મુકતક – 1

અઢી અક્ષરનો મતલબ તેં જણાવ્યો
ને એનાંથી વધુ જીવી બતાવ્યો !
મેં આંગણ વાવેલો તુલસીનો ક્યારો
બધાં પર્ણોમાં તું દેખાઈ આવ્યો !

– સ્નેહા પટેલ

નવી દુનિયા.

Phoolchhab paper > Navrash ni pal column > 20-03-2013

અસંખ્ય ઝાંઝવાં ઘરની હવામાં ભટકે છે
પછીથી હાથની રેખા બનીને અટકે છે.

હવે આ વૃક્ષને કેવી રીતે હું વૃક્ષ કહું?
વસંત ડાળીએ બેસે તો ડાળ બટકે છે.

– રમેશ પારેખ.

‘તમે ક્યાંના રહેવાસી ?’

‘મારી પ્રોફાઈલમાં લખેલ છે ..ચેક ઈટ.’

બે મિનીટ પછી..

‘ઓહોહો…તમે બોમ્બેના એમ ને..સરસ. હું રાજકોટ બાજુ આવેલા એક નાનકડા ગામમાં રહેતો હતો. હમણાં જ મારી નોકરીમાં ટ્રાન્સફર થતા બરોડા આવ્યો છું.’

‘મને ખબર છે.’

‘તમારા ઘરવાળા શું કરે?’

‘આ પ્રશ્નનો ઉત્તર જરુરી નથી લાગતો. ઠીક છે, અમારે હોલસેલ કાપડનો ધંધો છે.’

‘અરે વાહ, સરસ અને તમે શું કરો?’

‘અરે કહ્યું તો ખરું કે પ્રોફાઈલ…ઓકે..હું એક મલ્ટીનેશનલ કંપનીમાં જોબ કરું છું’

‘તે  કામ કરતાં કરતાં તમે આમ નેટ પર વાતો કરો તો કંપનીને અન્યાય કર્યો ના કહેવાય? એનો સમય આમ વાતોમાં..’

‘તમે કદાચ નેટમાં નવા લાગો છો મિ.શંકર. મારું બધું કામ નેટ પર જ હોય છે અને એ પતાવ્યા પછી જે સમય વધે એમાં જ હું આમ વાત કરું છું..જેનો કંપનીને શો વાંધો હોઇ શકે? અચ્છા, મારે કામ છે. ચાલો બાય.’

‘અરે..સાંભળો તો…પછી કેટલા વાગે મળશો ?”

‘નક્કી નહીં..મોસ્ટલી કલાકે’કનું કામ છે બહાર પછી આવી જઈશ ઓફિસમાં. સમય હશે તો વાત કરીશું’ અને ઉર્વશી લોગ-આઊટ થઈ ગઈ.

શંકર બે મિનીટ તો હક્કો બક્કો રહી ગયો. ઉર્વશીએ સાચું કહેલું..એ નેટમાં નવો સવો જ આવેલો અને નેટની ઝાકમઝોળ દુનિયાથી લગભગ અંજાઈ જ ગયેલો. એના ગામમાં તો હજુ સ્ત્રીઓ ઘુમટા તાણીને ઘરની બહાર નીકળતી હતી અને પરપુરુષ જોડે વાત કરવી એ તો જધન્ય અપરાધ જ ગણાઇ જતો. બરોડાની દુનિયામાં હજુ સેટ નહતો થઈ શક્યો ત્યાં તો નેટ પર આમ આસાનીથી કોઇ પણ સ્ત્રીની સાથે વાતચીત થઈ શકે એ જાણીને એ તો કલ્પનાની દુનિયામાં આવી ગયો હોય એમ જ લાગતું હતું. એ ઘડિયાળમાં નજર ખોડીને બેઠો હતો. ક્યારે કલાક પતે અને ક્યારે ઉર્વશી નેટ પર પાછી આવે ને એની સાથે ફરીથી વાત થાય..કલાક તો બાજુમાં રહયો પણ એ પછી તો ઉર્વશી આખો દિવસ નેટ પર મળી નહીં. શંકરનો ગુસ્સો સાતમા આસમાને પહોંચી ગયો. પોતાના ગામમાં એ રાજકુમારની જેમ ઉછરેલો. ધનવાન જમીનદારનો એકનો એક લાડકવાયો દીકરો.. પાણી માંગતા દૂધ હાજર થતું. શોખ ખાતર જ નોકરી કરવા પોતાની પત્ની અને બે દીકરા સાથે બરોડા આવેલો. એ બહાને ગામની બહારની દુનિયા પણ જોવાય.

