દિલ્હી ગેંગ રૅપ

smruti khodaldhaam mag. > Aachman column > march2013.

દિલ્હી એટલે  – 159 લાખ રહેવાસીઓ ધરાવતું, વસ્તીની દષ્ટિએ વિશ્વનું આઠમા ક્રમાંકનું સૌથી મોટું મહાનગર કે  શયતાનીયતને  પ્રોત્સાહિત કરીને એને પોસતું શક્યતાઓનું નગર કે ભારતનું સંસદભવન, રાષ્ટ્રપતિભવન અને ભારતનું સર્વોચ્ચ ન્યાયલય જ્યાં આવેલું છે એ શહેર ?

 દિલ્હી ગેંગ રૅપ -આ ત્રણ શબ્દોએ છેલ્લાં કેટલાંય સમયથી ધૂમ મચાવી છે. નેટ હોય, સમાચાર પત્ર હોય, સ્કુલ હોય, દેશ-વિદેશ હોય કે સ્ત્રી -પુરુષ હોય ..બધાએ એક સાથે આ જધન્ય ક્રુત્ય સામે સજ્જ્ડપણે વિરોધ નોંધાવ્યો પણ પરિણામ શું..? સરકારની – પોલીસની નિષ્ક્રિયતા, જડતા, બેશરમી બધું ય એની ચરમ સીમાએ પહોંચી ગયું છે. માનવી પશુથી ય બદતર વર્તન કરે છે.કદાચ પશુઓની મીટીંગ થતી હશે તો એ લોકો પણ આજકાલ આપણા બધા માનવીઓની હાલત જોઇને ચર્ચા વિચારણા કરતા હશે કે સારું છે કે આપણે માણસ નથી. જોકે પશુઓ સુખી છે..એમની ડિક્સનરીમાં રૅપ, સન્માન, મર્યાદા, લક્ષમ્ણરેખા, બિભત્સતા, લગ્ન, સમાજ જેવા શબ્દ જ નથી. પાશવીપણું એટલે શું એની પણ એમને સમજ નથી. મન ફાવે એમ જીવો..હરો..ફરો ને મોજ કરો. જે વસ્તુની સમજ જ ના હોય…જે વાત વિશે બહુ બધી ચર્ચા વિચારણાઓ જ ના થતી હોય એ વાત કેટલી સરળ બની રહે છે એ આ પશુઓની દુનિયામાંથી શીખી શકાય. મને ઘણીવાર અફસોસ થાય છે કે હું એમની ભાષા સમજી શકતી નથી. એમ હોત તો કેટલા બધા સવાલોના જવાબ મળી જાત..!

પશુઓની દુનિયામાં નર – નારીના હક -ફરજો વિશે ક્યાંય વિશેષ ઉલ્લેખ નથી કરાતા.. બેય પક્ષ સમાન ! આ રીતે જોતા તો માણસો કરતાં તો પશુઓનો સમાજ સુધરેલો કહેવાય..આપણે માનવીઓ એમાં આપણી સમજ, સજ્જ્નતા ઉમેરીને સારો સમાજ બનાવવાને બદલે પશુઓથી પણ બદતર સમાજમાં રહીએ છીએ અને કમનસીબે કાયદો, ન્યાય જેવા કાણા પડી પડીને જીર્ણ શીર્ણ બખતરો પહેરીને વાંઝણી સાંત્વના મેળવવાનો નિરર્થક પ્રયાસ કરતા રહીએ છીએ.

