વિશ્વાસના શ્વાસ.

phoolchhab newspaper > navrash ni pal column > 29-04-2015
જાતને વાદળ બનાવી રાખવી,

કોણ જાણે, કોઇ ક્યારે તરફડે !

-નેહા પુરોહિત.

‘ક્યારનો ફોન કરું તો ઉપાડતો નથી વળી મેસેજીસના ય રીપ્લાય આપતો નથી ! નવાઈનો જાણે એ જ આખી દુનિયાનો વ્યસ્ત છે. સાવ જુઠ્ઠાડો છે; આ બધાની વાતો પર વિશ્વાસ કરાય જ નહીં.’વત્સલના અવાજનો પારો એની તીવ્રતમ સપાટીને સ્પર્શતો જતો હતો.

‘શું થયું બેટા ? કેમ આટલો બધો ગુસ્સો ?’ વત્સલની સામે બેઠેલા વયસ્ક રવિભાઈએ હાથમાં પકડેલા અખબારની અને આંખે પહેરેલાં બેતાલાના ચશ્માની ઉપલી સપાટીએથી નજર વત્સલના મુખ પર ઠેરવી. વત્સલના મોઢા ઉપર અણગમાની છાયા પ્રસરેલી હતી જે સ્પષ્ટપણે દેખાઈ આવતી હતી.

‘અરે આ અજય – મારા ધંધાની નવી પાર્ટી – એ મારો ફોન જ નથી ઉપાડતો. મારે આજે મારા કારીગરોને પગાર ચૂકવવાનો છે અને એના માટે પૈસાની તાતી જરુર છે. આજે એણે મને પેમેન્ટ કરવાનું હતું તો મને એમ કે હું એ પેમેન્ટમાંથી મારી ચૂકવણીઓ પતાવી દઈશ. અજયે મને આજની તારીખે ચેક આપી દઈશ એવો વાયદો કરેલો અને આજે જુઓ…ફોન જ નથી ઉપાડતો.’

‘ફોન ના ઉપાડે એટલે આટલી બધી ગાળો ? બની શકે કે એ સાચે કોઇ કામમાં ફસાયેલો હોય ?’

‘અરે પપ્પા, તમે આ બધાને ઓળખતાં નથી. આની પહેલાં પેલા સુબ્રતોની વાત તો તમે જાણો છો જ ને ? એક તો ક્રેડિટથી માલ વાપરે અને પેમેન્ટ ચૂકવવામાં ગલ્લાં તલ્લાં. સાવ જાડી ચામડીના જ બનેલા હોય છે આ બધા. મેં એને ચડેલા બિલો પર વ્યાજ લેવાની ધમકીઓ પણ આપેલી પણ એ કાળિયાને એની કોઇ જ અસર ક્યાં થતી હતી ! કંટાળીને આપણે એની સાથે ડીલીંગ જ બંધ કરી દીધું. હજુ આજની તારીખમાં એની લેણી નીકળતી રકમમાંથી માંડ સીત્તેર ટકા જ નીકળી શકી છે. બાકીની ત્રીસ તો આવશે ત્યારે હવે. એ સુબ્રતો પણ હું જ્યારે ફોન કરું ત્યારે આવા ગલ્લાં તલ્લાં જ કરે. ફોન સ્વીચ ઓફ હતો, હું મીટીંગમાં હતો, મારે બહારગામ જવાનું છે, બીજી પાર્ટીને પેમેન્ટ આપવાના છે, મારે ય પૈસા ફસાયેલા છે મન થાય છે કે નાદારી જ નોંધાવી દઉં..વગેરે વગેરે.ત્રીસ ટકાની રકમ તો માંડી વાળવાનો જ વારો આવશે કદાચ. ‘

‘પણ એમ ના બને કે આ તારો કોણ…હા; અજય, એ સાચે ફોન ના લઈ શકે એવી સ્થિતીમાં હોય ?’

‘મારા ધંધામાં મારે રોજ રોજ આવા ‘ફોન ના ઉપાડવા કે મેસેજીસના જવાબ ના આપવા’ જેવી વર્તણૂકનો સામનો કરવાનો આવે છે. હવે હું આ બધી રીતોથી પૂરેપૂરો પરિચીત થઈ ગયો છું. મને આવા કોઇના જવાબ પર વિશ્વાસ જ નથી આવતો .’

‘દીકરા, તું થોડો વધુ પડતો નેગેટીવ થઈ ગયો છે એમ નથી લાગતું ? આ અજય સાથે તો તારું પ્રથમ ડીલીંગ છે, સાવ નવો નવો છે. એની રીતભાતથી ય તું પૂરતો પરિચીત નથી. પેલા સુબ્રતોએ દગો કર્યો એનો અર્થ એમ થોડો કે અજય પણ એવું જ કરશે ?’

‘પપ્પા, આજના જમાનામાં પૈસા લેવામાં સૌ એક્કા છે પણ પૈસા કાઢવાના હોય ત્યારે બધા એક સરખાં જ થઈને ઉભા રહે છે. વિશ્વાસ જેવી મહામૂલી મૂડી આવા લોકો પર ના વેડફાય.’

‘જો તને વિશ્વાસ જ નથી તો લોકોને આમ ક્રેડિટ પર માલ શું કામ આપે છે ? એડવાન્સ પૈસા જ લઈ લે ને .’

‘અરે..આજના હરિફાઈના જમાનામાં એ વાત શક્ય જ નથી. ક્રેડિટ ના આપીએ તો પાર્ટી બીજા સપ્લાયરને પકડી લે. ક્રેડિટ પર માલ આપવો એ મજબૂરી છે.’

‘ઓકે..તો તું માલ ક્રેડિટ પર લે. એથી તારા પૈસા ઓછા ફસાશે.’

‘એ પણ શક્ય નથી. આજકાલ આપણે જે માલ વાપરીએ છીએ એની તંગી રહે છે જેથી કેશ પેમેન્ટ પર જ એ માલ ખરીદવો પડે છે.’