બીજા દિવસે ફરીથી ઓફિસમાં નેટ પર ગોઠવાઈને ઉર્વશીની રાહ જોવા લાગ્યો. એના પ્રોફાઇલ પિકચરમાં ઉર્વશી ખૂબ જ નમણી અને મોર્ડન જમાનાની નારી લાગતી હતી. શંકર એને જોયા જ કરતો હતો. ના રહેવાતા એણે ચેટીંગબોકસમાં એકલા એકલા વાતો કરવાનું ચાલુ કર્યું. ત્યાં તો ઉર્વશીનું સ્માઈલી સાથે ‘હાય ગુડમોર્નિંગ શંકર, કેમ છે ‘ જવાબ આવ્યો અને શંકર તો ખુશ થઈ ગયો.

આટલા ફ્રેન્કલી’તું-તારી’થી તો કોઇ સ્ત્રીએ એની સાથે વાતો નહોતી કરી.એની ‘કૂપમંડૂક સમજ’ મુજબ મનોમન વિચારતા લાગ્યું કે ઉર્વશીને એ પસંદ આવી ગયો છે એટલે જ એ આવી રીતે પ્રેમથી જવાબ આપે છે. પછી તો થોડી આડીઅવળી વાતો કરીને એણે પોતાની નારાજગી જાહેર કરી..’કાલે કેમ પછી આવી નહી..કેટલી રાહ જોઇ હતી મેં.’

‘થોડું કામ આવી ગયું ને પછી મોડું થઈ ગયેલું તો નેટ પર ના આવી શકી. ઓફિસમાં મારા પ્રમોશનની વાત ચાલે છે તો થોડું વધારે ધ્યાન રાખવું પડે ને..’

‘કોનું…બોસનું કે…’શંકરથી એકદમ જ લખાઈ ગયું.

અને ઉર્વશીએ સામે દસ બાર અટ્ટહાસ્ય કરતા સ્માઈલી મોકલી દીધા.

‘તું તો કેવી સ્ત્રી છે સાવ..’શંકરનો પિત્તો જતા એણે રીપ્લાય કર્યો.

‘કેમ..શું થયું.?’

‘આમ ખુલ્લે આમ તારા બોસની જોડે લફરેબાજી કરતાં શરમ નથી આવતી. તારા ઘરવાળાને ખબર પડશે તો કેવું લાગશે..?’

હવે ઉર્વશીની કમાન પણ છ્ટકી..’હેય મિસ્ટર, માઈન્ડ યોર ઓન બિઝનેસ..આ મારી લાઈફ છે મારે જે કરવું હોય એ કરું. અમે હસબન્ડ – વાઇફ એકબીજાની અમુક બાબતો માં માથું નથી મારતાં અને તમે કોણ મને આમ કહેનારા ? વળી તમે મારી સાથે ‘ફર્લ્ટ’ કરવાનો પ્રયત્ન કરો છો એ શું મને નથી સમજાતું..પહેલાં પોતાના ગિરેબાનમાં ઝાંકીને જુઓ પછી બીજાને સલાહ આપો.’