પરણેલી સ્ત્રીઓ ગળામાં મંગળસૂત્ર ઝુલાવતી ફરે તો પુરુષોના ભાગે શું..? સ્ત્રીઓના ટુંકા કપડાં પર પ્રતિબંધ હોય તો પુરુષોના કપડાંનુ શું ? પુરુષોને ગુસ્સો આવે કે પોતાની જાત પર કંટ્રોલ ના રહે એટલે સ્ત્રીને નીચી બતાવવા ચાર રસ્તા પર એને જબરદસ્તી પકડીને છેડતી કરવાની, ઇજ્જત લૂંટી લેવાની..! આ પરથી મને વિચાર આવે છે કે ઇજ્જત લૂંટવાની પ્રક્રિયામાં બેય પક્ષ ‘ઇનવોલ્વ છે’ તો જે લૂંટાય એ ઇજ્જત એ માત્ર સ્ત્રીઓની જ..પુરુષોને ઇજ્જત જેવું કંઈ હોય જ નહીં એમ ને..? તો પછી બહુ જ મોટા મોટા અવાજે આપણે બોલીએ છીએ અને સંમત થઈએ છીએ એ ‘ ઇજ્જત આપો તો ઇજ્જત મળે’ એના વિરોધાભાસરુપે ‘ઇજ્જત લૂંટનારની ઇજ્જત જાય’ એવી વાત કેમ નથી બોલાતી કે સર્વસંમતિ સાથે બહાર આવતી..? બહુ કનફ્યુઝીંગ, એકપક્ષી અને સડેલી માનસિકતા છે આ બધી…એક તો સ્ત્રીઓ/ છોકરીઓની ઇચ્છા ના  હોય, અનિચ્છાએ એને એ પાશવી, હેવાનિયત ભરી પ્રવ્રુતિમાં ઘસેડાય, ચૂંથાય અને વિજયી હોવાના ભાવ સાથે પુરુષ એને બસમાંથી ઉછાળીને રસ્તા પર  ફેંકી દે..આ પછી જો એ સ્ત્રી બચી જાય તો પાછી એની સામાજીક, માનસિક સ્થિતી બધીય ડામાડોળ. કોઇના ગુનાની, કોઇની ભૂલોની કિંમત એણે આખી જીંદગી લોકોની આંખના ઢગલો પ્રશ્નો અને ઉપેક્ષા સાથે સહેવાની..આ બધું જોતા તો મને થયું કે આ દામિની (એનું સાચું નામ લેવા સામે પણ કાયદાકીય રીતે મનાઈ…!) મરી ગઈ એ જ સારું થયું. ધારો કે અત્યારે સોલિડ લડત આપીને પેલા છ નરાધમોએ એને જે રીતે શારિરીક, માનસિક સ્તરે ઇજા પહોંચાડી હતી એના ભવિષ્યમાં કદાચ આવા પડઘા કેવા પડત એ વિચારતા વિચારતા શરીરમાંથી ઠંડા લખલખા સાથે એક કાલ્પનિક પણ હકીકતની ખૂબ  જ નજીકનું વાર્તા ચિત્ર મારી આંખો સમક્ષ રજૂ થઈ ગયું એ આપની સાથે વહેંચું છું..

ધારવાની તાકાત નથી એમ છ્તાં ધારો કે…

અત્યારે આખા દેશની જીભે જે છોકરીનું નામ સૌથી વધારે બોલાય છે એ નામ કયું ? દસ વર્ષના બાળકને પૂછીએ તો પણ એના મોઢેથી એક ત્વરિત જવાબ મળી જાય -દામિની.

દિલ્હીની છ – છ રેપીસ્ટ દ્વારા જેના પર બર્બરતાપૂર્વક બળાત્કાર થયો અને જાનવરને પણ શરમાવે એવી હરકતો દ્વારા ઇજાઓ  પામીને  મોત સામે હિંમતપૂર્વક અડધા મહિના જેવું ઝઝૂમીને જીવ ગુમાવનારી બાવીસ- ત્રેવીસ વર્ષની નિર્દોષ યુવતી.

ધારોકે… એનો જીવ બચી ગયો હોત અને આંતરડા વગર જીવવાની અઘરી સજા ભોગવવાનું એના શિરે આવ્યું હોત તો શું થાત..?

 કલ્પના કરીએ કે આપણા સમાજે બહુ પ્રગતિ કરી છે અને દામિની સાથે સન્માનપૂર્વક એક સામાન્ય છોકરી જેવું વર્તન જ કરે છે ..!! તો ભાવિના પિકચરનો એક રંગ આવો પણ હોઇ શકે.

