તારા વિના શ્યામ મને એકલડું લાગે

#મેપલપટેલ

#મેપલું

#મેપલ

Womenempowerment

‘સ્ત્રી સશક્તિકરણ’ની ચળવળોએ આધુનિક નારીને identity crisis, stress અને insecurityની ભેટ વધુ આપી છે.

quotes

Unbeatable

-સ્નેહા પટેલ.

Maa nu dharm sankat

માનું ધર્મસંકટ

‘બેટા, નીચે પેલા છોકરાઓ છે ને..એમની સાથે બહુ ના રમતો, બહુ ગંદા છે.’
‘સારું મમ્મી, હું ઘરમાં એકલો જ રહીશ. મને નેટફ્લિક્સ, amazoneનું subscription કરાવવા પૈસા આપોને.’

-સ્નેહા પટેલ.

#microfiction.

Web series

• 

વેબસિરિઝને સફળ થવા ગાળો અનિવાર્ય જ છે’ આવી ભ્રામક માન્યતા ક્યારે દૂર થશે ? સેન્સર થવું જ જોઈએ.

#વેબસિરિઝમાં_ગાળોનો_બહિષ્કાર

આ હેશટેગ વધુ ને વધુ ફેલાવું જોઈએ એવું નથી લાગતું ?

મોર્ડન દેખાવાના મોહમાં આપણે આવી ગાળો સાંભળતા શીખવું એ નરી મૂર્ખામી છે. અમુક લોકો લડતા લડતા વચ્ચે બે અંગ્રેજી ગાળો બોલીને સામેવાળાને દબાવવાનો પ્રયાસ કરે ત્યારે મને ખૂબ હસવું આવે છે ..જોકે અમુક વખત સામેવાળો બે ઘડી પ્રભાવિત થઈ જાય એનું દુઃખ પણ થાય છે.

સ્ત્રીદાક્ષિણયમાં માનતા સુસંસ્કૃત સમાજમાં એને જ અપમાનિત કરાતી ગાળોનો ધોધ વહે છે.

બે મોઢાળો સમાજ !

જે હોય એ…ગાળો એ નકરી ગંદકી અને માંદલી માનસિકતા માત્ર  છે એને સ્માર્ટનેસનો કોટ સમજીને દેખાદેખીના મોહમાં ઓઢીને ના ન ફરાય. મોટાભાગે તમારી પાસે કોઈ તાર્કિક દલીલ કે વજનદાર શબ્દો ના હોય ત્યારે તમારું ફ્રસ્ટેશન કાઢવા જ ગળોનો સહારો લેવો પડે છે. ગાળો એ માત્ર ને માત્ર કમજોર લોકોનું પાંગલું હથિયાર છે એવું હું સો ટકા માનું છું.

-સ્નેહા પટેલ.

Watch “persian cat -maple” on YouTube

Chkli

એક ચકલી ચણને માટે નીકળે,
તું ધરે શીરો તો એનું શું કરે?
-સ્નેહા પટેલ.

કોરોના કાળ

આજના કપરા સમયમાં શબ્દોની રમતથી નહિ પણ તન-મન અને સમજણ ની સહિયારી તાકાતથી જ જીવવું પડશે.

‘ઓહ, કમ ઓન યાર, કશું જ નહીં થાય…એમ બી ને શુ જીવવાનું? બિન્દાસ થઈ જા અને ચા ફાફડાની જ્યાફત ઉડાવ એવું નહિ ચાલે ‘
તો સામે,
‘મને કશુંક થઈ જશે તો…હું ઘરની બહાર ક્યાંય નહીં નીકળું, ક્યાંય નહીં અડકું, કોઈને નહિ મળું,મારા ઘરના દરવાજા બંધ કરીને એકલા જીવી લઈશ’

એ પણ નહીં ચાલે.

કોરોના, બ્રિટનમાં આવેલો નવો સ્ટ્રેઇન બધાથી જરૂર પૂરતું માહિતગાર રહી અને આપણું જીવન સલાતી,તકેદારી ના ખાના પાડીને જીવવાનું છે. પેનિક તો જરા પણ નથી થવાનું. પેનિક અને સાવચેતીનો મુખ્ય ભેદ સમજતા શીખવાનો આ મહાકાળ છે. કુદરત આપણને આ મહાપાઠ શીખવવા બેઠી છે તો પૂરતી ખુમારીથી એમાં પાસ થવાની હિંમત રાખવાની છે અને પૂરા સો માર્ક્સ સાથે એમાં પાસ થવાનું જ છે એવો સંકલ્પ કરવાનો છે. આ પાઠ કોઈ સ્કુલ કે કોઈ માનવી ક્યારેય નથી શીખવી શકવાનું.

ડિસેમ્બરના અંતની આ કડકડતી ઠંડીમાં ગરમાગરમ ચાનો એક ઘૂંટડો ગળા નીચે ઉતારીને ઊચ્છવાસમાં બધી ચિંતાની ગરમી ચાની વરાળમાં ભેળવીને હવા કરી દેવાની છે. જાન્યુઆરીનો સોનવર્ણી સૂરજ ઉગવાની તૈયારીમાં જ છે. ખાસી એવી સફર તો આપણે ખેડી કાઢી જ છે હવે અંત સમયે થાકી નથી જવાનું. આશાવાદનો છોડ દિલના બગીચામાં મઘમઘતો રાખવાનો છે અને માસ્ક પાછળ છુપાયેલા શ્વાસની ઘેરી આશા એને સીંચતા રહેવાનું છે.

આ કોરોનાનું કોકડું ખાસુ એવું તો ઉકેલાઈ ચૂક્યું છે બસ હવે અંત હાથવેંતમાં જ છે.

તો મિત્રો, ચિંતા વગરની સલામતી સાથે ખૂબ જ સુંદર જીવજો. તમે આ નાવમાં એકલા નથી આખું વિશ્વ એકબીજાની પડખે છે.

God bless you all.

-સ્નેહા પટેલ.

Watch “beautiful day with persian kitten” on YouTube

રાતરાણી

ઓસ્ટ્રેલિયાથી પ્રકાશિત ‘નમસ્કાર ગુજરાત’ છાપાની મારી કોલમ ‘અક્ષિતારક’ની આ મહિનાની વાર્તા.

રાતરાણી:

ઉફ્ફ… આ રાતરાણીની માદક સુગંધ – અને શ્રીની આંખો બંધ થઈ ગઈ. નાકના ફણાં પર જાણે અનેકો રંગીન,નાજુક પતંગિયા નર્તન કરતા હતાં, નાકની અંદરના બારીક વાળની જાળીને આરપાર વીંધીને એ સુગંધ છાતી,ફેફસાં ને મગજ સુધી સડસડાટ વહેતી થઈ ગઈ. બે ઘડી નાભિમાં શ્વાસ અટકી ગયો અને શ્રી ચાલતા ચાલતા એ જ જગ્યાએ અટકી ગયો. પોપચાં ભારે થઈ ગયા અને બંધ આંખોમાં એક ચહેરો ઝળહળ થઈ ગયો.

‘રાણી’.

જુવાનીના રસથી લથપથ,છલકાતી, વહેતી મદમસ્ત યૌવના અને આ રાતરાણી સાથે શ્રીની ઘણી યાદો જોડાયેલી હતી.

લોકડાઉનમાં શ્રીએ ભીડભાડથી બચવા અને ચાલવાની આદતને જીવંત રાખવા રોજ પોતાના ફ્લેટની અગાસીમાં ચાલવા જવાની ટેવ પાડી હતી.

રાતનો સમય અને અગાસીનો કાળો સૂનકાર!

લોકડાઉનના કારણે આખો દિવસ ટ્રાફિક અને જાતજાતના અવાજોથી ઘેરાયેલો રહેતો શહેરનો આ ધનાઢય વિસ્તાર અત્યારે સાવ જ સૂનો થઈ ગયેલો. ક્યાંક રડયું ખડયું માસ્કની અંદર શ્વસતું જીવન આંખે ચડી જતું પણ એનો ય અવાજ તો માસ્કમાં જ અટવાઈ જતો. લોકો કોરોનાના ખોફથી શ્વાસ લેતાં ય ડરતાં હતા અને માસ્કમાં બોલવાની તો હજી ફાવટ પણ નહોતી આવી. શું બોલવું શું નહિ જેટલી સમજ જ નહોતી પડતી. કામની ચાર વાતને પણ એક વાત જેટલી નાની કરીને બોલતાં.

આ બધું શ્રીને અકળાવી મૂકતું. રોજના ઘોંઘાટથી અકળાઈને શાંતિની ઈચ્છા રાખી હતી પણ આવો સનનાટો તો વિચાર્યો પણ નહતો. કાનમાં ઈયરપ્લગ ભરાવી ને યુટ્યુબના ગીતો સાંભળતા સાંભળતા એ પોતાની જાત સાથે ચાલતો રહેતો.

