી પણ રમેશભાઈનો દિવસ સુધારવા રેવાએ દરેક જગ્યાએ નાની નાની તકેદારી રાખવા માંડી. પપ્પાને ગળી દાળ જ જોઇએ, દરેક શાકમાં બટાકા તો જોઇએ જોઇએ ને જોઇએ જ, નાહવા જાય ત્યારે એમના કપડાં ને ટુવાલ પલંગ પર જોઇએ, એમનો મનગમતો સાબુ અલગ ડબ્બીમાં જ જોઇએ, રોજ નાહીને વાળમાં તેલ નાંખવા જોઇએ, પાંચની ચા પછી નવ વાગ્યે કેસર પિસ્તાવાળું દૂધ જોઇએ….જોઇએ જોઇએ જોઇએ નું લિસ્ટ વધતું ગયું અને રેવા એના ચકકરોમાં ગોળ ગોળ ફરવા લાગી. થૉડા દિવસ તો એણે બધું એડજસ્ટ કર્યું પણ હવે એ એડજસ્ટમેન્ટની અવળી અસર એની જોબ, પતિ ઋગ્વેદના સંબંધ પર અને એના દિકરાના ઉછેર પર પડવા લાગી. આખા ઘરમાં પપ્પા એક જ મહત્વની વ્યક્તિ રહી ગઈ હતી બાકી બધા પોતાના કામ પોતાની રીતે પતાવીને પપ્પાને એડજસ્ટ થવામાં કાઢવા લાગ્યાં.
રમેશભાઈ દુનિયાનો સૌથી દુઃખી જીવ ! એ તો પોતાના દુઃખની દુનિયામાં જ વ્યસ્ત હતાં. આજુબાજુ કોણ શું કેમ જીવે છે એની સાથે એમને કોઇ જ લેવા દેવા નહતી. રમાની સ્મ્રુતિ એમને નિરાંતે જંપવા નહતી દેતી.
થોડા દિવસમાં રેવા કંટાળી ગઈ. આવું તો ના ચાલે. એણે આડકતરી રીતે પપ્પાને પોતાની તકલીફ, સ્થિતી સમજાવવાનો પ્રયત્ન પણ કર્યો પણ રમેશભાઈને તો જાણે કંઈ સમજવું જ નહતું. આંખ આડા કાન કરીને બેસી ગયેલાં. પોતે એક વડીલ છે પોતાના પૌત્ર વરુણ સાથે થોડો સમય કાઢે ઘરની થોડી જવાબદારીઓ પોતે ઉપાડી લે તો રેવાને શાંતિ રહે, વળી પોતાની ટેવો પૂરી કરવી એ પોતાની પત્ની પાસેથી અપેક્ષા રાખી હોય ત્યાં સુધી યોગ્ય હતી પણ દીકરી, જમાઈ પાસેથી રાખવી તો સાવ જ અયોગ્ય કહેવાય એ વાતની એમને સમજ જ નહતી. પોતે બાપ છે અને પોતાની સગવડ સાચવવી,ધ્યાન રાખવું એ પોતાના સંતાનોની ફરજ છે. એમણે તો એમનું જક્કી વલણ ચાલુ જ રાખ્યું. રીવાએ કંટાળી ધીમે રહીને રેવાનને પપ્પાને થોડો સમય પોતાના ઘરે લઈ જવા કહ્યું ને રીવાન એમને પોતાના ઘરે લઈ ગયો. ત્યાં પણ એ જ હાલત,
રીવાનની સહિષ્ણુ અને ધૈર્યવાન પત્ની રેખા પણ પોતાના જક્કી સસરાથી કંટાળી ગઈ, પણ આ તો સસરા- એમની વિરુધ્ધ તો વિચારાય પણ કેમ ? વળી પરણીને તરત અલગ રહેવા લાગેલા એટલે એમની લાઇફસ્ટાઈલ અને રમેશભાઈને લાઈફસ્ટાઈલમાં આભ જમીનનો ફર્ક. રમેશભાઈ બાથરુમમાં જાય તો સરખું પાણી ના રેડે, જમવા બેસે તો ચારે બાજુ ખાવાનું વેરે, હાથ લૂછવા માટે નેપકીનનો ક્યારેય ઉપયોગ ના કરે જે હાથમાં આવ્યું ત્યાં જ ..ભલે ને પછી એનો સોફો કેમ ના હોય..