‘દામિની…આ તારા માટે આખા દેશમાંથી દરેક જાતિના યુવાનો તરફથી સન્માનપૂર્વક માંગા આવે છે, ક્યાં સુધી આમ એ ઘટનાને મનસપટલ પર રાખીને જીવીશ ? તારો મિત્ર હતો એ તો તારી પાછળ ભૂખ હડતાળ કરીને તને ન્યાય અપાવવા મોતને ભેટ્યો નહીંતર આપણે એની સાથે જ તને પરણાવત. ક્યાં સુધી તું તારા ગુનેગારોને સજા થાય એની રાહ જોયા કરીશ ? મારું ચાલે તો એ બધાને તારી સામે લાવીને મૂકી દઊં ને કહું લે..આ રહ્યાં તારા આરોપી..તારે જે સજા કરવી હોય એ કર. પણ હું એક સામાન્ય માણસ…મા ભગવાનની સમકક્ષ ગણાય પણ એમ માની લેવાથી એ સુપરપાવર ધરાવતી ભગવાન થોડી બની જાય છે..જીદ્દ મૂકી દે અને હવે આમાંથી કોઇ એક યુવાનને પસંદ કરીને નવું જીવન સ્ટાર્ટ કર દીકરા…જીવનને એક બીજી તક આપ..’

 દામિનીના મમ્મીનું મોઢું આટલું બોલતા બોલતા તો સાવ રડમસ થઈ ગયું.

દામિની…ખુલ્લી આંખે છ્ત પર કંઈક શોધ્યા કરતી હતી..આંખ છ્ત પર હતી પણ નજર – મગજ બધે શૂન્યાવકાશનું તીવ્ર વાવાઝોડું ફેલાઈ રહ્યું હતું. થોડી થોડી વારે એ શૂન્યાવકાશ આંખોમાંથી વહી જતો હતો. શિયાળાની ઠંડીમાં એના સૂક્કા ગાલ પર એના રેલા લૂછવાની એને કોઇ દરકાર નહતી…ગાલ પર એ રેલાનું જાળું બનતું  જતું હતું. મમ્મી -પપ્પાની કોઇ પણ વાતનો કંઇ  જ જવાબ નહતી આપતી.કદાચ આપવાને સમર્થ જ નહતી.એમના વાક્યો કાનમાં રેડાતા હતા પણ મગજ સુધી પહોંચતા જ નહતા. થોડો સમય આમનું આમ ચાલ્યું. દામિનીના શોકનું વાતાવરણ થોડું હળ્વું થતું હતું. નિર્ણય લેવાની તાકાત આવતા એણે મક્કમતાપૂર્વક વિ્ચાર્યુ કે મમ્મી પપ્પા જે વિચારશે એ મારા હિતમાં જ હશે…અને હિત ના થાય તો પણ આનાથી મોટું અહિત તો હવે મારી સાથે શું થવાનું..? એમની ખુશી માટે પણ મારે પરણી જવું જોઇએ. છેવટે એક સારા ધરના સંસ્કારી યુવક નામે ‘વિવેક’ પર એણે પસંદગીનો કળશ ઢોળ્યો. આજના જમાનામાં એના જેવી યુવતીને આવા ‘કળશ’ મળી રહે છે એ વિચારીને પણ એનું માનસિક દુઃખ થોડું હળ્વું થયું. લોકો એને કોઇ પાપી –અસ્પ્રુશ્ય ની જેમ નહી પણ સહાનુભૂતિ અને સન્માનપૂર્વક જોતા હતા. સમાજ ઘણો બદલાઇ રહયો છે..મારા અપરાધીઓને પણ એમના દુશ્ક્રુત્યની સજા ચોકકસ અપાશે જ.