એક દિવસ અચાનક રાતે ચાલતા ચાલતા એના નાકમાં તીવ્ર સુગંધ અથડાઈ અને એ ચમકી ગયો. સુગંધનો પીછો કરતાં કરતાં એનું સરનામું બાજુના ફ્લેટની અગાસીએ મળ્યું.
રાતના અંધકારમાં ચાંદનીના આછા અજવાસમાં એક નવયૌવના એની નાજુક હથેળીમાં રાતરાણીના ફૂલોના ગુચ્છાને રમાડતી રમાડતી, પાયલનો ઝણકાર રેલાવતી એની બહેનપણી સાથે એની મસ્તીમાં હસતી રમતી ચાલતી હતી.

રાતરાણીના ગુચ્છાની સુગંધ વધુ તીવ્ર હતી કે એ યૌવનાના હાસ્યની વણઝાર વધુ રમણીય – શ્રી નક્કી નહતો કરી શકતો.

નજર હતી કે બધું જ ભૂલીને એ નાજૂકડીને જોવામાં જ તલ્લીન થઈ ગયેલી. શ્રી ખૂબ જ મર્યાદાશીલ પુરુષ હતો પણ ખબર નહિ આ કેવું તીવ્ર આકર્ષણ હતું ! ખોબામાં રહેલાં રાતરાણીના બેચાર ગુચ્છાની પોતાની આટલી તાકાત હતી કે આ પરથી પેલી પાર પહોંચતી હતી કે એમાં બીજું પણ કશુંક ભળતું હતું?
ખબર નહિ પણ આખું વાતાવરણ હલકું ફૂલ બની ગયું હતું. કાનમાં ભરાયેલા ઈયરપલગમાં ગીતો વાગતા હતા પણ શ્રીના દિમાગને એ કશું જ સ્પર્શતું જ નહતું. આંખ,કાન,નાક,દિલ બધું એક જ ખીંટીએ ટંગાઈ ચૂક્યું હતું.
અને
શ્રીએ એ યૌવનાનું નામ ‘રાણી’ રાખી લીધું.

રાણી તો એની જ મસ્તીમાં અગાસીમાં આમથી તેમ આંટા મારતી બહેનપણી સાથે મસ્તીમાં ઝૂમતી હતી. એ બે ય સખીઓને કદાચ કોરોનાનો ખૌફ નહતો, બે ય છોકરીઓના નાક પર માસ્ક જેવું કંઈ દેખાયું જ નહીં. સ્વાસ્થ્ય માટે અતિ સાવચેત એવા શ્રીને ઘડીભર પોતાના માસ્કની આદત પર શરમ આવી ગઈ, પણ એ નાક પરથી હટાવવાની હિંમત ના જ કરી શક્યો.
મનોમન એ રાણીની બેફિકરાઈ, હિંમત પર ફિદા થઈ ગયો.

બધો ખેલ માંડ દસ પંદર મિનિટનો જ હતો ને છોકરીઓ ગુમ.

એ પછી તો રોજ રાતના અગિયાર વાગે અગાસીમાં જવાનો શ્રીનો રોજનો નિયમ થઈ ગયો. ચાલવા જવું, સ્વાસ્થ્યની ચિંતા બધું કદાચ એક બહાનું થઈ ગયું હતું.

પાંચ દિવસ રાતરાણી સાથે રાણીની યુવાનીની મહેંકના અદભુત કોમ્બિનેશનની સિલસિલો રાબેતા મુજબ ચાલ્યો , વચ્ચે એક દિવસ તો પેલી તોફાનીઓએ પણ પોતાની નોંધ લીધી હોય એવો ભાસ પણ શ્રીને થતો રહ્યો.
હકીકત તો રામ જાણે !

અને અચાનક એક દિવસ બધું બંધ !

એક..બે..છ.. દસ..પંદર દિવસ. આ શાંતિ તૂટતી જ નહોતી.

શ્રી હવે અધીરિયો થઈ ગયો હતો અને એક દિવસ મન મક્કમ કરીને બાજુની સોસાયટીમાં જઈ પહોંચ્યો. ચોકીદારને એક સિગારેટ આપીને એને વાતોએ વળગાડ્યો.

‘આ રોગ બહુ ફેલાયો છે કેમ ભાઈ? હવે તો થાક્યાં બધા..તારે ઘરે બધા મજામાં ને?’
‘હા સા’બજી. માતાજીની કિરપા છે.’
ધીમે ધીમે વાત પોતાની અધિરાઈના અંત સુધી લઈ જવાના ઈરાદા સાથે શ્રી બોલ્યો,

‘આ સોસાયટીમાં પણ અમુક કેસ થયા છે નહીં ?’
‘હા સા’બજી. હજી ત્રણ દિવસ પહેલાં જ સોસાયટીની બે નાનકડી છોકરીઓ પોઝીટીવ આવેલી બોલો.’
‘હે..!’
શ્રીનું હૃદય એક ધડકન ચુકી ગયું. ગળું સૂકાઈ ગયું.માથામાં સણકા વાગવા લાગ્યાં. આગળ કશું પૂછે એ પહેલાં જ રાણીની બહેનપણી સોસાયટીના ગેટમાંથી અંદર આવતી દેખાઈ અને શ્રીના જીવમાં જીવ આવ્યો. આજે તેણીએ માસ્ક અને હાથમાં ગ્લોવસ પણ પહેરેલાં જોઈને શ્રીને થોડી નવાઈ પણ લાગી. એ હજી કશું બોલે એ પહેલાં જ પેલી નાનકડીની આંખો એને જોઈને ભરાઈ ગઈ. અચાનક જ એ શ્રીની નજીક આવી અને બોલી,
‘તમે રોજ અવાસીમાં ચાલતા હતા એ જોઈને અમને પણ રાતના અંધકારમાં અગાસીમાં ચાલવાની હિંમત આવતી હતી. આખો દિવસ માસ્કમાં ફરીને કંટાળી જતા એથી રોજ રાતે ખુલ્લી હવા લેવા અમે બે ઉપર અગાસીમાં ચાલવા આવતા. અતિસાવધાની છતાં ખબર નહિ કેમ પ..ણ એને કોરોના પોઝીટીવ આવ્યો અને હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવી પડી. સુગંધની ભૂત એવી એ ગાંડી છોકરીને શ્વાસનો જ રોગ થઈ ગયો અને બે દિવસ પહેલાં જ એ મૃત્યુ પામી.’
અને વધુ બોલવાની, સાંભળવાની હિંમત ના હોય એમ શ્રીને સોસાયટીના ગેટ પાસે આવેલી રાતરાણીના વૃક્ષ પાસે એકલો મૂકીને ચાલી ગઈ.

હવે શ્રીને એ રાતરાણીના વૃક્ષ પાસે જવાનું વ્યસન થઈ ચૂક્યું હતું.
-સ્નેહા પટેલ.

Osho

बातें व्यर्थ हैं। अनुभव व्यर्थ नहीं। आत्मा, परमात्मा, मोक्ष शब्द की भाति, विचार की भाति दो कौड़ी के हैं। अनुभव की भांति उनके अतिरिक्त और कोई जीवन नहीं। बुद्ध ने मोक्ष को व्यर्थ नहीं कहा है, मोक्ष की बातचीत को व्यर्थ कहा है। परमात्मा को व्यर्थ नही कहा है। लेकिन परमात्मा के संबंध में सिद्धातों का जाल, शास्त्रों का जाल, उसको व्यर्थ कहा है।

मनुष्य इतना धोखेबाज है कि वह अपनी ही बातों से स्वय को धोखा देने में समर्थ हो जाता है। ईश्वर की बहुत चर्चा करते-करते तुम्हें लगता है ईश्वर को जान लिया। इतना जान लिया ईश्वर के संबंध में, कि लगता है ईश्वर को जान लिया। लेकिन ईश्वर के संबंध में जानना ईश्वर को जानना नहीं है। यह तो ऐसा ही है जैसे कोई प्यासा पानी के संबंध में सुनते-सुनते सोच ले कि पानी को जान लिया। और प्यास तो बुझेगी नहीं। पानी की चर्चा से कहीं प्यास बुझी है! परमात्मा की चर्चा से भी प्यास न बुझेगी। और जिनकी बुझ जाए, समझना कि प्यास लगी ही न थी।
ओशो