‘ઓહ, તારી હાલત હું સમજી શકું છું બેટા. પણ એક જણ વિશ્વાસ તોડે એટ્લે બીજા પર અવિશ્વાસ રાખવો એ તો આપણી નબળાઇનું પ્રતિક કહેવાય. વળી વિશ્વાસ વગર તો આપણે કોઇ જ કામ ના શ્રી ગણેશ કરી જ ના શકીએ. હા બને એટલી કાળજી અવશ્ય રાખવાની અને એ તો આપણે રાખતાં જ હોઇએ છીએ. બાકી આ અવિશ્વાસ તો ઝેર સમાન હોય છે. એની છાયામાંથી બહાર નીકળ ને વિશ્વાસના શ્વાસ લે. થોડી ધીરજ રાખ મારું દિલ કહે છે કે અજયનું પેમેન્ટ સમયસર આવી જ જશે.’

‘પપ્પા, એવી સૂફિયાણી વાતો પર ધંધા ના…’ વત્સલ હજુ એનું વાક્ય પૂરું કરે એ પહેલાં દરવાજાની ઘંટી વાગી અને વત્સલ દરવાજો ખોલવા ગયો. દરવાજો ખોલતાં જ એનું મોઢું અચરજથી પહોળું થઈ ગયું. સામે હસતા વદનવાળો અજય ઉભો હતો,

‘હાય વત્સલભાઈ, સોરી મારે થોડું મોડું થઈ ગયું. એકચ્યુઅલી હું આ બાજુ જ નીકળતો હતો તો થયું કે લાવ હું જ તમને ચેક પહોંચાડી દઉં. ખાલી ખોટ્ટું તમને મારી ઓફિસે ક્યાં ધક્કો ખવડાવું ? તમે આમ પણ દસ વાગ્યા સુધી તો ઘરે હોવ છો એનો મને ખ્યાલ હતો. તો હું જાતે જ અહીં હાજર થઈ ગયો. નીચે પાર્કિંગમાં સ્કુટર પાર્ક કરતાં ખીસ્સામાંથી ફોન કાઢ્યો તો આપના મેસેજીસ ને ફોન જોયા પણ સોરી, હું ટ્રાફિકમાં હતો તો મને ખ્યાલ જ ના રહ્યો. આ લો તમારા એંસી હજારનો ચેક અને તમને બીજી ડીલમાં થોડી સરળતા રહે એથી આ બીજો પચાસ હજારનો એડવાન્સ ચેક ! અમને તમારા માલની ક્વોલિટી બહુ જ ગમી અને બીજો માલ તૈયાર થાય એટલે સમયસર ડિસ્પેચ કરાવી દેશો.’

‘અજયભાઈ, અંદર તો આવો. જરા ચા – બા..’

‘ના ના. મારે બહુ જ મોડું થાય છે. ચા ઉધાર રહી .’ કહીને મીઠું મરકતાં અજય ત્યાંથી નીકળી ગયો.

અને વત્સલ હાથમાં બે ચેક લઈને સામે ઉભેલા રવિભાઈની સામે જોઇ જ રહ્યો. એની પાસે બોલવા જેવું કશું ય બચ્યું જ ક્યાં હતું !

અનબીટેબલ ઃ ઘણી વખત બીજો ગાલ ધરવાથી વ્હાલ પણ મળે છે

tame mari bhitar padhari juo

ઇનસ્ટન્ટ રીપ્લાય

phoolchhab newspaper > navrash ni pal column > 22-04-2015

થોડી નિસ્બત, થોડી ધરપત, થોડી ચાહત ને રકઝક પણ,

મન ફાવે તે લૂંટાવી જા, આ લાગણીઓના સરનામે.

-દિવ્યા રાજેશ મોદી.

વીસે’ક વર્ષનો તરવરીયો ફૂટ્ડો યુવાન હિતાંશ હાંફળો ફાંફળો થઈને બંગલાના કંમ્પાઉન્ડમાં ફરતો હતો. એના એક હાથમાં સિગારેટ અને બીજા હાથમાં સ્માર્ટ ફોન હતો. સિગારેટનો છેલ્લો લાંબો કશ લઈને એણે અંગૂઠા અને પહેલી આંગળીની મદદથી સિગારેટનું ઠૂંઠું દૂર ફંગોળ્યું. હવામાં બે ત્રણ ગોળ ગુલાંટી ખાઈને ઠૂંઠું પામના કૂંડા પાસે જઈને પડ્યું. કૂંડાની ફરતે મહેંદી વાવેલી હતી જેમાં આ બેદરકારીથી ફેંકાયેલ સિગારેટના તણખાંથી આગ લાગી. જોકે હિતાંશનું ધ્યાન જતાં એણે તરત જ આગને એના ફ્લોટર્સથી દબાવીને ઠારી દીધી.

વીરેન, હિતાંશના પપ્પા એમના રુમની ગેલેરીમાંથી આ સમગ્ર ઘટના જોઇ રહ્યાં હતાં અને જેનાથી હિતાંશ સાવ અજાણ હતો. પોતાના દીકરાની આવી બેચેનીનું કારણ જાણવાના ઇરાદાથી વીરેન એના બેડરુમમાંથી બંગલાના બગીચામાં આવ્યો અને હિંચકા પર બેઠેલ હિતાંશની પાસે જઈને બેઠો.

‘બેટા, કેમ આટલો બધો અકળાયેલો છું ? ‘

‘હ..અ..અ…પપ્પા એવું કશું નથી. આ તો અમથું..માથું દુખતું હતું.’

‘બેટા, મારી પર વિશ્વાસ નથી કે ?’ અને વીરેને પોતાની સ્વચ્છ વિશાળ આંખો હિતાંશની આંખોમાં પૂરોવી દીધી. પપ્પાની નજરનો સામનો ના કરી શકતો હોય એમ હિતાંશ નજર ફેરવી ગયો. વીરેને એના ખભા પર હાથ મૂકયો અને હળ્વેથી બોલ્યો,

‘પપ્પા પર વિશ્વાસ ખૂટી ગયો કે ?’