કપડાં ય ત્રણ ત્રણ દિવસ સુધી ધોવા ના નાંખે, રોજ સવારે મોટેમોટેથી અવાજ કરીને અડધો કલાક કોગળાં કરે અને ગળામાં આંગળી નાંખી નાંખીને કફ કાઢે…રેખાની ધીરજ પણ છૂટવા લાગી હતી. એ આખો દિવસ રમેશભાઈની પાછળ પાછળ ફરવામાં દિવસ નીકળી જતો અને ઘરના ઢગલો કામ એમના એમ જ પડ્યાં રહેતા. રીવાન અને પોતાના દીકરાની માટે તો એની પાસે સહેજ પણ સમય નહતો નીકળતો. અંદરો અંદર એ અકળાવા લાગી પણ આનો ઉપાય શું? તાળી એક હાથે તો ના જ પડે ને ? જો પોતે રમેશભાઈને સાથે રાખવાની ના પાડે તો સમાજ તો એમને ફોલી જ ખાય ને કે બુઢ્ઢા સસરાને સાવ એકલાં તડપવા છોડી દીધાં…આવા તો કેવા છોકરાંઓ છે આ ? રીવાન પણ રેખાની મનોસ્થિતી સમજતો હતો. એક દિવસ એ ઓફિસથી થોડો વહેલો આવી ગયો અને રમેશભાઈને લઈને બેડરુમમાં ગયો,
‘પપ્પા, મમ્મીના જવાનું તમને એકલાંને જ દુઃખ છે એવું માનો છો કે ?’
‘ના રે દીકરા, રમા તો બધાની લાડકી હતી.’
‘ઓકે. હવે પપ્પા એમ કહો કે એના ગયા પછી તમારી લાઇફસ્ટાઇલમાં કોઇ ફેરફાર આવ્યો કે ?’
‘ના, આમ તો ખાસ કંઈ નહીં. હા મારું જીવન ખાલી ખાલી થઈ ગયું દીકરા.’
‘પપ્પા, તમે મમ્મી પાસેથી જે કામની અપેક્ષાઓ રાખતાં હતાં એવી અપેક્ષા તમે તમારા સંતાનો પાસેથી રાખો એ કેમ ચાલે ?’ વાત લાગણીના પાટે વળી જાય એ પહેલાં જ રીવાન ‘ટુ ધ પોઈંટ’ બોલ્યો.
‘ના રે…મારી એવી કોઇ આશા ક્યાં છે…’
‘તો આ બધું કામ તમારા સમયે અને તમારી રીતે જ થવું જોઇએ એવી આશા કેમ રાખો ? રોજ સવારે પાંચ વાગ્યે ચા જોઇએ જ…એના માટે બીજાને જે તકલીફ પડવી હોય એ પડે..હાથ નેપકીનથી નહીં લૂછવાના…ઘરનાં ઉંઘતા હોય ને મોટેમોટેથી કોગળાં કરીને એમની ઉંઘ બગાડવાની…પપ્પા, માન્યું કે તમને વર્ષોથી આવી ટેવો પડી છે ને મમ્મી સાથે એ રીતે જીવ્યાં જ છો પણ અમારી લાઇફસ્ટાઇલ સાવ અલગ છે. તમે એમાં એડજસ્ટ થવાનો સહેજ પણ પ્રયત્ન જ નથી કરતાં એવું કેમ ચાલે ? વળી અમારી લાઈફસ્ટાઈલ સુઘડ અને વ્યવસ્થિત છે તો એ અપનાવવામાં,સમય પ્રમાણે અપડેટ થવામાં વાંધો શું છે? તમને નથી લાગતું કે તમે જે સાવ આંખો બંધ કરીને, જડતાપૂર્વક જીવો છો ખોટી વાત છે. થોડાં અમે તમને એડજસ્ટ થઈએ અને થોડા તમે એડજસ્ટ થાઓ તો જ પ્રેમપૂર્વક અને સન્માનપૂર્વક જીવી શકાશે બાકી આમ તો બહુ લાંબુ નહીં ચાલે પપ્પા. આદરભાવ અલગ વાત છે પણ એને લઈને કોઇ તમારું ગુલામ બનીને રહે એવી માન્યતાઓ ભૂલભરેલી છે. સમય સાથે દરેકે બદલાવું જ પડે છે અને તમારે ય તમારી ટેવોમાંથી થોડાં બહાર આવવું જ પડશે. બાકી સમાજ તો નવરો છે…એક દીકરાએ પોતાના બાપને ના રાખ્યો ..સાવ લાગણીહીન છે જેવું બોલીને ચૂપ થઈ જશે. અંદરની તકલીફ કોઇ જોવા નથી આવતું હોતું ને મને એવા સમાજની કોઇ તમા ય નથી. સો વાતની એક વાત સ્વમાનથી જીવવું હોય તો જ્યાં રહેવુ હોય ત્યાં એક લાગણીભીના, જવાબદાર વડીલ – સદસ્યની જેમ રહો , બાકી તો ઘરમાં બહુ ફર્નિચર પડ્યું હોય છે જ !’