Candle light

‘તમારે ત્યાં લાઈટ છે ?’
‘હા-કેમ?’
‘અમારે તો ગઈ છે…’
‘એવું કેમ ?’
‘અલ્યા..અમારે પણ છે હોં કે…’
‘હાશ…અમારે પણ આવી ગઈ.’
‘અરે, હવે અમારે જતી રહી.’
‘કદાચ એરિયાવાઇસ ઇલક્ટ્રિકસીટીનું કોઈ કામ ચાલતું હશે …હમણાં તમારે ય આવી જશે.’
આ હતો બે એક કલાક પહેલા વોટ્સઅપ માં એક ગ્રુપમાં ચાલતો સંવાદ.
અમારા સેટેલાઈટના એરિયામાં બહુ જ રેર લાઇટ્સ જાય અને એ પણ હાર્ડલી 2-3 મિનિટ. પણ આજે એવું નહોતું. અંધકાર નો સમય થોડો વધુ રહ્યો. સૌથી પહેલા તો લિફ્ટમાં કોઈ નથી ફસાયું એ જોઈ રાહત થઈ પછી ડેકોરેશનના કામમાં શોખ માટે વપરાતી કેન્ડલ્સ આજે જરૂરીયાતના ઉપક્રમે પ્રગટાવી. આખા ઘરની બધી મીણબત્તી સળગાવી દીધી ને મજા પડી ગઈ. ચારેકોર અંધારું ને એમાં ટીમટીમ અજવાળું! ટીવી…લેપટોપ…નેટ બધા ઉપક્રણો બંધ. મોબાઇલની બેટરી પણ સાચવીને વપરાતી. આવા સમયે માટે આપણે કેટલી ગોઠવણ કરવી પડે જ્યારે આજે એવો સમય સામેથી આવીને ખોળામાં…મતલબ ઘરમાં ટપકયો હતો. લાઈટના ડીમ પ્રકાશમાં બધાના ચેહરા તરફ ધારી ધારીને જોઈને વાત કરવાની..બધા ઉપકરણોથી દૂર , કેંડલ્સના ટીમટીમ લાલ..પીળા..ભૂરા અજવાળામાં ઘરના બધા સદસ્ય એકબીજા સાથે સંપૂર્ણ રીતે હાજર રહે એવો થોડા સમયનો અંધકાર તો આજના જમાનામાં ખરેખર આશીર્વાદ રૂપ લાગ્યો.
-સ્નેહા પટેલ.
4nov.2018

Youtube programme

સાહિત્ય સરિતા મુંબઈ અને કુમાર આર્ટ્સ ફાઉન્ડેશનના ઉપક્રમે યોજાયેલ ‘માતૃવંદના’ કાર્યક્રમ.

[Name] Sanil Fisheries Boriwali
[Mobile] +917718872777

rape

“બળાત્કાર એ મર્દાનગી નહીં પણ નપુંસકતાની નિશાની છે.”

જ્યારે કોઈ વ્યક્તિને એને જોઈતું મહત્વ ના મળે ત્યારે એ પોતાની જાતને સાબિત કરવા માટે એડી ચોટીનું જોર લગાવી દે છે. એમાં સારા નરસા જેવું કશું જ મહત્વનું રહેતું નથી, મહત્વ હોય છે તો ફક્ત એક જ – પોતાને સાબિત કરવાનું ! 

બળાત્કાર એ પુરુષનો કોઈ જગ્યાએ અસ્વીકાર થયો હોય અને એનો ઘમંડ, જીદ્દ્ને ઠેસ  પહોંચી હોય ત્યારે મરાતા હવાતિયાનું એક મુખ્ય કારણ છે. જ્યારે કોઈ પણ સ્ત્રી પર બળાત્કાર થાય છે ત્યારે ત્યારે એ રેપીસ્ટના પૌરુષત્વનો કારમો પરાજય થાય છે. એમનામાં સાચું પૌરુષ તો સ્ત્રીને પ્રેમ, કાળજીથી વશ કરવામાં છે એવી સમજ જ  નથી હોતી. દરેક બળાત્કાર એ એના રેપીસ્ટના માવતર એમને સ્ત્રી-પુરુષના સંબંધની ગરિમા સમજાવવામાં, સાચા સંસ્કાર આપવામાં વિફળ ગયા એની  નિશાની છે.

બળાત્કાર પછી જે પ્રકારે સ્ત્રીને વીંખી નાંખવાનો નવો શોખ ઉદ્દભવ્યો છે એ કોઈ પણ સમાજ માટે લાલબત્તી સમાન છે. દુનિયા આગળ વધતી જાય છે ત્યારે આ માણસો એમના પશુપણા તરફ પાછા વળી રહયાં છે. જોકે માદાને વીંખી નાંખવાનું ચલણ તો એ સમાજમાં પણ નથી હોતું, તો આવા માણસો એ પશુઓથી પણ બદતર કહેવાય. 

મીણબત્તી જેવા સૌમ્ય પ્રકાશથી એમના અંતરમન પર કોઈ અસર થવાની નથી. એમને તો ધગધગતા લાવામુખ પર બેસાડવાની સજા જ થવી જોઈએ. આવા હેવાનો રોશની નહીં, ગરમીની ભાષા જ સમજે છે.  એમની પાછળ કરોડો મીણબત્તી સળગાવવામાં કરોડો ઋજુ માનવસમય બગાડવાનો કોઈ જ મતલબ નથી. કાને બહેરા ને આંખે આંધળા એવા આ રાક્ષસોને એક જ ઇન્દ્રિયનું જ્ઞાન હોય છે ને એમની એ જ ઇન્દ્રિયને કાયમી સજા કરવી એ જ આ કારમા કૃત્યનો એક માત્ર રસ્તો છે.

પુરુષ બનીને જન્મવા માત્રથી પૌરુષત્વ પ્રાપ્ત નથી થઈ જતું. એને લાયક ગુણ વિકસાવ્યા પછી જ તમે એના સાચા હકદાર બનો છો.

‘રેપીસ્ટ’ સમાજના સૌથી મોટા નપુંસક છે.

-સ્નેહા પટેલ.

Touchy Hindi poem video

kudratna khole

new pinch video

jiv malela chhe to eni – gazal video

 

ahmedabad sola highcourt road in corona

કોરોનાની અસરમાં અમદાવાદના સોલા હાઇકોર્ટની મકાઈની લારીવાળાઓ પણ સૂના સૂના..રવિવારની સાંજ અને મકાઈની લારી પર યારો દોસ્તો સાથે ગપ્પાં મારતાં અમદાવાદીઓ ઘરના ખૂણામાં બેસી ગયા છે. કાયમ ધમધમતો ધંધો અત્યારે સાવ ઠંડો. મારું શહેર ક્યારે નોર્મલ અને ભયહીન થશે ?