બે મીનીટ તો શંકર ચૂપ થઈ ગયો પછી વળતો જવાબ લખતા બોલ્યો,

‘અમે તો પુરુષો કહેવાઇએ…ગમે તે કરીએ કંઈ ફરક ના પડે.તમારી સ્ત્રીઓની ઇજ્જત નાજુક કહેવાય, કાચ જેવી. મારી ઘરવાળીને તો હું પાડોશી સાથે પણ વાત નથી કરવા દેતો. તમે આમ ખુલ્લે આમ પુરુષો સાથે વાતો કરો એ મને નથી ગમતું. મારા મિત્ર હો તો એ બધું બંધ કરી દેવું પડ્શે.’

સામે ઉર્વશી એની એ નાદાનિયત પર જોરજોરથી હસી પડી. એને મજા આવી રહી હતી આ બેવકૂફ માણસને હેરાન કરવાની. એણે થોડીવાર તો શંકરની બરાબર ખેંચી પછી સામેથી શંકર એલફેલ લખવા માંડ્યો એટલે ઉર્વશીએ એને ફોન કરીને ખખડાવી કાઢ્યો.

‘તમે સમજો છો શું શંકર તમારી જાતને…આ તમારું ગામડું નથી. આ બોમ્બે છે બોમ્બે. જમાનો ક્યાં આગળ વધી ગયો છે ને તમે હજુ એ જ લાજ કાઢુ જમાનામાં જીવો છો..’

અને એક એને ગાળ ચોપડાવી દીધી.

‘લુક મિસ્ટર, નેટ પર તમારા ઘરના બૈરા સાથે વાત કરતા હો એમ વાત ના થાય. અહીંઆ પહેલા સામેવાળી વ્યક્તિ કેવી છે, એના ગમા અણગમા કેવા છે જાણીને જ એની સાથે વાત થાય. મેલ ઇગો તમારા ઘરમાં ચાલે નેટ પર કોઇ પણ સ્ત્રી તમારો આ સ્વભાવ સહન ના કરી શકે. ઉલ્ટાનું આ દુનિયામાં સ્ત્રીઓ સાથે વાત કરીને તમારે તમારા ઘરમાં તમારી પત્ની સાથે થતો અન્યાય દૂર કરવાનો પ્રયત્ન કરવો જોઇએ, થોડા સુધરવું જોઇએ. નેટ પર વાતો કરતી દરેક સ્ત્રી તમારા પ્રેમમાં પડી જશે કે બધી સ્ત્રીઓ ચારિત્ર્યહીન જ એવી સમજને મારો ગોળી..દકિયાનૂસી વિચારોની ખાઇમાંથી બહાર આવો.આજે સ્ત્રી અને પુરુષની બરોબરીનો જમાનો છે એમાં આવા સડેલા વિચારોનો કચરો નાંખીને એને પ્રદૂષિત ના કરો.. જમાનો ક્યાંનો ક્યાં જઈ રહયો છે ને તમારા જેવા સા……..’ અને ઉર્વશીએ ફોન મૂકી દીધો.

સમસમી ગયેલો શંકર  કંઈ જ ના બોલી શક્યો. વિચારતા વિચારતા એને લાગ્યું કે એ પોતાની પત્નીને ઘણો અન્યાય કરી રહેલો. વાતવાતમાં એની પર ઓર્ડરો કરતો, એને ઉતારી પાડતો, એક ઘરસજાવટની વસ્તુની જેમ જ સમજતો હતો. એની બહુ મોટી ભૂલ હતી.એણે હવે નેટનો પોઝીટીવલી ઉપયોગ કરીને પોતાની માનસિકતા સુધારવાનો નિર્ણય કર્યો અને સાથે સાથે પોતાની પત્નીને પણ નેટ વાપરતા શીખવાડી શકાય એના માટે સાંજે પોતાની સાથે કોમ્ય્પુટર ખરીદીને જ ઘરે ગયો.

 

અનબીટેબલ:  By three methods we may learn wisdom: first , by reflection – which is noblest: second, by imitation- which is easiest and third by experience –  which is the bitterest.-Confucius.