રંગે ચંગે દામિનીને વિવેક સાથે પરણાવામાં આવી.  એના લગ્નનું ટેલીવીઝન પર આખા દેશમાં લાઈવ ટેલીકાસ્ટ રજૂ થયું. ચારેબાજુથી એના લગ્નજીવનની શુભેચ્છાઓના ઢગલા થવા લાગ્યા.દામિનીના સાસરિયામાં પણ એને પૂરતી ઇજ્જત અને માન સન્માન મળતું હતું. કોઇ ભૂલથી પણ એને એના ભૂતકાળને લઈને એક અક્ષર બોલતું નહતું..દામિની એના આઘાતમાંથી ખાસી એવી બહાર આવવા લાગી હતી. પરણી તો ગઈ પણ જ્યારે વિવેક સાથે નિકટતાના પતિ પત્નીના અંતરંગ પ્રસંગો આવતા ત્યારે દામિનીના મગજમાં છ ચહેરા એકબીજામાં ભળી જતાં અને તાંડવ નૃત્ય રમતાં. એના લમણાંની નસો ફૂલી જતી..લાગતું કે આ નિકટતાના પ્રસંગો હમણાં એનો જીવ લઈ લેશે..પણ  વિવેકની લાગણી અને પ્રેમને કારણે આ વિશે એક હરફ  ઉચ્ચારવાનું પણ મન નહોતું થતું.

 લગ્નજીવનના  વર્ષાંતે એને સારા દિવસો રહ્યાંના સમાચાર મળ્યાં.દામિનીના મગજમાં કોઇ દ્વંદયુધ્ધ ચાલવા માંડ્યું. જેની એના સિવાય કોઇને ખબર નહતી. એ યુધ્ધનું પરિણામ પણ ભવિષ્યમાં ભયંકર આવવાનું હતું..કોઇ ભાવિથી ક્યાં જાણકાર હોય છે ?

અંદરથી ફફડતી, જાત જોડે લડતી દામિની બહારથી ખુશ રહેવાના પ્રયાસ કરતી રહેતી. આખરે એ દિવસ આવીને ઉભો  જેની બધા આતુરતાથી રાહ જોતા હતાં. દામિનીને લેબરપેઈન ઉપડતાં જ એને તરત હોસ્પિટલ એડમીટ કરાઈ. એનો કેસ બહુ જ નાજુક – કોમ્પ્લીકેટેડ હતો.. સાચવીને એની ડિલીવરી કરાવવાની હતી. ડોકટરો પણ ટેન્શનમાં હતાં.  સિંગાપુરથી સ્પેશિયલ ડોકટરની ટીમ બોલાવી હતી એ લોકો પણ હથેળી મસળતા હતાં. મોઢા પર માસ્ક, હાથમાં ગ્લોવઝ અને બધા ડોકટરોએ એકબીજા સામે જોઈને નજરથી જ ‘ઓલ ધ બેસ્ટ’ કહીને પોતાનું કામ ચાલુ કર્યું.

પાંચ કલાકની ભારે જહેમત બાદ આખરે દામિનીની ડિલીવરી સારી રીતે થઈ શકી. ડોકટરોના મોઢા પર હર્ષની, સફળતાની લાલિમા છવાઈ ગઈ.ગ્લોવઝ કાઢી એક હાથે કપાળ પર ઝામેલી બૂંદો સાફ કરતા કરતા એકબીજાને ભેટીને કોન્ગ્રેચ્યુલેશન્સ કહેવા લાગ્યાં. દામિની …એના મગજમાં છેલ્લા આઠ આઠ મહિનાથી ઘુમતો ભય શબ્દોના આકારે એના મોઢામાંથી બહાર નીકળ્યો…

“ડોકટર..શું છે..બાબો કે બેબી..?’

‘અરે દીકરો છે બેન દીકરો..અને એ પણ એકદમ  તંદુરસ્ત..તમતમારે કોઇ જ ચિંતા ના કરતા. શાંતિથી આરામ કરો..!’

“ડોકટર..મારે એ સંતાન નથી જોઈતું..’

‘શું..! શું બોલો છો તમે..?’

એકદમ જ દામિનીનો પોતાની જાત પરનો કંટ્રોલ જતો રહ્યો.. એનામાં હિસ્ટીરીયાના લક્ષણો દેખાવા લાગ્યાં..