Sushant Singh Rajput

સુશાંતના મૃત્યુના સમાચાર સાંભળીને લોકોનું ફોક્સ કોરોના તરફથી ફંટાઇને ડિપ્રેશન તરફ જતું રહ્યું છે એ જોઈને મને એક જ સત્ય અનુભવાયું કે,’મૃત્યુના ડર કરતાં પણ માનવીને સનસનાટીનો રોમાંચ વધુ નશીલો લાગે છે.’
માણસો જ્યાં જે પણ અપડેટ વાંચીને એની આત્મહત્યા પાછળના કારણો શોધવામાં, લોકો સાથે ચર્ચા કરવામાં અને ડિપ્રેશન જેવો ભારે ભરખમ શબ્દ વારંવાર બોલવા – સમજવામાં પડ્યા છે.
અમુક લાગણીશીલ લોકો કોઈ માણસને મરતો બચાવી શકાય એ ઉમદા હેતુ સાથે વારંવાર સ્ટેટ્સ, મેસેજમાં, ‘હું કાયમ અવેલેબલ છું, તમારા દુઃખ દર્દ મને કાયમ સંભળાવી શકો છો, વાત કરી શકો છો અને દિલ હળવું કરી શકો છો’ જેવું લખવા લાગ્યાં છે.
હકીકતે આ બધું બોલવા, લખવા જેટલું સહેલું નથી. કોઈ પણ વ્યક્તિ પોતાની તકલીફ કાં તો પોતાના બહુ જ અંગત વ્યક્તિને કહી શકે કાં પોતાના ડોક્ટરને. આવી વાતો કરવા સામેવાળા વ્યક્તિ પર વિશ્વાસ હોવો ખૂબ જરૂરી છે અને વિશ્વાસ કાં તો ઇમોશનલી એટેચ હોય એમની પર મૂકી શકાય કાં તો આનો કોઈ ચોક્કસ રસ્તો શોધી જ શકશે એવી આવડત હોય તો.
સામે પક્ષે જે સાંભળનારા છે એમને ભલે એવું લાગે કે તેઓ બીજાના દુઃખ દર્દ સાંભળીને એમને બચાવી લેશે પણ હકીકતે આ કામ ખૂબ જ અઘરું છે. કોઈ વ્યક્તિ કોઈ પણ સમયે ફરીથી કહીશ કે ‘કોઈ પણ સમયે..’ તમને એના દુઃખ કહેવા બેસે ત્યારે એ વ્યક્તિને ધ્યાનથી સાંભળવો ખૂબ જ જરૂરી હોય છે. વળી તમારે ચૂપચાપ સાંભળીને બેસી રહેવાનું નથી હોતું પણ એનો રસ્તો શોધવામાં એને મદદ કરવાની હોય છે.
‘કોઈને મદદ કરવાની ઓફર કરતાં પહેલાં આપણે એને એ મદદ કરી શકવાને કેટલાં લાયક, આપણી કેટલી તાકાત’ એ વાતની સમજ આપણને સૌપ્રથમ હોવી જોઈએ. નિયત તો પછીનું સ્ટેજ. દુનિયાની દરેક તકલીફોના રંગ દરેક વ્યક્તિની શારીરિક,માનસિક, આર્થિક દરેક રીતે અલગ હોય છે. તમે કોઈ સ્થિતિને તમારી રીતે હેન્ડલ કરતાં હો એ બીજા વ્યક્તિ માટે હોય એવું સહેજ પણ જરૂરી નથી.
કોઈને સાંભળવું એ દુનિયાનું સૌથી અઘરું કામ હું તો માનું છું. બોલનારા તો ચોતરફ પડેલાં જ છે. એમાં પણ કોઈને ડિપ્રેશનમાં યોગ્ય સલાહ આપવી, સપોર્ટ કરવો એ ખૂબ જ…ખૂબ જ અઘરી વાત છે. કોલમો લખતા લખતા આ બધા અનુભવોમાંથી હું બરાબર પસાર થઈ છું ને બહુ જ જવાબદારીથી, પ્રામાણિકતા અને વિશ્વસનીય રીતે આ કામગીરી નિભાવી છે. ઘણી વખત હું સાવ જ ચૂપ પણ રહી છું. દરેક તકલીફોના સમાધાન મને પણ નથી ખબર હોતી. હું કોઈ ભગવાન કે કોઈ મનોચિકિત્સક ડોકટર નથી. યોગ્ય રસ્તો ના મળે તો ચૂપ રહેવું વધુ બહેતર પણ કોઈને ભૂલથી પણ ભળતો ઉપાય ના બતાવી દઉં એની પૂરેપૂરી તકેદારી રાખું છું.ઘણી વખત મેં સાવ જ ધડમાથા વિનાની તકલીફો..મેસેજીસ પણ સાંભલ્યાં, વાંચ્યા છે ને હતપ્રભ થઈને એવોઇડ પણ કર્યા છે. એવોઇડ કરતી વખતે મનમાં કાયમ એક ડર રહ્યો છે કે, ‘હું ધ્યાન નથી આપતી ને આ માણસ કોઈ ખોટું પગલું ભરી લેશે તો હું જાતને માફ કરી શકીશ?’ બહુ બધા ઇમોશનલ અપડાઉનમાંથી હું જાતે પસાર થઈ છું. કોઈને સાંભળતા એની સાથે એટેચ થવું પડે છે ને રસ્તો બતાવ્યા પછી ડિટેચ…
આ બહુ જ અઘરી વાતો છે મિત્રો..કોઈને કોઈ પણ મદદ કરવાની ઓફર કરતા પહેલા આ ગંભીર પાસાંઓનો જરૂરથી વિચાર કરજો અને તમે પોતાને એ સ્થિતિ હેન્ડલ કરવા માટે કેટલાં લાયક સમજો છો એનું તારણ કાઢીને જ આગળ વધજો, આવી નાજુક જવાબદારીઓ હાથમાં લેજો.
-સ્નેહા પટેલ.17june,2020.

Lockdown side effect

1. ‘એ બકા…તને ખબર – જ્યારે ખબર નહોતી કે આ કોરોના એટલે શું? એની સાવચેતી એટલે શું, ત્યારે આપણે બધા બારીબારણાં સુદ્ધા બંધ કરીને ફફડતા જીવે ઘરમાં પૂરાઈ ગયેલા. બહુ ડરી ગયેલા લ્યાં…’
‘હા…હોં, તદ્દન ખરું.
‘જોકે હવે સ્થિતી અલગ છે. બજાર ધીમે ધીમે ખૂલતું જાય છે. જીવન પણ રાબેતા મુજબ ચાલતું થઈ ગયું છે.’
‘હા, એ તો સાચું.’
‘ સૌપ્રથમ ચીનમાં આ રોગ હતો ત્યારે સમાચાર, બિહામણા વીડિઓ જોઈ જોઈને મગજ જ બન્ધ થઈ ગયેલું સાલું કે આ હમણાં આપણાં દેશમાં આવ્યો જ સમજો ને આવ્યો તો તો મર્યા જ સમજો. વુહાનવાળાની હાલત અહીં અમદાવાદમાં મને બીવડાવતી, પેટમાં ગોટાળા વળી જતાં.’
‘બે…હા હો..સાવ એવું જ હતું.’
‘પણ હવે તો એ ધીમે ધીમે આપણા દેશમાં પગપેસારો કરી ચૂક્યો છે અને ઠેર ઠેર એના સંક્રમીતો ફેલાઈ ચૂક્યા છે. જયાં જ્યાં નજર મારી ઠરે… હાથ લંબાવું તો તારી ખુદાઈ દૂર નથી જ..’
‘અબે હા..સાસાચ્ચે જ…’
‘હાશ, હવે તો આપણે સાવચેતી રાખીને બહાર નીકળી શકીએ છીએ. ભગવાનની પૂરતી દયા છે કે જીવન રાબેતા મુજબ ચાલુ થઈ ગયું.’
‘એ હા અલ્યા. .તું તો જબરદસ્ત સ્માર્ટ છું હોં. ચાલો મળ્યાં પછી.’
-સ્નેહા પટેલ.3rd june,2020.#corona #કોરોના #ahmedabad

2.
‘આ A હતો એટલે B નો ખતરો ઓછો છે- સમજ્યા?’
‘ મતલબ A છે એથી B નહીં આવે બરાબર ને?’
‘ ના, એવું નહિ..B નથી એટલે જાનહાનિ નહિ થાય.’
‘મતલબ A આપણું જીવનરક્ષક, જીવનજરૂરી છે!’
‘હાસ્તો..ભગવાનનું અમૂલ્ય વરદાન…જય ભગવાન!’
‘ઓહો…આ A કાયમ આમ જ આપણો જીવ બચાવે…ભગવાન ભગવાન. અચ્છા તો હવે Aના 1,2,3,4..સતત એક પછી એક પડ ચડતાં જાય છે તો આ જડબેસલાક કવચમાં શ્વાસ નથી લેવાતો..બહુ મૂંઝારો થાય છે, તો કોઈ હવાબારી જેવું કશું ના રખાય?’
‘તે રાખી જ છે ને. 5માં નંબરનું પડ છે એમાં અમુક જગ્યાએ તો બધી બારી ખોલી કાઢી છે ને અમુક જગ્યાએ હળવી બંધ રાખી છે.’
‘વાહ, ખૂબ સરસ. ઈશ્વર દયાળુ. પણ આ પાંચમા નમ્બરની બારીમાંથી B અંદર તો નહીં આવી જાય ને?’
‘એવી કોઈ ગેરંટી નહિ ભાઈ. તું નાહક મારું મગજ ખરાબ ના કર ને…B તો અત્ર તત્ર સર્વત્ર આખી દુનિયામાં રાજ કરે છે. આપણો A કયા ખેતીવાડીની મૂળી વળી?’
‘પણ તમે તો કહ્યું હતું કે A છે એટલે Bનો ખતરો ઓછો.’
‘અરે મૂર્ખ..તું યાદ કર. મેં કહેલું કે B નથી તો જાનહાનિ ઓછી થશે.’
‘પણ તમે તો કદાચ જાનહાનિ નહિ થાય એવું કહેલું.’
‘ ભાઈ, તું રહેવા દે ને હવે…તને કશું સમજ જ નથી પડતી. બારીમાંથી શ્વાસ લે અને ચૂપચાપ જે થાય એ જોયા કર.’
-સ્નેહા પટેલ.31મે,2020.