રમેશભાઈ એકીશ્વાસે બોલી રહેલ રીવાનની વાત એકીશ્વાસે જ સાંભળી ગયાં. આખી જિંદગી પોતાના સિવાય એમણે કદી બીજાનો વિચાર જ નહતો કર્યો અને રમાએ તો પ્રેમપૂર્વક એ નીભાવી પણ લીધો પણ છોકરાંઓની જિંદગી આમ ડહોળવાનો એમને કોઇ હક નહતો. આંખ ને કાનની સાથે સમજણનાં દ્વાર પણ ખોલીને જીવવું જોઇએ એ વાત જીવનના અડસઠમા વર્ષે સમજાઈ હતી.
અનબીટેબલ ઃ સમયના પ્રવાહને અનુરુપ વહીએ નહીં તો કોહવાઈ જઈએ.
-sneha patel

પેંડાનું બોકસ.


phoolchhab newspaper > navrash ni pal column > 1-1o-2015:

પેંડાનું બોકસ.

માત્ર હોય ધબકારા, લાગણી ન હો બિલકુલ,
એમ લાગે છાતીની આ જગા અધૂરી છે.
-કિરણસિંહ ચૌહાણ

ઘરના બગીચામાં આશાવરી હીંચકા પર ઝૂલતી ઝૂલતી પોતાના લાંબા રેશમી વાળની લટને કાન પાછળ ગોઠવતી હતી જે વારંવાર પવનની થપાટથી એના ચહેરા પર પાછી રમતી થઈ જતી હતી. એની નજર ગાર્ડનના લીલા લીલા ઘાસ પર ધીરી ગતિએ સરકતી ગોકળગાય પર ઠરી ગઈ. હળું હળું એ મુલાયમ ગોકળગાય સરકતી અને એની પાછળ ચળકાટવાળો ઉત્સર્ગ પાથરતી જતી હતી. બાજુના એકઝૉરાના છોડ પર એક રંગબેરંગી પતંગિયું આમ થી તેમ ઉડી રહ્યું હતું, બાજુમાં આસોપાલવના લીલાછમ્મ લાંબાં પાંદડાંઓની વચ્ચે થોડી જગ્યા કરીને એક કબૂતરે પોતાનો માળો બનાવેલો અને એમાંથી સફેદ ઝગ મારતાં ઇંડાં દ્ર્શ્યમાન થતાં હતાં. આખું વાતાવરણ અનોખી એનર્જીથી ભરાઈ ગયેલું હતું અને એ જોઇને આશાવરીનું દિલ પણ ખુશીનો ચળકાટ અનુભવવા લાગ્યું હતું ત્યાં જ એના કાન પર એક તીણો અવાજ અથડાયો,
‘અરે આશા બેન, સાંભળ્યું કે તમારે ત્યાં નવી ગાડી લીધી ને કંઇ..વટ છે હોંકે તમારો તો.’
પાડોશના વિભાબેનને જોઇને આશાનું મોઢું થોડું ખાટું થઈ ગયું. એક તો એમનો અવાજ તીણો, એમાં એમનો બોલવાનો લહેંકો તો તદ્દન ગામઠી જ અને વાતો કરે એ સાવ છેવાડાંના વિચારોની જ. એમના ઘરમાં કોઇ નાનો શો ફેરફાર સુધ્ધાં થાય તો પણ એ ચિબાવલીને ખબર નહીં કેમ જાણ થઈ જાય અને જ્યારે ને ત્યારે ‘પેંડા ખવડાવો ને પાર્ટી આપો’ની રેકોર્ડ ચાલુ થઈ જાય.
‘હા, જૂની ગાડીને દસ વર્ષ થઈ ગયેલાં અને રીપેરીંગ પણ બહુ માંગતી હતી એટલે પૈસાની થોડી સગવડ થતાં જ આ પહેલું પગલું લીધું.’