‘ના..ના પપ્પા એવું કંઇ નથી. આ તો એવું છે ને કે મારી એક ફ્રેન્ડ છે, યશ્વી. અમે બંને એક બીજાને પસંદ છીએ. કોલેજમાંથી છૂટા પડીએ પછી પણ અમારી વચ્ચે રોજ સતત મેસેજીસ અને ફોનથી કોન્ટેક્ટ રહે છે. પણ છેલ્લાં અઠવાડિયાથી યશ્વી મારા કોઇ જ મેસેજીસના રેગ્યુલર જવાબ નથી આપતી. પાંચ વાર ફોન કરીએ તો માંડ એકાદ વાર વાત કરે અને બાકી કામનું કે ઘરનું કોઇ બાજુમાં છે તો વાત નહીં થાય જેવા બહાના બતાવે છે. પપ્પા, હું તમને મારા મિત્ર માનું છું અને એથી જ આપને આ વાત કહી રહયો છું. મારી રોજની સવાર એના ‘ગુડ મોર્નિંગ’ ના મેસેજથી અને રાત એના ‘ગુડનાઈટ’ના મેસેજથી જ પડે છે. મને એક જાતની આદત પડી ગઈ છે હવે. પણ આ યશુ આજકાલ આવું ઓકવર્ડ બીહેવ કરે છે ને મને સતત અસલામતીનો ભય રહ્યાં કરે છે. યશુ બહુ જ સુંદર અને પૈસાદાર મા બાપની સ્માર્ટ સંતાન છે એને ક્યાંક બીજો કોઇ છોકરો તો…’ અને હિતાંશનો અવાજ રુંધાઈ ગયો ને આગળનું વાક્ય બોલાયા વિના જ રહી ગયું. જોકે વણબોલાયેલ વાક્યના પડઘા લાગણીશીલ બાપાના કાન સુધી પહોંચી જ ચૂક્યા હતાં અને પોતાના સંતાનની આવી દશા પર એ બે પળ સ્તબ્ધ થઈ ગયાં. બે મૌન પળ વહી ગયા પછી વીરેને પોતાની જાતને સંયત કરી અને દીકરાના ખભે હાથ મૂકીને બોલ્યો,

‘હિત, તને ખબર છે ને તારી મમ્મી ને મારા પ્રેમલગ્ન છે ?’

‘ઓફકોર્સ પપ્પા, આ તો કેવો સવાલ ? આ જ કારણથીમને તમારી ને મમ્મી પર વિશ્વાસ છે કે તમે મારી હાલત સમજશો અને મને પણ લગ્ન માટેની સંમતિ આપશો જ. અહાહા…કેવી અદભુત પ્રેમ કહાની છે તમારી બે ય ની ! મને તો એ સાંભળીને ય રોમાંચ થઈ જાય છે પપ્પા.’ અને હિતાંશના મુખ પર આછેરી સ્મિતની લકીર ખેંચાઈ ગઈ.વીરેન પણ દીકરાની હળવાશની એ પળોને માણી રહ્યો ને ધીરેથી બોલ્યો,

‘અમારા જમાનામાં આજની જેમ મોબાઈલ – ફોબાઈલ નહતા. ઘરનાથી છુપાઈ છુપાઈને અમારે ફોનમાં વાત કરવાનો સમય પણ ચોરવો પડતો હતો. એવા ચોરેલ સમયમાં એના ઘરની બહાર આવેલ પીસીઓમાંથી તારી મમ્મી મને ફોન કરે અને ઘણી વખત તો એ ફોન તારી દાદી કે દાદા ય ઉપાડે અને એ સમયે સામેથી ફોન કટ કરી દેવો પડે. વાત કરવાના ય આવા ફાંફાં તો મળવાની વાત તો શું કરું બેટા ? અમે બે ય જણ મળવા માટેની કે ફોન પર વાત કરવાની ચાતકની જેમ રાહ જોતાં. પણ સાચું કહું બેટા, એ રાહ જોવાની પણ એક મજા હતી. બહુ જ રાહ જોવાયા પછી માંડ માંડ પાંચ દસ મિનીટ વાત કરવા મળે, દસ પંદર દિવસે અડધો પોણો કલાક એક બીજાને મળવાનો મળે અને એ સમય અદભુત અદભુત હોય બેટા, એટલો અદભુત કે હું એને શબ્દોમાં વર્ણવી જ ના શકું.’

‘હા પપ્પા, તમારા ના વર્ણવાયેલ સમયને હું સમજી શકું છું.’

‘પણ બેટા, આજે તમને લોકોને સતત ફેસબુક, વોટસએપ, ટ્વીટરના અપડેટના જંગલોમાં અટવાયેલી જોવું છું ને ત્યારે મને બહુ દુઃખ થાય છે.’

‘કેમ દુઃખ પપ્પા ? અમે સતત એક બીજાના સંપર્કમાં રહીએ છીએ એનાથી અમારો પ્રેમ વધુ ગાઢ બને છે. તમને તો આનંદ થવો જોઇએ ને ?’