3.
ક ને x જગ્યાએ જરૂરી કામ હતું. રસ્તો ખબર હતો પણ વિચારતો હતો કે, ‘શાંતિથી જઈએ છે, ઉતાવળ તો છે નહીં.’ એ એની મસ્તીમાં ચાલતો ચાલતો જતો હતો ને રસ્તામાં ખ મળ્યો.
‘ક્યાં જાય?’
‘X જગ્યાએ’
‘અચ્છા..તને ખબર છે – ત્યાં જતા રસ્તામાં ખતરનાક માનવભક્ષી પ્રાણીઓ રહે છે. તું એક કામ કર y ના રસ્તે જા.’
‘પણ Y નો રસ્તો તો ખાડાટેકરા, ઝેરી જીવજંતુવાળો, પોચી જમીનવાળો જીવના જોખમ જેવો છે. મંજિલ સુધી પહોંચવા જેટલો હું જીવતો રહીશ.’
‘હા ખતરો તો છે જ. પણ ગમ શૂઝ અને આખું શરીર ઢંકાય એવા કપડાં પહેરી લેજે અને મોઢું બોઢું પણ બરાબર ઢાંકી લે જે એટલે બહુ વાંધો નહીં આવે.’
‘અચ્છા એટલે આટલી સાવધાની પછી Y રસ્તે વાંધો નહિ આવે એમ ને?’
‘ ના.ના…સાવ એવું નહીં.. આવી તો શકે જ..પણ આપણે આપણી રીતે પૂરાં સાવધ રહેવાનું ને.’
‘એ સાવધાની તો X રસ્તે પણ હતી જ ને..’
‘ના હવે…એ પૂરતી સાવધાની નહોતી. ત્યાં જીવ જવાનું 100 ટકા જોખમ છે.’
‘તો Y ના રસ્તે ?’
‘ત્યાં 80 ટકા જેટલું જ છે.’
‘એટલે જોખમ તો છે જ એમ ને?’
‘હાસ્તો…તું કેવી વાત કરે છે ? જોખમ તો આખી દુનિયામાં છે.’
‘મને થાય કે હું ઘરે પાછો જ જતો રહું.’
‘જોજે એવી ભૂલ કરતો. ઘરે જઈશ તો કામ ધન્ધો કોણ કરશે? પૈસા ક્યાંથી આવશે? ઘરનાં ખાશે પીશે શું? તારે તો લડવાનું છે, તું તો એક બહાદુર લડવૈયો છું ને…’
ક હવે અકળાયો,’અલ્યા, હું મરી જઈશ એનું કશું નહીં.’
‘ ખાવાપીવાનું નહિ મળે તો જીવીને ય શું કરીશ?’
‘હા પણ ઘરે જઈને શાંતિથી વિચારું કે X સારો કે Y..કાં પછી હું કોઈ નવો Z રસ્તો શોધુ.’
‘ ઘરે જઈશ તો પણ જોખમ છે. ઘરમાં પણ A, B, C સાવચેતી તો રાખવી જ પડશે’
‘અલ્યા ઘરમાં તો સખેથી શ્વાસ લેવા દે…અચ્છા ઘરમાં A, B, C જેવી સાવચેતીથી તો અમે બધા સલામત રહીશું એ નક્કી ને?’
‘ ના હોં.. એવી ભ્રમણામાં તો રહીશ જ નહીં. જોખમનું કશું જ નક્કી નથી.’
‘એટલે મારે કરવાનું શું? ઘરમાં રહું કે બહાર કામે જઉં?’
‘ એ તો હવે તારે વિચારવાનું ને? તારે પૂરાં સાવચેત રહેવાનું, તારા જીવનનું તું ધ્યાન નહિ રાખે તો બીજું કોણ રાખશે ? થોડો જાગૃત થા હવે. બુદ્ધિ ફુધ્ધિ ચલાવ, આત્મનિર્ભર બન. ચાલ હવે…ત્યાં ગ મારી રાહ જોવે છે. હું જઉં આવજે.’
ને ખ એ માવો મસળીને હોઠના ખૂણામાં દબાવ્યો અને ત્યાંથી હાલતી પકડી.
-સ્નેહા પટેલ.30મે,2020.

Covid-19 and Ahmedabad

લોકડાઉન, અમદાવાદ અને કોવિડ19નો સંક્રમણનો ભય – આ બધા વિશે પોલિટિકલ પાસાની ચર્ચાઓ, માણસોની માનસિકતા, લાચારી, પરિસ્થિતિનો લાભ ઉઠાવવાની પ્રકૃતિ, રોગનું એનાલીસીસ કરીને સમજાવવુ..આ બધું જ અર્થહીન છે. આ સમજવા તમારે ચોક્કસપણે આ સ્થિતિમાં મૂકાવું જ પડે બાકી બધું વાંઝીયાપણું!
આજે લગભગ 2 મહિના પછી સવારે ચાલવા ગઈ હતી. ઠેરઠેર ચાલતી ચર્ચા, સલામતી-સાવચેતીની શિખામણો બધું ગાંઠે બાંધી માસ્ક પહેરીને ચાલવા નીકળી ત્યારે પગ જાણે ચાલવાનું ભૂલી જ ગયા હોય સાવ એવું જ લાગ્યું અને બે પળ તો આઘાત લાગ્યો. સાલું રોજ 40-50 મિનિટ ઘરમાં એક્સરસાઇઝ કર્યા પછી પણ શરીર સાવ આવું વર્તન કરશે એવી આશા તો સહેજ પણ નહોતી. મને એમ કે ઉલટાનું ખાઈ-પીને અને ઘરના કામ એકસરસાઈઝ બધાએ ભેગાં મળીને શરીરને વધુ તંદુરસ્ત બનાવ્યું હશે પણ આપણે તો પહેલે જ ડગલે ખોટા પડ્યાં.
નિયમિત શાક લેતી હતી એ દુકાનમાં તાજાં અને બહુ વખતથી દર્શન ના થયેલા શાકભાજી જોઈને લાલચ થઇ કે થોડું લઈ લઉં નહિતર પાછા વળતાં સુધીમાં તો બધું ખલાસ થઈ જશે. દુકાનમાં પ્રવેશવાનો સવાલ જ નહોતો..બહાર દોરેલા સફેદ કુંડાળા (કુંડાળાથી દૂર રહેવાની માનસિકતા પળભરમાં બદલાઈ ગઈ!) માં જઈને ઉભી રહી અને ત્યાંથી જ ઓર્ડર લખાવતી હતી. તાજા શાક જોઈને લેવાની મારી આદત શાકવાળો બરાબર જાણે એટલે દર બે સેકન્ડે એ શાકભાજી મારા હાથમાં પકડાવીને કહે, ‘જોઈ લો ને બેન.’ સુપરસ્પ્રેડરનો ડર અને ક્યાંય નહીં અડવાની સાવધાની રાખવું બહુ અઘરું લાગ્યું. ના પાડીએ તો એ ભોળા જીવને ખોટું લાગે.
આ બધી સલાહ -શિખામણ જેટલી સરળતાથી કહેવાય છે એટલી પાળવી સહેજ પણ સહેલી નથી જ – એની તીવ્ર લાગણી થઈ ગઈ.
શાકભાજી તોલાવી ત્યાં જ રખાવીને ચાલવા નીકળી તો જાણે વર્ષો પછી રસ્તાને મળતી હોઉં એવું લાગ્યું. રસ્તાની જમણી કિનારે ગરમાળો હતો. બે મહિનામાં તો એ મારી જાણ બહાર જ ફૂલોથી ભરાઈ ગયેલો અને લચી પડેલો હતો. હું એને મુગ્ધભાવે જોઈ રહી હતી તો કચરો વીણવાવાળા એક ભાઈ મને કહે, ‘બેન ઉભા રહો, હું તમને ફૂલ તોડી આપું.’ મેં બહુ ના પાડી પણ એ જીદે ચડ્યાં અને થોડી ડાળી તોડી જ દીધી. ‘ભગવાનને ચડાવવા ફૂલો લઈએ ને દઈએ એમાં કશું ના થાય, કોઈ ચિંતા વિના લઈ લો બેન.’
હવે ? આ ફૂલો કેવી રીતે લેવા? કેવી રીતે ના લેવા?😢
ચારે તરફ કોયલ, ખિસકોલી, કાગડો, ચકલીના અવાજોનું મધુર સંગીત ગૂંજી રહ્યું હતું એ બધું મેં કાનભરીને રુંવાડા ઉભા થઇ જાય એ હદ સુધી માણ્યું. વૃક્ષોમાંથી ચળાઈને આવતો કૂણો ચમકતો તડકો શરીર પર ભરપૂર ઝીલ્યો. ધ્યાન બહાર જ બધું મળે ત્યારે સ્ટોર કરી લેવાની આદત પડી ગઈ હોય એવું જ લાગ્યું.
કાયમ ટ્રાફિકથી છલોછલ રહેતાં રસ્તાઓને મળેલાં ઓચિંતા મળેલા એકલતાના શ્રાપ વિશે બરાબર જાણ્યું. માસ્ક પહેરીને પુન: દોડવા, રૂટિનમાં ગોઠવાવા મથતાં લોકોની વિહ્વળતા જોઈ.
ઘરે પાછા વળતાં સોસાયટીના ગેટ આગળ પાડોશી ભાઈ સ્કુટર લઈને મળ્યાં,’ભાભી, આ ફૂલ મારા ઘરે આપી દેજોને.’ ઘડીકમાં હું એમને અને ઘડીકમાં ફૂલોને જોઇ રહી. અને અંતે થેલી લઈને ઘર તરફ વળી.
ચારેબાજુ સ્નેહાળ જગત છે ને હું કોરોનાથી ડરેલી😓
ઘરે આવીને માસ્ક કાઢીને સેનેટાઈઝર ઘસતાં ઘસતાં એ જ વિચાર્યું કે, ‘ શું આ કોરોનાડર માણસની માણસ પરની લાગણી, સંવેદના, વિશ્વાસ બધાંનો છેદ ઉડાડીને જ જપશે કે?’
સફર લાંબી ને રસ્તો સાવ અજાણ્યો છે.-સ્નેહા પટેલ. 21 મે,2020.