‘સરસ સરસ બેન, ચાલો પેંડા ખવડાવો નવી ગાડી લીધી એના માનમાં . તમારી પ્રગતિથી બહુ ખુશી થાય છે, અત્યારે થોડું કામ છે હું પછી આવીશ શાંતિથી બેસવા.’
‘હા વિભાબેન, ચોકકસ ખવડાવીશ જ ને. અત્યારે થોડું કામ છે રજા લઉં.’
અને વિભાબેન સાડલાંનો છેડો માથે સરખો કરતાં કરતાં ચાલ્યા ગયા. આશાવરી પાછળથી એમની ચાલવાની દેશી, કઢંગી ચાલને જોઈ રહી.
‘જાતજાતના લોકોથી આ દુનિયા ભરેલી છે. આવા માંગણિયા પાડોશી એમના જ નસીબમાં કેમના લખાયાનો અફસોસ કરતી આશા હીંચકા પરથી ઉભી થઈને ઘરમાં અંદર ચાલી ગઈ.
સાંજે આશાનો પતિ અભિનંદન ખુશખુશાલ વદને ઘરમાં પ્રવેશ્યો,
‘આશુ ડાર્લિંગ આજે તો બહુ જ મજ્જ્જાનો દિવસ ગયો. હું એટલો ખુશ છું..એટલો ખુશ છુ કે ના પૂછો ને વાત !’
‘અભિ, શું છે નાહકનો કેમ બૂમાબૂમ કરે છે ? તારી બૂમોથી હું ચોંકી ગઈ અને હમણાં જ મારો હાથ આ ગરમ ગરમ તાવડીને અડતાં રહી ગયો, દાઝી ગઈ હોત તો ક્યાંક…થોડી શાંતિ રાખને પ્લીઝ.’
અને અભિનંદનનો બધો ઉત્સાહ પાણીમાં બેસી ગયો. છેલ્લાં છ મહિનાથી લાગલગાટ અભિ એક પ્રોજેક્ટ પાછળ પડ્યો હતો. ખૂબ જ મહેનત કરી રહ્યો હતો અને પરિણામ સ્વરુપે આજે મહિનાના છેલ્લાં દિવસે એ પ્રોજેક્ટ બમણી સફળતાપૂર્વક પાર પડ્યો હતો. એના સેલ્સનું જે ટારગેટ હતું એના કરતાં એણે ચારગણું સેલ કરીને બતાવ્યું હતું. અભિની નિષ્ઠા જોઈને એના બોસ ખૂબ ખુશ થઈ ગયા હતા અને સ્ટાફમાં બધાને અભિનું ઉદાહરણ આપવા લાગ્યાં હતાં અભિ એકાએક હીરો બની ગયો અને બોસે ખુશીમાં એને પ્રમોશન કમ ચાર પગાર બોનસમાં આપી દીધા હતાં. અભિને ચિંગુસ બોસ પાસેથી વખાણની આશા તો હતી જ પણ આમ એકાએક આટલું બધું..એના તો માન્યામાં જ નહતું આવતું. એના પગ જમીન પર પડતાં જ નહતાં જાણે એ હવામાં જ ઉડી રહ્યો હતો. ખુશીના આવેગમાં જ એ ઘરે આવતાં રસ્તામાં આશાવરીના મનપસંદ મિઠાઇવાળાની દુકાનેથી કિલો પેંડાનું બોકસ લઈને આવ્યો હતો. મીઠા મીઠા પેંડાની સાથે મીઠી મીઠી ખુશખબર અને મીઠી મીઠી એક ‘કિસ’ના સ્વપ્નમાં રાચતા અભિનો બધો જ આનંદ આશાના તીખા સ્વરમાં વહી ગયો. આજે એ ખૂબ જ ખુશ હતો પણ એ ખુશી શેર કરવા માટે આજે એની પાસે કોઇ નહતું એનું દુઃખ એનું દિલ કોરી ખાતું હતું. હતોસ્તાહ થઈને એ પેંડાનું બોકસ ટીપોઇ પર મૂકીને શાવર લેવા માટે બાથરુમ તરફ વળી ગયો.
અનબીટેબલ ઃ કોઇના નિઃસ્વાર્થ પ્રેમથી આપણું દિલ દુભાય એનાથી વધુ કમનસીબી બીજી કોઇ નહીં !
-sneha patel