‘ડોકટર..મને બાળક તરીકે દીકરો નથી જોઇતો..કાલે ઉઠીને એનામાં કોઇ રાક્ષસ પ્રવેશે અને એ પણ..ના…ના…મારે એ સંતાન નથી જોઇતું..એને મારી કાઢો..ફેંકી દો..જે કરવું હોય એ કરો..પણ મને દીકરો નથી જોઇતો…’

‘બેન..રીલેક્ષ થાઓ..પ્લીઝ..’

દામિનીએ એના હાથમાંથી ગ્લુકોઝની બોટલની સોય કાઢી નાંખી અને એકદમ જ ઉભી થઈ ગઈ…અશક્તિના કારણે એ ત્યાં જ્મીન પર જ ફસડાઈ પડી. ડોકટરોએ  એને ઘેનનું ઇન્જેક્શન આપવાનો પ્રયત્ન કર્યો પણ એણે કોઇને મચક ના આપી. લગભગ બે કલાકની જહેમત પછી ડોકટરોએ વિવેકના હાથમાં એનો નવજાત બાળક સોંપવાની સાથે જ સમાચાર આપ્યાં કે,

‘દામિની એનું માનસિક સંતુલન ખોઇ બેઠી છે, એટલે  હવે તમારે માથે બે વ્યક્તિને સાચવવાની જવાબદારી આવી ગઈ’

વિવેકથી નહતું હસી શકાતું કે નહતું રડી શકાતું. આવી ખબર હોત તો પોતે સંતાનની ઇચ્છા જ ના રાખત !

દામિનીના ગુનેગારો હજુ  એમની સજાના ચુકાદાની રાહ જોતા જોતા જેલમાં પત્તા રમતાં હતાં !!

 

આ તો કાલ્પનિક ચિત્રની વાત થઈ પણ સત્યઘટનાઓના ઉલ્લેખ કરું તો..આ ઘટના પછી રોજબરોજના સમાચારમાં ચાલુ બસમાં રેપ કરવાના સમાચાર નજરે વધારે ચડવા લાગ્યા. લોકોને જાણે મનોરંજનનો એક નવો રસ્તો સૂઝી ગયો. આ કઈ કક્ષાનું અધઃપતન !

બળાત્કાર શબ્દ્નો અર્થ જ ‘કોઈક વ્યક્તિની પાસે તેની મરજીથી વિરુદ્ધ બળપૂર્વક પોતાનું ધારેલું કરાવવું’ એવો થાય છે તો સૌ પ્રથમ તો સ્ત્રીઓએ પોતાની મરજી વગરની થતી આ ક્રિયામાં પોતાની જાતને સહેજ પણ દોષી માન્યા વગર જીવવાની હિંમત કેળવવાની જરુર છે. પોતાની ઇજ્જત એ કોઇના લૂંટ્યે લૂંટાઇ જાય એવી ‘ફટકિયા મોતી’ જેવી જણસ નથી. એ બધું તો  રંગરેલિયા મનાવતી, મોજશોખ માટે લાજશરમ નેવે મૂકીને જીવતી પાર્ટનરો બદલતી પ્રજાને મુબારક. કમનસીબે એમને ‘ઇજ્જત’ નામના શબ્દની કોઇ સમજ જ નથી. સમાજે દયા ખાવી હોય તો એવા સ્વચ્છંદી લોકોની ખાવા જેવી છે, એમને ટકોરવા કે વખોડવા જેવા છે..બાકી સીધી સાદી પોતાના કુટુંબના બે છેડા ભેગા કરવા માટે પ્રામાણિકતાથી તનતોડ મહેનત કરતી,કોઇને કનડ્યા વગર પોતાના કામ સાથે કામ રાખીને જીવતી પ્રજા સાથે આવો અકસ્માત થતા ‘ઇજ્જત લૂંટાઈ ગયા’નો કક્કો ઘૂંટીને એને ટોર્ચર કરવાથી શું મતલબ સરવાના…? 