• 

• 

Letter to god

To know more on “જ્યારે નાનકા બચ્ચાએ ભગવાનને કરી કોરોનાની ફરિયાદ”, click the link – https://m.gujaratimidday.com/news/articles/an-imaginary-letter-to-god-from-a-young-kid-expressing-what-he-feels-about-the-corona-situation-116356

હે પ્રભુ,
હું ‘અવિનાશ’ છું. મારી ઉંમર 8 વર્ષ છે. હું એક મોટા ઘરમાં રહું છું.
મમ્મી, પપ્પા, મોટીબેન અને દાદી મને બહુ વ્હાલી કરે છે, બહુ બધું સાચવે છે. હું રોજ સ્કુલે જાઉં, ભણું પછી ઘરે આવીને સોનુ, ગોલુ, પરી, ચકુ સાથે ક્રિકેટ, થપ્પો રમું, હોમવર્ક કરું, જમુ, દૂધ પીવું અને ટીવી જોઈને સૂઈ જાઉં છું. નાનપણથી કાયમ આવું જ કરું છું. સ્કૂલના ટાઇમટેબલની જેમ ઘરનું ટાઇમટેબલ પણ આમ ગોઠવાયેલ હતું, પણ છેલ્લાં થોડાં સમયથી આખી દુનિયામાં ‘કોરોના’ નામનું જીવડું ઘુસી ગયુ છે તો આ બધું જ બદલાઈ ગયું છે.
ઘરનાં બધાં આખો દિવસ ‘કોરોના’ની જ વાતો કર્યા કરે છે. ટીવીમાં પણ એના જ સમાચારો આવ્યાં કરે છે. મને કશું સમજાતું નથી પણ આ લોકો મને વારંવાર હાથ ધોવાનું કહ્યા કરે છે એનો બહુ જ કંટાળો આવે છે. અમુક સમયે તો હું હાથ ધોવાની એક્ટિંગ કરીને એમને છેતરી દઉં છું.
મને ઠંડી કે ગળી વસ્તુઓ ખાવાની સાવ મનાઈ કરી દીધી છે, એસી પણ નથી કરવા દેતાં. મને બહુ ગુસ્સો આવે છે. એક દિવસ આઇસક્રીમ ખાવાનું બહુ મન થતા રાતે બધા સૂઈ ગયા પછી છુપાઈને ફ્રીજમાંથી કાઢીને બે – ત્રણ વાડકી જેટલો ખાઈ જ લીધો, બહુ મજા પડી, પણ બીજા દિવસે તો મારું નાક જામ થઈ જતાં ઘરમાં ભૂકંપ આવી ગયો. હું ડરી ગયો. વિચારતો હતો કે હમણાં આ લોકો મને આવી ચોરી માટે ગુસ્સો કરશે, ખખડાવશે પણ મારી નવાઈ વચ્ચે એવુ કશું જ ના થયું ! એ લોકો મને તાવ છે કે નહીં એ ચેક કરવા લાગ્યાં ને વારંવાર, ‘ તું કાલે ક્યાં રમવા ગયેલો? રમતો હતો ત્યાં કોઈને શરદી ઉધરસ હતાં કે નહીં?’ જેવા વિચિત્ર સવાલો કરવા લાગ્યાં. પાછું એમાં ય પેલું શું હતું…હા…કોરોના નામના જીવડાનું નામ આવ્યું. મને બહુ સમજ ના પડી કે આ બધું શું થઈ રહ્યું છે પણ મનોમન ખુશ થઈ ગયો કે ચાલો, ‘બચી ગયા’.
જોકે આજકાલ તો ઘણું બધું મને નથી સમજાતું એવું થઈ રહ્યું છે.
પહેલાં તો હું બીમાર હોઉં તો જ મમ્મી પપ્પા મને ઘરની બહાર રમવા જવાની ના પાડતા પણ અત્યારે તો હું સાવ સાજો સમો છું! વળી સ્કૂલમાં ય પરીક્ષા લેવાયા વિના જ વેકેશન પડી ગયું. રજાઓમાં કાયમની જેમ ક્યાંય ફરવા,જમવા ય નહિ જવાનું, બહારથી કશું ખાવાનું ઓર્ડર પણ નહીં કરવાનું, કોઈ મિત્રો ય ઘરે રમવા નથી આવતા. આવું તે કઈ વેકેશન હોય !
અત્યારે બધા જ લોકો આખો દિવસ ઘરમાં હોય છે એની મને ખૂબ નવાઈ લાગે – આવું તો મેં ક્યારેય નથી જોયું ! પપ્પા નોકરી પર નથી જતાં કે કામવાળા લોકો ય ઘરમાં નથી આવતા. દીદી પણ એની કોલેજ, બહેનપણીઓ સાથે ફરવા, પિક્ચર જોવા, શોપિંગ કરવા નથી જતી. અરે હા, કાલે દાદીનું પ્રેશર ખૂબ વધી ગયું હતું, ઊલટીઓ થઈ ને ખૂબ ચક્કર આવતા હતા. દાદી આમ તો બહુ મજબૂત છે. આવું તો એમને દાદાને તું તારા ઘરે લઈ ગયો ત્યારે થયેલું. ખબર નહિ શું થયું છે એ આખો દિવસ ચિંતા ચિંતા કરે છે. મને તો બધું પેલું ગંદા ‘ કોરોના’ જીવડાનું જ કામ લાગે છે.
મારા સુનિલકાકા અમેરિકાથી આવે ત્યારે મારા માટે ચોકલેટ, કપડાં ને રમકડાં લાવે પણ આ વખતે તો એમ જ આવી ગયા…આવતાં પહેલાં પૂછ્યું પણ નહીં કે, ‘ અવિ, તારા માટે શું લાવું?’ મને બહુ ખોટું લાગ્યું છે.. હું એમની કિટ્ટી કરી દઈશ એવું જ વિચારેલું પણ મમ્મી પપ્પા તો એમને મળવા જવાનું નામ જ નથી દેતાં કે નથી કાકા મળવા આવતા! આવું તો ક્યારેય નથી બન્યું.
બધા બહુ બદલાઈ ગયાં છે!
જ્યાં જોઈએ ત્યાં બધાં કોરોના – કોરોના જ કર્યા કરે છે. એનું નામ બોલતાં જ બધા બી જતા હોય એવું લાગે છે. કાલે તો મને સપનામાં પણ એ જીવડું આવેલું. હું ઊંઘમાં બી ગયેલો ને જોર જોરથી રડવા લાગ્યો હતો. મમ્મીએ દર વખતની જેમ tight hug કર્યું તો પણ બીક દૂર નહોતી થઈ.
ભગવાન, સાચું કહું મને પણ હવે ‘કોરોના’ નામના જીવડાંની બહુ બીક લાગે છે. બીજા બધા જીવડાં હોય ત્યારે મમ્મી પેલું સ્પ્રે કરીને બધાને ભગાડી દેતી, ડોકટર અંકલ દવા આપીને કોઈ પણ રોગનો ઈલાજ કરી દેતાં.. પણ આ જીવડું બહુ ગંદુ છે, આયર્નમેન જેવી તાકાત છે. એને કોઈ જ અસર થતી નથી. વળી એ દેખાતું જ નથી..દેખાઈ જશે ને તો હું એને મારી બ્રાન્ડેડ ગન લઈને શૂટ કરી દઈશ. મને ‘કોલોના’ ઉપર હવે બહુ જ ગુસ્સો આવ્યો છે – તું મને ‘હલ્ક’ જેવો શક્તિશાળી બનાવી દે અને એ જીવડું ક્યાં છે એ બતાવી દે બસ..
જલ્દી જલ્દી કરજે..પપ્પા કાલે જ કોઈકને કહેતાં હતા કે દુનિયામાં ઠેર ઠેર રોજ રોજ બહુ બધા આ જીવડાંના કારણે મરી જાય છે. મારે બને એટલી જલ્દી આ આખી પૃથ્વીને બચાવવાની છે ..
લિ. અવિનાશ
-સ્નેહા પટેલ.