‘ના બેટા, તમે આ સતત અપડેટમાં ધીરજ જ ખોઇ બેઠા છો. વિરહ પછીના મિલનની શું મજા હોય એ અનુભૂતિથી જ તમારી પેઢી વંચિત થઈ ગઈ છે. તમને બધું ઇનસ્ટન્ટ જોઇએ. સવાલો પણ ઇન્સટન્ટ, એના જવાબો ય ઇનસ્ટન્ટ અને વળી એ જવાબ ના મળે તો એના ફ્રસ્ટ્રેશન ય ઇનસ્ટન્ટ. પણ આ બધા ઇન્સ્ટન્ટમાં જે અગત્યનું હોય છે – આ ડીપ્રેશનોમાંથી  ઇનસ્ટન્ટ બહાર આવી જવાની.’ એ જ તમને નથી આવડતું. ઉલ્ટાનું નાની નાની બાબતો ય તમને હેરાન પરેશાન કરી મૂકે છે. તમારી પાસે ખુશી, મનોરંજન મેળવવાના ઢગલો સોર્સીસ હાજર છે પણ ઝાઝા રસોઇઆ રસોઈ બગાડે એમ આ ઝાઝા સોર્સીસે તમને એમનું મહત્વ જ નથી સમજવા દીધું. મેસેજીસ, ફોન એ એકબીજાની ખબર અંતર પૂછવા માટે હોય છે પણ તમે લોકોએ એને સતત રીપ્લાય આપવાના, ટચમાં રહેવાની અપેક્ષાઓ થકી એક ન્યુસન્સ બનાવી દીધું છે. બે કલાક પણ નેટ ના ચાલતું હોય કે કોઇની સાથે મેસેજીસની આપ લે ના થાય તો આખી દુનિયાના દુઃખના ડુંગરા તમારા માથે તૂટી પડે છે. આટલી વિશાળ દુનિયામાં તમે સાવ જ એકલવાયા થઈ જાઓ છો – વળી જેટલી ઝડપથી મિત્રો બની જાઓ છો એટલી જ ત્વરાથી તમે લોકો એકબીજાથી અળગાં ય થઈ જાઓ છો ને સતત નવા નવા સંબંધોની શોધમાં ભટક્યા જ કરો છો ને પરિણામ શું ? સ્ટ્રેસના સમુદ્રમાં ગોતા લગાવો છો…છ્ટ છે તમારી આ ઇન્સ્ટન્ટીયણ અપેક્ષાઓને.તમે લોકો એક પળ પોતે ય એકલા નથી જીવતા કે નથી સામેવાળાને પક્ષને ય એવી સ્પેસ આપતાં. કોઇ પણ પ્રસંગ કે જગ્યા – તમે લોકો સતત મોબાઈલમાં મેસેજીસ કરવામાં જ વ્યસ્ત. નથી આમના રહેતા કે નથી પેલી પા ના. શું સમજાવવું હવે તમને લોકોને ?’

હિતાંશના મગજમાં એકાએક ટ્યુબલાઈટ થઈ હોય એ થોડો ચમક્યો અને બે પળ રહીને બોલ્યો,

‘પપ્પા, તમારી વાત સાચી છે. યશ્વીએ મને કહેલું જ હતું કે એના માસી તાજા તાજા વિધવા થયા છે અને બધા એમને લઈને થોડા ટેન્સ છે તો રેગ્યુલર મેસેજીસ કે ટચમાં રહેવું શક્ય નથી જ. પણ હું એની એ તકલીફ સમજી શકવા જેટલો સમર્થ જ કયાં ? આ ઇન્સ્ટન્ટ રીપ્લાય, સતત સંપર્કની આદતોએ મારું માનસ, સમજણ સાવ ખોખલું જ કરી નાંખ્યું છે. રાહ જોવાની ધીરજ જ નથી રહી. તમે મને સમયસર ચેતવી દીધો પપ્પા, આઇ લવ યુ !’

અને હિતાંશની આંખમાંથી પસ્તાવાના બે મોતી વીરેનની હથેળીમાં સરી પડ્યાં.

અનબીટેબલ : એક ને એક બે થાય એવું જાણતાં હોવા છતાં આધુનિક માનવી એને અગિયાર કરવાની કસરતમાં રચ્યો પચ્યો રહે છે.

આવન -જાવન !

phoolchhab newspaper > Navrash ni pal column > 15-04-2015

 

એ મને પરી કહે,

ન એ ફરી ફરી કહે !

 

હું શરુ કરુ છું ત્યાં,

વાત આખરી કહે !

 

– લેખિકા

આછી રાખોડી રંગની સાઈકલના આગળના સળિયા પર એકબાજુએ ઝુકીને બેઠેલી અઢાર વર્ષની નવયૌવનાની આંખોમાં સતરંગી સપના સળવળતા હતાં. પવનની થપાટથી એના કોરા ખુલ્લાં લાંબા કેશ સાઇકલ ચલાવી રહેલા વીસ વર્ષીય વિકાસના મોઢા પર અથડાતા હતા. વિકાસની આંખ, નાક, ગાલ બધે આ વાળના સુંવાળા સ્પર્શથી અદભુત રોમાંચની લાગણી થતી હતી. એ જાણે બીજી જ કોઇ દુનિયામાં હોય એમ સાઈકલના પેંડલ મારી રહ્યો હતો અને એના બે બાહુની વચ્ચે એની દુનિયા સમાઈ ગયેલી હતી. સળિયા પર બેઠેલી અવની પોતાની જાતને પરી સમજતી હતી. આખી દુનિયામાં સૌથી ધનવાન તો જાણે આ રુપકડું કપલ જ !

સાઈકલના વ્હીલની સાથે સાથે સમયનું ચક્કર પણ ફરતું ગયું. દિવસો વર્ષોમાં બદલાઇ ગયાં અને વિકાસ અને અવની લગ્નના પવિત્ર બંધનમાં બંધાઈ ગયા. વિકાસ ઠીક ઠાક કમાઈ લેતો હતો એણે પોતાની બચત અને મા બાપ પાસેથી થોડા પૈસાં ભેગા કરીને એક સ્કુટર લઈ લીધું. હવે અવની સાઈકલના આગળના સળિયા પરથી બાઇકની પાછલી સીટ પર આવી ગઈ. અહાહા…સાઈકલ પર તો પવનની આછી થપાટી જ વાગતી જ્યારે બાઈક પર તો પવનને સામો ચીરીને, વીંધીને ધસમસ જવાનું. અવની પાછલી સીટ પર બેસીને પોતાના બે ય હાથ જ્યારે વિકાસની છાતી પર વીંટાળી દેતી ત્યારે વિકાસનું બાઇક જમીનથી સાત આંગળ ઉંચું દોડવા લાગતું.