આજની સ્ત્રીએ પોતે પોતાની જાતને આ માનસિકતામાંથી બહાર કાઢવાની છે કે જે થયું એમાં એનો કોઇ જ વાંક નથી કે કોઇ એનું કંઈ  જ લૂંટી શક્યું નથી. પોતે હજુ પણ પહેલાં જેવી જ છે..કોઇ જ ગિલ્ટી ફીલ કરવાની જરુર નથી. એની ઇજ્જત લૂંટાતી બચાવવામાં નાકામયાબ રહેલ કાયદાએ પ્રાયશ્ચિતરુપે એને ગિલ્ટી ફીલ કરાવનાર સામે  સજ્જડ પગલાં લઈને સપોર્ટ કરવો જોઇએ જેથી એ છોકરી માનભેર જીવી શકે..જોકે ફરીથી આવી કોઇ ‘દામિની ઘટના’ ના બને એના માટે સ્ત્રીઓએ પોતે પણ શારિરીક રીતે સજ્જ થતા શીખવું જ રહ્યું. પુરુષોના આધારે જીવશો તો એ લોકો હવામાં જ ઉડવાના..એમના વગર તમે શૂન્ય છો એવું જ ફીલ કરાવતા રહેવાના…એ શૂન્યતામાંથી સ્ત્રીઓએ બહાર આવવાનો સંઘર્ષ કરતી રહી છે અને કરવો જ રહ્યો…આપણી જ ઇજ્જત આપણે ભીખરુપે તો ના જ માંગી શકીએ ને..? એ તો લડીને છીનવી લેવાની હોય..આ લડાઈ સીતા – દ્રૌપદીના સમયથી ચાલતી આવી છે..ત્યારથી અત્યાર સુધીમાં સમાજમાં ઘણા બધા ફેરફાર આવ્યા છે, પણ બધા કીડીપગી સુધારા છે. સ્ત્રીઓએ હવે એ ‘કીડીપગી’ સુધારાઓને ‘હરણફાળ’ કઈ રીતે ભરાવવી એ વિચારવાનું છે. એમાં કોઇ પુરુષના સહયોગની ( ઇવન કોઇ જ સ્ત્રીની પણ જરુર નથી) એમની ‘વોચમેન મેન્ટાલીટી’ને સ્વીકારવાને બદલે પોતાનો આત્મવિશ્વાસ વધારતા શીખવાનું છે, ખુદ્દાર અને સ્વતંત્ર બનતા શીખવાનું છે. પોતાની રક્ષા આપણે જાતે કરી શકીએ એનાથી વધારે રુડું અને મહત્વનું બીજું કશું નથી દોસ્તો.

બાકી દુનિયા તો એની એ જ છે..બોલ્યા કરે..નવા નવા બંધનો ઠોક્યા કરે..દુનિયા છે ચાલ્યા કરશે..એમાંથી આપણો ચીલો આપણે ચાતરવાનો છે ને માનભેર, હિંમતપૂર્વક જીવવાનું છે. કારણ..દામિનીઓ મરી ગયા પછી કોઇ કશું પણ કરે તો મતલબ વગરનું જ લાગે છે…એ બધાથી મરેલી દામિની જીવંત થોડી થઈ જવાની ?

સમાજમાં બીજી કોઇ દામિની સાથે આવું ના બને એવી કામના..!

-સ્નેહા પટેલ

સુપર પરવરીશ.

foolchhab paper > navrash ni pal column > 06-03-2012

મૈં કિતના હી તાલાબમેં ક્યોં ન ખડા રહું,

પર યે કૈસે ભૂલ જાઉં મૈં મૈં હું-કંવલ નહી !

– રમેશ પારેખ.

પ્રાર્થના એક આધુનિક માતા. એમાં પણ અભિદ્યુ એનો એકનો એક દીકરો એટલે એ આખો દિવસ એની પાછળ પાછળ જ લાગેલી રહેતી. એની જીંદગીમાં જેટલું પણ જ્ઞાન મેળવેલું, જેટલી સ્માર્ટનેસ હતી એ બધું રેડીને એ પોતાના ચાઈલ્ડને ‘સુપરચાઈલ્ડ’ બનાવવાનો પ્રયત્ન કરતી.એના પ્રયાસો બધે જ પ્રશંસનીય બની રહેતા.