Morning walk -Tajgi

સવારે ચાલવા જવું એ ઘણી વખત મારે ફરવા જવા જેવું થઈ જાય છે. ઘરના કામકાજ આટોપી દરવાજો બંધ કરી ઘરનું બધું જાણે ઘરમાં જ મૂકીને હું ચાલવા નીકળી પડું છું. સવારનો કૂણો, ચળકતો તડકો મારી રાહ જોઇને જ અધીરો થઈને બેઠો ના હોય, એમ તરત મને જોઈને હસી પડે છે અને એના સર્વ વ્હાલ સાથે મારી પર રેલાઈ જાય છે. એની એ ઊર્જાથી ભરપૂર ઝપ્પી મારા માટે કાયમ સ્વાસ્થ્યવર્ધક ટોનિક જેવું કામ કરે છે અને હું પણ એક પળ ઉભી રહી આંખો બન્ધ કરી, દિલનો તાર એના કિરણો સાથે જોડીને એનું સર્વ વ્હાલ સ્વીકાર કરીને રોમ રોમમાં ભરીને આગળ વધુ છું. ઝડપથી એકધારી ચાલે ચાલવાનો ઈરાદો અહીં શરૂઆતમાં જ દમ તોડી દે છે. તાજા તાજા ઊગેલા સૂર્યની સુંવાળી,રેશમી હૂંફની આંચ સામે બધા નિર્ણય પળભરમાં પીગળી જાય છે. ધીમે ધીમે આગળ વધુ છું તો રોજ જે રસ્તા પરથી પસાર થતી હોઉં એ કાયમ એક નવું આશ્ચર્ય સામે ધરે છે. આજે પણ શિવરાત્રીનો પાવન તહેવાર હતો તો ચોતરફ રાતોરાત ઉભી થઇ ગયેલી ભાંગની લારીઓને જોવામાં જ અડધો રસ્તો પસાર થઈ ગયો. અનેક શ્રધ્ધાળુ કાગળ, પ્લાસ્ટિકના ગ્લાસમાં પૂર્ણ શ્રદ્ધાથી ભગવાનની પ્રસાદી પી રહ્યાં હતાં. આ ભોળી ભાળી શ્રધ્ધા જ ભારતની સંસ્કૃતિનું સાચું દર્પણ ને ? ભરપૂર ટ્રાફિકના ભાર હેઠળ સતત કચડાતો રહેતો રસ્તો ક્યારેય અકળાઈ નહિ જતો હોય ? એને બૂમો પાડવાનું, ગુસ્સામાં મગજ ગુમાવીને રોજ રોજ સાંભળવા મળતી નવી નવી ગાળો બોલવાનું મન નહિ થતું હોય? મન થયું કે એના માથે હાથ ફેરવીને કહું કે, ‘ તું બોલ હું સાંભળું છું તને, હું સમજુ છું તને.’ સતત વાગતાં હોર્નના અવાજે રસ્તા સાથેની મારી વાતનો અનુસંધાન તોડી કાઢ્યો. હશે.. હું રસ્તાની સુરક્ષિત મનાતી જગ્યા પર ચાલવા લાગી. સવારનો ઓફિસનો સમય અને ભરપૂર ટ્રાફિક મને ‘રસ્તાધ્યાન’ની અનુમતિ નહતો આપતો. થોડો રસ્તો આજુબાજુની ઇમારતો, હોર્ડિંગ, વાહનસવારોની વેશભૂષા સાથે ‘કસરત’ના હેતુ સાથે કાપ્યો ને પાછો થોડો શાંત રસ્તો મળતાં મન અવળચંડાઇએ ચડ્યું. આજુબાજુની દુકાનોમાં કચરા પોતું કરતી ગ્રામ્ય સ્ત્રીનો પહેરવેશ, ઘરેણાં, લચક,બોલી બધું શહેરમાં મને ગામડાંનો અનુભવ કરાવતી હતી. એક વૃક્ષ એની હેઠળ પોતાના સૂકાઈને ખરી પડેલાં પર્ણોની પીળી સભા ભરીને ઊભેલું હતું. પીળી ચાદરને અડીને જ ઘર તોડતાં ભેગો થયેલો સિમેન્ટ – કોન્ક્રીટનો ભેગો કરાયેલા કચરાનો ઢગલો કુદરત અને માનવસર્જિત જગતનું અદભુત કોમ્બિનેશન ઉભું કરતું હતું. સવારના ઉતાવળમાં કામે નીકળી ગયેલા અમુક લોકો ચાની લારી પર એક નાનકડો વિરામ લઈને ચા અને મસ્કાબનની જ્યાફત ઉડાવતા હતા, સવાર સવારનું એમનું અદભુત relaxation! અનાયાસે મારા ચાલવાના ધ્યાનની સામે એમની જ્યાફતનું આ ધ્યાન મૂકાઈ ગયું ને મનોમન હસાઈ પણ ગયું. ચોતરફ નરી મોજ મોજ વેરાયેલી પડી હતી ને હું એના અનેકો ટુકડાં ભેગા કરી કરીને મારા ખિસ્સામાં મૂકીને ભેગાં કરતી હતી.
મારા આખા દિવસની ઊર્જાનો સ્ત્રોત એટલે આ ચાલતાં ચાલતાં ભેગા કરેલા દ્રશ્યોની અનુભૂતિનું વિશ્વ!
પીળી ચાદર કૅમેરામાં ય કેદ કરી એનો ફોટો તમને ય મોકલું…તમે ય મોજ કરો મિત્રો.-સ્નેહા પટેલ.21 feb.2020.

After me

એક અઠવાડીઆથી ચાલતા happy valentine dayના પર્વની શુભેચ્છાઓ પરથી મને મારા ગમતાં, ચાહતાં લોકો માટે એક ખાસ વિચાર આવ્યો:
કાલે ઉઠીને આ દુનિયામાં હું ના પણ હોવું…ત્યારે શું?
મને નથી ખબર મારા પછી કોને શું ફરક પડશે, પણ હું જેમને ચાહું છું – જેઓ મને ખરા દિલથી ચાહે છે એ લોકો કદી મને યાદ કરીને દુઃખી થાય એવું નથી ઇચ્છતી. મેં મારી નજીકનાને ગુમાવ્યા પછી એના માટે કરવાના રહી ગયેલા કામોના લિસ્ટની યાદી જોઈને બહુ દુઃખ અનુભવ્યું છે, તેઓના અમુક સપના, ખુશી પૂરી થઈ ના શકી વિચારીને દુઃખ વધુ ઘેરું થતું. હું મારું જીવન દરેક ઘડીમાં જીવવાનું હોય એટલું જે-તે ઘડીએ મનભરીને જીવી જ લઉં છું. મનમાં કોઈ જ મોટા મોટા અશક્ય અભરખાઓના પોટલાં વાળીને નથી જીવતી. મને ક્યારેય કોઈ જ વજન આમ પણ ગમતાં નથી તો નાહકના આવા પોટલાં કોણ ઊંચકે ?એટલે જ મારા ચાહનારાઓના માથે પણ મારી ગેરહાજરી, અધૂરા રહી ગયેલા સપના કે ઈચ્છાઓનું વજન મૂકીને જવાની સહેજ પણ ઈચ્છા નથી.
એમને ખૂબ જ પ્રેમથી કહેવા માગું છું કે,’હું ઘરના કપડાંના એકે એક સળમાં, વાસણના ચમકાર – ખણકારમાં, નળનાં ખળખળ વહેતાં પાણીના નાદમાં, ઘરમાં ગુંજતા સંગીતના રણકારમાં, સ્ટોરરૂમના એકે એક ડબ્બા ડબ્બીના સ્પર્શમાં, ઘરની ફરફર, હવાના કણકણમાં, મંદિરમાં દીવાનાં આછાં પીળા ઊજાસમાં, અગરબત્તીની ધૂમ્રસેરના વલયોમાં, ફ્રીજની – એસી ની ઠંડકમાં, ઘડિયાળની ટીકટીક માં, ચાવીઓની ખનખનમાં, ટીવીના સ્ક્રીનમાં પડતા મારા પ્રતિબિંબમાં, જમણાં ખૂણામાં ગોઠવાયેલાં છોડની કુમાશમાં, ‘વિન્ડ ચાઇમ’ની રૂમઝૂમમાં, લેપટોપની કીબોર્ડ પરના મારી આંગળીઓની છાપમાં, મોબાઈલના ‘ટચ સ્ક્રીન’ના ‘ટચ’માં…આ સર્વ જગ્યાએ હું ઠેર ઠેર કાયમ રહું છું ને રહીશ…આ તો માત્ર મારા એક ટૂકડાની વાત થઈ. હજી મારું જીવન ઘરની બહાર પણ ઘણું – ઘણું ફેલાયેલું છે પણ શરત એક જ રહે છે, ‘મને અનુભવવા મારા સ્તર સુધીના સંવેદનશીલ બનવું પડશે, બસ!’ એ સંવેદનશીલતાના અનુભવ માટે જરૂરી એવું પ્રથમ પગથિયું ચડાવવા હું જેને જેને ચાહું છું એ સર્વને એક વ્હાલ ભર્યા hug સાથે એક નાજુક ચુંબન કરું છું ને એમને મારી સંવેદનશીલતાનો થોડો છાંયો કરું છું. જોકે, મારે હજી તો ઘણું ઘણું જીવવું છે. સદેહે કે અદેહે – એ તો ઈશ્વરની મરજી, પણ આ રીતે હું કાયમ જીવતી રહીશ. દુનિયા કાયમ છે ત્યાં સુધી. બધાનો દિવસ રોજ રોજ happy બની રહે એવી શુભેચ્છાઓ.સ્નેહા પટેલ.13 feb.2020