સમય સમયનું કામ કરે છે. ઘરના ખર્ચાને પહોંચી વળવા અવનીએ પણ એક પાર્ટટાઈમ જોબ શોધી લીધી. શરુઆતમાં તો અવની બસમાં ઓફિસે જતી અને પાછા વળતા વિકાસ સાથે આવી જતી પણ એમ કરતા અવનીને બહુ મોડું થઈ જતું અને રસોઇ ને બીજા ઘરના કામમાં મોડું મોડું થઈ જતું. વળી વિકાસ પણ ઓફિસેથી આવીને ભૂખ્યો થયો હોય ત્યારે રસોઇ બને એની રાહ જોઇને બેસી રહેવામાં ધૂંઆપૂંઆ થઈ જતો. છેવટે બે ય જણ એક નવું વ્હીકલ લઈ લેવું એવા નિર્ણય પર આવ્યાં અને અવનીની ઓફિસમાંથી લોન લઈને અવની માટે એક સેકન્ડહેન્ડ એક્ટીવા લઈ લીધું. હવે નિરાંત. બે ય હુતો હુતી પોતપોતાના વ્હીકલ પર પોતાના સમયે ઓફિસ આવ – જા કરી શકતા અને બધા સમય પણ સચવાઈ જતા હતાં. જો કે બે જણ વચ્ચેથી કશું ક છીનવાતું જતું હતું…એમની જાણ બહાર જ ! શું ?

સમય વીતતો ગયો અને અવની અને વિકાસના સંસારમાં એક દીકરો અને એક દીકરી – રોહન અને અવંતિ નામના બે સરસ મજાના સંતાનોએ પ્રવેશ કર્યો. અમે બે અમારા બે. સરસ મજાનું સુખી સુખી કુંટુંબ. સંતાનોની સ્કુલ, એક્ટીવીટી ક્લાસીસ, ટ્યુશન ક્લાસીસ, એમના મિત્રોની નવી દુનિયા…આ બધામાં અવનીનો ખાસો એવો સમય જવા લાગ્યો અને એણે મજબૂરીમાં નોકરી છોડી દેવી પડી. ખરચા વધતા જતા હતા, આમદની ઓછી થતી જતી હતી, ઉંમર વધતી જતી હતી. જોકે એક વાતનો સધિયારો હતો કે આ બધાની સાથે સાથે વિકાસ અને અવની બે ય જણમાં અનુભવનું વિશ્વ સમ્રુધ્ધ થતુ ગયુ હતું અને સમજણ, વિશ્વાસ, માન સન્માનની લાગણી વધી હતી. જો કે કશુંક સદંતર પાછળ છૂટતું જતું હતું. સારસ બેલડીની જાણ બહાર જ્સ્તો !

છોકરાંઓ મોટાં થતાં ચાલ્યાં. હવે એમને પણ વ્હીકલી જરુર પડવા લાગી. અવનીનું એક્ટીવા હવે સાર્વજનિક બની ગયું હતું. એને જ્યારે જરુર હોય ત્યારે ઘરમાં વાહન હોય જ નહીં. અવની તો પોતાના બહારના કામ જેમ તેમ કરીને પાર પાડી લેતી પણ એનો ટીનેજરી સંતાનો આ બાબતે સહેજ પણ લેટ ગો કરવા તૈયાર નહતા થતાં. એક સાંજે અવનીએ હીંચકા પર બેસીને ચા પીતા પીતા વિકાસને કહ્યું,

‘વિકાસ, તું તારું બાઈક રોહનને આપી દે ને. આમ પણ આપણે બધા જ્યારે સાથે બહાર જવું હોય ત્યારે બે બે વ્હીકલ લઈને જવું પડે છે. તો તું એક ગાડી લઈ લે જેથી આપણે બધા સાથે જઈ શકીએ અને આ સ્કુટરનો કકળાટ ઓછો થાય.’

‘હા અવની, હું પણ એમ જ વિચારતો હતો. થોડા પૈસા છે અને થોડાની લોન લઈ લઈશું. ચાલ ત્યારે આ રવિવારે જ બી.જી હાઈવે પર આવેલ પેલા ગાડીના શોરુમ પર આંટૉ મારી આવીએ.’

અને બીજા રવિવારે અવની, છોકરાંઓ અને વિકાસ ગાડીના શોરુમ પર હતાં. ગાડીનું મોડલ, પ્રાઈઝ એ બધાનું પૂરેપૂરું સ્ટડી કરેલ હોવાથી એમને ગાડી ખરીદવામાં ખાસ કોઇ વાર ના લાગી અને અડધો કલાક પછી તો એ અમે બે ને અમારા બે નું સુખી સુખી કુટુંબ ગાડીમાં સવાર હતું. વિકાસે ગાડી ચાલુ કરી અને એસી સ્ટાર્ટ કર્યું અને આગલી સીટ પર બેઠેલી અવનીની આંખો બંધ થઈ ગઈ. આ ઠંડો ઠંડો પવન…અહાહા! ઘેનમાં સરી ગઈ અને એ ઘેનમાં જ અવનીનો હાથ વિકાસની તરફ વધ્યો પણ આ શું ? અવનીનો હાથ તો ગીઅર સાથે અથડાઈને જ શરમાઈ ગયો. વિકાસનું પૂરું ધ્યાન તો ગાડીના ડીવીડી પ્લેયરમાં જ અટવાયેલું. અવનીનો હાથ ઓઝપાઈ ગયો અને પાછો પડયો.

સાઈકલના સળિયા પર બે બાજુની વચ્ચે શ્વસતી સુંદર મજાની પ્રેમાળ દુનિયા આજે કઈ રીતે નસીબ થવાની ? આ ગાડીના ગિયરની પેલે પાર બેઠેલો એનો પ્રેમાળ પતિ તો.. અને સંવેદનશીલ અવનીના આંખના ખૂણેથી બે ગરમ ગરમ આંસુડા સરી પડ્યાં.

અનબીટેબલ ઃ હે જીવ, બહુ ગડમથલમાં ના રહે; સઘળાંને કાયમ ખુશ રાખવા શક્ય નથી !

ઘોંઘાટ.

fulchhaab newspaper > navrash ni pal column > 9-04-2015

શૂન્યના શૂન્યને શૂન્યથી તાગતાં,
શૂન્યનાં શિખર પર શૂન્ય જાગે.

શૂન્યથી ભાગતાં શૂન્ય બાકી રહે,
શૂન્યથી જ્યાં ગુણો શૂન્ય આવે.

-ઉષા ઉપાધ્યાય.