ધીરે ધીરે અભિદ્યુ મોટો થતો ચાલ્યો. મા નો લાડલો ટીનેજરી થઈ ગયો. મૂછનો ઝીણો ઝીણો દોરો ફૂટવા લાગ્યો. એ સાથે એના અંતઃમનમાં બીજું બધું પણ બહુ ફૂટતું જતું હતું. પ્રાર્થના હજુ પણ પોતાની સ્માર્ટનેસને અપડેટ કરી કરીને પોતાના લાડલાની શારિરીક, માનસિક બધી જરુરિયાતો પૂરી કરવાના પ્રયત્નોમાં વ્યસ્ત હતી. આજકાલની પેઢી બહુ જ સમજદાર છે. આજના ઘોર હરિફાઈના જમાનામાં એ પોતાની ક્ષમતા અને પોતાની ખામીઓથી સારી રીતે વાકેફ થતો જતા હોય છે એમાં અધકચરું જ્ઞાન પણ આવી જાય. માહિતીના વિસ્ફોટના જમાનામાં, ટીવી -મોબાઈલ -નેટ જેવી ટેકનોલોજી હાથવગી – આંગળીઓના ટેરવાવગી હોય છે.

અભિદ્યુ પણ આ બધાને કારણે અનેકો વિકલ્પોમાં ઘેરાયેલો રહેતો પણ પોતાનો એક ગોલ નક્કી નહતો કરી શકતો. એને ખબર હતી કે એને આગળ જતા આ દુનિયાને કઈક અલગ જ કરી બતાવવું પડશે તો જ એના જીવનનો કોઇ મતલબ સરશે. સતત દુનિયા સાથેની દોડમાં એ ક્યાંક પાછળ ના પડી જાય એ પ્રયત્નોમાં એનામાં એક જાતનું ડીપ્રેશન ઘર કરતું ચાલેલું.એ સાથે એની ટીનેજરી અવસ્થામાં એને વિજાતીય પાત્રોનું આકર્ષણ પણ સતત રહેતું. એની ઉંમરના મિત્રો પણ આખો દિવસ એવી બધી જ વાતોમાં વ્યસ્ત રહેતા. અભિદ્યુ પોતાની જાતને બહુ મહેનત કરી કરીને એ બધામાંથી પાછો ખેંચી લાવતો પણ એમાં એ આખે આખો નીચોવાઈ જતો..ખેંચાઈ જતો. પરિણામે ધીમે ધીમે એ ડલ થતો ચાલ્યો.

પ્રાર્થના પોતાના લાડલાની માનસિક સ્થિતીથી સાવ જ અનભિજ્ઞ હતી. એ તો પોતાની રીતે પોતાના દીકરાને સારામાં સારો ખોરાક, હેલ્થી કૌટુંબિક વાતાવરણ, પ્રેમ અને ઉંચામાં ઉંચી કક્ષાનું શિક્ષણ આપતી હતી અને એના સોનેરી ભવિષ્યના સપના જોતી હતી. પણ જ્યારે અભિદ્યુની માર્કશીટ ઉત્તરોઉત્તર બગડતી ચાલી ત્યારે એ ચિંતાથી ઘેરાઈ ગઈ.

આટલા વર્ષોમાં બધી એક્ટીવીટી સાથે ભણવામાં પણ નંબર વન રહેતો એનો દીકરો સાવ જ આમ છેલ્લી કક્ષાનું પરિણામ લાવે એ કેમનું ચાલે? રાતે એણે પોતાના પતિ પરમ સાથે આ વાત છેડી. પરમને પ્રાર્થના પર પૂરો વિશ્વાસ હતો એટલે એ અભિદ્યુની બાબતમાં બહુ મગજમારી ના કરતો. પણ દરેક વ્યક્તિના જીવનમાં એક સ્ટેજ તો એવું આવે જ છે કે એ વખતે એ પોતાના સ્વજનો કરતાં પોતાના મિત્રવર્તુળ પર વધુ વિશ્વાસ મૂકે, મા બાપને બધું ના કહી શકે પણ એની ઉંમરના મિત્રો જોડે ચર્ચા કરીને પોતાના રસ્તા શોધવાના પ્રયત્નો કરે. ટીનેજરી અભિદ્યુ એ તબક્કામાંથી પસાર થઈ રહેલો એ વાત એના ધ્યાનમાં તરત આવી ગઈ. એણે પ્રાર્થનાને કહ્યું,