Social sites

ફેસબુક, વોટ્સઅપ ચેટ.. આ બધામાં જેટલી મજા છે એટલો કકળાટ પણ છે. તમે લખો કશુંક ને સામેવાળો સમજે કશું. વળી તમે ય તમારી ક્ષમતા અનુસાર જ લખ્યું હોય એટલે હકીકત શું હોય એની તો કોઈને ખબર જ ના પડે!
આમ ને આમ વાતો ગોળગોળ ફરતી જાય..ફરતી જાય અને લોકોના મગજ વલોવતી જાય અને પરિણામે ઢગલો ગેરસમજોના વમળ સર્જન કરતી જાય છે. રોજ નવા મિત્રો (!) બને અને ઢગલો જૂના મિત્રો સાથે ખટરાગ થાય. કોઈ જ કારણ વિના અનેકો લોકો સાથે ઝગડા થઈ જાય, અહમ છન્છેડાઈ જાય.
સમય પસાર કરવા પસંદ કરેલું માધ્યમ તમને સતત પોતાની મોહજાળમાં વ્યસ્ત રાખતી જાય છે. તમે એના મોહપાશમાં ક્યારે બંધાઈ જાઓ છો એની તમને ખુદને જાણ નથી થતી. વળી આસાનીથી, મરજી અનુસાર જેની સાથે વાત કરવી હોય એ પસંદગી તો હાજર જ હોય એટ્લે મગજમાં આવે ને વિચાર્યા વિના તરત બોલી કાઢવાનું ‘કુ-વરદાન’ મળી જાય છે.
વણજોઈતા વિચારોના ઘોડાપૂર સતત ચાલ્યાં જ કરે છે, ચાલ્યાં જ કરે છે. વળી જ્યાં યોગ્ય વિચારની જરૂર હોય એવા કામ ધંધા કે સામાજીક પ્રસંગો વખતે મગજ સાવ જ બંધ પડેલી હાલતમાં હોય છે. ચાવીઓ માર્યા જ કરો, માર્યા જ કરો પણ જોઈએ એવી તરવરિયણ ‘kick’ વાગતી જ નથી.
સૃષ્ટિનો ‘સર્કલ’નો નિયમ ખૂબ સરસ છે. હરીફરીને લોકો એના ઉદ્દભવસ્થાને પાછા જરૂર પહોંચે જ છે.
જોઈએ આ બધી મોહમાયાનું પરિણામ આગળ શું આવે છે..
-સ્નેહા પટેલ

Stri

સ્ત્રી જ્યારે પ્રેમમાં હોય છે:
.
.
સ્ત્રી જ્યારે પ્રેમમાં હોય છે
ત્યારે એનું રોમરોમ
પ્રેમના અથાગ સમુદ્રમાં
ડૂબેલું હોય છે
જયાંથી ક્યારેય
એ નીકળવા નથી માંગતી.

દૈહિક આકર્ષણ
સુદ્રઢ શરીર,ઊંચાઈ,પહોળાઈ
સ્ત્રીનો પ્રેમ
આ બધાથી ક્યાંય દૂર વસતો હોય છે.

હકીકતે સ્ત્રી
પુરુષના મનને જ નિહાળે છે
જયાં એ આખું જીવન વીતાવવા માંગે છે
એ આંખોને જ જોવે છે
જ્યાં એ આખી દુનિયા
જોવા ઇચ્છતી હોય છે.
સ્ત્રી ક્યારેય પ્રેમની સામે
પ્રેમ પામવા નથી માંગતી
એ તો નિઃસ્વાર્થભાવે
પ્રેમમાં સમર્પિત થઈ જાય છે.

સ્ત્રીનો પ્રેમ ક્યારેય ક્ષણભંગુર નથી હોતો
જોયા વગર, સ્પર્શ્યા વગર પણ
એ આખું જીવન ચાહી શકે છે.

સચ્ચાઈ તો એ જ છે કે,
સ્ત્રી કદી પ્રેમ નથી કરતી
એ પ્રેમને ભરપૂર જીવે છે/ એ જાતે જ પ્રેમ બની જાય છે.

આ કાવ્યની છેલ્લી લાઇનના અનુવાદ માટે નીચેની બે લાઈનમાંથી કઈ વધુ કાવ્યાત્મક ? એ રાખીએ ચાલો..

-સ્નેહા પટેલ.

*મનીષાબેનની હિન્દી રચનાનો અનુવાદ.

“स्त्री जब प्रेम में होती है”

स्त्री जब प्रेम में होती है
उसका रोम-रोम
डूबा होता है
प्रेम के अथाह समंदर में
जहाँ से कभी भी
वह उभरना नहीं चाहती।

शारीरिक आकर्षण
गठीला देह, कद, काठी
इन सबसे परे होता है
स्त्री का प्रेम भाव।

असल में स्त्री
सिर्फ़ पुरुष मन को देखती है
जहाँ आजीवन बसना चाहती है
उन आँखों को निहारती है
जिसमें दुनिया देखना चाहती है।

स्त्री कभी प्रेम के बदले
प्रेम को पाना नहीं चाहती
वह तो नि:स्वार्थ भाव से
प्रेम में समर्पित हो जाती है।

स्त्री का प्रेम क्षणिक नहीं होता
बिन देखे, बिन स्पर्श किये भी
वो आजीवन प्रेम कर सकती है।

सच तो यही है कि
स्त्री कभी प्रेम नहीं करती
वो प्रेम को जीती है!! मनीषा दुबे 'मुक्ता'

Story telling : prem- sex

watchમારી પ્રખ્યાત ‘નવરાશની પળ’ કોલમની એક વાર્તા. 🙂

#થપ્પડ અમુ ખોટી હતી એવું એક પણ વખત ના લાગ્યું, પણ એના પરથી સ્ત્રીઓને પ્રેરણા લેવાનું કહેવાની ઈચ્છા પણ નથી થતી. હા, પુરુષો જરૂરથી આ મૂવી જોવે એટલું ચોક્કસ કહીશ. ખૂબ જ નાની નાની (પણ હકીકતે મોટી) અને બેહદ sensitive વાતો છે જેને સમજવી ખૂબ જ જરૂર છે. મૂવીમાં જેટલું બોલાયું છે એટલું જ expression થકી સાવ ચૂપ રહીને અદભુત રીતે દર્શાવાયું છે.  હજી hangover છે.

#thappad #tapsipannu

#thappad મૂવી જોઈને આ યાદ આવી. થપ્પડ એ એક પરિણામ છે જ્યારે મેં આવી નાની નાની ઢગલો લખેલી વાર્તાઓ એનું કારણ! હું બહુ જ strongly એવું માનું છું કે

કોઈ પણ ધરખમ, કાયમી અને મક્કમ બદલાવ લાવવો હોય તો root levalથી કામ કરવું પડે. એટલે જ મેં મારી કોલમમાં દરેક વર્ગના માનવી,જાતિ,સંબંધો પર આવી નાની નાની વાતો લખી છે અને એ પણ ટૂંકાણમાં. 

 બેકગ્રાઉન્ડમાં થોડું મ્યુઝીક છે જે ટાળવા મેં કમ સે કમ 4 વખત try કર્યો પણ તો ય એ થોડી દાદાગીરી કરી જ ગયું. 😀

https://youtu.be/sKvUJUzlsMo

Photography-2

Drawing no 1