બપોર ઢળતી જતી હતી ને સંધ્યા ઉગતી જતી હતી. પાંચ વાગ્યાનો સમય હતો. સોસાયટીની મધ્યમાં આવેલ બગીચાના ઝાંપા પર ૮ થી ૧૬ વર્ષના આઠ દસ છોકરાંઓનું ટોળું વળ્યું હતું. એમને સ્કુલમાં હમણાં જ પરીક્ષા પતી હોવાથી બધા ખુશખુશાલ દેખાતા હતા. એક છોકરાંના હાથમાં કેસરી કલરમાં કાળી લીટીવાળો વોલીબોલ હતો જેને એ વારંવાર એક આંગળી પર ગોળ ગોળ ફેરવવાનો પ્રયત્ન કરતો હતો. ત્યાં બીજા છોકરાને મસ્તી સૂઝી અને એણે બોલને હલકો ધક્કો માર્યો ને બોલ આંગળી પરથી નીચે પડી ગયો. પછી તો છોકરાંઓની ધબ્બા ધબ્બીની મસ્તી ચાલુ થઈ ગઈ અને એમના અવાજથી આખું વાતાવરણ ભરાઈ ગયું. એક છોકરાએ બોલ લઈને બધાને બગીચામાં બાંધેલી નેટ પાસે આવવાનો ઇશારો કર્યો ને એ ત્યાં પહોંચી ગયો પછી બધાંએ વોલીબોલ રમવાનું ચાલુ કર્યું.
પાંચ મીનીટ વીતી હશે અને બગીચામાં ધીમે ધીમે મમ્મીઓ એમના નાના ભૂલકાંઓ સાથે પ્રવેશવા લાગી. હવે છોકરાંઓને બોલ રમવામાં સાવચેતી રાખવી પડતી હતી પણ એ લોકો સમજ્તા હતાં અને બોલ એ છોકરાંઓ સુધી ના પહોંચે એની પૂરતી તકેદારી રાખીને રમતા હતાં. ત્યાં તો એક મમ્મીજીનો ઓર્ડર છૂટ્યો,
‘અલા છોકરાંવ, આટલાં મોટાં ઢાંઢાં થયા છો તો સમજાતું નથી કે હવે આ નાના છોકરાંઓ બગીચામાં આવ્યાં તો એમને શાંતિથી રમવા દઈએ. આ છોકરાંઓને સાઈકલ ફેરવવી છે. ચાલો તમારું રમવાનું બંધ કરો હવે.’
‘અરે પણ આંટી, એને બગીચાની બહાર સાઈકલ ફેરવાવો ને. બીજા બધા છોકરાંઓ તો ફેરવે જ છે ને.’
‘આ સંસ્કાર આપ્યાં છે તારા મા બાપે અલ્યાં ? મોટાઓની સામે બોલવાનું એમ..બહાર મોટા છોકરાઓ સાઈકલ ફેરવે તો આ નાનકડાંઓ એમની હડફેટે ના આવી જાય ? ચાલો ચાલો બહાર નીકળૉ અહીંથી.’ બીજી મમ્મીઓ એ પણ એમના સૂરમાં સૂર પૂરાવ્યો અને એ છોકરાંઓ નિરાશ વદને ત્યાંથી બહાર નીકળ્યાં. સોસાયટીના મેઈન રોડ પર જગ્યા સરસ હતી પણ ત્યાં વાહનોની અવર જવર જબરદસ્ત હતી એથી રમવામાં કોઇ જ ભલીવાર નહતો આવવાનો. બીજી બાજુ આઠ દસ છોકરાઓ બગીચાની ફરતે સાઈકલ લઈને ચક્કર લગાવતા હતાં એટલે એ જગ્યા પણ નક્કામી. ત્યાં એક છોકરાંને બે બ્લોકની વચ્ચે પડતી ગલી જોઇને ક્રિકેટનો આઈડીઆ આવ્યો અને બધા ફરી પાછા ફુલગુલાબી મૂડમાં આવી ગયાં. બધા છોકરાંઓએ બોલ બેટ અને સ્ટમ્પ લઈ આવીને ક્રિકેટ ચાલુ કરી. હરખનું વાતાવરણ થોડી વાર તો ટક્યું ને પછી બીજા માળેથી પાણીનો ધધૂડો પડ્યો ને પાછળ એક અવાજ આવ્યો,
‘આખો દિવસ અહીં ને અહીં જ ગુડાણા હોવ છો મૂઆઓ..બીજે ક્યાંક ટળોને..આખો દિવસ કલબલ..કલબલ..’
નીચે બેટીંગ કરનારો છોકરો હક્કો બક્કો થઈને હજુ સ્તબ્ધ જ ઉભો હતો. એના વાળમાંથી પાણીના ટીપાં એની ટીશર્ટમાં ઉતરતા જતા હતાં ને એના મિત્રો એને જોઇને આવતા હાસ્યને મહાપરાણે દબાવી રાખતાં હતાં. ત્યાં જ  બારીમાંથી એક ડોકું નીકળ્યું,
‘ચાલો અહીંથી આઘા જાવ. આ તમારો કલબલ..કલબલ..નર્યો ઘોંઘાટ . મારી દીકરીને પરીક્ષા છે. વાંચવા દો એને શાંતિથી.’
‘પણ આંટી અમે તો માત્ર એકાદ કલાક જ રમીએ છીએ અને તમારી દીકરીને તો અમે હમણાં જ એકટીવા લઈને બહાર જતા જોઇ. શું કામ ખોટું બોલો છો ? મારું ઘર પણ આ બ્લોગમાં જ છે તો અમે અહીં જ રમીએ ને…બીજે ક્યાં જઇએ ?’
‘આ..લે…લે…લે.. આવડું અમથું ટેણીયું સામો જવાબ આપતો થઈ ગયો છે ને..શું જનરેશન છે આજકાલની ? શું મા બાપના સંસ્કારો ?’
‘આંટી, મમ્મી પપ્પા સુધી ના જાઓ ‘ છોકરાંઓનું લોહી ઉકળી ગયું.
‘અલ્યાં, હવે અહીંથી આઘા મરો છો કે કચરો નાંખું ?’ ને છોકરાંઓ વીલે મોઢે ત્યાંથી છૂટાં પડ્યાં.
અને આંટી એમના ડ્રોઈંગરુમમાં ગયા. ત્યાં બિરાજમાન એમના પતિદેવ ઉવાચ,
‘શુંઆમથી તેમ આંટા મારે છે, ચા મૂકવાનો સમય થઈ ગયો છે ભાન બાન છે કે નહીં. ચાલ ફટાફટ ચા બનાવ.’
માંડ અંતરનો ઉકળાટ બહાર કાઢીને આંટી થોડા હળ્વા થયેલા ને ફરીથી એ જગ્યામાં પુરાણ થઈ ગયું.
બીજા જ દિવસે બપોરના સમયે બ્લોક માં બપોરના બે વાગ્યાંના સમયે પાણીની ડોલ રેડાઈ હતી એ જ ફ્લેટમાં ભજનની રમઝટ મંડાણી હતી. રામનવમી હતી ને ! બૈરાંઓના ભજનો સાથે ખંજરી અને થાળી પર વેલણના રણકારથી સાથ પૂરાવાતો હતો. બૈરાંઓની તાળીઓ પણ ખરી જસ્તો.
આ અવાજથી એ ફ્લેટની ઉપર રહેલા એક ઘરડાં દાદા વારંવાર એમની પથારીમાં બેચેનીથી પડખાં ફરતા હતાં ને વિચારતા હતાં,
‘આ રોજ રોજ ભજનોનો ઘોંઘાટ, બળ્યાં બપોરના ય જપવા  નથી દેતાં. કાલે આખી રાતની દવા લીધા પછી પણ ઉંઘ થઈ નથી અને એમાં આ અવાજ જીવ લઈ લે છે. માથામાં ધમધમ વાગે છે. પણ ભગવાનના કામમાં આપણાંથી શું કહેવાય ? એ તો ચલાવી જ લેવું પડે ને ! વળી બહેનોને બોલીને ચૂપ કરાવવાની તાકાત પણ નથી. અવાજ તો બંધ થશે નહી પણ એમની કચકચથી બે દિવસ માથાનો દુખાવો થઈ જશે એ નક્કી.  આ બહેનોને ભગવાનને ભજવા આટલો અવાજ જરુરી કેમ થઈ પડે ? પોતે તો રોજ સવારે એક કલાક કેટલી શાંતિથી કલાક પૂજાપાઠ કરતાં હતાં. વળી ભગવાનના દૂત એવા બાળકોના રમવાનો અવાજ એ ગૃહિણીઓને પજવતો હોય ને એમને ક્રૂરતાથી ધમકાવતા હોય એવા લોકો પોતે જ બિનજરુરી અવાજનું પ્રદૂષણ કેમ ફેલાવતા હશે ?’
એકલવાયો જીવ ચૂપચાપ છત સામે તાકતાં પડ્યાં રહયાં. નહતા સૂઈ શકતાં કે નહતાં પૂરતા જાગી શકતાં. પણ શું થાય ?
અનબીટેબલ ઃ અંતર કોલાહલથી ભરપૂર હોય તો દુનિયાની કોઇ પ્રસન્નતા ખુશી નથી આપી શક્તી.