‘પ્રાર્થુ, આપણે અભિદ્યુની સ્કુલમાં જઈને એના ટીચર્સને મળીએ, એમના કાઉન્સેલરોને મળીએ તો કદાચ આપણને કોઇ રસ્તો સૂઝે પણ ખરો..’

અને પ્રાર્થના વિફરી,

‘અરે, મારો દિકરો એકદમ હેલ્ધી છે એને વળી કાઉન્સેલિંગની શુ જરુર પડવાની ? મેં એને પાળીપોસીને મોટો કર્યો છે. મને મારા ઉછેર પર પૂરતો વિશ્વાસ છે, એવા કાઉન્સેલર – ફાઉન્સેલરો વળી એક દીકરાને એની મા થી વધુ થોડા જાણી શકવાના.. તમે સાંભળ્યું નથી કે ‘એક મા સો શિક્ષકોની ગરજ સારે’ એને અપડેટ કરો તો ‘એક મા આવા હજારો કાઉન્સેલરીયાઓની ગરજ સારે’ એમ હોય છે. આ તો બધા એમના પૈસા કમાવાના ત્રાગા છે. તમે વળી ક્યાંથી આવા ચક્કરોમાં પડવા લાગ્યા ?’

‘પ્રાર્થુ, આજના ઈ-યુગમાં કાઉન્સેલરોનો રોલ બહુ જ મહત્વનો છે. થોડું મોટું મન રાખી એની અગત્યતા સ્વીકાર. કોઇ પણ મા – બાપને પોતાના દીકરાની ખામી ના દેખાય. અભિદ્યુ જે વાતો આપણી સાથે શૅર ના કરી શકતો હોય એ વાતો એ કાઉન્સેલરો બહુ જ હળ્વેકથી અને પ્રેમપૂર્વક કઢાવી શકે છે, એની ઇચ્છાઓ સારી રીતે જાણી શકે છે એની ક્ષમતા મુજબ માર્ગદર્શન આપી શકે છે..એક પ્રયત્ન કરવામાં તને શું વાંધો છે.’

થોડું વિચાર્યા પછી પ્રાર્થના એ વાત માટે તૈયાર થઈ અને સ્કુલ કાઉન્સેલરનો સંપર્ક કર્યો. સાઇકોલોજીમાં માસ્ટર ડીગ્રી ધરાવનાર કાઉન્સેલરે બહુ જ સાવચેતીથી અભિદ્યુની તકલીફોને સમજી અને ધીમે ધીમે એના એક પછી એક માનસિક પ્રશ્નોનું નિરાકરણ લાવી આપ્યું. પરિણામે અભિદ્યુ એક સ્વસ્થ અને તેજસ્વી વિદ્યાર્થી બની ગયો.

અને પ્રાર્થના વિચારતી હતી કે પોતાના જેવી કેટલી મા હશે આ દુનિયામાં જે પોતાને સુપરમોમ અને કાઉન્સેલિંગને એક નક્કામી પ્રક્રિયા ગણીને,  માનસિક રોગ ગણીને નાછૂટકે જ લેવી પડતી મદદ સમજીને, પોતાની ‘સુપરપરવરીશ’ના ઘમંડમાં  પોતાના  તેજસ્વી સંતાનોનું ભાવિ જોખમમાં મૂકતી હશે..?

 

અનબીટેબલ ઃ દરેક સમયની એક અલગ માંગ હોય છે. જમાના સાથે કદમ મિલાવવા એનો સ્વીકાર કરવો જ પડે છે.