 

દુશ્મનીના હકદાર

 

અમે ભોગવી છે એ દશકાઓ પહેલાં,

તને જે અવસ્થાએ ચુંબન કર્યું છે.

 

-સ્નેહી પરમાર.

 

અનુષ્કા ધુંઆપુંઆ થઈ રહી હતી.નાકનું ટૉચકું લાલ લાલ થઈ ગયું હતું અને આંખમાંથી વરાળ નીકળી રહી હતી. ધડા..મ દઈને એ સોફા પર બેઠી અને પીઠ પર લટકતી બેગ કાઢીને એક બાજુ ફંગોળી.

‘એ મગતરી એના મનમાં સમજે છે શું ? સરની આગળ ચાંપલી ચાંપલી વાતો કરીને મારા વિરુધ્ધ કાન ભંભેરે છે અને પોતે એમની લાડકી બનતી જાય છે. વળી સર પણ એવા જ..કાચા કાનના.’

અનુષ્કા એકલી એકલી બબડે જતી હતી. એક પગ બીજા પગના શૂઝમાં ભરાવીને એ કાઢ્યું અને પગથી જ એને ઉછાળ્યું એવું જ બીજા શૂઝનું પણ. એ જ સમયે એની મમ્મી રીતુએ ઘરમાં પ્રવેશ કર્યો અને એ બીજું શૂઝ સીધું એની સાથે અથડાયું. બે પળ તો રીતુ સમસમી ગઈ ને,’ અનુ આ શું પાગલ જેવું વર્તન કરે છે ?’ એવું બોલતા બોલતા પોતાની જીભ પર માંડ કાબૂ રાખ્યો.

હાથમાં રહેલ શોપિંગ બેગ્સ જઈને બેડરુમમાં મૂકી ફ્રીજમાંથી ઠંડા પાણીની બોટલ કાઢીને ગ્લાસ ભર્યો અને લઈને અનુની બાજુમાં બેઠી.

‘લે પાણી પી.’

અનુએ રીતુની સામે જોયા વગર જ ગ્લાસ હાથમાં લીધો અને એકશ્વાસે ગટગટાવી ગઈ અને ટી શર્ટની બાંયથી કપાળે વળી ગયેલ પરસેવાની બૂંદો લૂછી અને થોડી સ્વસ્થતા ધારણ કરી.બાજુમાં પડેલ રીમોટ હાથમાં લઈ ટીવી ચાલુ કર્યું અને ચેનલો બદલવા લાગી. ચેનલ બદલવાની ગતિ પરથી રીતુ એના મગજની દશાનો તાગ આસાનીથી મેળવી શક્તી હ્તી. આખરે મા હતી ને ! ધીમે ધીમે એ ગતિ ધીમી પડી અને છેલ્લે એક ચેનલ પર આવીને અટકી એટલે રીતુએ પોતાની વાત ચાલુ કરી.

‘હવે બોલ, શું વાત છે ?’

‘મમ્મી, મારી સખી ઋત્વીએ આજે મારા ટ્યુશન ક્લાસમાં સરને મારી વિરુધ્ધ ચાડી ખાધી કે હું ચાલુ ક્લાસે મોબાઈલમાં મેસેજીસ વાંચું છું. હવે મમ્મી, આખા કલાસમાં ઓલમોસ્ટ દરેક જણ આમ કરે જ છે. એમાં મેં વળી શું મોટો ગુનો કરી દીધો બોલો. વળી ફિઝિક્સનું જે ચેપ્ટર ચાલતું હતું એમાં પણ મારું બરાબર ધ્યાન હતું. અમે આજકાલની જનરેશન તો યુ નો ના..મલ્ટીટાસ્કર (એક સાથે અનેકો કામને પહોંચી વળનારા ). મને ખબર છે કે એને શું પેટમાં દુઃખે છે.’

‘શું ?’

‘મમ્મી, છેલ્લા અઠવાડીએ અમે બધા મિત્રો મેઘાની બર્થડે પાર્ટીમાં ગયેલા ખબર છે ને ? ત્યાં વત્સલ મારી સાથે બહુ જ વાત કરતો હતો અને મને બહુ જ ઇમ્પોર્ટન્ટ આપતો હતો. હવે ઋત્વીને વત્સલ બહુ જ ગમે છે એ વાત અમારા ગ્રુપમાં મોટા ભાગે બધા જાણે. જોકે એણે પોતાના દિલની વાત વત્સલને નથી કહી અને મમ્મા, મને પણ એવો છોકરા બોકરા સાથે રખડવામાં ને પેમલા પેમલી કરવામાં કોઇ રસ નથી એ તો તું ય બરાબર જાણે ને મારા મિત્રો ય. પન વત્સલ મારી સાથે વધુ કમફ્ર્ટ ફીલ કરે તો હું શું કરું ? એ મારો સારો મિત્ર છે એની સાથે હસીને બે ચાર વાત કરવામાં ખોટું શું?’

‘હ્મ્મ…દીકરા,હું તારી આ અકળામણ સમજી શકું છું. સ્ત્રી જાતિને મળેલો ઇર્ષ્યાનો અભિશ્રાપ ચાંદ પર લાગેલ દાગ સમાન જ છે ને એનો કોઇ જ ઉપાય નથી. કેટલાંય ખુવાર થઈ ગયા ને કેટલાં હજુ થશે રામ જાણે ! પણ એક વાત વિચારીને કહે કે આ તારી જે અકળામણ છે એ કોઇ પણ રીતે ઋત્વીને હેરાન કરે છે ?’

‘શું મમ્મી તમે પણ…મારી અકળામણ મને હેરાન કરે એમાં ઋત્વીને શું લાગે વળગે? એ તો મસ્ત મજાની જલસા કરતી હશે એના ઘરમાં. મારી એક વખતની બેસ્ટ ફ્રેન્ડ આજે મને સૌથી મોટી દુશ્મન લાગે છે.’

‘ઓહ, અચ્છા અચ્છા મતલબ આ ગુસ્સાની ભટ્ઠીમાં તું એકલી જ બળે છે એમ ને ? તો ઋત્વી તારા માટે એટલી બધી મહત્વની કે તું એની પાછળ તારું આટલું દિમાગ બગાડે છે ? એને પ્રેમથી તારી વાત સમજાવ અને તારા દિલમાં એના અને વત્સલ માટે શું ભાવ છે એ ક્લીઅર કહી દે. એમ છતાં પણ એ ના સમજે તો છોડી દે એને . તારે વળી મિત્રોની ક્યાં કમી ? આમ વારંવાર જેને ખુલાસા આપવા પડે એવા લોકોની મૈત્રી ના રખાય, દુઃખી જ થવાય. વળી મુખ્ય વાત તો એ કે તું એની દોસ્તીમાંથી દૂર થાય ત્યારે એના પ્રત્યે ગુસ્સાની, દુશ્મનીના ભાવમાંથી પણ બહાર નીકળી જજે. આ એક વાત જીવનમાં સતત યાદ રાખજે કે દોસ્તી કરતાં દુશ્મની બહુ જ જાળવીને કરવાની. બને તો જીવનમાં કોઇને પણ આપણા દુશ્મનોની યાદીમાં સામેલ ના જ કરવા ને કરવા હોય તો એની સાથે પૂરી તાકાતથી લડવાનું બળ ધરાવવાનું અને એના શક્ય પરિણામો ભોગવી લેવાની તૈયારી રાખી લેવાની. તમે જયારે કોઇ વ્યક્તિને દુશ્મન માની લો છો ત્યારે એ તમારા મનોપ્રદેશ પર વધારે વર્ચસ્વ ધરાવે છે. તમારી ઇચ્છા વિરુધ્ધ જ તમે એની પળે પળની નોંધ લેતા થઈ જાઓ છો, એને કેમ – કેવી રીતે નીચી પાડવી એ જ વિચારોમાં ડૂબેલા રહો છો. પણ જે વ્યક્તિ તમારી તમારી દોસ્તીને ય લાયક નથી એ તમારી દુશ્મનીને તો કેમનો લાયક હોય ? તમારી દુશ્મની તો બહુ જ અમૂલ્ય હોય છે જે બહુ જ ‘રેર’ વ્યક્તિને જ નસીબ થાય. સમજે છે ને મારે શું કહેવું છે એ દીકરા ?’

‘મમ્મી, શું કહું..યુ આર સિમ્પલી સુપર્બ, આઈ લવ યુ.’ અને અનુષ્કાએ રીતુના ગળામાં પોતાની બાહો પૂરોવીને એના ગાલ પર એક મીઠું મધુરું ચુંબન કરી દીધું.

અનબીટેબલ ઃ સ્ત્રીઓની ઇર્ષ્યા અને પુરુષોનો અહમ આ બે ગુણ અસ્તિત્વમાં જ ના હોય તો દુનિયા કેવી ફીકકી હોત !

-સ્નેહા પટેલ